Ko Hawaii Pae Aina, Volume XIII, Number 10, 8 March 1890 — KE AWA O HONOLULU. [ARTICLE]

KE AWA O HONOLULU.

Ma ka nupepn "Ka Leo e ka Lahai" oka Poakoln Eei, ua ike ja iho na maDao knkahalake ika Aha Kahina e doLo Dei, do ka eli ole ia o te awa o Honolulu eei, i liiki &i na maouwa uunoi b me na moku kalepa a laioa naoka ahi e hoolala ia mai nei e na !ahai i:alepa o ke ao nei, a no ia kumu ua īnaiaa "J£a Leo oka Lahui." Oka eli a hooniahoahaa i ke awa o Honolulu nei «ole ia he hana hou e krtnikaDi-a-nla naau īa aoa e oa nupeoa. He haoa kahikoloa no ia, mai na Aha Kahina mamaa aka o ks aa o Kipikoaa a hoea wale mai ioa aa hookele Aupuni kapulu la, a o Mr. ī'ak: kekalii Knhiaa o loko oia an, oia hoi he Kuhina Kalaiaina oia mai ba Ih 8 o Aogate M H 1882, a pau i ka la 20 o lulii M H 1883, ua like me 11 malaina a me 18 la. A ia wa ne a Mr. Buki e noho Kuhina Kalaiaina ana, aole no i komo mai ia wa iloko nei na mHnawa liuoai a me na moku kalepa euoui, a ī ka wa hoi o keia Aha Kuliioa, komo ole iho !a aa maa moku nuuui &Ia o fee Kapeaa o "Ka Leo oka Lahui," e kohu pono ai la hoi ke kuhalahala ana i nēi Aha Kahina ma ia mea. He Knhina Kalaieiāa o Buki ia wa, a iaia ke kalai ana o na wahi apuupuu o ka aina a hamani īhoilalo, na wahi haiki hoi e k-ilai ai a akea, heaha hoi ka mea o ki hana ole ana oiai e paa ana oia i ke kulana mana nui e akea ai ke awa. He lalaa ka hoohalahhla ana.

Oka haawina a ke Kaa Ahnolelo o 1888 i iaawi »*.i do ka e!i ana i ke swa 0 Hooelula he $13,000 00 no elu?i makahiki, aole paba i« be haioa da?« e lawa ai na lilo ika hoak?a aūa i ka naku o ke »wa kahi e komo mai ai na moku nunai o ua kauaka. Ma kn hoomaopopo ena ua lawa whlp do keia huiūa dala no ka eli ana ia loko nei o ke awa, no ka malama mau aua i ka bohonu mao o ke awa Dei, holehoi e piha 1 ke ili a me ke cne-.se e hoopiha mau ia »ku ana e ke kahnwai o Nauaou. A ©ia nae o keia haina dala a k& Ahaolelo i haawi ai, na hnule ia malal j o ka h'oioa a ka Lana o nn Hann Hou i uoi ai, oia boi i $35 830.60.

Aole uo i hoelieiu iheu,n lakeia hana eka ioua oua Uhuh hou 1 keia wa, a peU no hoi nie ke Kuhiua Kalaiaina Kakiua. Ma ka hoike aka lunn o na h«in» heu iniua o ke Kuhina Kalaiaina « like 113e ia i Uein ai maloko oka hoike ake Kahina KHlainiaa imaa o ka Ahaolelo o 1888, e maepopo ai aole no e hoohemahemHi"» aku ana keia haua, Penei aa hoikē "KKASAASAIKANtW CKF A\VA O Hoxot.iu.r. * O» hoouinka i* »ho uei ke aoa ana i kft a«ktt o ke «wa me fca maiiao e hoomwpoP* P°«° Ik * nui 11 ke H{l ° ° k* ms* i hookaawale i» i men e hoho„a a j ke »va, * knpono eo ua mokn o

ks oihaūa kelepa ma keia mua ako. Cti Lui ia iii« keitt aiiH (iua ua hiiH tioHodo « top kn v. ili i b« b<ihoūU o fc& !epo CDft ua wnhi he 100 kapxiai ke kaawak l o kek&hi mai kekahi, He an© ane hooknln-hop iha o keia hana iTia haua ia." Ao ka vvh i hoike ia ai o kela boike t ma ka hapa mua no ia o ka M. H. I.Bbt>, aoka 8 a 9 d iha ia o ua innlaiUH o ka uoho uua o kn Luoa o ua klaua Hpu ma ku oihana, a he h-i--paha o ka hana i aueaue e pau, ma Ica imi aua ī na naea e akea ai ka uuku o ke awa, a i keia ws, ma ko uiakou ma oao aua, ōia hoi he 1 oaakahiki aoi a emi mai paha, ke ka-wa mai ia wa mai a hoea i keia wh, ua makaukau ua hoolula aua a ka L'iua Nui o Da Hana Hou uo ia haua. A ina e mau aua ka hoopouopono aupuui hoomaemae e ku uei, aole e hoka'e a hookakaiahifi ia.'e ua līi a me na lunnmakaainaua opa keemoa i keia Alia Kuhina, alaila, e hamama aua no ka uuku o ke awa, a emoole e lu ia m»i ana na pomaikai ma luna nei o kp aina.