Ko Hawaii Pae Aina, Volume XIII, Number 32, 9 August 1890 — NU HOU HAWAII. [ARTICLE]

NU HOU HAWAII.

O na hai kinipopo e paani ana ī keia auina la Poaono, oīa no ka Hoaolnlu me ka Hoku. Ub hrf!a aka ko Hawnii Kuhiaa noho ma Wasinetona aia i Earop:i, mamali o ka nawaiiWali o kona ola kim. Ua boi mai nei o Mr. Rab?rt AiidrewB, kana wahine a me 2 keiki ma ka moku pea M Alden Besse" o ka Poakehi aku nei. E hoomaha sna ka Aha Hamnhuma Lole a na wahine ma Kaleleonalani Hale mai keia wa aku ahiki i ka malama aenei p Sepatemabi. M Kelina. Ua hoolilo ia ae nei ka Hoi Kalepa o W G Irwin & Oa., o keia kulanakauhale, i hui malalo oka Palapala Hoohai mai ke aapani Hawaii mai. Ua papahi aka ke 'Lii ka Moi i ka Poa-ia i hala ia Mrs J W Eobertsoū, wahine aka Hope Pūuku me ke Kea Hoohanohano oKapiolani. He mau la aenei i hala ka eliia ana oke kahaa o ka luakini hoa o Kauke anoe kakola ia aka ana. He hale poka $100.000. Ua hala ako ka Laaakanawai Bekekona e malama i ke kau kiure kaapuni o Kauai ma ka Mikahala o ka Poaiaa j>ej, a oka Hope Loio Kuhina kei hele aka ma ka aoao oka Loio Kahina. He $138,000 ka oi aka o nā daīa anhaa i ohiia i ka makahiki i" hala ma - maa aka ouā dala i ohiia i ka makahiki mamaa iho. Hele ino ke āa hoomnemae i maa !

Ua lawe ia wai i ka Poaono i hala malana o ka Līkelike, kela pepehi kanaka o Kipahulu, nona ka inoa Kaulana, a eia oia ke hoopaa ia nei ma Kawa, e kali no kona hookolokolo ia i Iune ae nei.

He ninau—O ka Moi anei kekahi iloko o ka paipai ana e hookahuli i ke Kumukanawai? Aole o makou make make e lohe iki oia kekahi. Aole hoi i ka poe e lawe wale nei i kona inoa i kumuhinu.

E holo mai ana ka moku kaua America "Marion" ianei e pani i ko ka Nipsio wahi, a o ka moku kaua Beritania Espiegle hoi e paai i ko ka Acorn. O na wahi moku hoi e ku nei, e hookuu ia aku ana e hoomaha.

O ka ahaaina aupuni i haawiia ai maloko o Halealii Iolani i ka po Poakolu nei e ke 'Lii ka Moi ia Ria Adimarala George Brown o na aumoku kaua America ma ka Pakipika, ua hooko io ia me ka holopono.

A ka la 9 o keia malama e piha ai ka 20 o na makahiki o ka Emepera opio o Kina. Nolaila e malama ana na pake i anaiua ike ma ko lakou hale hui ma alanai Moi, mawaena o ua hora 12 a me 2 P. M. o keia la.

Ua ku mai ka mokuahi Mariposa ma Honolulu nei i ka hora 8 kakahiaka o ka Poaono i hala mai Kapalakiko mai me 28 ohua kapena, 36 ohua oneki a me na ukana. Ma ka hora 2 wanaao Sabati mai, ua holo loa aku oia no na Panalaau o ka Hema.

Ua huli hoi aku ka mokuahi Austra lia i Kapalakiko i ke awakea Poalima i hala, me 87 ohua kapena, 34 ohua oneki 5712 leta, 1092 nupepa, a me na waiwai Hawaii i ke kohoia ke kumukuai he $100. 488 no lakou a pau.

O ka hookuku kinipopo mawaena o ka Honolulu a me Kamehameha i ka Poaono i hala, ua haalele loa ia e Honolulu o Kamehameha, oia hoi he 6 puni a Honolulu a he 2 puni a Kamehameha.

I ka la 30 aku nei o Iulai, oiai ka pake e hoomaemae ana i ka pauma o ka ipuhao nui umi tona hoomoa ko o Papaikou me ka paa pu me ka ipukukui, aia hoi ua pahu ae la ka ipuhao a lele liilii na apana. Ua loaa pu aku la kekahi aoao o ka hale a {illegible} pu. Ua eha ia ka pake, aka aole nae paha e make ana.

A ka Poakahi, Bdpatdmaba 8, e hoomaka hou ai ka uoakahlkl kuta o ke Kata Hanai i£aikamahiDe o Kawaiahao. Ona poe e makemake ana e haokomo mai.i ka lakoa mau kaikama hioe ike kala, h6 pono ke noi maa mai i ke Kamaluna Miss H A Pe^on.

paa pono na hoao kaahaoielo i ka holo malooa ona kaa ahi o ke Alanai hao o Oahu nei ma kA Poaono i hala, a nolaila aa panee hoa m*i ka Uui Alanui hao o Oaha he poloai hoa i na' hoa a pau oka ahaolelo e make make ana e holo.

He kanaka opio kela Paele hoolei paapaa i hiki mai aei ma ka mokaahi Manpoaa oka Poaooo i hala aka he maa helebelena haamanamana a me na lala oolea kona, Ma ka H&le Mele Hawaii oia i hookahakaha ae ai i kona kalana hakaka i ka po Poaono nei.

Ua hookoha ia i ka la 5 aku oei o Aogatd iia His JEx Godfrey Brown a me Arthur P Peterson a me Hon. Geo W Macfarlane i mau Komieina Aina Lei Alii, aua hookoha pa ia o Hon. G W i Agerra Aina Lei Alii.

O ka ahaaina hulahul» a-ke C )mopa ni A Honolula Raifela i haawi ai m i Manana, Ewa, i ka po Ponono aka nei i hala, aa holopono a piha nohoi i na poe i hele aka ilaila. I lalo ia ahaai na ka Paali Pahi Ohe Hawaii kahi i kaakaulele ai me ka lakou maa ohe leo ea, aaa hoohaaohauo ae ka Hooilina Moi a me kana alii i keia ahaaina. ..■

'I ka hora 6 kakahiaka oka la 20 o lalai, ma K«rlsbad, Geremania, aa haa lele mai la o Mr. Parker N Makee i keia ola ana, mahope ok6 kaa mai loihi a me ka imi ikaika ana i kahi e loaa ai oka maha. Oia k i luoh uai o ka mahiko o Waihee no kekahi mou makaLiki i hal», ahe alii ahaolelo oia i ka 1887-88. O ka nui o kona mau la o ke ola ana, he 54 mafTahikj, 6 malama a me 26 la.

No ka oaku akea ia o Ailaena Euki Ika haalele triaa ika noho o Koolaapoko, nolaila i ka la Poaha aka nei, pa hoomaka mai li oia o kiei i ka Ahaolelo ma ka hapalaa la wale no. Ake ka e iilo i Laaamakaaiaaaa a komo, alaila haaleie wale mai la i ka ooho, Hekai aa maunn ekneka, papai kā We lioi ai. Ē aha īa ana no hoi ka hee e kspae eei ka alaala i kahi §7

• Ua lohe mai makon, aa lawe kolohe ia e Ailaeoe Buki kainoa o J AajBra Hope Lnoa Makai o Waialaa, a waiho ia mai oia kekahi lal* o ke Komite hoo kahali knmakaoawai h ka halawai kuewa okapooka la 12 o lalai, Nolaila i keia m9U Ia aka nei a* 6oole !oa oi>a aoie e komo ike aaaina aka poe kipi, a aole hai oii Ue laU no kela komiie mahaoi i kohoia ai me kona ae ole. Nolaila, e hoolohe aa mea a paa i keia.

Ua lohe mai makoa s ua kipaku ioo ia o Hou J K Kaanamano e Mr. Kaalia mni ke komo ana mai e i&uua pa me ke Komita Hookahuli womn. kanāwai, ano ia kama hoohaahaa ia, aa holo mama aku o Mr. Kauuamano i Hamaku», Hawaii, ma ka Iwalani o ka Poaha nei, me ka manao e loaa iaia ke koho ia mai i tomite e ka Hui Kalaiaina o Hamakua, alaila hoi msī paopao ia Mr. J K Kaalia, Hoomaka paha auanei ka holehole iwi o keia mau Hawaii.

I ka hapaha hor,-» i koe kani ae ka hora 5 ahiahi o ka Poaha, lulai 24, ua haalele iho la ke ka» ahi halihali ko o Honokaa, Hamakna, Hawaii Lke kahua oki ko, a hoi aka la no ka hale wili. tJa kau aka na kauaka malana o ke kaa hope loa no ka hoi ana. A I ke k&a i kikee ae ai iioko ok& owawa, ua iole aka la ke kaa hope loa mawaho o ke alahao. He 2 maa kanaka i eha kouukonu loa #, aiake aku la, ahe eha hou ao i loaa i na palapu a eha Ioa 4 a o.kekahi poe ua pakelo aohe i eha. Ke lapaau u alu ka jwe i eha e ke kauka.

"Mh ka hua e ike i& ai ke auo o k& Uhu," wahī aka mea e hapai uiemaue aua iai& iho. E kue pa aua Ika pee i kukmlu haoa he uiau m&kahiki ka !oi hi, a e hoekelakela &# aua i ka uiea aknhiakahī a ka hana, e ma* kaukau noi e kuuiakais ia\a ih > a me ka pono ok« !ahuj, Ho he> mea la. ko oahu ee! ka unua ka o!e!o i k&nna kocyi ia m»tuba ae i kona alelo ih#s &** hoop©*p*e &<* H !aia iho ai&i k* ikeia aua niai e ka lehukhn. aka aole u*e % a&lo, E &ho e kue aka oi& ikaua koho »u& uo k& l?er<s,deu& uisuiua o koua uaaia aua aku ia hai, E aho o h<.vp&u oia i kaoa ui&u haua aia %i!o maaua oka lsw& &na mai e pnio ik« bm k*n pa 1& &i oia i ka lele. hi i» k& tt*kovi, D« ka oihaua e iuii aku lko kauaka, aoie uo koua hoohokaia i k&oihaua e ueuia likeakua oia k lui, i like pu &i k« uete me koua i kela w&.

I ka hora 8 o ka po Poaha nei, Augate 7, ma ka hale noho o Mrs. Laura F Dickson, Alanui Beritania, Honolulu nei, ua hoohui ia ma ka mare e Rev. E G Beckwith DD, o Dr John S B Pratt o Alabani, Nu loka, me Miss Sarah C Dickson o Honolulu nei kekahi hoi o na kaikamahine a Mr. a me Mrs. J G Dickson i hala mua i ka make. Mawaena o na makana kumukuai nui, he wahi leta kekahi i hoopiha ia ma na bona a me na kuleana mahiko i hiki aku i ka $6.000 ka waiwai io.

He leo aloha e hea AKU NEl—I na Kula Sabati o Maui me Molokai, Aloha oukou a pau. Ahea?" Ihea? I ka manawa hea? e hoopaa ai kakou i na wahi koena a kakou e like me ka mahele ana a ka Ahahui nui o na Kula Sabiti ma Molokai ma ka malama o Aperila i hala. Ina he ehaeha ke hana ia mai ana i ko oukou hoa nei e ka poe no lakou na pono a kakou i kii ai, alaila, e ku mai auanei oukou e nana i kona haule ana. Ua pau ko Maui Komohana, a o ka oukou koe—O ka lokahi ka ikaika, a o ka mokuahaua ka na waliwali, A na ke Akua n malama mai ia kakou. D Kahaulelio. Puuku o ka la Hape Nuia i pau.