Ko Hawaii Pae Aina, Volume XIII, Number 6, 8 February 1890 — HE LA NOA ANEI KA LA SABATI? [ARTICLE]

HE LA NOA ANEI KA LA SABATI?

Ma keia Luaoleio e kau ae la muluna, aia malaila ka'u mea makomake e kaoaailio, noißĪ)a," ke olelo nei keia k&lai maoflo, be la kapu ka la Sabati, no kenha la ? oiai ua olelo ko knkou mau kauHWwi peuei; E nan* nia ka P«tikn 9 . Moknna' 3f> o na Kaoawai Hoopai K.uroimß; a peuei ka be!ūi)plu ana: Pauku 2. He la kapu ta la Sabati. Ua hookapu ia na huna maol: a m.a na hana lealea e ae a pau ma ia la, a o ka meA hale paaliaoa, Lmlekuai, paa e hamaoia aaa ma ia I», a o kā mea hana maoli i kekahi hana maalij aka, c na hana ku i ke aloha a me na hapa ku 1 ka pilikia maohwale do koe. A o na mea hele l kahi hola. a i hana lealea ma ke akea, 1 ka hoike a me ka ahaaina paha ma ke akea, a haaa paha i kekahi mau hana olioii, a panni, a meie lealea i ka la Sabati, e hoouku ia oia, aole e oi aka mamua o na dala he umi. A noUila, ina pela ke kanawai, alaila he mea pono ia kakoa e kamailio i keia kumuhana ano nui e nana ole īa nei. Eia ka mua, ke hana īa nei na nana maoli ma ka la Sabati, oia no hoi na hana a ke kanawai i papa ai, oia hoi aia ma Honolulu na hana lealea palena ole ma ka la Sabati o ke Akua, aia malaila na heehulna auaa k»i, lele kawa, aia ma llonolulu na holo kaa 'ealea palena ole ma ka la SsbaU, Tramway ua lilo ia la i la kalepa waiwai no ia' mau k«a, a pela no na kaa ahi holo lealea ma ka la S«biti, ua lilo ka la Sabī»-

ti i la kalepa ia no ia ano hana nui ina Honolala, 8,0!« e bīks ke heiw jjv k& nai laana ole o keia mRU hana in'o kua' maoli ika la Sabati ft ke kanawai i papa ai. A oi* mau hana ino a kue S-.bati a pau i haūa ia ma Hooolulu, aia noia mao hana imua oka maka o na makai 0 Honelulu a me na luna makai Honolalu kahi i hana ia'i, a.iuaaa o na poe hanohano a pau o Honolulu. Owai ka poe kaleana ma ia wHhi, e nana ika paoku 5o ua mokuna 35 la. Na ka Uameka, ana na Luna Makai, ame oa makai apau, e ninau, a e hai ae īna hana a pau i kue ike kanawai, a e hooko ia ao mamuli o ka lakou hai ana ke oiaio. Nolaila, eia ka manao malaila, na ka poe i oleloia ma k«la pauku 5 e hook o 1 na hana apaa e kue ana 1 kela la ka. pa oia hoi ka ia Sabiti, nolaila ua maopopo aia ma ko lakou mau lima ka nui o keia hana, oka lakou h«na wale no ia i hookohu ia'i, e malama i ka maluhia ame na pono a pau a ke kaoawai i kanoha mai ai ia lakou a oia no hoi ka mea 1 uku ia'i lakou eka leliuleha pela, nolaila, o ka lakou nana wale aku iea hana o keia ano, oiai aia imoa o lakon keia maa hoohaunaele, a hehi Sabati wale, a hoomala ole aku lakoa, oa like no ia rce ko lakou ae maoli, na pono ia man hana, a ina pela ko lakou manao ana, auhea Ia ka maluhia o ka aina, e noho wale anei lakou eaii ke dala o ko'u pakeke a me ka pakeke oka lehuleha a paa, nolaila, he mea pono 1 ka lehulehu ke nana pono ae i keia mea, anhea la ke kauwa hana ma keia honua i hoolimalima ia ē kana hapa oia ika hana, a e ohi piha oia i kona aku malama, ke hai aku nei au ano, o keia poe no aka pauku 5 i oieio ae ffi, o lakou ia e hana nei pela, e nana pono ae e ka lehulehu i kela mau mea a pau i hoakaka ia.

Eia keia kumahana e kamailio ia nei aole ia he mea pohihihi, ua kanlana loa mai Hawaii a Kauai; akB, iloko no nae o keia kaulana, aole he menao ia oia maa hewa nui, aka, iua he mau hewa liilii lapuwale loa, ilaila aka Ia lukou nei a pan e apuepue ai, nolaila, ma ka nana ana a ka lehulehu mai o a o, ke h»na nei na Kuhina i ka lakou hann, te hana nei na Laaakauawai i ka lakou hana me ka pono, aks, o kekahi laia nui o ke Aupuni, ke pupuhi nei ka lima akau, fee hoomohala nei ka lima ftema, nolaila, he meahilahila nui keia ma ka nana ana a ka poe lehulehu maikai a pau o ka aiua, oiaKiia ama Karititiauo keia mni ka "liookumu ia aua oka pouo a hiki i keia mauawa, aka, ke lilo uei uae i tuea hehi wale ia e ua malihiui, uo ka pono o ua pakeke pukapuka o ka poe kakaikajii.

Pehea a»a Houoiulu wala uo auei keia baua ? a malaila walo, ois uo ma Maui eei kekahi poo o ia huo e haea ia nei, aia ina ua hale ku inakahiki our m-'hiku. Ke uei kela EDf\hika oVo KulaoknmHouiHo i koia ii)B kn la Shl» it(, kt* uiaUi ko nei, ke palau uei, ke Uookahe w»i uoi, h ke huki ukauH noi ua k&a, n pel» wnlo aka. Ki.i pniia ka mauao o aa malihiui o haua ih) lakou i keia uiku haua uia ka Li Stb ui uih koī;i aiua o liko uie ko ua niua o. Aole i pau