Ko Hawaii Pae Aina, Volume XII, Number 52, 28 December 1889 — Ke Aupuni. [ARTICLE]

Ke Aupuni.

(Hoomauia.) Ao k» bufl, oke i ko kino, he iaaiii oake kaoawai, e laaiele i» ai io ianei. , m nmm 11 ««wmuu tie keu no hoi k* hahu i na poe waiwni, na mahiko, ka mea nana e hoowaiw«i nei ia kakou. Ke hoomaDāo nei ao i ka moo!elo o ka maoo haoau gola. Ua loaa 1 kekahi kaoaka'he mauu, n i ua la a paa e haaaq mau mai ana i ka hoa gula, a> aa pomaikai oia; hele mai kekahi ka liaka a olelo mai, ua nai ka haa gala maloko o keia mana, e pouo oe e pepehi i keia maaa, a e loaa nui auanei na hua gula i ka wa hookabi; pepehi iho la ua mea nei nana ka maou hua gula ika mana a make. Mahope iho minamina loa īho la oia, no ka mea os make ka maou haoau gula, ka mea i waiwai ai oia. Eia ua maou hoa gala nei ma Hawaii nei. Ona mahiko, e hanau maa ana keia mana 1 oa haa gula ina makahiki a pau, aka mea hoi i waiwai nui ai ka aina, eia nae ke ake nei kekahi poe e pepehi i keia manu hanau hua gala, okaai e ola ai keia mana hanau gula, o ke kuikahi e hooiala ia nei, a ke holo e hauna mau no ia i ka hua gula, aka iua hoi e holo ole, oka make np ia o ka mauu hua gula> a elua mau kauaka e mauao oeī e pepehi i keia mauu huu&u huagula, o D Laiana a me Baki, a me ko laua mau paalalo.

.Ke 01010 aei o Baki ma kaua nape'pa lajau ka "Leo o ka make," aole i pomaikai na kanaka Hawaii iko Kuikahi Panailike a ka Moi 1 au liele ai i ka moana, ona poe mahiko, na poe baneko, na poe kalepa, a pela aku o lakou wale ao kai pouiaikai. HeaLa la ke ano o ka olelo ake kanaka elike ru« ko Buki ggo? Ke manao nei o Buki ds hai e hana, oia hoi 4NU»4uudfi4UP.%h} ka aina, e kanu i ea pale \. maiu a,e; laiki, na na haole e kukulai na Jhul baneko, na liai kuai papa, na halekuai a e hana hoi na hana a pau me ke kahe oka hoa a o kakou a pau e noho walie, e ai a e idu iloko oka hauoli, e like me Adamu a me Eya iloko o JEldena, e ai aua i ka hua o na leau a pau a koe hookahi, a elike hoi me Wakea a me Papa iko laoa au, he hoopa wale ae no ia Laaumaoea ma ka waha o ka maona no ia. He keu ka hapo o keia mau olelo. Ke olelo nei o Paulo: u lna aole e hana kekahi aole e poao ia ia ke ai."

Aule D»ie he QHn% iho i k* Unike o ko kakou tiupuni ma o ke Kuhiua Wsiwai la, mai ka 1876 uiai, ka oiakahiki ia i pii oaai ai o ke aupuui, a e pii maa mai ana no i kela tue kei& EuakaUiki, a oia no hoi ka wa.a ua o Buki e kuki aaa ia 12 tauBaui dai», liuole ae no hoi ke aioha, a heemi iho 1 umi tacsani o ka makahiki, eia ka hoi ka wa e hoike aī ike aloha (ole waie) i ka iahai, a uele, a huuo, a kahi uo a liu euai ka aloha, aole o ke aloha a aloha» ua hela a hu-a-papa!e ike poo, a hauiui a ka-ha-kaliō, a kahe, eiike uie ka oiaaka w&i a Louo. Kq naua iho i ua wahi auwaa-ls-laa (nupepa) a uo o Buki ms kekahi so&o ka hki pa'a-paka o ka hoomaua Poaoao aia kekahi aoao, ua oleio hailnli, kuainuauiu a kaoialii aaaupo loa, e aok« *ua i ua kuhiua 4 na misioDari a me Kawaiuui, a pela aka a pek aka. A pela i alualu ia uiai ai e ke kanaw&i no ka hihia "Laipiia" i waiho ia uo ke kinte, i ua ia po-keo wale o ka hoopiika uupepa %ua.

O kdi« ke kauiu i loaa ai i ua haa*i. ua luo e kn (Q*k4oi(ika« o ka hookomo old i k« Lao psa walia tu& ka w&ha* ao> laiia, liele palalu ua olelo elike xue ka wai piwla iho uo Uoi ou U *» Buki, ke bdaio &o ko k&he wale aka uo ka w&i d Ueie paUk ai, "AUikai ka ui<;a ilihaue ko litsla ma k& poloiai, ui«mua o ka aiei leaelelw waii&liee, a lapawAk> ho;/*"