Ko Hawaii Pae Aina, Volume XIII, Number 5, 1 February 1890 — HE MANAWA E KOHO PONO AI. [ARTICLE]

HE MANAWA E KOHO PONO AI.

He £D*u īa lielu wale oo i koo « hiki naai ka la e akaku «i, oit> ka raaotiwa e 'koho ai n« kaneka i ka poe nana e # h«na i ko lakou oiau kanawai no na mabfthiki ploh e hiki mai ana. Ina lakem e kobo ana l —n* ■'kft-n»kft—knpoao — ol« no īa haoa nuf, alaila no na kaoaka no ia hemahem«. Ua hooikaika mau keia pepa i na kanaka e noonoo no lakou iho. Na ka Poa kolu la 5 o Feberaeri e hoike mai i ko lakou hoolohe h hoolohe ole i kela leo. Aole pono i na kanaka e hooholo wale ] ko lakou maoao maoouli wule no o tia olelo o ka pae e kalo bulrt? ac«, ēi* ane o ke kanaka e kamailiō lalau ana nanu no 1 hoike ae 1 kona kapono ole. EiA no hoi kekahi, be noi na kauaka me n» maoao iuo īloko o ka naao, aia na olelo nae ma ka waha he nui ke aluhn i k& poe koho ba!ofc* i ka la koho. O keia ano knnaka oa knpa ia ma na aina e opumpkani--he kanaka e hoao aoa e pelo i na kanaka mamuli o na olelo malimali, eia nae nole i lawa īaia ka j ike a aale uo oaa makemake maoli e hooko aku i kana mnn olelo maikai ma ka hana aua i na )j»na maikai, ina hnawi na kanaka i keia ano kanaka 1 ka

niaua e haua. Oke ana inaikai loa e oaaopopo ai ke aoo o Jb uoe aia do ma ka UHoa pono ana i ka lukou mnu hana e pili &Da ina baua o ka lehulehu a me ko lakou mHu hana poeoi. lua ua hele maa ia k»iūsika i ka Ahaolelo» alaila, he kapouo e nana ia kaea meu olelo naalaila me knna uaau haua iloko oi» wahi. Uh ku mai anei oia m& ka noao pololei ? He maa hana waiwai ane» kana i haqa ai, a i ole ia, oa hoopau inanawa wale iho ne anei oia ma ke kamuHio wuiwai ole ana ? Ua koho auei oia ma ka aoao o ka pono ona makaainana e like me ke ao ana o kona lunaikehala iaia oia ka pololei? He hana anei oia me ka ak&Uele e pili aua i ka hooiilo ia ana o k©< dnla o fea leh&iehu? Ua haomaopopo? pono anei oia he mea ia e pomaikai aī ka aina holookoa?. Ina 'ua ike ia kokalii|īs!a. oka Ahaolelo aia oia rcs ka aoao ona hana pono ale, io-j ua hooliloi wale oia me ka nooaoo olē ike dala o ka lehalehu—ina he okoa kana mau olelo maweho o ka hale Ahaolelo ahe okoA hoi i'oko olaila, alaila aole eia he kanaka i laiki e hilinai hoo ia e hele lia ila. Pehea ina he kanaka hoa ak ili no a hoi > i pehea e hiki ai ka hoomaopopo i kona ano ? E uana no i kona ano au i ike ai iaia mamua. Aole hiki i ke kanaka ke hoploli koke ae i kona ano īloko o ka ma pawa pokole mamua koke iho o ka ia koho balota. Ma kana olelo mai ua, hana oia pela aka ina aole ona maikni uiamuH, iu*i aole pomaikai o ka .iehulehu iaia uo ka molowa, a no k©oa | imi i kouH pono iho, ahe hupa paha alaiia he mea akaki loa aple a*foli ae ana koua auo ke koho ia oia, aole e p*u kela kiko eleale mdiluaa aku ona, a ina e hilinai na £auaka, maluna o ke kaneika kupano ole e ike ana no.lakou ' e hoi hoa ana uo ka puaa e eko iioko o ka kio leno."

W&iwai ua olōlo oiaikāi iua e hoako ia iui»aiali o a& Uau« & kekahi kanaka kupooo. He ui6i uaui ike aua i ka kauaka kupouo. e U&awi aua i koaa. mauaw* a ma kana d>la ap ka. ©ono a kona hoa kauaka a me kooa aioa». Ina oakou e ike aaa i na kaoaka o. kaia auo e iioio bj»luta aua a e noho Kahiua ana palia, he Ui<3a pono e kokaa aka ia lakoa oie ko uakoo maa leo a »e ko oukoa E akahele o poiao aaanei oaLia i ka, Ualiai makope o aa alakai ana a ka poe kaoiailio oae ka bo uai, e Koi aua ia oakou e hoahewa ftku i kekahi poe i hoike oiaī, a e heike maa cq«ī aaa he maa hoaloha oiaio lakon do oukoa. Mai manao oukou be pono ka hoololiloli pinepioe, aka e haua e like me ka ka \>ake nui. " E hoao i na mea a paa, a epaa a paai ka mea maikai. n B akahe'e ioa mai koho i n* kanaka a oakoa e m&uao aua e hoi hoi hoa ana i ka aina i hope, O ka hoi hoo aaa i hope he hoi ana ia 1 ka mea i 01 akn ke ioo mamaa o aa haoa Upu w»!fe m«taua, ka ahau' -i. U Uikmi opi»m« ua hana iao e ae. Oka hoi Uou i hope ua like n > ia me ke i hali i ka p>n > a paa hai hou 1 k<na matt U&ua iuo maa, * oi lo» a iu ke iao o k« iaa U» »ai In« mea e kamailio ia nei i keU e i (Mii soa ike kuokoa o ka aina. He lelan mau «wao ia e ku ue i no ka mala(ma mau i» oke kuokoa o keia aina, | £i* k» wUnni I>a e lilo «i ke kuokoa o ka <. la tK ko ke Aupuoi ue hoi hou a hauia i n« h*«* i bana ia m*av\a aku uei, l ti& hwelaii* i» m hana o ke aapuai ij 0^0 o k* pts? s %Uit* e m-iu &a« ao koa*, « fA *iC £E SA O kA AiS4 i j*4^VKO, >, E<Muiaaeo Mawai t« po»<\ aUiU « »*a a«* k* te%hala walot.a Maoa N,r, i L,u mau nhm.