Ko Hawaii Pae Aina, Volume XIII, Number 51, 20 December 1890 — KA MOOLELO O KA PEPEHI KANAKA MA KAUNALEWA. KEKAHA, KAUAI. [ARTICLE]

KA MOOLELO O KA PEPEHI KANAKA MA KAUNALEWA. KEKAHA, KAUAI.

Ua pepehi i|fc o Ani pake ma Kaaealewa, ma ka po Poaha la i o Dekemaba nei, mawaena oka hora 8 a me 9. Ma ke kakahi ik-i eui o ka Poaha !a 4aa hele. mai ua Aui nei mai Kaaualewa mai a hiki ma ka hale 0 Akiona cqa Whimea nei. Oke kuma o kona hele ana mai ma ko Akiona wahi ia la, 1 k|i mai oia $200.00, ma ka hora 3 oia la, ua haawi aku Ia o Akiona ka $200. ma ke «ula wale ne. '

I ka loaa ana o keia mau diU 1 ua Auī ueī, aa hoi aku la oia a hiki uia kekaha hale kuai eku la ma Pokii, Ke~ kahi, ua w āho aku la oiaa oa niau dala nei he $200.00 ika oua oia hale kuaj» a hoi ioa aku la uo koua wthi noho nv a Kauualewa, oiai 0 kaea haua maa mau i malNiua si no ua uiakahiki loihi i h&la ae noi he wiui a oi &ku, he paauia wai hook&hekihe wai uo ka tuahiko o Kek i ha.

I*ia i hiki at ma koua «ihi uohjo uiau, a ma ke «u muo aUiaUi oit» la u<j) # ui bsa!cle iUo Ia us Aui uoi i koua Ualo, U«ile »ku U i kauUale o ua us lap iua o kt» ouahiko o K.ckaha, uiap laiīa oia i uoUo «»i a loa, uie mea.la, Uoea 7 paUa a oi ikela ui&uawf. O ka uoua ki rami aua e uoho wi*, ua olelo U oia i ua Aui uā, Aho.i oe iioi? r«un mai lu a& Auiuil, O! uui li>a uiakau wau i peUoa

mskaa? wahi a ka TnDana ! ninau aka ai. O! makaa waa i keīa haole Smith, owaa no hoopii iala mamua, a nai loā iaia hahu wsu, kela ke kama maka'u wau ka hoi ma kela hale wau, no ka mea, owau neho hookahi wale no ūūb kela wahi, aole kanaka, nui loa mehameha. ■ ■■ "

No keia mau olelo a ua Aoi nei, un olelo ka Inpaoa nona ka rami auae noho ana, iaa pela, kau* no moe maaūei, apopo ho: no oe maluoa kou hapa.ua ae no oa Aai nei i keia m?u olelo a ka lapana. Noho no oia malaila me ka oui o na Amaka hora 8:30 oia pi, ua kupa ae la ka manao iloko o ua Aai nei e hoi uo i koaa h&le, ke kumu, ua hopohopo (oa oia no kana hale moa o pao i ka aihue ia, a hoik& aku J» oia 1 ka iapana nona k*romi a lakon e noho aua, e hoi ana no oia i kona hale e moe i. Huli aku ia ōia ho) no kona hale e kokoke ane i ka_pauma wai ana e malama ana. Oka nnl ona lapana e noho ana iloko o kela rumi, paa la~ kou ika hoi e moe, o ka I«pana nona ka rami a Ani i nohi) ai, aole oia i hiamoe koke. He maa minuts paha koe kani ae ka hora 9 oia po. mahope iho o ka haalele aaa iho oua Aai nei i ka rumi o ka lapana, lohe akct la ka lapena ī ke po-ha aha mai o ke kani oka ■'pu> me ka lohe kolialia pu aku hoi i kekahi leo ano alala me he leo la no ke kao.

Hoomana » kAe ee la ka lapnna no nn ka romi e a'a ne! no, ua pilikia pa ha o Ani, kii i;oke keia lapana 1 ba nni lapana o lakoa e hoala akn e hela la kon i ka hale o Ani e nana ai, malia na pepehi ia paha oia, elike me kona lohe ana ika leo po-ha 0 ka pu, aole 1 ae ka noi o na lapana, nō ka mea, makan lakon i ka hele ia po.

Ma ke kikahiaka nni ae oka Poalima la 5 o Dekemaba nei, hiki kino aku la keīa lapana a me kekahi poe lapana eaema ke hale noho o Ani. la lakon 1 hiki aka ai, loaa akn la o Ani e pnpaa ana oia ilalo kona alo, a kalole iho ana oīa malnna 6 koha man lima, ahe mad kiheahea koko manaonāo kē hapala ana malnna o kona kapa a tne kona kino, oke aln iloko ona 1 kela manawe, aia Doke kamau la

Oiai na īapaoa e n«na eei i keia haa wina weliwell 1 hana ia malnna o ke ki no o Ahi, na hifei mai I» kekahi pāke malnma panma wai o Kekaha o Awa kona !tioQ, oia kr. mea 1 nin&u iho ia Ani, pehea pilikia? Paoe ae Ia o Ani me ke aoo nawaliwali loa o ka leo; noinni pilikia, ninan hou o Awa, fa wai pilikia? Aole maepopo wahi a ka pane, kanaka paha, haole paha, pehea haDa> pilikia? wahi a ka hioan hon, pn paha, pahi paha, i pane hobe loa ae ai o Ani, a lele loa ae la kona aho,

Ikāwa i ltle loa ae ai ke aho, na huli ia ma kooa kino e kekahi pake hoa mai 0 Lan kona inoa, ua loaā akn ma kona kino, be $11.95 he dala keokeo he $10.00 ma ke guta f he man hapah« nlaula elaa, o ka hnina dala i loaa akn ma kona kino he $21.95 a m'e hookahi wati da!a pakeke, oia naAwalwai i loaa ma ke kino o Ani iho o ke koa aoa o ke t>bo iloko o kona kmo. O kahi o kona kloo ī poino, qb ku i ka poka pn panapana tna ka aoao akaa oka paokole, a paka ka poka mahope iho oka onhaka, oia wale no kahi i poino o ke kino. A mamuli o keia make, ua wae ia na kinr j kolonero haole he eono ko lakoa nni. Ua noho ke kiore kolonelo ma ka „ Poaono la 6 o Dekemaba nei, apo ia !a, aole i loaa ka olelo heoholo, hoopnnee ia a ma ke auiahi Poakoln nei la 10 okeia mahine, na hoopnka ke kinr& kolouero i ka lakou olelo hooholo peneu M Oa make o Ani pake ma ie ku ana Ika poka mai ka pu mti a bekshi ka naka i maopopo ole kona inoa a me kona ano," Oka hnli ana ika mea nana i hana keia kaiaima, ke hoomaa ia nei no, oa hul du mai ke kapena tnskai o Lihae & me ko Waimea nei ma keia huli ana. A. P. Kalaukoa,