Ko Hawaii Pae Aina, Volume XIII, Number 42, 18 October 1890 — He Moolelo Hooniua Puuwai NO RAFELA KA Olali o Polani. KA MEA I KAPAIA Ka Weli o ka Makakila A O Ka Pulakaumaka o na Enemi. [ARTICLE]

He Moolelo Hooniua Puuwai NO RAFELA KA Olali o Polani.

KA MEA I KAPAIA Ka Weli o ka Makakila A O Ka Pulakaumaka o na Enemi.

MOKUNA XIII. E ke Kiai ! Heaha ko ka ro ? He elele kii ua Maui, Eii aka īa Kane ma, Lana o Kanaloa, ia Kanakehi, Letia o Maliu, ***** V \ P E L A anei ke ano e onou poo aku ai oe ia oe ibo iloko o ka poino ? i ninau mai ai o Moke. "Ae; aole loa au e hoole ia'a iho i mua o kekalii kanaka Eakinī e Hale mai ena e hali ia'u," i pane aku ai o Rafela "E KBfela ! Aole aneī ou mamuli o kou paulele nui loa at;a maluna ou iho } e hoea mai ana no lie la e loaa mai ai he ulia paka-laki maluna oa a poioo hoi kou ola, a mamuli o kou poino ana e haulehiaai na manaolana no ko Polani hoopakele hou ia ana, a pela pu hoi me kona Moi.' f &eia mau olelo a Moke ka fudaio, aia hoi, pane hou aku la o Kafela: "Mai hopohopo oe no ia mea, e Moke Liaikai." "He oiaio no kau i kamailio mai la, aka, e hoomanao oe, aole au e hahsō loa aku ans ia'u iho makahi e poinoai ko'u ola, a ua ike no au ia mea." "Aole po hoi au e hookaulua ibo ana i ka hoani ana aku i ka lama-ku aa ma kahi e lalapa koke ai ke alii no ko Polani nei heopakele ia ana." ' * Me ke ano maloeloe maikai ole o ko Moke manfio, īiele aku la oia e wehe i ka puka. E ku ana he kanaka loihi, i aahu ia me ka aahu o na kanaka o ka Hikioa. "O kahi »nei keia e noho tiei o ke kahi kanaka nona ka inoa o Rafela f' i ninau mai ai ua kanaka I», me ke kiei pu ana mai hoi o kona mau om hi maka iloko o ka hale o Moke, ke ka naka ludaio, A ma ka Moke hoomaopopo uku i kona ano, me he hiea la e noii nowelo mai aoa-no oia e iko i ka mea ana i huli mai ai. I ka lohe ana o Moke i ka niiīau a ua kanaka la. ua pane koke aku la oia penei: "B.e kanaka o kena inoa au i Loopuka mai la eia ianei i keia wa; &k« 4 ao!t> nae keia o koua wahi e uoho uoi " "E oluolu anei oe e alakt»i aku ia'u imua ona V" i paoe mai ai ke kanaka malihini: "E hoike mua aku au iaia, a ina e ae oia, alaila, kii mai au a alakai aku ia oe imua ona, " wahi a Moke •'Ae; e hai pu aku oe iaia he elele au i hooun&ia mai nei e kii iaia." "Owai kou inoa? " a he kauaka Arabia ftu" ♦'Ua pono; e kali oe maauei a o Uete ae hoi au e hai aku iaia. " l kela wa holi ae la o Moke e hoi akn iloko, me ke )mni ana mai hoi i ka puka, aka, ua onou mai la no ke kana-

ka Arabia iaia iho raa ke pani puka, i ole ai e paa. *'Kahaba !" i hooho ae ai o Moke, "o ke ano knlana paa rula īaaikai iho la keia i aoia ai oe ma Waresau nei ?" "Malia paha mai ke alo mai nei hoi oe o na 'lii o ke aapnni lmeperie)a o Rasia, a o kaa ano hana nae keia e hoohaahaa ia ai ko lakou maa kulana maikai," Alaila, la'au aku la o Moke i ke kan&ka Arabia, a onoa ino aku la iaia i hope. a pani aku la i ka paka. Hoi aka la oia a hoike aka la imua o Bafela. me kā niaau ana aka hoi iaIa: , "Pehea laj e hoonomo m&i anei au iaia iloko nei ?" "Ae; e kii aku oe iaia e komo mai iloko nei. a maanei au e halawai pa ai me ia," wahi a Rafela i mai ia Moke. I kelawa huli ae laaaelemakule ludaio la, a kii aka Ia i ka kauaka Arabia, a ma īa wa hookahi no hoi i nalowale aku ai o Bafela mahope o na pafeu e kua welu ana ma ke alo o kekahi wahi keena oaka. Aole i lialiu ua hookomoia mai ia o Aranaka. ke bßnaka Arabia, iloko o ka rami, a noho iho la oia maluna o kekahi noho i haawi ia aka e Moke. He mau minute kakaikahi wale no i hala ae mahope iho o ke komo ana mai o ua kanakp Arabia la, ia wa i oili hou mai ai o Kafela. Be hla ole ke kamahao o na hiona a me na nanaina 6ua koa opio nei oka makakila e kn m#i ana imua e Moke a me Ar*»naka, ke kanaka Arabia: E aaha ana oia i kekahi aahu nani loa, a e halali ana ea mea daimana, ke gula ame ka momi ma kona nai kino a pau, a ma ka hoohalike p.na iaia e ku mai ana, ua like oia me ka anela Serapima e auau ana i ka nani oikelakela e oliao ana mai ka lani mai. I kela wa i hali peao mai ai ke kfinaka Arabia a nana mni la ia Ksfela, me na onohi maka aa pono i hele hoi a piha pahaohao, me he mea la e nalu ana kona naau me ka hoohuoi nui. Alaila, nmau aku la o Eafela i ke kanaka Arabia: "He wahi hana nae pah* kau o ka hoea ana mai nei imua o'u? " "He wahi kauoha ka'u no kekahi kanaka o Eafela ka inoa, " #ahx a ua kanaka Arabia la. "Mai a wai mai i nioaa hoa aku ai o Rafela. "Kahaha! Aia paha ko'a liai aka a halawai pono au me ke kanaka nana ia kaaohawahi a ua kanaka la i pahe mai ai. "Owaa no o EBfela,' r "O Refela oe ?" i ninau mai ai ke kanaka Arabia. •'Oia ko'u inoa; a ma la inoa i ike ia mai ai au e ko'u m?,u hoaloha a me ko'u mau enemi.

"E nonoi aku ana au .i tou kala ana mai," wahi ana k«naka Arabia la i pane mai ai, "malia ua kuhihewa ia keia huakai a'u oka hoouoa ia aoa mai nei. Ua hoouoaia mai oei aa e kii mai Rafe!a, he kanaka kue\ra, he wahi kauaka hele pokao wale iho no ike alanui; aua oleloi* ona welu nahaeh.ne kona m&u. a he wahi kaoaka aihue hoi ia a me ka paei hakaka." Pane aku la hoi o KhfaJa: Owau uo 0 owau no kau kanaka i ioii mai la, sohe Rafela e ae. Nolaila, e hoike mai oe i kau huakai, Ae; un olelo mai la oe o llafela oe, aiaiia, e lawe 110 au i& oe, ma ke aao o oe io ke k-maka a'u i iuii mai aei, e like me kau i Lunke uaai tei. Owau uiao'i no ke kanaka au i imi mai uei ; a uiai hopohopo oe uo iu mea, wahi & Raf <la i paue aku ai. Lkela wa i unuhi ae ai ua Arabia la mailoko ae o koua puliki, he wahi kii i peaaia, r ' hoikeike mai la oia imua o Kafota, uie ka oielo &n& mai: C ka u kuak» i o ka ho ia aua oiai la iau [ i* mai ka mea m,ti uo ia uoua keia kii. A oiai aole ka uxea noua ki ia kii 1 iko mui ia 00, uol«jla ua maī uoi oia i keia kii i uioa uou e uiauaoio niai ai i kn'a haua i h(K)uuai;\ ui&i u» i. Xaua aku la o Earela iua > ; i 1&, & iko aku !& oia lio kii ia ug kvkahi

hineni, alaila, huli ae la la a ninau aku la j ke kanaka " Heaha kau oka hoou■la ia ana mai neī ?j ' . E hahai mai oe waLi a i.u kanaka Arabia nei. j X hea kaua e hele aku «i ? ] E hele aka ana kaua'i iahi o ka le-! de nona nei kii au i ike iho li, j Alaila, me na onohi maka ano e, i me he mea la e weli mai ana ka ina- i ina ma ua maa onohi makala. hoomnu ! mai la no ua kanaka Arabia la ī kana ■ olelo aaa. | £ hoomanao oe; ina aoīe oe o Eafe- ; la, alaila, e kau ana he poiuo weliweli j maluna ou, mamuli o kao liaua ppuhi | ponoi e hana mai nei ia'u. j A pehea hoi, iua io no hoi owau o Bafela, alaila, pehea iho la hoi ia ? Aiaila, e pakele ana oe mai ka poino a'a i hoike ak« la ia oe, a e like ana koa palekana, me Ke mea la aia no oe ma ke alo o kou luaui makuahiue. Alaila pane aku la ua olali la o Fo lani: E hele aku; ua makaukau loa au e nkali aku ia oe. I kela wa i lalau ae ai o Moke ka ludaio a paa ae la i ka limā o Rafe!a, a hawanawana aku la oia iaia ma ka olelo Farani: Mai hele oe me kela kaeaka puuwai eleele ! E Moke maikai S i pane aku ai ° Rafela, E hoomanao oe, eia no me a'u ka'a pahikaaa, ■ . ■- Pela no, wahi a Moke, aka, e hoikē aku au ia oe. ua makemake ia oe e powa ia, m«r kou ikeole. Pehea oe i ike ai ia mea ? O keia whaine nana i hoouna mai: nei i keia kanaka, he wahine lima koko ia, a he kauwa hoi oia n * ka Emepera o Rusia, He lehalehu loa na; 'lū Polani i hoowalewal j ia e nei wahi- ! ne a ua pau loa lakou i ka make. Pehea i maopopo ai ia oe, <ia keiai 'l . : v ; ; j Ma ke kii au i ike ak ala O kona mau helehelena iho Ia no ia. Aole oe i kuhihewa, e Moke ? Aole. Uā kamaaina loa au iaia, Ua pono* Da like no ka hoi kou ike rae ko'u, Owau no hoi kekahi i ike aku la i"na helehelena oua wahine kou noonoo e kuu Rafela, a ke nonoi aku nei au ia oe, mai he!e aku oe ilaila. He oiaio he koa oe no ka makakila, ā na hiki ia oe ke pt io i kou enemi me ka puhili ole, aka. aole oe he koa e hiki ai ke ku me ka p ilekaoa imua o na haaolelo pahee e puapuai mai ana mailoko mai o ka waha o kekahi wahine ui. oi ae ka maalea o keia wahine mamua oko ka nahesa nana i hoowaiewale ia Evā ma ke kihapai o la ma kela kii i hoikeiko ia mai nei, a e hai aku au ia oe, e Moke maikai, ao le ioa au e kuemi hope mamulī o kau mau olelo, a ina no e haawimai «na oe ia'u i kou wāiwai r mea no'u e hele ole aku ai imua o nei wah;ne, aole uo au e ae ana, .eka, e hele aku ana au imaa ona, a e ike auanei oia owau no o Rafela ka hippaiolo o Polani. Ke ike nei au ua paakiki iaoino loa Edena, A o kou hopo ole, kou ikaika & me kon noiao a pau e iifo ana lakou a pau i mau mea o!e wale no i ka maalea nui o keia wahine. Nolaila, e ae mai oe i ka'u, mai hele oe. loa he oialo kau e kamailio mai nei e Moke; alaila, he wahite lua ole k?ia o fca punahele ! ka Emcpera o ītusja,i -pane mai ai o Raf<?la. Pela no; ma Polani nt i, oia ka Euiepera aia iloko o kona poho lima kā mana nui e ola a e make si kekahi meā, Oiā ka lima akau o ka Emepera o Rusia, a o kona man» ua hele aku no ia a hiki i ka hoopakeU ia anā o kekahi mea ua komo iho ke kau la li-kanaka ma kona pnana i, s e mskaukauia &e tma e kt.u lua ka amaua. CA pulelo hou iku.)

I* Mrs. 0, H., \Vill s Whh » r k?. Hrpe Msk«i uui o Lthu\ e liolo oa«Suu« oka lio i kai o MawUiwUi t ike ika Uolo aun oi&i s k-i o>okui»hi Mik&h*i& 1 Houolalu uo» 1 bn Poaoao i btila, 6Ū hoi ua onkika -k« b k* lio « h«aī« &ku U o Mia. Wiii.a i lalo tue k* ikaikn kouH poo Uv ui,»« iuiLUtO w.ilv' uo Ui/iliop, l I!K\ iil K>H «tku 1« oU,