Ko Hawaii Pae Aina, Volume XIII, Number 48, 29 November 1890 — HE MOOLELO NO WALAKA RALE KA Ilio Ahiu o na Kualono A I OLE Ka Hiena Opio o na Hilana [ARTICLE]

HE MOOLELO NO WALAKA RALE KA Ilio Ahiu o na Kualono A I OLE Ka Hiena Opio o na Hilana

MOKUNA, 11. Ka ī.ima Hoopakele o ke aloha — . Ka Bololio Keokeo Kamahao, "E ke ouii pahaohao Heaha kela ? E ka pohihihi o ka ma iiawa Owai kela 1 maalo ae la ? Auwe ! Oka 10 o kuu mau io; A o ka īwi o kuu mau iwi." T LOKO o na minute pokole wa'e r~ no, aia ua kiu la he kanaka lauaki la mai ka waha mai o kona luaknpapau. Ikawa i hemo ae ai o ua kiu la mai ke kaa ae o ka lio ulaula ehiu, ua pau ka ike & ua pau pa hoi ka ikaikao kona mau lala, a o na lima eleele o ka make, ke haha mai la ia i ke kino o ua kiu opio la. a oia ka ka hololio Keoi puana malie ae ai i keia miu huaole!o ku \ ka walohia, penei: « Ina aole au e hiki e mai nei, ina la ua make kupapau keia kanaka opio ui ona helehelena ma ke kua o keia lio ahio." Alaila, kou malie iho la oia i ke kino o ua kiu la ilalo, a me kela w ii kamahao a, ua hoiolio In, me ia mea oia i liaoa iho ai maluna o ke kino o ke kiu, a no knkahi mau minute potole wale no, hoi hou mai la na 'hioMona o ua kiu la a — Molale ka hioua i Aipo Ka kilnkila ia Kawaikini. Ika hoi hou ana mai ona hiohioua oua kiu la e like me kona mau, a o kona mau dōodoo hoi i ke ao k«n k u , akahi no oia a puana ae i keia m u ole iooke auo uluahewa Eia ia wau i hea, a owai la ko'u m?a n&na i iawe mai nei i keia wahi ? Ei» oe iloko o na waonahele kanak* oie o lielani nei, a na keia lio abiu oe 1 lawe mai ianei. Sa keia mau olelo i hoohikil#le ae i ua kiu l-»j a oia kana i mai ai, Halo—iowai ka mea nona kala leo a'n i lohe aku nei ? He kiuo o-a a<?u i 00, a i o'e he kino wailua paha, 10 hai koke mai a i 010 e hoouua aki u > wau ia oe i lalo o ka houua i oh ni oo o w.i hahee hou mai. ■»

Aol© ao lie kiuo wailua, aka, kino ola no wau e like me kt u ano, a i mai nei nii ko*n home mni uo ka haswi ana i na kokaa non £ ko fttiī, mhi a ka hololio K^oko

Kahaha - Hwiha hoi ko'u pilikia ao | haawf mai oei i na k;»kna an<i ? vrs hi a ke km.

| Aole ka oe i ike» ua hoitkaii is op raa !ke kun o keia lio ahiii amo kou han - hoi ia ana a p-a 10-*, a oxa pi?ikia s oa, oia ka\i i nva» t-oi o hw»l*akolo k o<>, peh** ko *ho imai la a«oi oe i fea\x moa f> 01010 aī-u kf

U* hooh ia k* 1 o ko kin no taan minnh\ akiln pane tnai !a oia i mau ohMo:

> Ae —% kun hoopkole —ko h omaopō po a!a wau ia mau olsī na ahewA ia an o na mana kaw* hoho o Trolani * nk&k* o ka !io ahiu »va ka o t»a la«i ua ko o?o ko iakou m&nao.

I j ■ -■ - ■ ? 'sggt ; : ! Ano P. kuu Lo pakele lcamalv.o i nou I au e aie mii uf*' i kua ka mea hoi a'u i raoe; luuit! mua ole ai eia he pau-hi'-lahala no'u ma uh palena nei o Irelfin , aka e hni aku an ia oe e kau hooyatcele, aia uo ho ia e hiki mai ana e iioohewahewa iio nn-.nei ka m : ka o ila'u pahikaua i ,ke kok > alii o kela kei kliali' w !e, ao ke kuokoa a me ka Loho'na ki'a o kona aupuni, e kupee ia fcka uo īa r»o ka wa ikiaa loa, Aka, e kau hoopakele, pfihea 1« « g i hiki maī a7. ika wa pono no ka hoopak( ana i kau ola ? ! Eks alii—wahi aka «hololio Keokeo, na fre <u nee wua oka «anawa a t&e'"fep ou'i p<vhfiobao i ike ole ia, na ia mtu mi a 1 hoike mai ia'u i na k vhofvka 6 kon pilikia, a malalo oke kanoha a lia mana !ani, na hoonna ia m«i la an e he'e mai e lioop ikele ika mea i 1 lelw i|a Ka io o kuu mau io | Ea iwi o kuu msu iwi ! A—ha !ke maopopo ala ia 7 u ka nui (i ka lokomaikai ona lani ! wahi ake kin. Aka—i hoomau aku ai ua kiu ?a i kaoa k .mailio ana, e ka lima hoonakele oke «-.honni, ae kn hololio Kookeo kamahao hoi, e noi mai ia'u i kau ihaa mea a pau i neakemake ai, a e loaa no ia ia oe. ! Aole, eke alii —aole au i hole mai sei no ka mohai, ao'e hoi no na makina, aka, e J:e aiii, o ke aloh» oia ka'u i hele mai nei, wahi a &a holoUo Keokeo i pane mai ai. E fenu hoopakeie kamahao; ma ke ota ana ona lani, e hookuu mai ce ia'u e hnli hoi awivi aku īmua o ke alo o kuu niakuā aloha, no ka lawe abi ae i ka hanohano o fea inoa a'u e o nei a ku aku iama o kela poe Iretani hobe wale, a ke oie eu e hewa ke oielo ae, ma ka oi o ka'u e wawahi aku no an i ke kuokoa o kela anpuni a hiki i līilii loa ana.

i Mamuli o keia mau olelo a ke kiu Pelekane, ua hoonaue la ka puuwai o ka hololio Eeokeo, aia manawa i. halpiioi mai ai kona mau waimaka, a o kona helebelena h i, hoike m«i la ia i oa nanaina oka pilihua a mo ka luuiuu. ..

i Ua hiki oie iua hololio Keokeo !a ke pane koke aka no na olelo a ke kiu Pelekane, a oia kd ua kiu la i noi hou m»i ai ika lokomaikai o koun hoopakele e hookuū aku s»ia e hoi no ke alo 0 kona makua. ! O keia noi hope aua kiu la. oia ka kona hoopakele i panai aku ai nie keia ipaau olelo o ka makee* ! Wahi aua holoho Keokeo la, O ka huli hoi ana aku imna oke alo o kou makua, oa like no iu me ko'u kau*a ana aku ia oe, oiai ona ifee a pau i loan i kou oia ike jjin ka'u i haa|ieo ai, a ma ka olelo po kole aoa ae— , Aoho kiina hala o ka'u manaa'i Ke kai halula i ke alo o Oiai. wahi aua hololio Kookeo |a, ua haaheo wale īa no e a'u na io%a a p*-u o ka medala kila, a hiki loh aka 1 ke kua o ka lio ahiu. I Nolttile, eke alu, e noono-j me ke «.k ihele a i mea e tu>oiaio ni oe i ka'u juau oleio aUila e uk&U mai mahope y ko'u uieheu a ua'u uo auauei e hoeki pa «ku ia oe uialoko o to'a hoaae uia ke j he mahhiui kiekie oe mai ka uoh<) 4)»iu .uini o reiek»ue, I AUila kua hoopakele kaoiahaj e ijoaa auei la'u ka hanohauo uia ka ikt 4{iua«ku i kahi i ku »ro kou htmef wa- , , i M katN m«i īa'u e«e ilu oo ka hk' o)e ana hocsk > piha aku i koo i keia wa oiai o ko'u hoiae, «ia oi* um kela huii o Irel»ni nei a he innu ia e h«.4e »i mai fc«ia wahiaka s!a Ua n e» i k*M o ko*u hoeae e ku \rUu * &a holoho keokeo. ! A«w*>! w»le no ka \ itana mai ka loih» b w*hi a ihAo nel, ke kahi aei ao kvjs*v «o Ih, eia ka aia no t kft »*v b o u > u> «iUna, vahi a ke kiu. i A* « kf> nlii, irahi aka hololio keoke, he ioa kt aUhele e hoea aku ai 1 ko*a oo*u iho a aae kv**a ho u& h\k; ia'u ke heie ilok> o ua Uot* pkoU uo; «ka ete »iii oko a home he ia i le«l*a nui i 4 e na k m *»a 10-» o ka wakalila m«» ka ana I k>e paanaan» o homo I & Waiho 1« tttn u* k«U patahsUha a na kuW \ huititti 1 I hōopulu »i me ko Uk.>u | haaawaiahnN

A—ba! i horho ae si ke kin aole fea kon he home mioli en?

Aole a ke «lii, hkvhe wahi kaupokn no ane e mala m i ua ale a ke kiponpoa a e mohaun ri i d& ku&laa hbīn a ka Waikoloa, i paoe mai ai ka hololio keo keo.

Aloila e kuu hoopakele kßmahao fee lawe iuui uei uu i kau kono a hooko eku a uiauvati te oko kaua h»sle aua (ika po koa Lvotue e ne mas kou heuohHno e kuu hoopakele «honui m-i ka nioHU ana aka owai oe? a e ka holoho keokeo kamahao owai koa inoa? wahi a ke kiu. E ka lu o kuu mau io a me ka iwī o o kau uiau iwt; e kaU mai ia'a ma ka iioike pokole aua aule oe e lohe i ko'h iuoe. aole hoi oo e ike i ko'u auo, aka U4 ioaa la'u ku hauohaiio e hoike aku ia oe a e ike w&i ai hoi oe īa'u ma ia iuod oia hoi ka c< Makaai Paahiohio o ke Knlaauioe." A—ha ! wahi ake kiu i hooh» ae ai, o ka makaui puahiohioo ke kalaaumoe ka koa inoa, aiuiia e kuq hoopakele he īaoa anei īa m&i koa mae knpuna mei a i ole he epa m ale ih'o no naui 1

Aole m o ko'u inoa mai na kupuna mai, aka he ino* kapakapa wnle ibo no la na ko'a lahui, wahi a ki hololiikeokeo. -

Alaila ma ke ano hea i kapa la ai oe me UelA ieoa a hoi ke kamoo ka lahni Wale i kapn aka ai īa oe o ka makanl paahiolāo? wahi a ke kia,

Aole oe e loha 1 kn hainao k)*a ninau aaai ia'a Hka, a<» u* ko iiaua maua wa e hoea aka tima na p>!eua o ko'a. L»ome alaila oa i * wa e h >i aka ia oe iku haiua o :taa uiaau. A e liKe ao hoi me ka'u i h Jote ioaa nlea ai 110 na mea e pili ana m'u p«ia no oe e nele hī i 1 pane imi ai ka holulio keokeo.

Alaila e ise wti!a aku no au ia oe aa īa inoa me ka umopepo ole-itTu 4 owai h» oe? wahi a ke kia.

Ae—i pane ui-.i ai ka holoiio keokeo» ma ia iaoa wale uo oe e ike tuai ai īa'u » hiki i ke wh au e hūii hoi aka ai 00 ke &lo o oie oa luhieha o ke kaoaka koa pokaoi o ka m*fcakila.

īa wa anei au e lohe ai i koa aāo a me koa inoa"? i aiuau aku ai ke kia.

Ae eke —ia ws ōe e iohe ai owui ia waa, a o owai 1p ko'u inoa oiaio; Aole aae oe e Uhe aua mai ia'u aka aka. na koa laai 110 is eb )i m ii< oiai. ois hookahi ka mc«- i ike ia'u, h owaa hoi iaia. E like m--« ko'u kamaaiaa aoa ao na ma ke ano U • Euaeper» oi» no ke kipuka ilff a he i>lt»!i ka£Mio hoi u'ō ua Hīlana, pela oi i iko m ia*a be huloliō keokeo no na Hiloua a he Makaa! puahiohio no ke kuiuaumoe.,

Aaō alii —oa lawa aka Ta p <ha oa ftnr, no'o, no!«>i)a e h»ete kaaa.

Ano e kuu tr akficnbkr» lieluhelu, ma keia wahi o ko kaa!i ruoole!o e iks a e hoomaojw>po iho ni kaua uo keia hoiolio keokeo, e lika rae kaua maa olelo i hoike aka ike kin Peltkine* aole ka ia he hololio keokeo okoa 4 aka 0 ka Makani Poahiohio kaōiahao no ia o na Hilana "Kaainii Ka Nanii" NoImU e kao na hoaa iuhi lv um i k*h; o fc* paaaa a ka moe qo ua uiea e p:ii s»t»a i ka hololio kt>wk«j N«m6bao»a ke i»0 a haUw&i hau ko k«QH naau naa»ius uie na kii o hlsUauisui tc;:okec) e lioouaa— i>ao iho kau» o S*a E,at»ix?r;'sa i«. a k«, makaoi puahiohio* 01« o IvUslXli Ka ISaki, Aao na maop -po ae la ia knaa keu hoiolio keokeo »laU hoi keU kin a q«i koleUa (Rasiaia) i hoop»Kete ne la mal kV"tElk ha nm o k>nn loakupapau? Aa e ktiq, a>nkaroaka, ua pohihihi 10 kaaa» # mahaikai &kn ov ua olelo a ua hololio »* ahiU, e ! >aa ananei k-v pu«n.\ aka no* £L«i 10 o £aa oiau io. EU iwi o ku.4 OUi e lua m-%k*t©ki ua iijQ i qk ol«lo a u& h >lcsho U e hoouo» «ku *a* i®us o » u uei, a Uoko 0 » uau hot.tla-« oi«*io aa*, oa knkiwi {a^ m Wb*oō ana «» u> hoU>tio U » aa 4 aui »i u k*u* k« |K» UK> — Ajhe ī matrehe s.e 0 31 * l k* |Hko UUihi % u Liwaka*.