Ko Hawaii Pae Aina, Volume XIII, Number 18, 3 May 1890 — HOOHALAHALA KOHU OLE A AILUENE. [ARTICLE]

HOOHALAHALA KOHU OLE A AILUENE.

E ia o Ailuene Baki ke uuka mai nei ina haole waiwai o Hawaii nei no ka hoeneu ole a "imi hou aku i kumu hoowaiwai ika aiua," sno ka uoouna i na aina ei ka lakor. mau ūala e hoohana ia ai. Ke huli aka k«kou i hope i ka makahiki i haU a law6 mai 1 na huahelu o oa dnla i lu ia ma ka *iana mihiala ano nui o loko nei oka ama, e loaa no na miliona dala ndi malalo iho i paunaoe la ma na ano lahui like ole pehei: Na dila a na Aroeric», he $22.537.210 Na Beritania, 4,990,830 NaGereroania, 1.758.300 Na mnoli, 226.350 Na Pake, 206 400 Na Norew«i, 40.000 Na Pukiki, 37.500 Na Kiie, .6 400 Huina $29.800.990

Aole i komo iioko o kein peu eiala i noi, na miliona dala i hookomo ia ma na hana mahi laiki, na hai hooholo mokaahi, na hui kalepa eku nei, na hui alahao, na hai hana i holoholoaa, na hui kuai papa. a pela aku, a peli akn. Ina, eia ke koe nei kekahi mau hnna oioko nei oka aina aole i hoeueu in e kq poe a Ailaene e nuko nei, no keaha hoi ka mea ona kumuhiau a ua o Ailuene e 'pamuu nei i hookomo ole ae ai i ka lakon tnau da!a maloko o ia mau hana hou ana e hapai mni oei. Da olelo ia eka mea kui hno, "o ka nui loa o na hao iloko oke ahi, he mea ia e papaa ai." Malia paha oia ke kumu i ekeeke ai kekahi poe au e naku nei, a i ole ia malia no ko lakoa hopohopo i na hoeueu uluHoa hoohaniiaele au 1 paipai mau ai a puk-i io ae ai i ka la *30 o Iul&i 1 hala. . Aole lo i hoike mai o Ailueae i kana mau haua hoii e hoopomaikai ia ai ka aina, aLe mnu hana hoi ia i lawelawe ole ia a i noonoo ole ia paha e na poe wuiwai a ua o Ailnene 6 nuku a e hoino mai nei, Ke olelo eei makou he nui no na haua i koe e hoopomaikai ia ei ka aioa, a he oaanawa wale no a mai ia mau hana, i hak&lia wale Do o ka hoomau loa ia aku oko kakou launa Kalppa Kuikahi Panailike ana me Amerika HuipaiH, a hooki iho o Ailueoe i kaoa maa paipai ana l n s a Hawaii e hooulu mai i ka nohona haunaele mawaena o ka lahai.

A oiai hoi ke hoohalahala mai nei o Ailuono i ka lawe o m poe mea dala o loko nei o ka aiua i ka lakou mau d4a ina aina e e hoohanaia ai, aole hoi he hoohana hou ia iloko nei o ka aiua, oia na oali hikimua a makou i wanaua uiua aku ai uo ka poino o hehiku mai aua ilana o EUwaii nei, ke kapekepeke ke k'ulaua o ko kakou Kaikahi me Amerika Haipuia. He wahi ehaeha uuku keia e oloio mua mai uei i o kakou nei, no ka manao ana o Ailuene a me kona poai Eue Aupuni, e kulai i ke Kuikahi paaailike e noonooia nei i keia wa eka Ahn Kuhiua, e i aku ka io a hoea tnai ke ko ka makemake oka aoao Kue Aupuui e haale ke Kuikahi.

Oia auanei ka wa a Ailueue e uwe hela mai ai i ka paa o ke da!a a ka poe waiwai i ko na ain t e, aole nae oia wale no ke paiauma mai ana no keia pilikia, aka oka lahui okoa mai oa o. A nowai ka hewa? No ka aha Kahina anei? No ka Pae Aina nnei? No ka poe waiwai anei? Ke paue nei makou. No Aiiuene ka hewa, aole uo ka Aha Kuhina, oiai eia lakou (aha kuhiua) ke ake nei e hoomaa ike Kuikahi i mau ai ka paa ana oke dila ana poe waiwai iloko uei o ka aina, aole hoi e hoauwaua hele ia iwpho, No na uupepa a AUueue ka hew». eao laluu uei i ka lahui e hoopau īa ko kakou launa kuikahi ana me Amei ;c» Hmpuia, aole uo ka nupepa Pae Aiua, oiai ke hoo uaauao nei oia i ka lahui he mea' pono ke hoomau ia ko kakou launa Kalepa aua oie līuipoia, i mau aika noho ana oke dalaana poe waiwai iloko uei oka aiu-». So Ailueue no ka hewa uiaoauli o ka.ua mau haua paipai hoohauuaele e ao oi«i uei i ka laUui, i mea uo ua poe waivyai e hopahopo ai i ka maluliia o ka lakou mau iloko aei o ka aina.

, NolaiU» o ko Ailaeue kuhnUhala au i i wa uo ka hcoat« hou o!s ia ae o kek;i?ii U»us e waiwai ai ka hiua, mamu'' o ka hipai ole aua $e uoi a a& poo waiwa?, he hoohalahala kumu ole ia'a Ailuoae». oi.;i oia iu.*oli uo ke uiuiui uei i "ka waiu a tue ka uieli" luailoko aka o ka aiun, &ak ua ka uioa o &e. A healia hoi ka waiw&i o ka uwo iho o kou mului

aiJn i kn w iiu a pau īwaho? Hff hoohhlaliiiln kohu ole ia a kahi neoe ai waiu. " Ua !ohe mnkou me ka' oiaio loa, mBĪ kekahi pofi inai i lilo ai ia lakou ka pono kaokon o ka hoomoe ana i ke alanui hao riirti llilo a 'IHiUHk iH, uola loa lakon e hoomoe i hookahi inihn h.io ma liina oia alanui, ke ole e loaa ke kaikahi panailike me Amefi!ra Huiit< t e hooloihi aku ai 1 ka manaWn o ke kuikahi panailike. Nolaila, ke ole e ihaopopo mai ka loaa o ke kuikahi, aole loa e wehe ia ona mau luawaiwai hou uO qb aina ma Htlo ame Hamakua i moe palauale?o no na kenetaria maka--1 h'iki'. O keia ka Walawala maa loa aau o ! Ailuene iloko oka lua aaa i elieli ai, j me ka manao o bai ke pau i kalua ia, j eia ka pia ponoi no. E hoomauao ia Hamana. Aole wale o keia, aka i ka Ia mahope one koho balota ma Honolalu nei, ua nnuhi koke ia uku mailoko o ka Baneko Hale Leta, he §90,000, mamuh o ka hilinai ole o ka poe nana ia man d >Ia ī ka poe aiii a me na lunamakaainnna o ka aoao kue i puka. A pehea aku ana la ka nui o na daia e unahiia ana i ka wa e loli ai ka Aha Kuhina eka nei? Ua meopopo ia makoa, e aneane ana e pau loa ī ka unahiia.