Ko Hawaii Pae Aina, Volume XIII, Number 16, 19 April 1890 — NU HOU HAWAII. [ARTICLE]

NU HOU HAWAII.

Ua ka aka uia NakHani i ka la 29 o Maraki, mai Honolalu aka uei, ka mokuahi Z3al«ndia.

O ka nai o ko America Huipuia mau waiwai i hoounaia mai i H*uv*ii nei iloko aku nei oka aialauoa o Maiaki wale no i bala, ke $575 800,

I ka la 12 akn nei, na komo ailiiie la ka haleknai pake o Kilaaen ma Kauai, ana mokio ia akti he man dala a mo kekahi man'waiwai. Aole nae i loaa ka aihue.

Oka 13a! ona dsU ooa "do tett* ekola r ka Paah\]sifeBtlo 1 paaui īlio uei, he $1000 walo n<\ a o hoolilo he $14(50. H? $1W ona koeua mai i haawiU i ke kaaou i alakai i ka hana.

U& hoolioio ka llui Aiiou e iu&Uuia i »UH»iua ma M.au,Hua» Ewa v i ka po o k« Uō o Moi «ueu a e Uooholo &ua ka Hui K.»a AUi i uiHu kan hoio i ka po uo U «h>MBiuH, uwi H.ouoiulu aku uei a pt»l& oi* ka Uoi sua «aai, ma ks uku p \» he $150 oo s«i oha-i Uookahi.

H« <4»*atua uo to Ria iU Eimb*U UmoUaao kai j>aUoia i* e llui ikala 2d o MarAki i b*U. lle aU»*iua UauoUauo a. uiaikai. Mawaaua oka i. kouo ia a i UiU ae i keia aUaaiua. o Mi. a uio Mvs» r. 0, Jouts uie k« laua kai - kauiahiue o Hswaii uei a eue Mr» G 1) UiUuau.

ona liinipopo e * «lele aoa i ka hora 3:30 p. m., o keia la ma ke kahaa.o Makiki, oia na hui Kamohaineha ams Ilnwaii, ,

IJa hoounnia ae i Kapalakiko mai Nu loka'mai i ka la 25 o Malaki; ka hou loa o ka lialepule haole o Makawao, Maui.

Ke halia naai nei na moho holo baiota no ka Apana o Koolaupoko ae nei. 1 hak-aha no a v wewelo ae ka hoolaha a ka Kuhina Kalaiaina, alaila c ka uuinn uo ia a ka wai o Naoaalokama.

I keia hora 1 auina la, e halawai ai un'poe a paui komo ilokō o ke Kala Alii me ua haumana kula o keia naau la, no ka hoolala aua 1 kekahi mau mea i makeeaakeia e malama i ka la'nlo oiaaahiki o ke ku aua o ia hoooni ike, -

Ua m«ke ma Kualon, Oahu, i ka hora 3 wanaao Poalima, Apenla 18, o don, 001. U. H. Judd, kaikuaana dka Lunakanawai Kiekie, i ks 54 makahiki ame 7 malama o kona ola anā, aūa kanu īa aia ma Kualoa ia ahiahi no7 e like me koua uiakemake.

Ua hīkimai ka lohema k» mokuahi bo pe, aa hoohuiia mai nei ma ka mare ma Pan&a i ka la 26 o Maraki, o Dr. Heoii G. McGrw> tne Miae S. A. Mottet, a hali hoi koke mai la l>iua oo Hawaii nei. Ua upa ia, e liiki loa mai aqa iaaa ma ka mokuahi o Mei aeoei.

Ma ke kHknhiakao ka 1* 10 o Aperilh nei, ma Hi!o, HHwnii, ua kii ia dihi la o Mre. Rebecca Hikikoki, wahine a Rc-v. H. 11. Hikikoki i make mua ma Molokai i Ad£nte 29, 1855, a i ke 81 o kona mau makahlki o ke ola ana ma keia ao, no ka mea, ua hauuaia oia ma ka mokuaina oXq T )Uh i ka la 2 o DokemHba, 1808.

He palapala ka makou mai a Daoiel Maaon mai o Honoluln, Biskiyou, Kaleponi, o ka la 1 o Aperila nei, e hoike soa paheL 4< o kekaM Hawaii i msre mua i ka wahine ihkini ma Yreka i ka makahiki 1857, ua make iho' nei malo bo oka haleo&ai a hale hoi o ka poe iiihune. O kona inoa, o K.eliikipi, he elemakule kona kumul make ai."

Ke hoomau mai nei no- o Ailuene Buki īka paluku aaa ia Akoni Loke, ka loio nana i pale i koaa mau hihia hewa elaa ī mua_o ka Aha me ka hoomanao ole la māi e uku i na luhi no ia hookaawa ana aka loio. A o ka mea hīlu loa, i ka wa i hoopaiīa ai oia eka aha, ua huli mai la oia i ka loio naaa e pale Bna a makilo maoli mai la, e haawi aka īaia isloo. Kahuhu! Nui no ka maka keleawe!

Ua olelo ia, aole loa hookahi napepa ma Berelina i aa e hoolalia i ka moolelo 6ka haalele aba o ke Kuhikahi Pouone Bisimaka. Ona nupepa o na aina e wale no ia e hoolaha mai nei. Aole maoli i puka akn o Bisimaka i waho oka noho ana nae kona makemake maoli, aka i hookekena maoli ia oia e haalel* l ika oihana me ke kae i kona manao ponoi, ka oikana poo'aaa 1 noho hana ai me ka naauao, ka liolomtia ame ka pomaikai palena ole īio ka aina makaa.

O ka hihia " hsna kue kanawai '' o Eev. J. JS. Paikuh i hoopiiia ai a hoomoe ia uio ke kixire o keia kaa, ua hoopan wale ia eke anpani i ka Poalaa aei. A«o ka Paikuli hoohalahala hoi i ka oleio hooholo a ka Lunakaaawai Kiekie e hoonoa ana i ke koho ana a ko Koolaapoko i ka la 5 o Feberaari i hala. na unuhi ia mai 4 a oka hookha wale ia mai no koe oka wa a ko Koolaupoko e koho hoa ai i nioho lanamakaaiuaoa no ia apana, uo ke kau Ahaolelo ae a uoho mai.

Ua ko mai ms Honolalu nei i ka po F«alaa uei, mai Kapalakiko mai, \a ookuahi Alaaieiia, iloko o 6 la, 7 hoia «me 32 miQQtd m&nawa holo, oie 39 ohn» k&peua a oae 11 ohaa ouekī a me na eke leta oo keia awa. O ke kuma o kona ioihi loa, uo ko kali i ua eke iefca PeJekane t oiai ua hooili ia na eke iett Peieksue i mauao iu uo na Fana Imu malaua o ua mokuhbs k&o> loa o ka WMk&n Atelftuika, uia ke auo paoaioai ptha i h*u!e ai ka uuu&wa halihali kili r ka Hqi Hokuahi Amer;oa e Wwe aei» akiia Uio ik& Uui taokuahi Peie - kaue pouoL

Mr. Luuahooponopouo. Aloiia' Ma kau uupepa o keia mau U Iho ue.i v ut. }ke au i kekshi mauso e pili au* iko Ailueue Baki maumo $ halo b*lofcs aua oia uo ka apaua o Koolaupoko, Auhea oe e Mr. Lauahoopouo po*>ī% e hoike aka oe is V;lueue» aole P >no ois i moho uo Koolauixv «k»»* 1 , no k« me«, ua pau ki* U a Aaia * \\ aiaieaie o W Him&ualo i k« papi ii » cuob. 1U mau d«ia keia i ih aku, uo ki haa* aua i wdii uo U UUa aoaa hoo»a»a, aka, aohe i h*u* iki u . S*> *Mi* mai uoho ou a heie mai uu<m * 4AUu «l. K«kahi Mo* Eoko,

Ua boi mßi nei o Hon. V, Kanuka h toe E, Hopke-, mai ka sana b«Hkai pokole aka noi i Amerīc Haijraia,

Ke haahaanaia mai nei, ēia ka aoao o Ailnene Baki e hiipoi nei ke hoaō nei e kipe ika Makuu Paikuli me kē 4«la "aku ī kou mau lilo o ke koho balota i hala ame na lahi o koa holo ana i Koolao h i Honolalu M ma na hihia kanawai i hoopiiia ai oia mamua īho nei. Ahahe! loaa pono o oa' o Ailaene. Ea īna me keia ke alanni o Ailuene e hele ai imaa oka lahui, nlaila ke papalua mai nei 'ia ina hooia o kā moolelo ekaeka o Ailaeoe a makōa e hoolalia nei ma k« nupep'i. He kolohe hou aku ka hope. - Eia ka haole luu o ke Alahaki Moku, ke lau hela nei e nana i ka nuku o ke awa o Mamala ma ka hco u< »uwa ana. a ke Aupuni. O ke akea oka naku o ke awa, be 800 kapaai, ao ka loa hē 200 kapuai. Ma kela a ine kei» 100 kapani, e eli ana ka haole lau i laa a hookomo iho i paipa a mailoko ae la e paumaia ai ke kai nee iho ana kē p&ipu ilalo. Ma na mea i ikeia i keia wa, oka hohona oke one he 9 kapaai a malalo aku olaila he lepo, aole hoi he ako'ako'a i loua a"ku e like me k& mēa i manao wale i«. He mea keiae hoomaalahi mai ai i ka hana, ina pela wale no a pau ka nuku.