Ko Hawaii Pae Aina, Volume XII, Number 45, 9 November 1889 — HE MANAO AKEA. [ARTICLE]

HE MANAO AKEA.

Mr. Luna Hooponopono, E oluolu oe e Uoolaha maloko o kau pepa waiwai uui i ko 1 u manao akea e pili ana no kekehi haoa pono ole a ke Kaaka oka Pa[)t Ola ma ka apaoa o na Kona nei. Oia hoi, ma ka la 12 o Okatoba nei, ua nana ke Kauka i keknhi mau mai mai i hoohuoi ia he mai ]eperd, oia hoi, 3 kane, 1 wahine a m'e kekahi kaikamahioe ne 10 paha ona makahik 5 . O keia wahi e uaua ia "nei, aia ma Kailua, ma ka huina o na alanui aupui ni maloko hoi oka pa hale o ka lanakanawai, a i maa hoi o na kanaka he lehaiehu wale.

Ua kaaoha aka keia Kauka, e wehe pakahi ia oa kapa o lakoa, a e nana pakahi ii, nolaila, o na kane 3 a me ke kaikamahine, o lakou ka i nana pakahi ia. Oka wahine ua hoihoi ia ma kekahi hale e nana ai, mamuli o ke noi ikaika loa ana o kona makuahine palupalū.

Oiai ka mai eka wale ana me ke kapa ole, e palola aoa kona maa lima i kahi hilahila me ka paa poao ole, e nana aku ana kekahi poe me ke taumaha, e akaaka ana kekahi poe a e nema ana hoi kekahi poe. Aia hoi ke Kauka ke oana la, ke halalo la, ke kiei la, paa olana paa olalo, aia hoi ke aaai na ke aka la ( ke heneheD6 la, a pela aku.

Mahope iho o ka huli pooo ana o ua Kauka kiei nei, ua hoopuka ee la ia 1 kana ike, he poe mai lepera wale no, koe hookahi kane o lakou i kali ia no kekahi wa hou aku.

Aka, i ka hooili ia ann o kekahi mau mai i Honolulu, ua hookuu īa mai e ka Papa Ola kekahi mau mai.

Ma Kapalilua kekahi wahioe hapa haole ua wehe ia koua kapa iluna o ka moka ua keia Kauka hilahila ole ho ia hana, aka, ua huli oia i kela wahiue a pau koua kino, aole hookahi mea i loaa iaia. Ake hoomau nei kefa Kauka i kana haoa pela.

Ke ae nei au he maūa ko ua Kauka e nana akea i na naai i lawa na hooiaio aua o kooa mai, tna ka īke m«ka ako, aka oua mai ma ke kiuo e lawa ai na hooiaio aoa—2 nana ia lakou ma ke auo haiki, oia hoi ma kahi kupooo i hookaawaleia.

Aole o kakoa Kanawai maopopo e hoakaka aua ike kulana nana 0 na Kauka iua mai, aka, ua lilo nae r& mea i oleloia maluua'e i hana maa mau mai ka hookumu «na roF.i o ka Oihana Kauka, aua IHo pu hoi i roh pookela oka hanohano i kupono i ke kulana kapukapu a laahia o ke Kaeaka'

Ma keia haua pono ole i oleloia maiuaa'e, e beohftitifee fto* i <*V iU ulaula o ka pupuu hookahK me be ano holoholona la, o ka'u la e lili loa nei i keia Kauka, no ka mea, aole o ko lakou mauaoia ana be poe mai lepera he kuuiu i» e wehe akea ia'i 0 ko lakou mau kapa, nolaila, ke kue nei au iaia, a e kue tnau aku aua—kee wale no a honpau km Kanka i» ano h*m, J. H, Waipi'ilani, Kailua, Koua, Oot. 27,