Ko Hawaii Pae Aina, Volume XIII, Number 49, 6 December 1890 — NU HOU HAWAII [ARTICLE]

NU HOU HAWAII

E loaa no na lako hale makepono loa ke ninau ma ba halekuai oHopp & Go. E nnoaae ma ka hoolaha leta, malia be leta ksbi an e waiho nei ma ka hale leta. . E alawa ae 1 na hoolalia o na haleknai nai o JN S Sfcehs ame C. J. FiBhel e oiii aku nei ma ks pepa o keia 1%. Ua hikimai ka pohaka kia hoomanao o Ju!es Tavernier ma kekiapa Consaelo |i ku mai ike kakahiaka Poakolu nei. E loae, be pu maikai loa no ke kumu kuii m«kepono loa, ke ninau ae ma ka halekuai hao o "Walakahaaki ma alanui Moiwāhine, E hoomaka ana ke kaai hoopakika oka halekuai o Mr. Ehrlich ma ka la 13 o keia mahina. He mea ponn i na makam&ka e makaala īa ln. Ua hala eku ma ka Mikahai» o ke almhi Poalua nei, no Kauai, ka Luna Nui hoū no na paah-ma, Mr. Lineoln D. SpBncer. E kaawale aku ana oi* no na pule eluß. Ua huli hoī mai iioko nei o ke awa ka motu\sua Bērit<ioia Nymphe i ke ahiahi Poalua nei. He elna ls o kodh li k<«i ana ma ka nuku o Mamala do ka hooma&maa kipu ana, I ka hora 2 30 ahialii Poaono e hookuku popo peku wawae ai na haamana oke Kolanni PuDahou me kekahi poe wae o ke kaona nei, ma ko kt»haa o ka h»lekul.i, Mamuii o ka hewi aaa okekahi o ko makoa m«u Hmahana i ka a!emauiika oka mahioa o Novem «ha, aa komoliewa ka 1» ma ka aoao ekahiaoae ehn oks pepa o keia !s, o ka pololei ma ia wahi o ka !a 6, aole o ka 8. He inu uaU a me bīa ka kekf.hi poe msi e uoke mai uei ma Kalaupapa. Paa oae oa pa pohakn o kekahi poe m» ia haiiH, Alohti no o Dsmiaoa a me Ka uoealn na mnkua uaua i kinai ia nahee ulu IU4I hi ka haknka a mo ka hau uaeie. O k-i makoiuake o keknhi poe o keia kulauakauhale, e panni kaswsle okoa \ uo u» keiki o Kamehaeeeha e like me ! k» heluii» ui»a t»au o ko lakou eiwa tai»e u» kwki K»WpoQ!. Aole Sn>oiv ( r3iv.', i W m*a keiki me ko ka Hawaii.

Ua hookohu ia ae nei o Mr. W. J, Sbeldou i kiai no ka Jl ile Date makahi 0 Mr. John Gocd i hoopau ia. Ua lohe wale mai makou e hookiekie ja ae aoa oMr. E Hopkina i kapena makai o na wati a pau. Ua haule hope loa ka wa ka mai o ka mokuahi Rio de Janeiro a he manawa ku wale mai no nona. Ua hookohu ia ae nei o Mr. M. P, Namahoe i laoa no ka Makeke I-a e ke kakau >lelo, Mr- C. B. Wils >n. E hoomanao, o na poe e aku clr» ana 1 ko lakia maū aahau kino a hala ka !s 15 oipaia mahiua, e kaulele iho ana ka aohaa leaala. Ikā Poaono i hala, ua hoi mai ka moku kaua Beritania '\Nymphe" ma ke Komiaina Beritania Wodehous e mai Molokai mai. oka nui oka muka no ka mahina i haia no ka apana o H >nolulti nei, he 35, a mailoko m'ai b keia huina, he o na Hawaii* ' Ma ka auina la Poalima, Novemaba 28, aa halawai iho la ka mokakiapa Oonaaelo ma ka moana me ka mokukaua adimarala Amer:ca Charleston, me ka Moi Kalakaua iluna ona. Ua hoopai ia he eha keiki imaa o kt» Ahahookolokolo Hoomaln ma ke kakahiaka o ka Poakolu nei, he 90 la ma ka hana oolea no ke komo ana iloko oka pa 0 Kapiolahi Home e hoowalewale ai ! na kaikamahine. Ke hoala mai nei na hoabanau hoole pope o Kalawao i kia no ka makua Rev J Hanaloa. He kaha hipa maikai i haawi i kona ola no na hipa iloko oka pilikia ma kela aina a Hawaii e makau nei. Ma ke awaawa' 0 Pauoa, Ddkemaba 4, i hala aku ai o Alexauder Magtiire ma ke ala o ka make meu loa i ke 51 o kona mau makahiki. He kaikunane no Mrs. A Lorg a me Mrs. L. Torbert ka mea i make. Ma ka mokuahi Malolani i loaa mai ai na lono no ka make ana o Mrs. T. W. Evertt, wihme msre aka makai nui o Maui, ma ke kakahiaka Poakahi nei, ma Waikapu. He mai hikoko ke kumu i make ai. • . m • ■ #-; Ma ke koai kodn!a ia ana o na pa aina o ka Hui Alahao a me Aina o Oahu 1 ka Poaono akn nei i hala, ma ke*kulanakaahale Momī o Ewa, na iiiki aku ka huma houlualu o ke knmukuai o na pa he 100 a oi iki, 1 ke $40 655. He ehma mau kaikamabine a ka poe i loohia ia na makna i ka haawina a ka mai lapera i hooknuia mai e ka Papa Ola mHmnli o ke komo ana o na keiki kane e maau hele nei o ka po, ma Kapiolani Home ma ka Poaono la 29 o Noyemaba, a eia lakou me ka ohana e noho net Ua wawa ia mai, ua hookohu ia ako nei o Mr. Linooln D Bpencer i Luna Nai no na*Paahana komo mai malalo 0 Papa Hoopae Limahsna. He 01hana keia i hakahaka loihi mai ka la 13 mai o lune i hala, a eiaka e waiho ia ana no ke kaana peu ana i na ohana poooi. 1 ka po Poaha nei, ua komO ia e ke kahi kolohe ka hale noho o Mr. 1 Brumaghin, ma alanui Emma, kokoke 1 i ke alanui Puowaina, a lawe īa aku he ! iwakalua dala keokeo. Ua neke ia oloko oka hale ika hueia a mokaki ka I lole. Aole nae he m«u waiwai eae j l lilo. ' ike kakahiaka Poaha nei ī ko 'oai ; ai ka aaokuahi Cho Saqi mal Houaka--1 oua mai> Ua Uwe m&i oia he 38 ohua £>akb no kaia awa, he 30 kane a me 8 ( wahiae, me ka piha ika ukana. I ke- . kahila o keia pule ae e hulihoi aku ai oia no ti[onokaona me kekahi h'elun». |ake i hiki aku i ka hßneri a oi. Ua hoopii ae kekahi imua o 1 ka aha Homnala i nehinei la Pnele (k) eo ka aihae, ma o kooa kna! ana i ka paha alaoi la maluua oiai oka iMaīalaui, i ka ks»kahiaka Poakolu 0 ka haua mua a keia kaoaka, aa kii oi»4 Iks leta ilok > o ka Hale LeH ma ka iuoa o ka wahioe i hoopii ai, a :la īa ka !et%, a oia kona i ike ai he okana ko ka moku. Ua hoopanee ;ia ks hookolo kolo aka mai ka M,slu~ I laui, . | . 1 ke kakahiaka ouehinei 1 holo ai ka Hooihna Kalaunu Liliuokalau} ao Waialua m«luu« o ke k#a ahi 4 1 ukaliia e kana Alii kane Jnō. O. a me ks Mt>B Hsnohs,no, Joo, A. Oamts6iuB, Kuhiu* o ko na Aina E, a ma kAiihi poi» okoa ih \ ī bele akn n< v i ks llooi lio» Kalauou e weh? i ka h.->n o Waia!aa;a manao ia īke k«is*n «k* hoohīkī hoi) Ike nakaohale noi, '

Ma ka halawai mahinaJo'k'i kaa Polohuka me Alapii i malama'a i ka po Pookolu nei, ua koho ia teia maa inoa malalo iho i mao alii no ia panli no hookahi oiakahiki, Laoa Nui, Henry Kaia (koho hoa ia); Kokaa Lana Nai J M Kea; Kakaaoleio» S L Kekamano; Pnakū, S K Aki. I Ma ka mokaani Kio de Jeoeiro e holo aka ai ka Hoq. Panl Neamann no ke ano Bgena no ke aapnni Hawaii a mē na poe mahiko, no ka heo ikaīka bua i ka oihana hoopaelimahanii e pili -ina ike kaikahi me la aina. E aksli aku ana o Mr. G. O. Nakayarja, ka Ludb Nana Nuī o ua liaa«hana la~ pana, ia Mr Neamann ma ke ano maheleolelo. Ma ka hcr/. 1o ka wanaao P'ialaa uei ma alaoui Maunakea, oim Falte e hīamoe ana. ua ike aka !a oia iloko oka uooeuhane, e aia ana kōna e ke' e.hi, a hoomaka oia e kahsa ma ka olelo Paka, laia nae e kahea ana loa koaa leo, a lohe kona hoaMa 'e moe pu ana ma ka lumi hookahi, 0 kona wa no ia i puoho ino ae ai a hulo akn la iwaho o ka lauai, nona ke kiekie ma kahi o 16 kapa»!, a lele aku la ilalp me ke k'iulua ole iho. Ua waiho 1010 oia ma kona wahi 1 haule a!, e oie enoke ia i ka opa e ka po9 i hiki koke ae malaila. loaa ai ka oluola iaia.