Ko Hawaii Pae Aina, Volume XIII, Number 13, 29 March 1890 — Ka Nanea Kamahao Lua Ole NO BIUTEONA. KA WELI O KE AO HOLOOKOA KA MEA I KAPAIA Ka Olali o na Aupuni Hui he Kanalima Kumamalua. KA LIMA KU'I O MAUDELANA [ARTICLE]

Ka Nanea Kamahao Lua Ole NO BIUTEONA. KA WELI O KE AO HOLOOKOA

KA MEA I KAPAIA Ka Olali o na Aupuni Hui he Kanalima Kumamalua.

KA LIMA KU'I O MAUDELANA

Ka Limakahi i haaheo ai ka Honua Na hua Ohia Kf,lrawe o Aimiona Ūnuhiia no Ko Haieaii Poe A in<i. Helu 120 Iloko oia manava i pane akti ai ua Piukeona nei me ka maalea nui, aole 3ae poino, aka me lie la e liea mai ana keia leo ia'u e hoi. No keia mau olelo a ka kakou Piukeona, ua lilo ia he mea pono ole i ko ka moiwahine noonoo. A no ia mea, ua kauoha aku l,a oia i ke kahn kaa, e hookuu ika holo ona lio, i hiki wawe aku ai lakou i ka hale alii, a e hooko ia hoi kana mea i hoomomoa ai iloko ooa. Ia manawa no i kuu pau aku ai ke kalaiwa k a i ka holo o na lio, ke hele aia aku ka e-a oka lepo ika ua mea o ka holo o ke kaa. Oiai nae lakou nsi e holo ana, a mamua ae hoi oko Jakou ūei komo ana aku iloko oka pa alii, aia hoi nunulu ana ka ilio Leina Hiu ma ka aoao o ko lakou nei kaa. Ia manawa i hooho ae ai kahi Aliikoa me ka makau, pau kakou i ka iiio e! pau kakou i ka ilio e! Me keia mau olelo ua wahi aliikoa nei i hoopuka ae ai, a waiho iho la me ka eehia i hele a kuku pono na hhilihi. Ia manawa uo hoi i kauoha aku ai o Piukeona ik« kalaiwa kaa, e kaohi mai i ka holo o na lio, oiai ua poino ia kekahi mea o lakou. Mamua nae oka paa a»a oka ho'o o ke kaa, ua pohala ae la kahi Aliikoa a hoa aloha hoi oka kakou Piukeona o ke aupani Masera. Ao ka Hio Leina Hiu hoi, aia oia mamua oke alo o ka kakou Piukeona kahi i pakaawili ai kona huelo, a e nunulu ana hoi oia me he mea la e hae aku ana, * Iloko o keia manawa, ua hui aloha ae la laua me ka maopopo ole i ka moiwahine keia mau mea. No ka mea, o ko laua hui aloha ana aia no ia ma ka olelo a na ilio, oiai he ike no o Pikeona ika olelo ana iīio. He mea oiaio ena makamaka helu helu, a malia paha o olelo mai oukou pehea la i akamai fti o Piukeona i ka olelo ana īlio, nolaila ko oukou mea kakau e hoike aku nei. O kahi i loaa mai fti ia Piukeona o keia ike kupanalia, mamuli no ia o kona lawe ia ana e kona kopunakane Berobiona no ke aupnni Pahaohao, oiai oia he pepe wale no ia manawa. h m k<s\Uoi o na ilio, nolaila i loaa ai iaia kela olelo paakiki, a e hele aku kakou imua. He mea eko ka moiwahine makemake i ka ike ana mai i keia wahi ilio uuku e pakaawili ana mamua o ko Piukeona alo. O kona hulu, he keokoo aliali mai kai ana hoi i ike ole ai mamua, ame he hnu ala ke aiai. Ta \ilo ia i moa na ua ui noi o raa kahehi uui :u. a e nalu ana hoi iloko iho ona ka 01010 aua iloko ona, ina na\i keia walū ilio, e Hto no oia i mea punahele na\i.

oka xa&a kupanaba loa boi aka moiwahine e naiia nei, oia no ko Piukoona nunulu ana me lie ilio ala, a e hiolo ana hoi kona waimaka. No keia mau waimaka o ua Piukeona n.ei e hiolo ana, na manao iho.la ka moīwahiue, uana no paha keia ilio. Aole mo oia i ninau aku aka, ua kali oia a hiki aku i ka hale, alaila e ninau oia no keia ilio ame ke kumu o kona uwe ana. Aole i liuliu iho keia holo ana aku a lakou nei, ua komo aku la lakou nei no ka pa alii, aua hoopiha ia ae hoi ka pa alii e na kanaka no ke ake e ike i ka mea nana i luku na koa kipi. E kunōu ana kekahi poe, a e wehe papale ana hoi kekahi poe o iakou, a ua hoopiha ia hoi ka lewa me na leo huro. ; ' Hiki aku la ke kaa i ka Halealii, ua iele iho la o Piukeona ilalo, a kuieo aku la hoi ika moiwahine Masera no ka rumi hookipa, i ukali ia hoi e kona mau Kuhina. Ika manawa a Piukeona ma e hele nei, aia no ka llio Leina Hiu ke heie ala ma ko Piukeona aoao, a ke mahulo noi na poo a pau i kona nani. Oiai hoi ke ahaina i noho iho ai, ua noho iho Ja lakou me ka pane leo ole, me keano eehia no kekahi mau minute ka loihi. Ika hala ana ae o ia mau miaute, uapane mai la ka moiwahme, i ka ole--10 ana mai penei: " Imua o oukou e 'o'u mau kuhina, ke hoike aku nei au me ka oiaio loa, ua lilo iaia nei ka makana a'u i kukala ai iwaena oke aupuni, a o oukou ka hoike no ia mea. A eia wale no ka mea i koe, o ko kakou lohe ae i kona manao, a i h|ki hoi ke kuafaaua ia aku iwa-ena o k"e aupuni nei. • Iloko o keia manawa, ua meha. like na mea a pau, a e kali wale' aku ana no o ka loho ia o ko Piukeona manao, heaha la auanei kana mea e koho ai. ' Oiai na mea a pan e mumule ana, ua ku ae Ia ua Piukeona nei iluna. a haawi ae la i kona hoomaikai i ke anaina e noho mai ana. Wahi a uā Piukeona nei i pane aku ai, penei: Imua oka moīwahine Masera ame kona mau Kuhina, Aloha oukou. Mamuli oke ake o oukou e lohe i ko'u manao no ka mea e pili ana i.ka makana aka moiwahine, nolaila ke hoike aku nei au ia oukou, 0 ka makana a ka moiwahine i haa•wi ai na ka mea e lanakila ana maiuna o na koa kipi, a o kana mea paha e noi aku ai iaia, ke hai aku nei au, o ia mau mea a pau, nona no ia. Aole au i hele mai no ka alunu, aka e hoopakele ae i ka poe i hoopiiikia |a a o kinai aku hoi 1 ka poe haohaunaele a pakaha wale. A o ka hope nae o ka'u mau ol«lo e kuahaua aku ka moiwahine Masera a puni ke aupuni nei, no ka hoolilo ana ae i kuu hoaloha nei i Kahu Auaupuni, me ke kuhi ana aku o kooa lima maluna o ka wahi aikane. A ona mea e ae a pau, ua hiki no lakou pela e like me ka hooponopono ana o ka moiwahine Masera, a noho iho la koia ilalo. 1 ka noho ana iho o Piukeona ilalo, ua liaawi mai la ka moiwahine ame na kuhma i ka mahalo. A iloko no hoi o ia manawa hookahi no i kauoha aku ai ka moiwahine e na ia kekahi palapala e like me ka Piukeona olelo, no ka hoolaha ana aku ma na huina alanui. īloko no hoi o ia manawa, ua hooko koke ia aku la ia kauoha, a iloko oka pokole loa, ua paa aku la ua palapala noi, a aia hoi ke lawo ia ala A nialoko no hoi oua palapala ala e k&uoha pu aku ana 1 kona mau ma kaainana e he!e mai e ike i ka mēa nana i hoopale ae ia lakou mai na lima lokoino mai, a o wohe akea ia k;\ pa alii ma kekahi la ae. I ka iko nna o na makaainana i keia olelo kuahāu», ua li!o ia i moa e hauo--11 ai na makaaiuana, ao ke kali wale aku'no a hiki mai ka manawa. Pau ae 1» na nuno olelo ana, hoi aku la kela amo keia no kona wahi iho, a noho pouo ao la hoi kahi Aliikoa ike aki mo kana wahino.