Ko Hawaii Pae Aina, Volume XIII, Number 15, 12 April 1890 — He Nanea Kamahao Lua Ole NO BIUTEONA. KA WELI O KE AO HOLOOKOA KA MEA I KAPAIA Ka Olali o na Aupuni Hui he Kanalima Kumamalua. KA LIMA KU'I O MAUDELANA [ARTICLE]

He Nanea Kamahao Lua Ole NO BIUTEONA. KA WELI O KE AO HOLOOKOA

KA MEA I KAPAIA Ka Olali o na Aupuni Hui he Kanalima Kumamalua.

KA LIMA KU'I O MAUDELANA

Ka Limakahi i haaheo ai ka Honua NA HUA OHĪA KELEAWK O AIMIONA Unuhiia no Ko īlawaii Pae A ina. Helu 122 lloko no nae oka manawa a Piuke o kamailio ona, ua pane koke aku la o Kaonohiokala, me ka ninau ana aku ma ke ano hoomaoe. O ka liō Lekeona au e olelo mai nei, heaha oxa? Ia manawa i pane aku ai o Piuke, he kupua, ahe kaeaea oia no ka lewa nei. A mamuli o kana mau kuhikuhi a me kaua mau alakai pauahoole^ana i loaa iai he ' inoa ia'u," aTfāulana aTBm au a pun>ka honua ame ka lewa nei, Ka olali o aupuni hui he 52. Oiai nae ua Piuke nei e kamailio ana, aia ke makahakaha mai la iloko o Kaonohiokala kana mea e hana aku ai no kana mea i manao ai.

Amehela he aniani kilohi ia eku mai ana imua ona, aeku mai ana lioi ka lio Lekeona me he la ua ola hoa mai oia. īa nianawa i ninau hou aku ai ua Kaonohiokala nei, heaha kana kauoha ia oe mamua o kona make ana? 0 kana kauoha ia'u, ina oia e make e mamua o ko'u make ana, alaila e hoi koi i koua kino lepo ma kona ana huna ma ke aupuni Muliwai Make, a malaila makou a pau e waiho ai. A pehea, uā hooko anei oe ia mau olelo? M'aLi a Kaonohiokala i ninau aku ai. Aole, wahi a Piuke, no ka mea o kona make ana, ua make oia me kuu ike ole, a he hapalaa hora mahope iho, ua hiki aku au no kona -wahi i make ai, aole nae i loaa kona kino. Ika lohe ana o Kaonoliokala i keia mau olelo, ua kulou iho la oia i!alo no kekalii manawa, nea hou ae la oia iluna a pane mai la.

He mea oiaio e Piuke, eia au ko kauoha ia mai nei e liana aku i kekahi mea pahaohao i manae ole ia eoe e ko ana. A o ka'u e ninau aku nei ia oe, auhea ke kino pohaku oka lio Lekeona i kauoha ia ai oe e kii? la manawa i haupu koke ai oia, a hooholo ae la i kona lima ma kona poli a loaa ftku !a ma kahi o iraiho ana o kana ili lele. Weho ae la oia i waho a pane aku la, eia no la, Ia manawa i pano hon aku ;4 ua Kaonohiokala uoi, e oluolu anei oe e haawi mai ia'u i kona mea, ana ka nianawa māhope aku e hoike mai īa oe i kana liaua. Iloko oia manawa i haawi mai ai ua Huko uei, a hopu akn la no hoi keia 1110 ka nana ana iho, a iko iho la om i ko kii o ua Uo rtoi i kahiko ia me ka aaliu keokeo.

Ua inaepopo onko« e T)n a i k* s t«w v> k«?v kii pobaku, n »>o kv>nn Wfthi i lona toai ai ko hoomaiiao ao kakou iloko oka moololo o Piuko» a e na»ft a? lioi k»kou lioaīia 1a ka Kftonol\iokrtta mon o hm% &i.

I ka manawa i loaa mai ai ke'a kino pohaku o ka lio Lekeona ia Kaonoliiokala, oia no kona naanawa i pano aku i ai ia Piuko. ; Ano i keia manawa, akahi no a loaa ia leakou he kokna ikaika ma ko kakoii aoao, ao ka mea hoi nana e imi aku nfi mea huna pohihihi. Owai ia kokua ikaika o kako u, wahi a ua Piuke nei i ninau aku ai, 0 keia kii pohaku no hoi au i haawi mai nei, wahi a Kaonohiokala i pane aku ai Ia manawa i pane aku ai ua Piuke n«i, ua wanana ia aole he kupua nana e hoola hou i ka Lio Lekeona, ke make oia mai ke kookoo kupua aku o Liona Ulaula. Pela no, aka aole nae he mea paa mau na olelo wanana ana kupua, he mau olelo loli wale no lakou. , Ake manao paa nei au, ua hiki loa ia'u ke hoola iaia ke ae mai nae oe i ko'u manao. He ae au -i kou manao ina ia he mea e ola hou ai kuu lio Lekeona, wahi a ua Piuke nsi i pane aku ai. Ja manawa i pano aku ai o Kaonohi okala, eae anei oe e haawi mai ika ili o ka lio Lekeona? Ae, wahi a Piuke i pane aku ai. No kou ae ana mai la me ka maikai, nolaila, i keia la no 3'h.ele aku ai kaua no kahi a'u i makemake ai, a iloko o ka piha aoa ona la elima e hiki hou ai kaua ianei. Ua hoomakaukau iho la laua nei e hele, me ka maopopo ole nae ia Piuke o ka laua wahi e hele aku ai. 1 ka makaukau ana oka iaua nei huakai, ua hui aloha ae la lakou nei a pane fiku la o Kaonohioka la mPiuke, ho ke aupuni Muliwai uahuakai. ' Haawi ae la na aloha hope/a puka ,k& lanai o kaliāle/ * la manawa i wehe ae ai o Piuke i kana ili punahole, ka ili hoi o ka Lekeona, kalelna ae la.oia ina alu eono» a kau aku la iluna, me ka pane ana iho, ilalo no ke aupuni liluliwai Make. Ao ka manāwa "no ia i hao aku ai ka ili i kona mana, ke hele ala a puahīohio na ao o ka lewa. īa Piuke hoi i nalo aku ai, ua wehe ae la no hoi o Kaonohiokala 1 kona hainaka lele, kalena pono ae la oia i na kihi eha, kau aku la oia, a pane iho lai keia man huaolelo: Eka punahele a o'u mau makua i hooili mai ai ia'u, ke kauoha nei au la oe, e lawe aku ia'u no ke aupuni Muli wai Make, a e hiki e akū au mamua o ko Piuke hiki ana ilaila. I loa no a pau na olelo ana a ua opio nei, oka manawa no ia aua hainaka nei i kuu aku ai i kona mama lele, a ke ike aku la no hoi keia iko Piuke lele mamua. No ka manr.wa pokole, ua puka aku la keia mamua, a mamua ae hoi oko Piuke hiki ana aku no ke aupuni Muliwai make, e noho mai ana ka opio Kaonohiokala, Ua lilo keia i mea pahaohao i ko Pi uke manao, me ka ninau ana iloko iho ona, pehea la i hiki koke ai o ianei mamua o'u. He lele wale aenei no hoi au a aka hi no au a ike i ka mea nana i hooho ka i ka mama lele o kuu ili iloko o na alu eono. Ma keia wahi ena makamaka helu helu o keia nanea, malia paha, ke ko mo ala iloko o oukou ka hoohuai, me ka ninau aua, heaha la ka laua liana o ka hoi hou ana aku īa olaila? Oia ka ko oukou mea kakau e hoi ko aku nei, me ka hoomanao ana ae i na kuhikuhi i hoike mua ia, Ua maopopo ia kakou ena maka maka heluhelu, oke aupuni Muliwai make ka hoir>e aloha oka lio Lokeo Ama ia wahi no hoi i pepehi ia a! oia e Pmke, me ke kauoha paa ana ia w ao!e o hookaulHiii i kekahi mau uiea o kona kiuo. A ai \a opio Kaouohi o mke aupuni Muli wai Make.

Aua manao no lm ua opio mn ahi ki «m lio iaia ko hoola hou i ka lio Lo koona mo ks mana oka wai o k&ua pua puuaholo.