Ko Hawaii Pae Aina, Volume XII, Number 44, 2 November 1889 — NU HOU HAWAII. [ARTICLE]

NU HOU HAWAII.

Ua lobe wale ia mai, ua kukalu in ma Maai he ahahui raifela kipa, a ua koho ia ko lakou mau luna i keia manawa, ao ka hoomaka koe o ko lakou hoomaamaa ana i ke kipu. Ua hooona mai kekahi he mele no ka mokuahi Kinau| a oiai me ka uku w&le no e hookomoia ai, nolaila ioa e hooan&ia mai he $1,60, alaila e hoopuka ia ako no me ka hakalia ole, 1 ka Poakolu nei, ua lawe ia ae iama oka Aha Hoomalu oA. S. Mahaulu H. Kaaha ame B. H. Kahanauui, no ka hewa ohuma kipi. Mahope o ka ninaninau ia »na, ua waiho loa ia aku Ia kou no ke kau kiure.

Ua loUe mai mokou, e kahea mai ana ko Ewa ekaleaia ia Rev. J. K. loeepa e hoi aku e uoho knhu no lakou Ame he mea la, eae ana paha ia i ka wa pono no keia leo kahea a io ke Akaa poe kanaka.

O na lana no ka Hui Mahiko o Paia ika makahiki e hele aku nei, o Hon H P Baldwin, PereBidena, W O Atwater, Hope Hoo, J B Athertoa, Puuka, T W Hobroo, Kakauolelo a o T May, Lana Hooia.

E malamaia ana maloko o ka hnle pule kahiko oka ekalesia Bihopa ke hiki aku i ka la 12 o Dekeo)aba, he fea puke, no ku iuii ana e loaa ona dala e kukulu ai ona halepule hou no na pake oia ekaleaia.

Ua boomana ako ka Ahakuka Mala i ke Kuhiūa Waiwai e nka aku i na lilo i koe o na hana kipi o ka la 30 o lulai ahiki ika $2 700, aluila kokoke e piha ke $8.000 no na hana hoeuea kipi a Ailuene Baki.

I kekahi la o ka hebedoma i hala, ua pau i ke ahi ka hale noho o 11. Puiki ma Hanalei, Kauai, aoha mea lawe oka pale wale no i ka ili. Aohe 1 ikeia ka mea nana ke ahi, he ulia paha, a he pahi kolohe ia paha.

Ua lawe ia ae i mua o ka aha apana o Waienea, i ka Poakahi o ka pule i halß, o Nihoa a me Lowa, no ka hewa aihue seiki. Ua nmaninauia a waiho n o Nihoa no ke kau kiure, a o Lowa, aa hookua ia aku oia.

Alua aenei hebodoraa o ke ana ia ana 0 ka auwai oka mahiko o Mahinaali, ma Waimea, Kauai, e ke aoaaina nana 1 ana iho nei ike alahao Hawaii. Ua hiki aku la ka Luna nui, a ke ana la i ka nui oka aina e mahi ia ai i ke ko.

Ua lohe mai makou,- ua hookohu īa aku nei o Mose Mahelona o ka makani Kaiaulu, i lunakanawai apana no Ewa, ma kela makalua i hakahaka loihi iho eei uiahope iho o ka pau ana o Kimo Ailuau, He Hawaii wale no na lunakanawai apana o Oahu eei.

Ua lohe mai makou, ua pana hou aenei ka puuwai lokomaikai o ke 'lii Hapale Balauwina, a ua lahalaha hou aku nei kona umauma, a pa,nee hon aku la i S5OO no ke hoopihapiha hou ana ae a hoili laumania i ke kahua hale o ke Kula Kahnnapule.

Elua hookuku kinipopo ma be kahua o Makiki i keia ahiahi, i kn hora 1:30, oua hui lolani me Punahou; a o ka lua aku, ma kn hora 3:30, o n.i hui Aala me Kaa Hoki. E laukauaka ana paha keia mau paani, e ole ana paha, uo ka mea he mea lealea e ae no kekahi ma ia la ma Kapiolani Paka.

Ua heokun akn ke kiore Hawoii ia E. W. Wilikoki ika ponei, be 9 Lookuu 3 hoole mai kona hihīa aku i hoopiiia iho uei, a i ike maka ia e ka lehuleho, i hooia ia e kona mau lima Hkau ma ia han». Oka hnole mawaho loa o keia hooulu kipi o JUumnua, ua hoopai la. Nolaila elaa olelo hooholo h keia k»u kiore.

I ka Poaha nei, i noho ai ka aha nieio pilikia moaua no lakouna inoa Kapeuii A. F«Uer, lunahoomalu, H. W. Mist a me Kapena P. B. Sheph«rd, mamuli o ba wae a me ka apono ana n ka Luna Dute Nui. O ke kumu, oia ka uinHuinau no kela akelekele aua mai hookui na mokuahi Kiuau h ine MaluUni eun. wabo ae o Olowalo. O ke Kapeoa k me na āliimoko mana o iuna <» ka MhU«l»ci kai nioaoinau mua ia iho nei, a i keia Poakahi ae, o nUianiuau i« ai ke Kapeua a me im aUimoku uoho m«n» o ke Kinau. O ka lakou olela hooholo e puka mai ana mahope o ka ntnaniuau pono aot-. ua ro«n«o makou, he oleki hooho!r ku i ka pololei io ma oii, uo ka he poe lae oo wale no uao lakou a pau ma k* ike holo moana

7 ka la 28 o Okatob3, mn keia kulanakauhale, ua.hoohaiia ma ka mare 0 Rev. H. H. Paleka, o Mr. Goorgo McIntyre me Mibs Loum DancaD>

Ua lohe wai makou, ua hauwi iokomaikai &e ka Hou Heury P Bājdwin, Jbte #2.000 ao ka luakini hou o Kaumakapili, me kapapai pn mai iua aole e Jiwa na dala, alaila Uoikehou aku iain. He keu ka lokomaikai o keia keiki Hawaii. Ua hoouoaia mai na lono oiaio ia makou, ua lilo ke kanawai kuai amē ona r«ma ma "W aimen i bt»nawai a v ake mahope iho o ka pau ana o ka īaikini liiiii kuai rama malaila, s ke lilo nui la ka iehulēhu ma ka ulia ona rama, a pau pu no na makai i ka eka pu. Ma ktt hookuku kinipopo o īolani ame Kumehamehfv Helu 2 i ka auiua la >ku nei i hala ma ke k'ahua o Makiki, ua papahi ae ka Ilui īolani i ka lanakila ma ko iukou £>oao, oiai he 11 a lakou puni i ko KameUamelia he 10 wale no, me ko koa 0 hooknhi komo ana o ka loiaui aole i paani ia.

Ma ka la 28 o Okatoba, 1881), ua lioohuiia ma k& berita o ka mare o Joseph Paiko Jr. o Houolalu me Mana Kulamana, ma Maria Kamala, na ka Bihopa Haleoiapo 01ba. He mea maikai ka mara no na m»a a pau, a e hoopomaikai ia ko oiua mau la ma keia ola aoa. I ka hoi-ii 3 wauaao Pohkolu nei, ma ka Halemai Moiwaliino, ua make aktt la o 0, J. Hardee, ka htku waiwai o ka hale wili papa m,n Hnehue, no ka mai flke pfiu, i ke knnaha kumaniakolu o kona mau makiihiki. Ike ahiahi rus iho no, ua mauele ia &kos oiae no ka ilina o Makiki e kekahi hu?kai nui..

Ika hora 7:30 oka po Poaha nei, Okatobs 31, maloko o ka pa o Hon. Samuela Parker raa Kulaokahun, ua kii mai la kamake i ke keikikane uaku loā a Mr, amē Mrs. E. P. Low, he 1 makahiki a me 1 malaina o ke o!a ana, 1 ka hora 3.30 o ia auiua la no, i hoo lewaia ai kona kīno kapapaa, mai ka Halepule Eihopa mai,

Eia o Kauka Lutz, kekahi o na haumana a Kauka Unna o Hamebnga, Geremanie, ma ke knlanaknahnle o Kikako, ma koua ilmui e hiki mai ai i Hawaii nei. O kana oihana i hoopapan nni ai i kona ike, oia ka lapaau mai lepera. Nōlaila, »»ku mai ana oīa i Honolulu nei ma keia mokaahi aka, a o kona hoomaka koke uo ia i k« lapaau ana i ka mai lepera.

Ma ke kakahiaka nai o ku La 29 o Okatoba, ua loaa aku ke kioo o Goto ( hq, lapana malama halekuaia e lewalewa aua i ka poū waeaolelo, ina kahi aole i mamao aku uiai ka Hale Hookolokolo aka uia Honokua, Hamakuo, Hawaii, ua hikiiia na lima mahope o ko ku«, a ua hauhoa pu ia oa wawa6'. Maennli o ke kauoha a ka Lumi Makai nui, ua haawiia he $250 makaiia no ka ooes e ioaa.ai ka pepehi kanaka.

Ma ka' halawai o ka Ahaknka Malu malaniāia ike awakea Poaonu i hala ua hooholo'ia aha, e hoemi ika hoopai o ka'make o Lamana, kela haole Belegiumā i ahewaia ai no ke komo ana i ke kipi oie R W Wilikoki, mRi Ica li ma fea amana, a i kf» ma ka hana oolea no hookaln makahiki, Mahope o ka pau ana oia manawa, o kipaku ia oia mai ka aina aku, a iua oia e lioi hou tbai iloko nei o ka aiuH, alaila e hooko ia ka hoopaī oka make maluba oaa.