Ko Hawaii Pae Aina, Volume XIII, Number 42, 18 October 1890 — Ahaolelo o 1890. [ARTICLE]

Ahaolelo o 1890.

LA Hana 99, OCT. 10, 1890. Hoomakaia na he.oa e like me ka maa. Na Hoike Komite. Na Kahookano o ka hapanui o ke 6omite hookolokolo, e kiola i ka pauku 1 a e hooholo ako ika pauka 2 o k« bila e hoololi ai i na paukn I*> » oie 14 ona kanawai o 1888, e pili apa i na holoholona se«. Na Halste6d o sia hapa uuki? o ke kcmite hookoiokolo, e hoole ana V ka pepehi aoa o na holoholooa, Hooholo ia ka hoike a ka hapaiiui me ka bi!a e hoololiia a kauohaia e helīihelu akolu ma ka Poakahi. Na o ke koiaite hoonaauao e hoomoe ma ka papa īki bila e kaupalena ai i ka makahiki kula o na kamalii, oiai na hoopanee loa ia kekahi bila o keia aeo; waihoia ma ka pspa a noonoo pa me ka bila v Na Isenberg o ke komite hoonaau.eo, no ka bila papa i ke kusJ sna o ka baka 1 na kamalii malalo 016 makahiki, e hooholo aku me ka hoololi a ke komite •poooia. Na Paehaole o ke komite W:>e e haaai i $400 ī ka wahine « T N S;meoi:a, e hooholo aku; •waihoia a noonoo pii me Jca bila haawina, Na Paehaole o ke komite wae, no ka bi!a no ka hoohana īa oea kokua rn&i lepera, e hooholo aka me hooloh; waihoie a noonoo pu me ka biJa. Na Olelo Hooholo. Na Nawahi, e hookaawale i 1300 no ko W Sbeidon mahele e oa opiuma o Kahalui i nalowale ai; waihom a aoonoo pa me ka bila haawijia. ' Na Kahookano, e hepaiia mai ka papa ae a noonno ka hoike a ka hap»»ai oke komite hookolokolo, e ae ann ina pake holo ame ke kanawai e pili atia ilaila a me ka hoopii a na pake kalepa; ae ia. Helnheiu la k;> hoike a me ka bila, a oiai e hoopaapaa eos, ua hoomaha ka hale i ka hora 12 awakee. : j-ir»wtrnuß 1:50 p m. Mahope o ke kamt>i!io poleole ana, na «pono ia ka hoike a !jo ;holo ia ka bīla me ka hoololi e kuk&u poepoe b helahela akolu i ka Poalus. Ka mai o Baldwin e kamailio no na hoike a ka hapa nui a me hap>t uuku o ke komite wae no ua mea pili ī ke OihanaLfcta, Ua hooholo ja ma ke kamailio »na me MaKinee o sa bapa nni, e pai pu ia ea o'elo ike Ua lawe kela b pai akn la me ks ike jcie o ke komite pai, a o na oīelo ike ku w&le no i kona makemake kai paiia. Ca paiia na olelo i ike ole ia e ke koiaite. Ke makemake nei oia e ike la e aku kela paiia ana.

Na ka Peresidena—Ua ike t.o i keia man mea he mao la senei j hai-3, a ue. oinaa aka au ioa aa pai'a kel ahi man mea i hiki eile mei ioau'i o ka ha!e, aka na hoole mai kela. Ma ke noi, aa hooholoia e lilo ea hoike i haoa no ka Poaooo. Na Cornwell, e haawiia ka bila hela 180 i ke komiie o na eina ena ole; aeiaNa Hana o ka la. Beluhelu akolu oka blla haawina, Hooholoia e heluhela pakahi ia ua ha&wina a pela na p»uku. No ka Moi. No ka Moi «0,000 Holo No ka Hooilīoa M0i,... 10,00J *' Noi o K W Wiliioki, e huofca.a\Vile i fIO,QOO oo ka Moiwihiae. H. ule, No Kaiulani § 4 800 Holo No ka Puuka ok» M-0i..0,000 " Na lilo Halealii 12,000 " Na Haawina Hoomnu. HiS Ex J,O l)diiiiiiiB 3,000 Holo Hon H Kuiheleni 1.300 SSrs £mma Isaz uard 6CO " Noi o lWb«ole, e iiuofc.;mo no ka wahīue a T X Siuifcoua $400, Hoio. P Ahaolelo me Ahakukaaialu, £N» lilo oka ahaolelu $25,000. Noi k« Knhiu» Waiwt«i e heooi .Uuahu» ae i ♦oō.OOl); hoohoioīa* K«kaaote)o . .200 Holo Na hlo ahakokmainlu 100 " Oihaoa H<wkv!^fex>to, l?ku o ka Lk lvit*kie 12,000 Hulo " Lk Kokua inaa ....10,tKX) " ** Lk Kokua alu» 10.000 " « Lk Kokua ekola. .10.000

Noi ka Loio e hookomo i uku o ka Lunakanawaī Kokoa ehā $10,000. Holo, Kakaaolelo Aha Kiekie.. 7,000 Holo Kokaa Kakauolelo. .4,000 " Kokua Kakaoolelo moa.. 3,600 " Kakaaolelo p0k01e......,. 5,000 " Maheleolelo Aha Kiekie me Hoomalu 7,200 " Hoopaeee ka hale a noho lioa i ka hora 10 a m Poaono. La Hana 100, Oct 11,1890. Hoomaka na nana e like iqe ka oiao. Na Palapala hoopii. Na White, ma ke kapae ia ana o na rulB, mai Lahaina mai, e kjopaa ia o D 1) Baldwin ma Lahainamna; haawi ia i ke komite hoonaanao. Hoike Komite. Na liue&a o ke komite oai, aa pau ī ke paiia kekahi bila. Ka Hana o k-i La. Oia ka ūooūoo ana o nahoike a ka < hapa nui a me hapa unku o ke komite wae ma ua mea pili i na haawina hale leta. Noi o Bildwin e hoihoi i ka hoike i waiho ia mai ma kona pakaukau i ka la inehinei a haawi aku i ke komite pai, e paiia e like me ke kauoha a ka li&le. No ka meB, oka hoike i paiia a ka hapanui, ua hele ia maloko aku o ka luna hoomalu oia komita, aole na ke komite pai. O kekahi mau mea i pa kui ia mai e ka hoike a ka hapanui i paiia, he mau mea i ike ole ia e keia khle a i kauoha ola ia e pai. Aole e hiki i keia ha!e ke kukulu i maa e like me keia eae ako ika luna hoomala o kekah) komite e lawe a pakui hou mai e like me kona makemake mahope iho oko ka hale ae ana e paiia na mea i ikeia e ka haie, a pela ako.

Noi o Mhrqaes e boobolo aku i ka hoīka <1 like aie i& i paiia. Ke 01010 eei aa, o na mea a pau iloko o ka hoike. ua lawe ia mai imua o ka bale. Ke maoap nei au he mana ko'a e pakui mai i kekahi mao bo ka mea he hoike kekahi a ka hapa uuka.

Peresidena—He maa la i hala, aa lohe sn aia he kuee mawaeea o na laua hoomt.lu oke komite hale leta a me pai. Ua ninau aa ika luna boomala oke komite hale Ict-i ina o& pai oia i kekahi mea i kauoha ole īa e ka haie, aka ua hoole mai oia.

Paoe o Lneaa, i ka wa i loaa mai ai ka hoike a ka hapauoi o ke komite hale leta m»i ke kakauolelo mai o ka hale, aohe he maa olelo hoohiki kr lahi aole no hoi he maa. p«la>Bla. Eia mh?iope itto o kona hoi aoa ! mai, mai ka pau aoa oka mai o kona ' ohana, be mau mea kekahi i pakui hou ia aka Aole i hoikeia mai kela maa olelo pakui a>kau ia oei iaia, aole hoi i helahelu, aku oa kue aku oia, no ka mea, aole i ike ka hale īa mea, Ua nioau hpe au ike kakauolelo uo kela mau mea pakai, ua hoole kela aole oo i ike la eka hale, a ua papa mai ka PereaideQa aole e pai ina mea i ike ole ia e ka hale. Na ia kamu i p&pa ai oia i ka Keeaa Elele aole e hoohui po i ka hama aaa ika hoike me na olelo pakai. Aole ona makeuaake e huua i na mea ino, a pela aka. E W Wilikoki—Hoopoka mai oia i na olelo hooheuehene ia Baldwin, a ua papa koke ia e ka Peresidena, Nawahi—Ua kakaa au ika hoike me ko'u hele ole i na halawa) o ke komiie, a me ko'u heluhelu aua, aka ina aole e apono ia aaa, alaila e haalele ana aa i ko'a noho lala ana no ia komitt. Ba!dwin—Pehaa la i noi oie ai ka luna heomalu oke komite hale leta i ka ha!e e pai!a na olelo ike a pau, a o ke kahua kahi i kukulu ai oia i kana hoike aole iloko oka hoike. He maa me>a pakui hou loa kekahi mahope iho oka puka ana mai o ka hoike a ka hapauuku oke komiie, nolaila he hoike kapakahi loa keia, a pela aku. Browa—Kokaa I ke noi e hoihoi! hoa ike komite, no ka mea, aole he mana o ke komiie e hele e noi i ns olelo ike a na kakauolelo. Ua kaho ia | keia komit3 no ka noonoo ana i na haa wina o na kakaaolelo a me na hale leta. Ina owau ka luna leta ina oa kipakuia! e a'a na kakauolelo kipi i ko lakoa poo a pela hka. White—Kokua oia ika hoike a ka hapanui. Hoopaaee. ka halj n noho hou i ka heia 10 a m P'>akabi. La Haka 101, Ogt. 13, 18iK). Hoomaka ka hana e lifee me ka maa. olelo hooholo. W«ipuiiaai, e li!o ka bila a pili aua i na kkaina i hana no ka Poalua; wailio i« tna ka papa. | Na H&g» o ka La. 1 Noonoo aea i na hoike o na haawma hale leta Orabbe—E kokua aaa i na aea a pau oka hoike aka hapauui o ke kounU*, a pela aka.

Paehaole—O na mea aole ī waiho ia mai imaa o keia hale, aole e paiia. Na Kahookano o ke komite hookolokolo, ma ke kapae ana i na rola, i hoike mai aa koho po.io ia kaLuuamakaainana o Wailaka Hema, Pbtrick Cucket. . | - Koho ka noho ia Kahookauo, White ame Nawahi, e noi aku i kekahi o ua lanakanawai oka aha kiokie e hele mai e hoohiki. Komo mai o Lunaknuawai Makale a hoohiki ia Mr. Cockēt. Hoomaka hou ke kamailio uo ke komite hale leia. . Kanealii —Manao oia, aa haua wōle aka ka iana hoomalu o ke komite mawaho o kona mana ma ke pai aha i na moa aole i lawe maa ia mai imaa o keia hale. Rickard—Ua ba!a loa aku keia komite mawaho o kona maoa ma ka lawe ana mai i hoike hoahewa i ka Luoa Leta nni. Oka hana i kaaoha ia ai ke komite e h,nii, no ka uka o na kakaaolelo, a ina aole i makemake kekahi o iakoa ina hana aka Lnoa Letv, a i ole ia no ka ooka o ka aka, aole lakoa i hoopaa !a e noho no pelK i ka hana, a pela Bkn, Baldwin —Aole be ws pono keia a na boa e nooūoo ai no hoike, o ka ūinan walo no; eae anei kakou i ka apana i maa oka hale e noonoo ia i kekahi manawa e hiki mai «na.

Mal!er—Ua hoahewa no ke koroite waiwai i ka Lnna Lets 'nai, a nol«ils i kne ai i na olelo a ka lana o Hamakaa. Kahookano—Makemake oia e haawi ia i kekahi komite wae. E W Wilikoki—Makem&ke oia e hoihoi m»i i kana noi e hooholo i ka hoike, a e kokaa ika waiho i ke komite wee, no ka mea "ke olelo nei ka h&paaaka aole manaoio i na olelo ike, ; o ke kuma no lakou no keia luna au- ; puaL Aol-3 ao hoi i ahoaa koio, eha j kahina mamua oka poe i pau, ma ka hoopaa ina lana aapaui kupouo olj mana oihaaa aapani* Kue o Ton Tempsky i ka mea kima ilio, no ka mea aole do ka aha kahiua ka mea 8 noonoo ia nei. Bala ka PereBĪdQnfi i ka mea i hoopiiia aku. Hoomaa hoa o E W Wilikoki i ke kamailio, oiai o ka hapaaaka 6 ke komite no ka aoao hoomaemae, nolaila ke ahiahi nei e n&!o ka Luoa Leta nai. Ua haohao no hoi oia i kekahi mau hoa o ka aoao lahai, i ke palei na tan» eaipuui hooaiaemae. Ina pela e hoomao ia aku ai, eka aoa he aopnni hoa mamaa o ka paa ana o keia makahiki, aole aoa he Moi, a e komo bko oia e lawelawe lima ia haoa. Kahea mai o Paehaole i ka mea kamailio i ke kae i ka ra!a. Rala mai ka Pores:deDa īa E W Wilikoki i ke kamailio huhewa. Hoomaa hou o Wilikoki i ke kamailio ma ke ano mihi i kona halaha. I;kona mau makahiki ehika i noho ai i Earopa, o na hoopaapaa e hke me ka Baldwia ama ua hiki wbie no ke hoopau k ma ka ha!s*fca me ka pa panapana a i ole ia me ka p:jhikaaa.

Pane ka aole makemake keia hāle e kwe mai i na maa o Earopa. Pane oE W Wilikoki, oia ko ka PereBidBna uuka loa o ka loio. Pane o Walbridge, he mea pono e ahewa ia o Wilikoki e ka hale do kaaa mau olelo iao i ka Percsidena. Hoihoi hon o Wilikoki i na olelo kuamua'mu ī ka Pereeid3aa, ,a pane ia Walbridge ina na eha ke lii o Wailaku alaila nana e hamo aku kona poo. Kahea ia e ninau auo a hooholoia. Ma : ka ninau ana e Uoihei hou ika hoike 1 ka lana hoomilu, ua hooholo loa ia e 22 ae ia 9 hoole. Ma ka hoihoi hoa ia ana o ka hoike, ua haalele naaaauwa mai la o Nawahi a me Crabbe iko laua noho ana lala!] oo i« bomite. j Bila Haawina. v Koena aku o ka bila haawina ma ka heluhelu ekolu. Lk Kaaponi, Maui. 14,000 Holo Kona mau lilo kaahele... 300 " Lk Kaapaui, Hilo me Kau.4,000 " Kooa mau lilo kaahele. *.i5O " ' Lk Kaapuni» Kohala me J Kooa .4.000 " : ca%« UIo k*aheie 200 ! Lk Kaapaui» Kaaai i 000 " ( Kooa mau lilo kaahele.., .200 " j Lk Hoomalu. Honolulu 6,000 " j " " Hilo. 3,000 " Lahaina ($4OO pn) 3,400 '« w Wailuku 3,000 " J " Kohala Akau 2,400 i Lihne (t4OO pii}.,2.400 Lk Apaat Hilo Akaa $1»000. 2yoi| A Horoer, e hoomahuahua ae i «1.504, Noi « Widemann i 115,000, Noi <? Mec£<tclano, <3 hapai hou i kt uoonoo ana { ka haawioa o ka Lk Hoomala o, Lahaiua. _ ,j ot4i e hoopaapaa ana, ua hooai&ha) U hale i ka hort 12 awakea.

Akoakoa Lou ka hale, i ka bora 1 ;30 pm. Lk Apaaa, Hilo Akan.. $1,500 Holo " " Puna .960 '• " " Kaa Komohana. 1,200. ,f " Kaa Hikina......900 " " " Kona Akaa 900 " ■" " Kooa Hema 800 " " " Kohala Hema.. 1.200 " 4 " Hamakua ..2.000 " " M Honoanla ...... .2.000 " " " Makawa0........2400 " " Hana ,1.800 " '■ . " Kipahnln 600 " " " Lanai.... ........600 " " M010kai.........1200 " " " Kalanpapa....... .600 " " Ewa 1.200 " " " Waianae .........800 " " Waialna 800 " •' " Koolanloa. 800 " " " Koo'.aapoko 1000 " " Hanalei.... 1.000 " " " Kawaihau 1.000 " " Koloa 1200 " " 4 Waimea .1.000 " Kakaaokilo Aba Kaapuui 2. .600 holo Kakaaolelo Aha Kaapani 3.1000 ' Kakanolelo Aha Kaapani 4...600 ' Na lilo kaa kaepnni...... .10 000 holo Na lilo hoike hlhia hewa..s 000 holo Kuai bake kaoawai "...200 holo Na lako khknu, a pola akn. .2.000 hoio Lilo maheleolelo na bha apaa. 2.000 holo Kakaaolelo aha hoomala Honolula 3 000 holo Mahele me uūuhiolelo Pake 3 600 holo Maheleolelo Pakiki 2 400 holV NaElele. .-.. .2400 holo Pai ana ī na olelo hooholo '(he aie) 1681.75" Hapai hoa ia ka nooaoo oo ka aka 0 ka Lk Hoomala o Lihae a hooholoia 1 $2,000. Hapai hoa ia ka noonoo no ka uku o ka laaāk«Qawai «pana o H(lo Aka.(V & \ro-rolo ia i ¥1.000, Oihtūs o ko na aiaa e. Ukn o be Kuhlna....., .110.000 bol > Kakaaoielo ............. .6000 hoio Na K5k»a01e10,...... .5.400 holo ■Eiele..... ...1.200 lioio Elele Kuhina ma Wesinet')na 12000 holo Lilo kakauolelo me oihana. .2.000 holo Kaiiikela ma K&palakiko.. .8.000 holo ' Lilo kakauolelo me oihana 5.000 holo Na Inna aapuni me pa Kanikela .4000 holo Na lilo o na egeoa i na aina e me na lilo hoikeike o Pari5a.................17 000 hoio Hookipa i na malihini.... 10.000 holo Na lilo kee0a............3.000 holo Hoonaaaao opio H&waii i na aina e................ .10.000 holo Hoihoi mai i ua Hawaii ili han0................... 5000; holo Pa-Ii Koa Kiai ......62000 holo Pahi ohe, oa hae a me na k'pn • .50000 holo Kokaa ib» Poaiū ... .2 500 bolo No ds aaha koa & A W Hirriug, 1603 54 ka nko panea $141.46, haina $745. Hooholoia. Ukaia C C Moveao $3.500. Holo.

Oibaoa Kalaiaina. Uku Kahina $10.000 holo Kakauolelo .7.000 bolo Na kakauolelo kokua...,lB4J(X) holo Na E1e1e.... .2.400 hoio Ka iiio oihaaa 3.000 holo Ana aina nai 7.000 holo No na ana aina .......34.560 holo Ana īa Molokai <.5.000 holo Na hlp o ka poe ana .5.000 holo Ana aina hooknonoono uie kuikawa... ..10.000 hoio Na hlo keena .1,840 holo Ana ea ........ ,600 holo Lana kakau kope nui. 6000 holo Kokua luna kakan kope.. ..4.000 holo Uku o na kakaaolelo... .5 000 hoio Na lilt» oihanr.... ~,.....950 holo Kau papa kabtknhi o na moolelo kahiko ........3 300 ,hulo Kope ana i na moolelo o na lana hoona kuleana. 3,150 holo Lana noi o t.a Paahana..«.4SOO holo Lona Paahana 1apana....0,000 holo Kakaaolelo papa limahaua. .3 GOO holo N« oihaua ..: 1-600 holo Hoihoi i tm No Heberede 3 317.07 holo Lqb« no! .7.000 hoio N» K»k&or.JeU7 ~,.$5.29$ boio N« lanii lela 30000 holo Na hall lets ' 28.000 hoio N% lilo oihana 13.000 holo L»n» o han« hou 7.000 holo Na kokua eue na lilo - $,400 holo Hana hou uia hoolako i ux hale aupuni....... M .. .31150 ho!o Pa haoao k& Pa Aln .10,000 holo Na awa pae ine euouo Hawaii ........... ...........3.200 holo Noi o Waipuilaui e hookomo I kokoa ik* Ls\ua Mokaahi 11010 Pili Aina! .158.78, Oi4j e booi>&a|>*4 aus» na lioop*oea k» hate a uoho i ka hor& 10 a m Po*laa,