Ko Hawaii Pae Aina, Volume XIII, Number 42, 18 October 1890 — NU HOU HAWAII. [ARTICLE]

NU HOU HAWAII.

He 6 keneta ke kumoka«u o ka paona kopaa ma ka makeke o Nu īi'ka a me Kap&lakiko. Telepone—*'o oe ia e Ailaene ?" Ae. "Mi' hooana hou msi oe iko nnpepa iaeei." Pawaa. Ika hora 9oka po Poakolu i hala, □a hoonaneae ae kekahi olai ma Kona, Hawaii, a ua hoohikilele poe. E hoihoi ia aka ana o Mr. D. D. JBaldwin o Lahainalaoa, e noho i Kamalana no ke Ko'a Berit3nia o Hamakoapoke, Maai, E kukula hoa ia aka ana i halekala Beritania ma Kaulaweia, Honolala, a e pakaiia aka ana i hale hoō i ka halekula ma Waīkiki kai. Ua lohe mai makoa, aa hookohuia aku o Mr. J. K. Nahale oKona Akaa, Hawaii, i Hope Makai nai no ia apana, % na ae aka oia e !t»we i ka hana. Ika la 10 o Okatoba nei, ua hanaa maloko o ka Hale Hoohanau Keiki ma Makiki, he keikikanē na ka wahine a Mr. W. K. Ī3atch!oon o Haaa, Maui. E lilo Bna o Pia i enemi no kekahi maa hoa oka Ahaolelo, oiai ua hiki mai nei oia ma ka huelo o ke kau ahaolelo, aka hookahi no nae ka uku like la ana. ' Ma ka hookaka kinipopo o nB hai Aliiolani me Pauahi i ka aaina la Poaoūo i hala, ma ke kahaa o Makiki, na ka hui maa ka eo, he 12 a lakoa pani i ko Paaahi 6 wale no.

Haro ka apana o Hana! Akahi qo & noho ia ka noho o ia apana i ka Poakahi nei, mahope oka hakahaka ana no 2 malama, I anahnla, 5 I®, 13 hora ma 5 minnte. Pahemo kela!

Ikt ia 3 aku nei o keia mahina, hooki iho ia k i wili o ka mahīko o W&inaka ma Hilo 1 keia makahiki i ka wili ana. Ao ka nai ona tooa o keia wili ana, he 5.550. Nai kelal

Uala*eiamaie ka Malnlani oka Poaliina ī hala, o Kealoha Maui makai i kipu ia ai e ka lepera Kalama o Kona Akau, £ia ka makai i loaa ina ma ewaewa aa&loko oka Halwnai Moiwahiue ia e iapaau la nei.

Malana o ka nioka ftdimar&la "Charlestoa" i k« kakahiaka Poalua nei ke 'Lii ka Moi a me na Mea Hanohano W H Oomwell, 8 P»rker a me P Neamaoo kahi i paiua kakahiaka ai mamalī o ka paioai ia mai. I ka hcra 11 o ka po o ka la 3 o Oka Lu'oa uei ma Kawaipapa, H&ūb. Muai Hikina, na han«u mai he keikikane ua Mr. %me Mrs. B. W. Kaai. Pomai kai ke kiuo hapaaea i ka loaa ana o ke kama e ola ai ka inoa ī ke o ia aka.

Ikak y o Sapßteuaab» ka haaleie ana o ka moku kaua Amenea Nipaie īa Houololu nei, a ma ka la le!epaudi o ia malamn, aka.'ii tio ia a hoohiki eku ; Kapalakiko, nj,s? ke ola maikai oiia kiuu ahane s pau ma'unii o ka moku. Ua hooj. ai U i maa oka Aha Uoomalu i ka Po&ouo aku uei, ka lapana i loaa aku »i he 0 iiui opiuma maluua o ka "Lady Lsmpsou/' uo ka makma malu ika opi&ma, be $ISW a me ka boop&*bīs ia i heokahi eiakahiki ma ka iiaua ajka. ke iioole aei ka I&paua &olti u&ua U apiuma' »

I ka hc>ra 10:40 kakahlaka Po&oūo i hala, Okatoba 11, na hala aku i ke aupaoi übane o Kaikauhiue Poipe o ke K.ala Hanai Kaikam&hiae Bihopa ma Pele'kn'ne aenei, Honolulu, i be 69 o kona mau eaakahiki ola ana.

Ma ke awakea okā Poaono i hala, ka hookomo ana ae o ka mokaahi Farlloo i Hilo, mahope o ka hala ana o kona wa ku mai a me holo aku i hoolaha mua ia »i ma na eiopepa. E ku mßi anß pahaianei i ka Poaeno nei, aole paha.

Ua hookua aku ke kiare i ka po Poalima nei, 1 ka hihia a ke 'Lii kne ia Liwai no ka hoohiki wahahee. O ka lu i ibr> la ia o ki Hon J. L. Kauīnkou ibjTi hihia i puka ī keia kan, a o ka eha o na hihia i hookuo is e na feiure.

Ma ka raoku«hi * China" i iiolo aka ika hora 10 kakahiaka o nehinei no īokahama a me Kiaa, e kau aku ai o Mr C Afopg, kekahi oko kakoa pake kaonoooo, a holo aku e hoom«h« i kona one hanau no ka mi-onWa he makahiki.

I ka Poalaa nei, pakele kekahi wahine kenemake e nana «na i kana ilina ma Makiki, mai ka p,oka aku i kiia mai e kekahi pa aea, a hala...wale īho no ma ke alo. Pehea la keia kipu wale ana i aa pa i ke ao me ka 'n'ana ole i ka pōno o ka lehulehu.

Ua noho o Hon. Patrick <X eket m» ka ūoho o WHĪlaka Hema i ka Poakahi nei, mahope o ka naoa ia aoa o kona palapala hookoha e ke Komite Hookolokolo a apono ia a ma fea hoohiki aaa a Lunakanawai Makale. Eia hoa he hoa oo ka Aoab Hoomaemae!

Ua hooaua aka o Hawaii i Kapalakiko i ka malama o Aug->ta i hnla, in 1.311.200 maa paooa laiki i]o lakoa ke kamokaai he #71,265; a o Kina hoi, tta hooona ae oia ia makeke hooknhi ia malame, he 1.977 412 maa paona laiki no lakou ke kumokaai 535.156.

Ua haawiia ia Siraaol Mahaka, ko ka hui kinipopo Kamehauaeha keiki pahu ekahi, ka makana laau kau kii i haawi oaaaawalea ia mai e Mr, W. C. K.icg no ke keiki oi o na puei a me ke akamai hopa popo mailoko pe o ka hui i eo ai ka inoa moho o ke kaa kimpopo o 1890. .

Ua ili ka moka pea "LuHine" ma na nuka awa o e koino aka ai, oiai eMai pu asa makani, ma ka la 1 o Okatoba nei. A mamua o ka hiki ana mai o na kokua, ua' puka ae la o lalo o ka moka. O naeke kopaa be 9.187 ma kona opu ia wa, aa lilo i mea poho.

Ke piī hou mai nei ka eaa o ka wahine hookala kapua o ka lua kaulana o Kileuea, a ike maopopo ia aku ka wena oke ahi o ka lua uaai Panalua, Kaa āku. He mau po aenei eha mamua aku oka la 8 o Okatobs, ko Pele hookahakaha ana i kona malamalama i na paia o k.ona aupuni poepoe.

Ua ku Be ma Hilo i ka la 11 aku nei, ka moku knna misionsri hou loa B W Logan, iloko o 17 la holo mai Eapalakiko mai. O kona lōa, he 57 kipuai, laula 16J k*puai a 7 kapuai ka hohonu no ka līlo hfss.ooo. E ku loa mai ana keia moku kuna i H molola nei i keia ls, a i ole is i ka la apopo paha.

Ma ka la 27 o SeDat6maba i hala, i haawiia aku ai i ke aupuni Amerika ka mokuahi kaua hao hou loa i kapiliia iho nei am Kapalakiko, a i kapaia kona inoa o nona ka holo h® 19 mile 719 hapa taussni mile o ka hora I hoao ia mai nei. O Honolalu nei kena awa mua e holo mai ai.

Eia ke-Uoolaha m&i uei ka Hui Ai&hao o Oahu, e kuai ia aku aua ma ka 1« 26 &eaei o Noveoj»ba, ua pahale i kaeoe a uialieleLiele ia uaa Mauaua, Ew* t a e ooa ia nei eka hai. 0 ka liookaa aua o ua pa ika mea e liio ai, he akaUi Uepakolu o k« iiuaiukuai aa ke d«la kuike, lie akahi k&p&kolo lioko 0 ekolu uittk«biki a he akahi Uapakolu iloko o eiiuia aiakahiki ma ka uka pauee he 7 pa keueta, a ua lako pouo aa pa woa me ka wai a ka hui ieui iho uei a ioaa. Us loaa aku i ke kakahi&ka Poaliuia 1 hala, iua iuua iiule Dute, m&luua o ka uioku ki«ya "Ladv L&mpaon," he 4$ umu tiui opmma ua Uuua ia m&ialo oka paiekai i ma«»aUi ke haiiUali in i uka uei oka &iua t U» la&a pu aku Ue 6 tiui opiuuia eae uia kahi uoo o ka lap&ua ueu.H ka iuoa Saks£auis, aaa ls\ve ia i e paue i ka Uowa makuia opiuuiH kue k&u&n&i. KuUila, «ia k«sia uiauUai opiuaia, a o ao o haua waua hou ta a Uīo ka opiuma 1 pohaku uīa.

Ma ke koho balota kuikawa o ka Wailuku hema 1 malamaia i ka la 10 aku nei, ua oiii mai o P.a Cockt:t ka moho hookahi wale no i holo no ia apana. No ka hea paouioni ole ma ke kahi «oao tuai, nolaila, ua hapa loa k» poe i hele m?ii e koho, a he 64 wale no balota.i hookomoia mtt na elua.

I 6a Poakolu nei, iloko o ka hala aL;J.v. ua ku mai ma kd ano hoohua keeo'ki lunamakiainana A M»rquee o k* ap«na 3 o Honolulu nei a noi et.hoohakahaka ia kona wahi ma na komite a pau i komo pu ai o*Hon. H P Baldwm me ia. Akolu manu a ka lioia kui o Maukelana i keia kau, ka lei lehua o ■Hilo, papai o Honolulu a me ka itaha o ka apana ekolu o Honolulu.

I ka Poaha neī, oa hekau mai ma ka nako o Mamala, ka mokāahl "OhiuH*' mai Kapalakiko mai, me 2 ohaa kapena nma 235 pake. Ma ka hara lO o o i holo loa aku ai keia mokauhi no īokahama a me Honokao» oa, m» ka l&we po tka ia 5*3 Jbp&i>a a me 72 Dake. Aole oia i hali mai i na eke ltta ame na eke nupepa o keia awa, ..■■■■

I na la. mua o Okak>bii ne;, ma Pana. Hawaii, "ua mahukaaku o Divid aaawn Pamaloo me Mrs. Kauoai Namokueha. Mh ia wahi no, ua mahuka aku o J,-ck Poha rrjo Mrs. Opunui Aheong. Da hala like keia mau paa eepa ma Kaa a hala loa aku paha i Houolelu. Aka ma kekahi lohe, aia lakou a paa iloko o ka nnhalehele. roa kahi he elua mile mai Pahma, Pana aku. He keu a k« lapawale, oiai ke ao mai nei ka lakou hana i na'opio hou e pii aeoei. 7t

U» kipiikaia aka nei o Albert LoomeDB, kela haole Belegiama i hoi pu ai i ke kipi a Wilikoki ma o ka la 30 o ialai, 1889, a i booko!oko!o ia a hoopai ia i ke kaa kirire o Okatoba o ia makahi ki hookahi no ke kipi. O kona hoopai he make aka ma ke kala ana a ka Ahakukamaīa ūa hooemiia ka hoopni o ka make 1 hookahi makahiki ma ka hana oole3 fee hailele nae oia i keia aopuai i ka pap ana oia wa. Nolaila ma kn nuioa la Poalaa iho nei ua hoakaia »ka oia ma k€ Oooaaelo no Kapalakiko.

Ohoohn ka haakai kaa ahi holo leaiea o ka Poaooo aku uei i hala i laloo Manana i ka poe i makahehi ae 6 ike i ka hookahakaha holo kaa haila kahi hehi wawae * Mr. Maltby. He umikamamalaa ka noi ona kaa ohua mai Honolu'u aka nei me ka piha poao, a i ka hoi ana mai hoi mai Ewa, ua pakui ia mai he elua maa kaa ohua hou. Ma nao makoa, ua oi akn mamua o 800 ka nui o ka poe i komo ī keia holo kaa ahi lealee. Aaa iehia no hoi ke keiki hehi wawae kaa huila kahi ma kuna hana akamai i hoomaamaa ai.

I ka Ia 10 aka uei o Okatoba, i piha ai ka iwakalua knmamalima makahiki 0 ko Eev, C. M. Hyde D. D. a me Mrt>. Hyde noho ana īloko o kaoihaoa iaar«« Ike ahiahi o ii* Ia # ua hoehikileie ia laua i ka hiki ana aka o ko laoa mao makamaka a me na hoaloha e pahoi i ko lakoa mau hoomaikai ia laua. AoU hpi oia wale, aka ua panai uu aku na hoomaikai me na makana lakq kala 1 hooanaia I na aina maenao no keia la hanohano o ko laaa mare ana. E hooloihi ia ko laua maa la, e ike kumaka i ko laua m&re> gula kanalima makahiki.