Ko Hawaii Pae Aina, Volume XIII, Number 28, 12 July 1890 — Ahaolelo o 1890. [ARTICLE]

Ahaolelo o 1890.

La Hana 25, lulai 7, 1890. Halarai ka Hale e like me ka mau, heluheloia ka moolelo o ka Ia 1 halaa Hpoooia. Na Palapala Heopii. Na Marsden mai a Z K Myers he kui i kona koena uku hana he $200.61 oiai oia e noho kakauolelo ana no ke keena oka oihaoa wai, haawiia ike komite Waiwai. Na Walbridge, he hoopii mai Wailnku me 260 inoa, e noi ana, "e hoihoi ia na kau elua oka Aha Kaapuni ma Wailuku o ka mokapuni o Maui, waihoia a noonoo pu me ka bila no īa mea. Na Kalua mai Lahaina mai, i $3,000 no ke alanui mai Lahaina a hui me ke alanui hou inai Wailūku, liaawi ia i ke komiie o na aina aupuni. Na i $5,000 i alanui mai Niupaipai a hui me alanui Liiiha, i $5,000 i alanui mai ka uwapo ; a Kami ka a huī me alanui Liliha, $7,000 1 nui mai alanui Kauka a hiki i Niolopa; haawi ia i ke komite o na aina aupuni.

Na Whiie mai Lahaina—E hoopau ia ka papa alanui, a e, hoonoho i i na Luna Alanui, waihoia a lawe mai i t)ila kanawai no ia mea. Nana hou no a hoonoho ia i makai kula no na haumana kala ma ka apana o Lahaina, liaawi ia i ke komilo hoonaauaoNana hou no mai ia wahi mai, I—e hoopau ia ka hookomo ana mai i na li--mahana mai na aina e, 2—E hoopau ae ika hana ana ona kanaka me ke ano kumakahiki, waihoia a lawe ia mai : he mau bila kanawai no keia mea.

Na Kamai, mt*i Hana mai 4 I—Ē ae ia na oliana o ka mea mai e liele ma Kalawao, 2—E ae ia na kanaka J3awaii e lapaau ia lakou iho, ua liaawi ia keia i ke komita malauia ola. Hoike a p» Komite maa. Na Bakataka do k© komite Buke vkA uku ia ak\i bila i waiho ia mai e ka poe pai no ka pai ana i na hoike o kekahi mau keeoaoihana au'puni, me na bila okōa ae lioi kekati no ka heluhelu ana i ke. proof a me ka hooponopono ana; a ua ninau mai ina paha ua pono kela uku ia 'ana aole paha no ia mea mai ka puu dala i hookaawale ia uo na lilo o keia kau, Hoakaka mai o Makapoleaa o ka hoike wale no a ka Luna Hooia ka fcaea i kauoha ia aku e keia hale e pai, a o kēkahi mau hoike e ae e pono nō na na kefena nona ia mau hoike e uku no ke pai ana. Hoakaka mai ke Euhina Waiwai ua hiki no ke uku ia e keia hale kela mau ' lilo o ke pai ana i kela mau hoike o na ' keeua 4 oiai aa like no a like ina e waiixo ia mai ana lakou lie ope nui ma ke I kakau, alai'a e oi aka ana ka lohi loa, no ka mga e kauoha ana no keia hale e pai, a e hala hopo loa ana ka lioea ana maī me ka makaukau imua o hale. . ' Noi mai q Ealuuīna e pono ke liaawi ia i oiana i kela koiuite e uku no ia mau mea a pau, Hoike a ua Kouite wae. Na lialua i ka hoike a ke komite wae no k& uku o n& kakauolelo kokua o ka Aha Kiekie penoi; kokua mua, $1,000 4 kokua elua $3,G00, waiho ia a noonoo pu me ka blla haawiua. , Makapolena i ka lioike a ke ken [ wiie uo k.a aoouoo aua i ka | haawiim $ 14500l 4 500 no ke kokua aa& i ka ; home o na poe hauau* koikl, ua wailio ' ia ma ka papa a uoonoo pu uie ka bila | haawina. ; Hoakaka mai o Urowu uo ua moa pili i ke koniitt> opiuaia ua lu&k&ukau., oiai nae aole ka luualioomalu o komite maloke o ka hale, nolaila, ua waiho a mahope. ] Na Olelo Hooh )10. j Na Kiekarvl, e kauoha *ia ka makai o o ka hale e pai liou a e liookko aku ij na hoa i loaa ole ia lakou o ua kope a

ka bila haawina, waiho ia ma ka papa. , Na Balauina, e hoomann ana i ke komite t}iko helu e uku ia na Mia no ke pai ia ana o na hoike o keia kau. a ua aponcfia ka olelo hooliolo me kekahi hoololi. mai o Kahookano no ka wa mua kanawai ' e hoonoho ai ī! buro hoonaauao ina opio Hav/aii ma na aina waihoia no ka heluhelu elua. ■ .* ■■■' Ma ke noi ua kapae ia na rula, a heInhelu mai o Marques ma ke poo ika bila "e hooponopono ai i ka oihaua kivi!a o ke aupūni," waihoia no ka heluhelu efua. Heluhielu hou mai no oia i ka bila e pili ike kuai ana o na waiwai ano maih4. Na Walbridge i $3,000 no ke kuai ana i kekahi aina e pili la me kahi e ku la ka halemai ma Wailuku i mea e hoakea aku ai īua halemai nei, waihōia a noonoo pu me ka bila haawina. Hoolaha mai o John Baker i kona manao e lawe mai i kekalii mau bi!a kanawai. w Na P&ehao!e'he plelo hooholo e koho ia i 13 lala, e holo ī Molokai, a 6 nana pono i ke kulana o na poe mai sepera me ka lawe pu aoa i ke kahi kauka, hooholo ia. Hoolaha mai o Kahookano e lawe mai āna he mau bila kanawai, Na Apiki i $1,500 e kukulu ai i Hale Hookolokolo ma Kau Hikina, waihoia a noonoo me ka bila haawina. Hoopanee ka hale a hora 1:30 auiūa la. ■,

Hora 1:30, halawai ka hale, hapai ia ka eoonoo ana i ka bila haawina e like me na hana oka la, a aponoia Hon. Eioema ka noho Lunahoonaalu. Uku Lunakanawai apana o H0nuau1a..................... .$B,OOO Holo Dku kokua ekahi oke kakauolelo o ka Aha Kiekie 4,000 " Dku kokua elua o ke kakauolelo o ka Aha Kiekie........... .3,600 " 1 Uku Luoakanawai Apana o Makawao $2,400, noi m,ai ka līon. Halstead i f3,000, a hoakaka pu mai i ka nui o na loaa oia apana, a oiai pu hoi eia imua o ka hale he bila e hoololi ai ika Aha Apana o Makawao i Aha Hoomalu. Kue mai ke 'lii Pua i keia hoopii hou ae, oiai aole ona makeiaake e hana ia na hoonui lilo. Kue oaai o White a me Waipuilani i keia hoololi ana, a noi mai e hooholo ia no i $2,400 e hke me ia maloko o ka bila haawina.

Hoakaka pokole mai ke 'lii Balauina ] no ka pono ke hoomahuahua ia ae, a oiai no hoi o ka apana o Maknwao, ua pii ae na hana ame na loaa oke aupnni malaila i keia wa. Ninau ia ka hoololi i 53,000 a hoole ia, aua hooholo ia no i 12,400 e like me ia maloko o ka bila haawina. Ukn LunakanaWai' apani o Hana. $1,800. Noi mai o K«mai e waiho i keia it*mu a makope, oiai e lawo mai ana oia i l)ila kanawai e honnoho ai I elua lunakanawai no ia apana, a e mahele ana lioi la apana hookolokolo. Kue mai ke lii Pua, iua e manao ia &ua i uku hou ui&waho ae o keia iloko okahilaaoka Lunakanawai hou e inanao ia uei. Hoakaka mai o Nawahi ui ka pono ke kookaawale koke ia ka haawiua o kela mau lunakanawai, a e mahele aa no hoi i ka apana i keia wa. Hoihoi hou o Kauiai i kaua noi mua, a waiho liou uiai oia ho noi, e hooholo ia ka haawiua eku uei no ka luUHkauawai o Ilaua, ma ka uialiele o Hana a Uie Koolau, a I $<»00 no ka luona malielo o KMpahulu, Kaupo a me Kahikiuui. Ninau ta a liooliolo ks« Hko Uisj ke noi hope a Kainai. Uku Luuakanawai Auaua o Lanat^,, .§6OO. Holo

f ldS Luaak&u&\mi o* Melo ui.| ..n,m , a>is> U|te Luu&kau&Wiū Ai>aua o Ewa $$00; aoi mu o iL&uM i $1,300, Eolo Uku Luuak«,usivral Aps.ua o W&U lua IS00» uoi m&l o liaulii i $$&), h<x*)le'ia» aua hooho-o i& o liio mo ka hU&U&awiua.

TJku ""liunakauawai Apaua o Koolauīia ' fB00'; " " " o KoolaupLko «i,boo " " " o Hana-' iei *I.ooo' ' " w " 6 Kawaihau fl.ooo 1 " " " o 1 Koloa $1.200 Uko " M oWaimea «1.000 1 Uka Kakauolelo oka Aha Kaapnni Apana Elna $ 600 " " Ekolu 1000 ■' " *' " Eha 600 Na lilo Aha Kiekie .812.000 1 M " " Kaapuni ~10.000 !Na lilo hoike ma ua hiliia karaima $5 000 Kuai ana ina buke kanawai.. .2 000 Na lako kakau .2.000 i Uku ona mahele olelo ona Āha i hpakaka ole ia ka uka — .$2 500 , K&kauolelo Aha Hoomalu o Hoaol.ula 52,400 ( noi mai o Brown i $3.000, a ua hooholo ia pela. ' UDuhi me mahele olelo Pake. .3,600 ' " !' " Pukiki.. 1,800 Na Elele . ..2400 Koena uku o ke pai &na i na plelo hooholo oka Aha Ki&kie... .$1,681.85 r Oihaoa oko na aipa e. 1 Dkn o ke Knbina—«lo.ooo, noi mai Oi Wilikoki i $12.000 hoole ia, a aa holo e like me ka bila ha&wina. Uku o ke kakauolelo. $6.000 ! " ona kaka001e10......... . 5.400 | " oka elele .1.200 : Oka o ke Komiaiaa Hawaii ma Wasiueton» 12.000 j Uku kakaaolelo me lilo ke?na m« Waaineiona .2.000 1 Uka Kanikela ma Kapalakiki..B.ooo ' Uku kakanolelo me ua lilo keeua ma Kapalakiko. .5.000 Oihana Kommina me ne lilo Kanike1a........................./.4.000

| Na lilo o oa Elele i na aina e a me ; ka hoikeike pui ma PsriBa $7.000. Noi mai o Kalaa e pooo i $17.000. Noi mai ke'lii Marsden e poop i S2O. 000, hoole ia, a na hooholo ia ī $17. 000 e like me ke noi a Kalna. ! Na hookipa hoohaaohano... .$lO.OOO Kela me keia liio. .3.000 i Hoooaauao *na i na opio Hawaii ma pa aina e, 3.000, noi mai o Paehaole, inn e honpau ia keia komile, e hoike alkn 1 keia itama i ka hale, e haawi ia i kekahi komite wae, a ua aponoia; i Hoihoi ana mai i na Aawaii mai na aina e mai i $1.000, Noi mai o. Bosa e pono ke hoonni ae i 53 000. oiai aa imi na teta i loaa mai ia*o mai kekahi oiaa H&waU poooī mai no fea nni o ka pilikia, ua makemake e hoi mai, aka aa r hiki ole no ka nele, nolaila* e pono ka- | e kokua aku i ka leo hanehane o kela mau hoa kanana, ma ka hoonui iki ana ae i keia haawina. ! Kokaa mai o Baraano i na hoakaka a Koea, a olelo mai la aole i lawa i $3 000, a he mea ponp e haawī i kekahi komīts wae, mahope iho o ka waiho ana aku o k-sia komite i ka hoike ',imoa 0 ka hale, « ua ia tomita o īmi 'pono &ku na mea a E ninau aka paha keknhi hana pono i ke Kuhina noho tna WBsinetona, pehea U a heaha la ka mea i hoihoi ia ai kela poe kanaka Hawaii mai Loko Paak&i aka a i keka-1 hi wahi okoa aka i kapaia ke. ' Awa- i pookanaka? w a pahea la ko lakoa inalama ia ana. I 1 Hoakaka mai o S. Parker, ūa hai pa oia me kekahi poe Hawaii ma Loko jPaakaī i kela makahui aka nei, a aa Jioike mai lakoa i ka uai loa o ka pilikia me ka makf»make e hoi niai i ka iioa nei. CTa kaka w&u me lakoa e hoihoi mai ma ko'a maa lilo ponoi ia la koa i ka aina uei, a i ko'a hoi ana mai a hiki i Kalepo&i ua kuka aa me Spre<?kīe« ka ona o na mokaahi e holo mai laila a Hawaii nei, a ua hai mai oia ia'a aa ae oh e hoihoi mai i aa poe U iua ua'a e aka, ma ka hapalaa hke o na uku maa maa e lawe ia ai n& ohna. Aole o*o kanalaa īa mea, aa •<p koke an me ka manao ole e aku mai aoa paha ke aupuni 1 ko'u mau! lilo no ia mea aole paha. Eia nae. ia wa uo iha o ko'a haalele aua aka ia lakon a holo mai i Kapalakiko, ua lavf<j ia *ka !*■Ukou i k«hl e, «a olelo ia mai o ke " pook&uak». n ha w*. iii ui«aiao loa a h« um ua paiuo i Uai i« ui.<u k*a, iu«. su a m aua e hou akn a hiki ilaila e kil i» lakoa 4 oiai ao hot o ke komu i «hai aku ta o ua po« |MĪ IUiU, oi* oo ka iohe &n& o u& kahuua Moeeweua ua kaka kela poe k&haka me a*a no k& hoihoi mai ia kkou i Hawnii oei. a na olelo mai kekahi poe I kamaniua ia*a, iu» au e hele aoa i ke V *v««« pookauaka, •' &taila« aoie ioa »a d koī hau mai aua me ke aU. : Ninaa ia a hoo|iola ia e Loike aku i ka hale i ka wa o hewpau 1« &t. • waiho i* keU īUmu I kekahi num «««. | Noi i«w Kahiua Waiwai o haiko *ku ke komit« i k* h»ie i ka w* a hoo p*u ia *i, o ua it%ma e pih aua uo ua

hae a qib oa kipu aīoha ana e haaw? ia i ke komīie oihana koa. ' Koena aie ia Henna, no na aaha koa $750, haawiia i ke komite oihaoa koa. Hoopao ia ke komitß, noho ka hale, a hoike aku ke komit? i aa mea i hana ia, a aponoia. Heluhelu mai ka Be*epi(Jeqa he palapala kono i ua hna e hele ako 6 nana i na hana hoike e S»na Lai ma ka hora 3 anina la Poalima. Na £omite flo ka hnlo &d& i Molo» kai: Paehaole, Von Tea)pßky, M»rsdea, Rice, Kalaa, B4kahaka, Makapolena, !paa # Pijipi, Itlafeat9, R W "Wilikoki a me Kaeealii. Hoopanee ka hal3 a hora 10 am, lalai 8. LA I&ANA 26, lulai 8, 1890. Hora 1 aaina 1* halawai ka hale, ī helaheia ia a apono ia ka oooolelo'o ka iia haaa maa i balB. Na Hoopii | Na E¥ Wilikoki he hoopii noii Honolala e hoopau loa ia ke Kuoan'kanawai elau pp. Hnnwi ia i ke komite •hookolokolo. [" Na Halstead mai Makawao mai. I—E1 —E | hoololi ia ke kanawai e pili ana i ka akn ona poe holoholooa hele hewe, ( oaai kasla ika ,25 keoeta. 2—E h?°~ pan loa ia ke kauawai oo ke ki ana o na ooa aina i na paaa hele bewa« WaiS hoia keia maa noi a lawe ia mai he bila kanawai no ia mea. . Nana hoa mai no e hoopaa ia ke s kanawai e pili aoa ika poe i hoohuoi , wale la he ma'i lepera. Walho ia a nooooo me ka bila ao ia mea. Na A S Wilikoki mai ka apaoa uihī >o Koloa. ī $12,000 no ka hana hoa ana ina al&noi oia epana? Haawi ia i ke komite o ua haaa hou.

N* Pua m«i Hooolula eaai. I—E1 —E hooaoho ia o Kaaka Lotz i PereBklena oo ka Papa Ol«. 2—E kukala hou ia ka Papa Oia Hawaii. 3—E ae la na Hawaii e lapa»u. Haawi ia i ke komit3 malama ola. Na Waipuilani mai Kona mai, e kokalo ia na haiemai iepera ma na apaua is e pan hoi ka lawe aua i Kaiawao. , Waiho ia a noouoo me ka bila oo ia ■ mea - ■ . Na White mai Lahaiaa mei 1 13,500 uo ka haoa aoa i oa alaoui o iā apaua. Haawi ia i fee komiie o aa haaa hou. Naoa hoo nq 1 $1,000 ūq ke kukula t ana i half kula o,lelo Beritania ma Kahaoalea, Fapa s Hawaii. Haawi ia ike komiie hoonaaaao. Nana oo mai Hilo e lioomaa ia no Ve alaoai mai Wailoa a Ha'ena, a i ,1500 e hookaawale ia no ka hana ana ,ia alanai. Haawi ia i ka koiuila o aa h oh hoa. ! Na Kaliookano mai Kohala mai ha hoopii na kekahi poe he no kekahi «ina aapuai o Pohakaloa, e kuai ia aku me Ukou. llaawi ia keia i kb Kahina Kalaiaina. Na Kamai mai Hioa mai i f13.000 00 ke alauui mai Haelo a Houuaaia, a 1 $300 no ka hoomaemae aua i ks awa ji>ae o Nuu. Haawi ia i ke komiia o na - Hoike Komite wae« Hoike mai o Wilimana o na bila alaliao i kaaoha is ai Iskoa e pa ! i, ui ma"kaakan. Na Olelo Hooholo. Heluhelu mai oW Y Hcrner no ka wa mua ika bila kaaawaī ao ke kaai aua o na waioua ano mam,a. ; Hoolah» mai o Bice e l%w@ mai aua oia he bila e hoololi ai i ka Mokaua 11 0 ke kanawai bivik o 1883, e like me ia 1 hooloii ia i ka 1886. N* K«m»ki i #30,000 no ka hana aaa ike «laoai Nuaana, e hoomaka aua <uai ka h«ie noho aka o J 8 Walker a hoea i k* nnku o Nuuanu. Wailw ia a noonoo me k& bila haawiaa. Helohehi naai o "Waipai!sni no ka wa nma t ke fc«uawni e hoopii ae ai i ke o»» kope mai na aina e mal, kew na kop3 i iawe iS m&? i mea hoolaha ako. Hoolaha msi m WiUaiaua e !awa inai ana ola he bila k&n&w&i-

Koho m«i rcresiddua in* koiaila wae uo u«. kiniwiua o 13.000 uo k4 iioouaauao »U4 i u«i opio U«M «iv ui« ua. Viaa >\ &uo $1,000 uo U, ( UoiUoi «ua tttai iw* llawaii uiai ua $iu& e umi. Kaiua, 4 imi J A Camsnius, fi«M O U Ls. Helaheia ela» i« ke k*Q&W4i e hooMi »i i k« y»suku <Ax>, o ke k*n&*si km»a. uoi is obm <* haawi i ke\&li] w»*. &pooo l«k Hdiali«lo «la» ae* ī k«» k«u««'%i e boaw«QM ike kaoe h 1 k& «*r« p&h& « oki sa» ko kau***! 1 k*k*tri o l*o». ian u* hwikU eawli & t«aw*te Uu* ma U kno Wlek o k«k«lu i k«i»k*ūi ao ka muet«v& &ob <» dtui u?al»ik' o hook&ki oi«,E«tūki. ao uk Uor 1 hoAk»k« ui« a 0 ka hop@U4 Q& loauk*tuU, Ma ke uoi u* k& « uoho Uou 1 U feot4 10 a w. laiu 10^