Ko Hawaii Pae Aina, Volume XIV, Number 2, 10 January 1891 — He Moolelo NO WALAKA RALE KA Ilio Ahiu o na Kualono A I OLE Ka Hiera Opio na Hilana [ARTICLE]

He Moolelo NO WALAKA RALE KA Ilio Ahiu o na Kualono A I OLE Ka Hiera Opio na Hilana

MOKUNAIV Ka 014.1i ona Hilana-Ee Kaeaea O NA KUiLONO. " O Mokuleia ka'a aloha Ka woiho papu mai i fee elo Ua wela i na kui o I kn oni a na kaala o Haleauaa Ua iao ia ebb alē a ke kipuupuu A hole Waimea i ka ihe aka makaoi. " * * • * O ka haaheo ana ae 0 na keikiaJii la me ka ike o kona makuahine hanauna» D« ia mea 1 kouo mai i ka ai Rasiuia e haawi aka i na mahalo ana no kana keiki me keia mao olelo. Eke alii—aōhe a'u mao ike i kQe e ao hou aku ai ia ee, nolaila, 1 ka wehe ana mai nke alanla o ka la epopo e hoea hou mai ai kaaa maluna 0 keia kahua, no ka poni a ena aku ia oe e lilo i naiia a i koa no ka makakila aka e ke> alīl—mamna ae o kokiua huli hoī ana aku e haawi hope ae i koo aloha ana no na kualono a ms na Hilana nei, ma ke ano o kou keehi hope loa ana ia ia lakoa a haalele iho oe no ka wa mau loa, Nolaila eke alii. e makaakau nou iho, a holo hope loa aku i luua o ua kualooo a me ua puu.

.Ua hoohemau ia xia lehelelie o ke keikialii Walak* e keia mau olelo a ko na makuabifte, a o kona mau heleheleoa lioi ua hoike mai la ia i ka pilipaa o ke aloha lioolaau ia loko, a pela paha * hopmaoe ia tie ai ka hooheuo. Hoohihi ka makemake—hoolaau ia loko. Ia loko hana eui o'u—haale i ka poawai, 1 wmwhi sila ia oe 'oa mi uai, Na !te kelukaluekewa — He wa lolhi keia puai leo ole aua o ua ieikialii Walaka Rsrenei, akahi no oi® a pane aku. O kau kooo e kuu hoopakele e hooko ia no io e Waiaka Eare me ka hakalia ole, aka e &e mai ia'u e kuu hoopakele e kahoahoa ae aole i poina ka puuwai o Walaka no na kualono aoe ns Hilana o Wale nai.

Alaila me keia mau olelo aua k«.!ki alii ia, uoioki iho la ia i ka sep* ma ka aoao o kout !ia, aia wa koke n»> i oili hikiw»we ako ai aa lio ulaula la me he klkiao makaoi liuhu e holo aua inaluua o uh lau !a«ku, a o aa keikialii la aia oia ke anhi paa iho la kui n&n a ke akamai

kona knlana hololio, a oia ka Rosiuia i kamailio mai ai mahope iho o ko Wa laka fiare heomaha aoa i ksua hololio aoa e4ike me ks makemake o kona hoopaneie.

A w&hi » uh liuaiuia Is, he «aakaai m«opopo koa Ho e ke ahi, a o oe Uoi lie tue« liowa ule ke oielo ae he kn ki«tii io oe uo k« uwahi pauda, aol&ila « ke nlii, e huli hoi kaua e hoeuiaha i td«luhi!uln o la, a i k& m»UHwa o k« lo apopo e like me k&'u i ha mu* «ku am ia uo, i* wa ksu« e ho<\* hou

mai aī malana o keia kahua no ko'u popi a hoolaa ana aku īa oe e lilo i koa ft i naitft no na medala kila.

Alaila me keia man olela a ka ui Ra aioia huli hoi wka la laaa no ko laua home lua (ana) me na manaolaua ula mahiehie no ka la e hoea mai aua me ! na kakana olino oka lilo ana oke kei ' kialii >Valaka R»re i koa no ka maka kila. | MOKUNA VI. ! KA NAITA OKA AAHU ULAULA— KA ĪLIO AniU oNA KUALONO. E ka la o Acsetarika ! E alohi nei ma na kaalono E hai aka 00 i kou Ma .aa welelaa 0 ke ao nei Ua poni ia o Alani ! I haku no na medala kila E lilo i koa no fca owahi paud i Ma ka waha o na pukuniahi. #** * * * Kilakila hiilei Kahela i Maakele Kela ana ka opaa—oni 1 i awalna He mak&ni Loohae a ka Moae Hoa kakele 0 awila no 3'hiu Ka Hoku loa ike ao polohlwa. O ka loaa ana aku 6 kela mau olelo i ke keikialii Walaka Rare e poni ae hoolaa ia ana oia e lilo 1 koa no ka ma kakila ma ke kakahiakō o kokahi la ae oa like ia i aa alii opio la uie he panda ia i ahao ia aka iloko o kona pauwai, a oia kana i hooholo īho ai e hali hoi koke aka oia a kau akū i ka hoopai malana 0 kela alii 'kipi o Irelani t a 0 ka hoea mai o ua manawa la o ia ka ua alii opio la i hialai nai ai.

Nolaila e kan makamaka helahelu malia obe paha kekah! īloko oia man hiaal aoa e like me ke keikialii Walaka Ksre, alaila e kaa makamiika, e kali iki iho ka ono, a e boonee malie aka kaua īua huahelu o ko keua mokuna īmua a makaikai aku maluua o na kua lono, a e loaa aka auanei ia kaua he elua mau hololio e maalo ae ana la maa hora oka wanaao malalo o ka mahmalama oka hoka kakahiaka, a na ks malamālama ainiki o aa hoka la I hoike mai be oaau hololio laua i luhj ehd me oa kabiko o ka oīhaua haiia aka o kakaaa paha e ninau iho ai e hele ana keia mau oaita -ihea, a owaī laua, ame ka lauB, īa meu hora o ka waūaao. Eka mea heluhela ui kokoke mai kaaa Ina sekoi"na e kuailo i j mai ai o ka kaaa ninau, eke aa nee mua oka manawa. oiai e like me ka puahiohio ana oke ao paa imua o na kikiao makani ahia, pela oa mau holoho i maato hikiwawe aku ai malnna 0 na kualooo a me na pua, a i ke eekona maa a ke alii oka malamalama i oili ae ai noe kona nani 4 a hoolele aka la 1 kqua maa kokueia malaua o ua paoalina leohonaa, aia hoi ua mau holoHo la malalo o ka malu o kekahi kumulaau e lawelawe aoa ik* laahia o ka oihana i olelo mao ia e na kanaka koa.

O ka home o ua medala kila He kahua ia i puauuauu uie un kalukehaa , A o ka iiakoko aua mo ko iai;ou mau wiui | Oift ti6 miuot« o ka lealea 0 ka make a oie ke oia 0 ka nihkia ia o ka oiliaua koa uo ka uiakakila. j He hooknhi o ua maa liololio Ja e kakali &&& oia ilalo o ka lepo, ui« koua maa lima e puili aoa ma koaa uuiauuia « o kooa maa m&ka e ieha aka aua ia ilana no ua aouli poiuiu o ka laui. He kkoak* opio wale no aa liololio ia noua na helelielena i hsi toiu ia pie na hoohih» alamahiehie aua a mwk he nani—a malaua ee o u% mea * |>au, e hew« ole auaoel k»x a ka uiea kokau ke hooheue ao— Kiiakiia Hiiki < K«h«la i KUokele— | O ka lou o ua aiau o ku mai aua oi& m& U* ab 0 ka holoao e kakali ana īta!o # a koua iima ak&u e ij&a

I aua oia he me kooa mav» , maka e leha pu aku sha īluua ina bo I r.iiuli o ka Jewd. we |be mea la e kahoa | hoa aku ana ina hua pule i ka mau'{| o &a lanī. [ , O keia hololio, like oia me na haawina ulaaiHhiehie o ka ui a mei ka nauime kona kol^olua* Ke kelaa ka opiia—Oni 1 Awalan ! He nwkani hoepae aka Moae ' i Hoakakele o uwiia no Kihiu J i Ka hokaloa i ke| ao polohiwa, Alaila e kon heīuhelq healia ka mea i kse e hoohenp ae ai. Aole—aka kaaa makaikai wale aku no na ua maa hololio ■^ 3 '- IUa aaaopopo aa ūēM.» kaui ke kula na ou« nona holulio I§ e kuu makn 1 maka, alailama ha jioo.mau ana aku 0j ko kaua kamailio ana no laaa e hele hoa aku kaua |na'ke kamailio aoa no laaa penei; j • M&hope iho o ana ae o kekal hi man minute oka noto hakana ana oua mau hololio ko luua mau { kulana like ole e like me ka kaaa i ike maa ae nei. aia ho£* bapai ae la ka hq ioIio"e paa ana i iluna, aj uaau pakola aka lii maluua o fea holo lio e k knli ana ilelo, me ka lu«i ann ae i keia maa olefō! T E ka la o Aaßetarika ! J E alohi nei m& na kaalono E hai aku oe f koa n<»m 1 Ma na welelaaī o ke ao nei : Ba poni ia o 4tani ! I haku no na £iedala kila. E lilo i koa ka owahi paoda Ma ba waha ojaa pakuniahi. : ' ■■■".■"■■:"■• ■ ' !■ Alaila eka me%jielahela, me keia maa kahoahoa na hololio la, iho la i ke 0 kana pahikaaa maluna 0 ke poojCka hololio e kakuli ana ilalo, alaila hou mu la ia keia mau . E ke alii Wfcjfka Rdre—Bno—ua poni ia oe i haka no.na med.ala kilAr-^ 1 koa no ka uwahi pauda—a 1 poka kila ma ka waha o na pnkaniahi. ( Ae eke alii—aa poni ia oe imua o ka malamalama o ka la, a na kona nani auanei e hai eku i ko ke ao nei, aolei k>a he mana malalo iho 0 na lani e hik} ke holoi i ka paakiki 0 kela maa ole'p a hoolilo hoi i 1, maa olq akR o ka make wale

Aole i paehu