Ko Hawaii Pae Aina, Volume XIII, Number 51, 20 December 1890 — NU HOU HAWAII [ARTICLE]

NU HOU HAWAII

ia o J. C. LoDg mai koaa noho hops makai oui ana no Hanalei, Kauai. O na loaa ma ka Aha Mele a ka Hui Himeni Kamehameh* i malama ai i ka I po Poakahi i hala, he 1486 75. E aialama aoa aa Kula Babati 0 Kalawao a ma Kaalapapa i ko lakou hoike hapaha ke hiki aka i ka la 25 o keia malam« ma Kalaupapa, Heleimua no ka pono. Nui ka mahelo ia oka Aha Mele a ka Hui Kamehameha e ka poe i hiki kioo ae ma ka Halo Mele Opera i ka po Poakahi nei, J(la na lono hope loa i loaa mai ia makou, oa hookiekie io ia aenei ka o E llopkioB i Kapeaa Makni no na w*ti a paa. He haawiaa aaei kekahi |ma ke kaoawai no keia laaa aupuni | hoa ?

Eia i Honolala nei kekahi haole aka

mai loa 1 ke kah'a kii Mr. C->rl Kahler mai Kikane mai nei no koan ala huli hoi i America Haipain, O kekahi 0 knna maa kīi 1 hehn ,■ iua lilo nokekehi kumukuai rui hewohewa fce $150,01)0,

Ma ke awakea Poalaa nei, na hoohui ia ma ka berita mare o Mr. tVard 8. Bartlett a me uliss o)rinoe A Cooley ma ka Halepale Bana Anarn e ka Kyy. A MBOkiDtoßh.

I ka Poaono i hala, ua mahaka aka o Jameg 6'winuey mailoko aku o ka paali paskao e hana ana ma kahi ali pohaku m* Paowaina, a aole i loaa a hiki i keia n&n&wa.

I ka hora 10 am. oka Poalna nei i holo aku ai ka mokaahi Geremania Ohuoan no Honokaooa, a ma kahi o loi ohua oneki pike e hulihoi ana maluna ona—l42 kane, 4 wahine a me 8 keiki. Ua poka Jike aka mailoko aku oke awa ika Po&k >la nei, a holo hke aku la oo Kapalakiko, na moka pea Allen Aa me Paeli. Aohe no e hewa ke koho iho, e holo lieihei ana laua aia o ka mea ka e o laoa i Kapalakiko. Ua hoi mai ua keiki makaikai ia Hawaii ma ke Kioau o ka Poakola nei, oiao Hoo. Wi»i Laiki a me Hanale WalakahaakU Maha paha i hele akn oei laua e kia i na aina kapono i ke kanu kope ma Kooa a me Puna.

Ua paha ae kekahi paipa wai e ko koke ana ike kihi o na alanai Kula ine Papa ika hora 2o ka wanaao Sabati nei, aua lanapu la e ks wai oa pahale e kokoke aoa heo komo ia he paipu hou i ke ao> ae

Ua hooholo iho &ei na hoaloha o Ju)ee TttTernier, k* haole kaalana i ke peoa kii, oka auwina U Poakahi, 1a22 o keia mahina oia ka la e hoohaoohaoo ai i kooa kia hoomaaao ma k% ilina kapapau o Nauana, i kukalu ia e ka Hai Bohemia o Kapahkiko,

Da lohewale mai makoa, ui paialpw«ia mai nei i Honolu'a nei fca pabu beriti (awai ) o ka laakini hoo o Waia lua i hoolaaia ai ika la 7 akn nei o keia malama. E hoohinahiou a boomiloiii ioa ia ae ana paba kona naoi 1 ake la e ka manao kanaka.

Ma ka haakai brpe aka Malulhoi ī' huli hoi mai nei, ua haaleie īa uku eia' na ohua a me na ukana o ke aw« o Ksi' iua uo ka piha loa; all k a mak&u i<t i ka iini oka luo, TJa haalele pu 1* uo hoJ ka ukana o M*alaca a wt Lahaina oka ohua wale no oia mau awa kāi iawe ia mai, |

U» boopv»k* ia ae na palapn!» kouel 00 ka mat® o Mr. J. H, Wokshou»9 Jrj ia Miw Annie Fa«ahi Cteghorn ma Halepule An«ru, ma ka bor» lj pOl Poaono, I>ekeQQ»ba 20. E malai m» U *a* ka ike ao» ma ka hale ooU o Hoo. 8> C«gU<>ru, Aio«.U*u, Wsi MikU ka tiora "2 a laki i ko fcoi - i 40ii«bi. *

.Mauiua o ka hora 7 0 ke kakahiaki uei, oi*i kekahi kaa ahi 0 kJ» Hui Alahao Oahu e ki »ua I na k«i lepo i kahi e hoopih* i* uei\ kokoke i ki uwapo pipi, aa hulipo aku Ta ke kaa ahi a haule ikko o ke kai. O ke kn '- oiu o ka aua,, «■» k*alihtHht loi ke aUhiO o kt h vaee am iwaho Ua huki palaka b ia k« k%a « kau iloaih «w>l» i aut lo* ka po!u \ [

Ua huh li »i tiku fcV Fuafi* "Kidipopo Kniiepoai uii ka m<t;<ushi Austra ! ralia inehinei.

iHe ahnainA laaa k>t bai kiaipapo kaloko o kakou i haawi ai i ka Poah* Moanalua, i ka Paali Kiūipopo Ka" lepoui. . -

! A huli keia malama, ke w»wa nui ia nei, e pau aku ana ua poo o kekahi ipaa luna aupaoi i ka pakaha ia me bo kamkani.

Ua ike iho makou, e hoololohe iho ana kakahi mau luoamakaainaua i ke S|aona oei, a ke ike nei makou he kau m maa papalina o ia ano.

lUa lohe maī makou, ua papahi ia m&i o Mr. J W Kalua uoamua o ko ka Moi helo ana eku nei i Amerioa, toe ke j£ea hoohauohano o Ocsan o.

1 Aohe lohe īa mai oei o na ahaaiua nni e paneeia mai ana i na Luaamekaaiuana ponalo o ka aoao lahui a kakah.l wahi pepa i keha iho nei a oki pu wale iho nei no.

! He ahaama Ia hanaa moopuoa ka Mr. a me Mrs. J Alapai o Palam:t eenei ī haawi ai ī ka la a me ka po Poalua aku nei o keia hebed jma. Ua nui no n» hoaloha ame oa makamaka i kaana ae i ko laua iokomaikai e like no me ka men e īke mau ia nei ma kt laua Inaa ahaaina a paa e haawi meu nei ka lako 1 na mea ai Hawt>ii. O ka makoa no keia o ke kilokuio eae e hooloihi i ke ola oke kaoia nooa ka ia hanau. .

I Oka hookuku kinip?jjo mawaeoa o pa hui liawaii ame Kaleponi ma ka nei, no ka pomainai pka hui Kalepoai, ke mt»halo nai aka oei makoa ina Hawaii no ka elea ioa pole i paani hoomeamea oa Kaleponl e like me ka wr olelo a kekahi poe. Nō |ka mea, i ka hiki ana oua koeoo ana a ka Hawaii ehiku, aa loa% i« Inkoa na pani he 9ka nui; a i ka hiki aaa no hoi o na Kaleponi i ka ebika ua loaa no ho|Ja lakoa be 9 pāai. I ka paani ana aka Hawaii i ka ewala ko mo aoa, aole naaii-ak* no t ) ahiahi loa, nolaila aa hoopau ia ka paani aaa me na puni i pai a p*i, eia nae, he 1 komo ana a Hawaii i koe a he 2 a Ka eponi. B lilo aka aa i p iha o Mehe ala, i noa popo akamai.

I k-i hora 8 o ke kakahiaka Poakahi nei, aa hele aka o Mr, Mihi a me Miss Naihe imua o ke kahanapuie K>.to!ika ma Iloaaa no ka hooibui ana ia laua ma ka mnre. Ia laua i hoike aku ai iko saaa makemake imua o ka kuhunapule aahoole ia mai no keknhi kumu i ike Ui ke kapono ole. āoo ko laua paakiki loa no, aa hooko mai la ke kahunapule iko laua makemake. I ke kahunapule nae e lawelawe ana i ka oihana laa, a iwaena kooo o kana pule aoa, aa maule iho la ka wahine ia wa. I ka ptu ana o kn ke kahunapule haaa ua ui i e'e ia aku aa wahine poi do ka hale ma Kaamakapili, a maliiil» oia kahi i ola maaleale ai a hiki i ka aoioa la, lele loa ae la kooa hanu. Ua lohe īa mai, a?»le i ik* ohaaa oks wahi ne i keia mau mea i haoa ia a htki i ka make ana o keia kaika nahiue, oi»i aole lakoa i makemake oke kaue keia aka ua mahaka mai keia kaikamahine mai ka poli mei o kona ohana a pee ma kekahi wahi okoa, a ua hele aku keia kaikamihine e aiar<j me ka ike ole o ka ohana.