Ko Hawaii Pae Aina, Volume XIII, Number 40, 4 October 1890 — NU HOU HAWAII. [ARTICLE]

NU HOU HAWAII.

Ke laaa nei ka mftnao o ka ekaleaia 0 Kaamakapili e hoemi i kona aie i ke» naakehiki a koe ika $2,000 wale no. " Ma ka Hale Ahaolelo ke Eomiaioa Beritania a me ke Kaoikela America i ka Poakahi nei kahi 1 hookhe ai ī na haiolelo qo ka bila ah&elole. Ua haawi makana ia o Mr. \Valter Hill i ke ahiahi Poalua oei e na paahana oka halepai Balletin me ka Buke Wehewehe huaolelo a Websfcer. E hoao ia ana ka mokaahi hou "Emma Claadine" i keia Poaono nei, a Ika Poalua ako o kela pule e holo ai oia ma na awa ka maū o ke Kinan. Ma ka Poakolu ūei ka halawai ana o ka Ahahni Eennelio Moknpnni o Oaho nei maloko o ka Inakini o Kaomakapili ma ka hoomala ana a Key. S, Kbpū, "Ua lohe mai makoa, aa paa i kipakaia i ka Poakola nei kekahi maa makai ku huina o keia kulanakaahale, no ka paa ika ona ahiki ole ke hele i ka wa ka*wati. Ua hiki mai ke noi a 38 maa poe koho o Wailaka Hema ia Hon. J. W. Kalua, e holo hoa i moho lonamakaai nana no lakoa ma ke koho kuikawa o Okatoba 10 aenei. Ua loaa ma Mokuleia, Waialaa, i ka Poaono i hala, kela paka mahaka Ah Kae e haawiia nei ka $200 makana. Ua lawe ia mai oia, a eia ke paa nei oa Kaapapaaai, Ua hooana aka ka hui o CampbeU, Marsbail & Co., malalo o ko lakoa īnoa hai ponoi ma ka Aafitralia o ka Poaiima i hala, ia 6.854 ahui maia, He hooili maia nui ana ia a kela hui. Ua hohe a pahua wale o Ailueoe iiuki ika Poakolu, aohe i koho ma ka aoao e kue ai i ke noi e waiho ma ka pa pa i ka hoike a ke komite o ka hale no | ka liiia Ahaeiele. Nolaila ua hoka loa o iiuki. Ma ka hora 10 am o keia Poakahi aku, Okatoba G, e wehe ai ke kaa kiure oOaha iid), id& ks noho kaha aaa maī oka Luaakanawai Kiekia. Ma ka hora 1 aaiua la o ia la, i makemake ia ai aa kiure H&waiī e uoho oiai, O k« aui o ua liihia o keia kau, he 03, a peaei k» aiahelehele aea; he 12 hihia karaima a ua kiuro Hawaii t he 2 kivila a me 4 kivila kiore hui; he 15 hihia karaima a ua kiure haole a me li kivila. He elua hihia uiai ua aha kaapuui e se. He 7 hihia bau&co am« T oki aiare.

Ua pii ia oka huila kaa pipi ma Waikepu, Maui, i ka Ia 23 o keīa malama, 0 Kiha 0 Waihee V aa make loa. Ua piha keia kaa ika ai 6 e lawe ana no Maalaea me ba maiiao e iīi ma ka Malalani.

Ua mabamaba aka ka Pa&li Fubi Ohe HawaH ma ka home o ke Komiaina Pakiki i ke kakahiaka Poakahi nei, uo ka'hoohanohano anā aku i kala hanau ok'» Moi 0 Potugala i hala e aka i ka la Snb iti. 1

E ha&wi ana ke En!a Kamehameha ika hora 12 awakea o ka Pcsono nei i ahaaina Hawaii, ma ke kahua o ke kala.no ka hanohano oka lilo ana o' ka makana hookelakela kinipopo o ka makahiki 1890, ina keik' o Kamehameha.

O ka hookoku kinipopo mawaena o na hoi Aliiolani a me Iwilei i ka auina ia Poaono i hala, ma ke kolanaKauhale Momi o Ewa, ua kaa k& eo na ka hui mua, he 15 a lakou poni i ko Iwilei 14 puni, a ī ka 10 o na komo pakahi ana a na hui.

Ua lohe mai makou, oa hookau ia ka mai lepere Kalama maluna o kekahi moku kiakahi, a lawe ia no Kohala, no ke kali paha ika hookolokolo iaia ma ke kau o Waimea, a i ole, no ka halihali loa mai paha iaia i Honolulu nei maiuna o kekahi moku.

Ua komo aihae ia ke keena o ke kaa wa hana a Mr. Lose, ma alanai Beritaoia, i ka po Poakola nei, a oa mokio ia ako be mau dala. Maīloko aku keia mao da<a o ke eke, ano ka ike ote o ka piko pau iole i kahi e hemo ai ke eke, nolaiia ua haehae okoa ia ke eke a kaawale.

Uaae fea paahao pake Ah Kau i paahaka ai mai ka hale paahao aku o Kawa i kona hewa no ia me&, a ua waiho foa ia ako la no ka Aha Kiure. Ua hooia mai o Mrs. Geo. C'. : Beckley, o Ah Kau no lia pake i komo ai i ka hale a lilo ai na waiwai u akamae.

He hoike kula Sobjti ko Hanalei i ka la 21 o Sepßtemaba ma ka luakini o Waioli, aua akoakoa ma ia hoike ana ke kala o Waioli o>e 48 haamaaa a me ko Wainiha me 49 haamana, imua o na poe makaikai he 49 paha ka nui. Ua holoppno a maikai na hana hoike o keia !a.

Oka nai pna make o Honolula nei no ka ma!ama o Sepatemab'a ī hala, he 53. Mailoko mai o ia heluna, he 28 Hawaii, 12 Pakiki, 4 Ameiika, 3 Pake, 3 lapaūa, 1 Beritania a me 2 o na lahui e ae. He 15 o keia poe make aohe kauka nana i lapaau. I Sepatemaba o ka 1889, he 42 ka nui o ka poe make.

E noLo ana ka halawai a na Ahaliui Kula Sabati ame Opiopio o Maui a me Molokai, ke hiki aku ika hora 10 a m o ka la 30 o Okatoba aenei malokookaluakini a Kaaliumanu, "Wailuku» Mauī. Nolaila ke kono ia nei na la!a e hele ae m& ka 2iiakauksu m& na haawina i hookaawale ia n<i kela a m? keia.

Ua hlki ae ka makai nai o Hawaii i Kona Akau me kekahi mau makai ma ke ala mai o Kaa, no ka hele e hu |i i ka mai lepera nana i kipu a make ioa ike kapena Makai Simeona. Aka hiki ae nae oia, ua paa ka lepera puuwai eleele i ka halepaahao mamuli o ka elea oka Hope Mak&i nui o Kohala Hema. •

O ka nui o na mai papule ma Kalae pohaku ma ka hoomaka ana o lulai i hala, he 73, a' ua komo mai īloko o ka hapaha e paa aoa i Sepatemeba 30, he 10 maa mai hou. Huina 83. O ka lui ona make iloko o ka hapaha i pau, he 16. Koena ma ka hoomaka aea o Okatoba, he 67. He 14 na Hawaii papule e ola mai nei.

I ka la Sabati ut»t, maloko o ka Hale Paikau o Manaaiana, aa malamaia he elaa maa anaioa pate e na Pakiki, oo ka hoolohe «na i oa haiolelo o ke da nsai • RtT, Mr. Perls mai. Ua piha pono ke auaia kakahiaka a me auiua Ia iaa Pakiki i hele at, a o ka hapa nui o lakou, oaa poe mawaena o 17 a me enākolnki.

Ua lohe pai uiakou, ua kauolia 100 nui ia o Ailueu«3 Buki o u* Luuamakaaiuaua a me Waipuilaoi i ka Poalaa uei, e uiihi i ua" olela ewaew» i pili ia laus a i jpuka ma kaoa nup«i>a oka la maiaua ilio. A iua e hana ole oia pela, alaila e lawe iaaua olelo h«>oholo i niua oka hale e pela ai koua mau kuh i!alo o ka lepo a mihiaaai. Ika Poakolu uei, ua mii he wahi olelo palaueka loa. :