Ko Hawaii Pae Aina, Volume XIII, Number 13, 29 March 1890 — Keoni Ailuene Buki [ARTICLE]

Keoni Ailuene Buki

KONA ANO OPULĒPULĒ A OLALAU I KEĪA WA —KA EKAEKA A PIHA LEPO O KONA WAHA—NA KEIKI A NA MISIONARI KONA MAU ENEMI OIAIO—NA MAHIKO ME KEKAHI POE KUONOONO 0 KA NEI NA PULA KAUMAKA INOINO LOA A KONA MAUONOHI MiKA, A PEI/A AKU, A PELA AKU. He manao pane akea no na maoao opalepule, olalau, a me na manao lapuwale a alakai hewa a Keoni Ailuene Buki i ka Lahui Uawaii. NA KEIKI A MISIONARr KONA MAU ENEMI OIAĪO, A ME KONA LILI KUMU OLE IA LAKOU. Ina o na kumu ae la keia i nini ai o Ailuene i na keiki a na misionari, a i lilo ai lakou i poe enemi nona, alaila ke mawehewehe pono ia ae kela a me keia o ua mau kahua 'la i hoopunana ai keia nonohua a opn keemoa o na makamaka 'la, e ikeia ananei ka nele, a ua ku hoi me he kaunaoa 'ia, ka laau nona ke pana mele ia ana e kahiko— " Hihi kaonaoa-hihi i Mana Aloha wale ja laau makaa ole. " I mea hoi e akaki lea ai ka inaina kumu ole o ka makamaka Ailuene i ka poe ana i hoolilo aka ai i mau enemi nona, malalo o na kama i Eoikeia ae nei, he mea pono ke nana pakahi ialakoa. A ma keia wahi hoi, ke nonoi ne; ka mea kakaa i ka olaoln o na poe heluhelu o ka Paeaina, e hoomanawanui mai ma ka ukali akßhele ana ma na hoakaka malalo iho. Puni Dala-No ,ka NOHO ana anei O NA MAMO MIKANELE ILUNA O KE Kuonoono? He hana hilahila maoli na kekahi kanaka ka hoolilo ana i kooa hoalauoa i enemi nona, mamali o kona īke aea e noho ana oia malnna o ke kuoDOono a me ka waiwai. O ke ake ana o fcek«hi kaoaka e noho haku malana o ke kuonoono a me ka waiwai, mamuli o kona huli hoomanawanui ana i ke ddla, ka uoe hookahi nana e hoopii ae iaia a kau maluua o ka nohona kuonoono, aole ia he mea uona e hoioo ia ai he «'puui d'ila," e like me ke aoa a Ailuene e ana mai nei i na mamo mikanele e noho nei maluna o ia mea he lako. Ina e apono ia mai ana keia ana a Ailueoe e aoa nei 1 na keiki misionBri, mamuli o ko lakou noho ana iluna o ke knonoouo, lie hewa ia e nuku ia ei he puui daln, a e iilo ai hai 1 eoemi uo Ailueue, alaila, ke olelo nei ka me* knkau, aohe kanaka i noho maluoa o ra mea he kuonoona i palu'e mai keia ahewa laula ana. Ua pau pu nā mamo a iia mikauole, a me na keiki ku ouoouo, aohe o lakou mau makua iuikanele, i ke kalua ia iloko o kei» ii»u hookahi, mauiuli o keia ana a Ailneoe e aua uei no ks nohona kuonoono. Ua | like loa keia me ke kukulo manao aoa ! ponei: "O ka mea kino ola hanu oj elua wawae, h« holoholonn ia, a e kuoi j ia oia 1 ka hao weia keia knko'.u maoao aoa, e kp.paia ai ke- i la a me keia kanaka ota nona oa wa-! wae elua, he holoholona, a o koui ia : hoi ka a i i ka h»o wela. Pehea 1n o ; Ailueue ko kapaia aku oia ho holoholo j u«, a e kuni ia hoi kona a i i ka h«o wōla, oiai "he mea kioo ola haon oia o elu* wawae,"* e Uko mo ke kukulu ma j tt«o i hoikeia ae la, i

; Ua koikoi loa paha keia hoopi!ipili |ulelu ana a ka mea kakau_ uo ka mskaI niaka; akn, e kala ia mai ka mea ka- ■ kau, uo keiu me i, oiai eiā oia ma ke o ii i ujt>vveheweha ana i na hipuupuu hiiihewa o na kumu i lilo ai aa uiaao »ua uiikauelo i poe enami no Ailuene, a ua alakaī ia hoi oia malalo oke kukulu manao i hookahuaia malaua oka manaoia ana he hewa ke kanaku ke noho iluua o ke kuonoono, a he mea ia nona e kuni ia ai me na ole!o hoinoieo "he puni dalfi." Malia nae paha, e oleio ia mai ana, ona kanaka aoīe lakou'he man mamo na fca poe mikanele, a e noho ana hoi maluna o ke kuonoono, aole lakou e kapMialie poe pani d»la. Ina pala, alaila e ike lea ana kakou, ena makamaka, he elaa mau mea nai ī hewa ai keia poe imua o ka makamaka Ailuene. Oia boi, (1) Oka noho ana iluna o ke kuonoon'o; a o ka (2) He mamo na ka mikanele. Oka hui ana o keia mau mea elua a ke kino hookahi, kāpaia he "puoi dala," a Ii!o ai i enemi uouahoaloha Ailnene nei. Nolaila, eia db «oanao maopopō o keia kakula manao hou, (1) Ina no he noho ana iluna o ke knonoono, aōle hoi oia he keiki na ka mikanele, aiaila āole iā he puni dala. ina no nae he puni dala io ia khnaka, a e hoolilo ana hoi 1 ke dala i akua nona; (2) Oka mea i hanaa ia eka mikane!e, ua paa kona ahewa mau, e noho ilihune oia, a e kolo ilalo o ka lepo me he pee lua 'Ib, no ka mea, he keiki mikaneie oia; a o kona hoiio ana e hooikaika e pale ae i na' nohona ikiiki a k« lianp a me ka nele, a e pii ae hoi a nnlio li >ku maiuna o ke kuonōono, hhewH m nona, ma ke ena a Ailuene eau < uf ; i, oia hoi be "puni daia," no ka mea he keikī oia na ka mikauele.

I [E hoomau īa aku aaa,]