Ko Hawaii Pae Aina, Volume XIII, Number 52, 27 December 1890 — NU HOU HAWAII [ARTICLE]

NU HOU HAWAII

Iba hora 7:15 pm o fea la SibatTi nei, Dtc. 21, ua haoau mai na ka wahine a Keoni Kealoha o Kawaiahao, be kaikamahine.. Nm kaoo oka paē kipa hplekuai i k°'a mna la nka nei a na ike ia ako ki tMpa oui o ku p e puka tjai e lii ana me na puolo! Ua lawemai ka mokunhi'' \lameda" i ke ahiahl Sabuti nei no ka H«le Lets nni ma Hoooluln ia 6.337 mao le|a a me 7 000 mau nupepi, Ua lohe mai makon ua paa oa lima o kekhLi luina o ka Mt.lo!am i kn m«n maa, i pahu ia eke diaaa pauda oiai oia e lawaia ana ma Kau. Ua hala aka ka moku kaua "Muhiean" no Hana ī ke ahiahi Poakahi nei no ka hoomaamaa kiki pu. A e ku hou mai ana ia nei i ka la Hipe Na ia. Olelo ia e na haole, he kea o H iwaii nei a kahi monimoni nni i na balumi hale.H nolaīla, e hooknmo maa iamai aoa nabulumi ma kela a me keia moku.

Akala 18 aenei o lanuarj, 1891, e pau ai ka hapaha kula moa o ke kule Kaooehameha, a ma ka la 9 aku o Faberueri e hoomaka ai ka hapnha kola alua o ke kala. Ua haule kekahi lapana mamua o ke kau mahn huki ko o Mana. Kaaai, i ka la 15 aku nei o keia malama a ua make loa mamuli o ka pii ana aku o nn hoila malaaa ona Memuh oka waiho ana o ke Kuoau kula olelo Euelani o Wailuku i ke ku lana kuamluna a hoi mai i Honoluiu nei, eolaila e paniia anakooa hak ihaki e ke kumnluna o Ptiia HeB ka nai ona kumuo ke Kula KamehHūaeha a he 4 īnau kamu wahiue o ke Kula Kumumaa. Hook*hi nae kumu oke kula hope i waīho mai no kona eno omaimai. Ake awakea oka la 27 nei, e nana ia ai na koho haahaa no ka hoolako ana i na mea &i no ka Halemai Papale, no ka manawa he eono malama mai ka la 1 aku o lanufiri aen«i, 1891. Ke wawa nei na lohe, mfi ka halawai aku nei a ka poe kuleana o ka Hai Ha na Haa Kahiko i malamaia i kela ia | aku nei, ua hooholo lakou e hoohai i na Hale Hana Hau elua i hookahi huī. I ka la 20 o nei, aa hopu ia »a Waikiki. Ka mho, no ka iawaia me ke diana pauda, Ua hookau ia lakou mawaho mak-i §200 bela no ke kali a hookolokolo j keia la.

Ua hoi mai oDr J. D. 3?urry mai kana haakai hoomaha aka nei i Amenea Ha'puia a hoea loa i a e ia oia ke hoomaka nei i ka oihana lapaau me kanka J. Brodie ma Alanai Ber.tinia.

Hookahi wa!e no o ka pee lawaia me ke diana pauda o Waikiki i hookolokolo īa i mua o ka aha hoomalu i ka Poakahi aka nei a hoopaiia he $50 a me ke koina $l 00. Ona hoa l&waia ? ae aole ī hoopaiia.

E huwi ana ke Kahina Camtnius i ka po okala 31 o keia malama» malo ko o ka H&le Arioii4 uo ka hsn u mo u ke Alii ka Moiwahine KspiotHni. ī ah* hula Europa lole kalakoa. Ma ia la e piha ai ke 55 o ua makalnki o ka Moiwahine.

Ua e!i ia mai nei he luawai auiaul hou loa, ma Mana i Kauai a ua loaa ka wai. ka pii aua, he kapaei, a e hlo aaa paha k'eia laa ?at hon, I wai e hoopala ai i bapa o Maua e manaoi'» la e kaaa me ka laiki Ke hele mai ōei ko ko me k* laiki ia Map\

Ik* 1 aaioH U Poa>ao i Ual i l> kemaba 20, unluko o ka Hulepu'e Euel&ai o keia kuUuakauh&le 4 u\ hoo~ iiaua mt k& m«re £> A.. 3i*ekirvPkwh, o Mt, J Haj opio uie M:ss Anuio Pausb\ Clrgboru, i maa o ! kek»bi «oaioa haiKhau ■* 1 «koskos ia & J }« ke K%hu Aapuui &me poe koikoi.! ;.rau k* awāiAuiu ī* , lie «liAiuu iL?; i«» ttda tuare i&a Aiu*hau k»i aiaU -| īaaia msi ka hora 2 »hik? i kas aliwhu Oa* boo9£»ik^i» uv»\ i m i a«»i | aalu **,

Da loaa ako fie 50 t!ni ka :po Poakolu aka nei i na makai. aka aoha naehe ona oona i& waiwai, '! Ma ka waeaao Poalima nei na kQ i mai ka mokuahi Cliioa mai Knpa!akii ko mai tua ka nnka o Mom ila no ke I'kaH i na ohna pake e bahbali aka M oo Inpe.na a me Kina. i; Aka la hope loa o keia makahiai, e i haalele ai ka mrkuahi "Amig>" ia hHooolola oei a bolo pololei akū do Ho [iookaona, Kina. O kona naau fegatia i ma Honolula nei, o W' G. IrwiD&Co. ' Eiano ke kaahana kipaku ieā ka neika Hawaii a ka Moi Malittoa o moa ke ku nei aole i hoopau īn, a nolai 'ia ke hooMa nei ka aha kuhiun oo ka 'hoihoi mai ia poe ho eonop«ha ko lskea nai.

| Aia ke pohopoho ia mai nei kekahi inau p«pahe)e o kekahi o na keena o ea Hale Aapuni Aliiolani, a ke hoo pauio la na hu!u peaa aka poe pena i kekahi mau paia, ma ke ano e hooaiui : ae ai ina nauaina. 1 Aia ke hoomoe ia la he waea o)elo t kamaiho (telepone) mai Mana ma Kaaai a kapaluīa loa aku i kiua loku o E laiie ana ko Hanalei i na Ikamailio mai Mana aku iloko o ka imo ana aka maka. Oke poo o keia Hui 1 Waea olelo k&mailio, o Hon, O. N. .VV i!oox. ■ ■

1 Ika1« 28 o Noyemaba i hala, ma ke kulanakauhale o Ladana, ua hanau mai ! o Mrs.'Abigtiila Kuaihelani Campb9lJ (.ka euea o Labain&), be kaikamahine. 'Ma Ladana no i hanaia ai ke kuokoa o ■Hawaii i ka la 28 o Novemaba,lB43 'a malaila no hoi i hnnau mai ai ia la jhookabi (189Q), be ewe a he makaabioe bou naa e Hawaii. Hea ia ko kama o Kaokoa. Eo no ia Maui! ■I '" '■ - "- -■ ■ | Ua kau aku ka Hon. Joseph Marselen o msluna o lsa mokuahi "Oh^ia 1 ' o ka Poalima ī bala t ' holo aku ia no ka imi paahaoa i kepa nalaan Pakiki o GfV ma na kapakai komohana o Inia, ma ka hema ponoi aku o Bomabe, iloko oka kai Arabia, Ua holo aku o Mr. Marsden malalo oka hooana a ka Hui Mahiko a me Hoolako paahana. Aole ona palap ila komiaina mai ke aapuni Hawaii aku, malia o tilo kana hoike i mea waiwai i Ke aapnni.

Ua bala aka ka La Kanaimaka ma Honolula nei me ka hauoli o kela me keia ohana &o ka loaa aaa oia la ia lakoti. Ua malama īa he mau kakai rnaka na ana naawaeūa o kekahi mao oliana a me ka lakon mao kamalii. Ua manawalea ia a hoopoioa o!e ia no hoi na mai lepera o Ekālihi me oa makana ma ia eka poe puawai Ua malamaia he mao anama pale ma na hale pule Kaiolika Koma Bihopa a me £au mafeapili, a he mau ahaiina do hoi kakahi i haawna ma i a hale ohaua.

I 8 0 Dekemab nei, maloko c halepale o Sana īoene ma mokuaina o Mekaukeka» 4-merici Ha paia. aa awaiauluia ma k» jaare e Eey William Lawreaoe, o Harry Yon Holt oHonolala, me Miss Ida £. Kaudsea, kiikamahiae a Hon. Y Knmleen o W&imea, K&uah

—ila ka moka&hi "CUina" i ku oiai ai i ka wauaao Poa' ma nei, i kau pu uiai Ai ka euau o Nuuanu (HM vou Holt) ame kaua wahine opio i kii aka uei a ka aiole o Lehaa kiko,

Ca kohn anaiua pale na pike ma ke ke-ina hoaiia o na mea kahikj hoomomoa o Hawaii uei ma Aliioiaui H*b s ka Poakoiu uei, i ka leUalekq 0 na pske e mauiula aua e uoi i na palapala ae li4o 1 Kiua ma k<i uiokuahi, a kaPoahma aku uei. uie ka uiauao uo o kei« poe p«ke iua e pau ka maka r kai ana ia Kina, alaila hoi mai uo i Hiwaii u*i. Ua Lkiki sku paha ka nai o koi? poa i loaa palapala ae holoi ka IŪ2. 0 k*ia tu*u paiap«kl?, ua hoepukau e k« k#daa o ko ua niua e i kulike si me kau«w«ii. i kekahi U.O ka pulē i hala, oiai kahi o na w&apa 0 ka mokuahi I«ralu£ii © ana taa ohaa me na aks.us wa *fr«wa o Houokaa, Ua wau % aia hoi ua p>i la mai la k-i ws; pa 1 a pilkolo pu iho U, Ma kei« uha au^ 0 ka waapa, ua piholo pu aku U he 4i* t kuahiue takiki % kaua uiau ka ia. ; ,ki ka aui, jJa hopu u ika L* 1 «iakuakiu<i a Uwku ui&i e .lKapakwk I«« ka hauu ih\ a»a uiakop* iho ok< hala aua o u* hov * Uiake aku U 1 oi». oaa ua p*u f aku U I i ka aiake i ka w * i piholo ai ka >Ua pjikel«ā u* luiua ma U» akaaui 1 ki