Ko Hawaii Pae Aina, Volume XIII, Number 10, 8 March 1890 — NU HOU HAWAII. [ARTICLE]

NU HOU HAWAII.

Ua ka m«ii ka ,v Aastrti!ia" i keia !a mai Kapalakiko mai. 0 kaaha mele o Kawai'ihao i hooliilaia ai no keia ahiahi, ua hoopaueeia a ke ahiahi Poaha aeoei. Iba bora 11:30 awakea o ka Poōlua nei, i hoi mai ai ke 'Ln ka Moi maluna o ka mokn kana Berit*nia €bampion, mai Kailoa, Hawaii mai, a hoolele ia ae ina ka hale waapa. 1 ke ahiahi Poakahi nei maloko o ka hale nobo o Capt. J H Harri'son ma Kalaokahaa, ua hoohoiia e Rev. E G Beckwith D. D. ma ka mavs, o Cipt. Richard Dabel me M)sS Abby Harrisoh. E waheia aku ana he Halekaai lole hou loa ma Wailuku i keia niau ia aka no Miss Keehaol ETsoJe. Eueu no keia kaikamahine Hawaii e hoala aei i keia haua uui. f> ka la 17 o keia malama, oia no ka la hanau o KauikeaoaH ka M iikaii i make, a e malamaia ana ia la,he la kulaia aupuoi a e paniia ana na oihana aupnni a puni ka pae aina. O na make o ka apaua o lioo*. Ot»hti nei, no ka mnlama o Feberuari i hats ( peneinoia; Na Hawaii, he 43; na Pukiki, 10; oa Pake, 7; na" Jseritahia» 2; na lahui e «e, he 4. Haiua 06. 0 ka tiui o ka poe i lapaau ole īh, he l-l! Ua pifc& i ka Mahiko o Haua i ka pule i hala aku, he 1100 toua kopaa, a oa paa ika hoouunia uiai i na egjeua ma Honolulu nei iA uiau kopaa a pau Ua koe no nae naai ka 300 ika 400 eka ko i koe o keia oo ko. 1 Ua ho*.»puka hoopuuipuui iho uei kekahi uiau uupopa o llouolulu liei, ua pau ika Uweia ena kuaaa ilio; aei o keia uiau !a aku oei i hala, ua alaaui pali e pii nei iluua o ka pua 0 u ua, aka i ka makjsikai kiao aua o hl poe, Ui ho«~i!aha ia uia\. aohe o na olelo 1 puka aka a| J Ua uoho ms!ie ka nupepa maa jau» i hoopuoipnui uiai, a pau wahi nopepi okoa e ho ko wukaij Īiuaī nei. " * j

TJh loljh inai amkoii, ua konio ftku iuiua 0 kn ALia 7Ciekit: ka hoopii-e hoonoa ana i ko Kev. J.'N. Paikuli koho ia ana i Liie-amakahioaaa »0 Koolanpoko. Oahe, a e hoolohe ia ana m« k& Poakahi hope o keia rpa!amn. Ma ka Poakah}, la 31 o Maraki nei, e malamaia ana k« koho bulota no 'ke koho ana i Hoa Ekolu no ka P«pa Kula oka Apana o Kona, Oaho, mulo':o o ka Lialekala Aupuui ma Kawaiahao, mawaena o ua hora 10 kakahiaka a me 2 auina ia. mea makehewa i ka poe kauoha mai i nupepa ke knnoha wale mai no nae ke dala pu oSe kekahi e hoouna mni ai. Uh hoikeia na lohe a nui iloko nei oka aina, me ke elala w«le no e lona tku ai ka nopepa i keia oiakahiki. Mawaena ona ohua a ka mokaahi "AuBtralia" o lawe aku uo K'ipalakiko Ikala 14 aenei o keia malaina, oia o Geu. J. F. 13. Marshall a me kana wahin«. E hoi lo* ana laua uo ka eina makun., mahope o ka makaikai anai ka aina o ko laua mau la opiopio i luakaha ai. Aloha ! Ke lohe ia mai nei ua kanahai ka moho"kuhina a ka Leo 0 ka lahui e keha mai nei, a ua m»ke hoi ka lunaikehala no ka liio 1 kuhina. Ua ike ua moho nei, he kue ka poe naana;: a waiwni o ka aina no kana mua i hala aku nei, nona na hilihili koko e p.'ihilihili mai nei ma ka pa. Ua hoole no hoi oia, «ole i lawa kona m«kaukau r e lawelawe, a he huue hoi ka eoho ana e iiHuohano 010 ai ke knlana o ka oihana i ka wa e kau mai ai. Ua lohe mai makon, ke moe ole uei ka po 0 kekahiluna hooponopono nupepa i keia mau Ja, no ke ake loa 0 kn qio i'oko oka alia kuhina. Ana hele kino aku oia a imua o kekahi haole i puka i hoa po ka ahaolelo mg ka aoao kue, koi maoli aku la me ha oleīo ina e kaheaia mai oia e wae i aha kuhiua hou, alaila e hookomo pu iaia 1 knhina Ea, aole poe e noho pu me 00 tna ka aha kuhina mahope o ka īkeia ana o kau «iau hana eleele. Nolaila, mai kuko loa o pupule aaanei. Ke hoomau nei na wahi nupepa a Ailuene Buki ika homo ia Hon. A. Kopa, Lnnamakaainana o "Waialua a me Koolanloa, ma ke kapa ana aku iaia me na inoa "oiuhee, hololua, oha pili wale" a pe!a aku, me ka ike ole ia oka liewa oke kanakn ma k«na liana ' ! no4a lehulehu iloko oka Hale Aha olelo e hiki mai ana. Malia paha, ua ; mnhui eua makamaka makapeni nei i kem wa ua nawaliwah kana mau koina ; no na noho Kuhina a nolaila oia. e pahola po ae la i ka auhnhu i hookahi al ! ka m&ke like aoa a nele like. Ke hoike' mai nei o Ailuene i koua lili pilikino, hunahuna ole. Ooeno e Ailueue kni īke muu i kou nole. Aloha Busi ! 1 Ua hoouna ia i ka Poaha nei o Hon. Anael/ii'ea Kauhi Lunamakaainana o : Ewa me Waianae, e ka Aha Kiekie, e ; nobo paahao ma ka ELale Paahao o Kawa, Oahu, ahiki i kona wa e ae ai e hooko i ka olelo hooholo a ka aha piha 1 kaa ai maluna ona, e hana oia 1 pala-i pala hoolilo no ka aiua i hoolimalima! ia ai oia ma kona Bno loio e kuni ka inoa o kekahi kanaka okoa, oia hoi ka aina a na Kauhi nei i kuai ai ma hope iho o kopa hooliinalimaia ana ai lilo mai la iaia malalo o kona ino£i ponoi, a paa iho la nona ponoi. Ua hoopii mua ia keia hihia imua o LunakanawaiTrcston, a ua puka kana olelo hooholo e kauoha ana iaia e hoihoi '{ kela aiaa i ka haku nana oia i hoolimalioia. Ua hoohalahala o Kauhi i kai olelo hooholo a lftwe loa i'ka nha Ua hoopuka ka aha piha i ka lakou olelo hooholo e hoopaa ana i ka olelcj hooholo a luuakaoawai Preston. Ame he mea la, o na lia ame nq kako a Ka Leo o ka Lahui a me kana| oaoho e onou nei, e haule loa aku ana i ka huelo oka noonoo ia ana ae oko laua 'mna walii iaoa. Ua hoole maka--weiawela !oa kekahi poe o feo laua poal i ka hookiekie ae la laua eaa kahi o ka hilinaiia, oiai he ihau mea laua i.ku» makaia mua ina hilinaii», a' o ko )«a(j ake ana ae e kau hou ma ia wohi, mea lealea kamailio wale uo ia & hoo pau makani ai. Oka makou olelo ao ia lana, e noho malie l«ua, e hoomae' mae iko laua uioolelo ame ko iauq mau kalana. mai oiioi koke mai. No ka meai aa oahaha »fi nooaoo mHNvaeua vj> ko laua poai pouoi īho, a e «oa e au i ka uioaua o laua wale iho ke maoHo laua e oui mai a e aka mai «* kanlike nia ko kulaoa oka biiiuaiia a laua i hoowahaw.iha ai. Ke ka uana nei ka poe kae aupuui i keia wa ma oua 1000 huuahnua ole la e pahola uoi aole e loaa ika Aha Kuhina aka aoao kue ua kokua a me na kakoo ana aka poe wnw»i a kucv[ noono o ka aina, kif> ole !akou 0 hooko! mo i ka aiua Uoko o ka moiaki aia hele h>a aua i ua aiua uiaui »0 $ iuii ai 1 oua kakoo dala ua Ukou. Ano ka ikaika pu hoi kek*hi o n.n iuhuho o lehulehu e uiailaui aua » kak K» i u-i keiki IliWHii olut o k\ Aha Kulnua o keia wa. Nolsi!a me he mea ia»' e imi ao» kekahi e kuknlu i aha kuhiua hoolaialea, ama ia hm» aua, e imlohil» <u ka poe e olohio uei e ake o ke ia mauuoho. l\» iho uei ka aoao kiie i ka.takoji maa moho uo k» aha kohins, s hele !oa akn ai ki wae maoli ana i oa iuoa, aka uo koia pali uni eku nei, oia 60 hkou kakoo oW, uoUila ua Kko Ukoli pukalaki* a uie lie uiea Ja e IUo au« lakou i mao hipa, 1