Ko Hawaii Ponoi, Volume I, Number 1, 18 June 1873 — Ka Hookipa ma ke Alo Alii. [ARTICLE]

Ka Hookipa ma ke Alo Alii.

Eia no ko kakou Moi alohu ma ke kula-; nakauhale nei ī keia mau U īloko o lia oluolu j maikai o kona kino. Ma ka hora 12 q ke awakea Poakahi iho nei, ua oluolu i ke 'Lii ka Moi ka haawi ana i hookipa alii i ka Adiman|a Hillyar a me kn'ua miu al" o 1.0 moku kaua Brpulst. Ma ka hora 11 me ka hapa, ua hiki e ae ka Moi J me Kona mau Kuhina ma ka Halealii lolani;; a ma ka bora 12 ponoi, ua hiki mai ke kaa j nlii me ka Adimarala i uknliia ! e na kaa i hoopihaia e kona mau nlii inoku. | I ka hiki ana o ka Adimapa|a mamua ponoi • iho o ka Halealii, ua haawii i ka pu aloha mai | ka laina koa mai, a me kekahi leo mele mai i ka Band mai, a he mau mmute pokole ma- j hope ihi>, ua hoike aku la ke Kuhina o ko j na Aina e i ka Hope Komisina Bentania | Theodore H. Davies, a nana hoi i hoike aku j i ka Adimarala imua o ka Moi. laia i hoike aku ai imua o ka Moi, haawi aku ia ka Adi- j marala i kekahi haiolelo pokole, e hoomaikai j aku i ke 'Lii ka Moi, no Kona hiki ana aku i īluna o ka Noho Alu i hoopihnia e Kona maīi kupuna, a me Kona mau Mua, me ka maluhia a me k<i hanohano. (Ja hoopuka pu- aku no hoi oia imua o[ ka Moi i kona mau ske a me na manaolana e holomua ke aupuni a me ka lahui Huwnii, omi malalo o| kana hooponopono n®ho a!ii ana, a e holopō- j no hoi na hana a me na oihana o nu ano a ! pau e pili ana i ke aupuni holomua. v I I ka pau ana o ka ka Adinvarala wahi hni-! olelo pokole imua o ka Moi, ua oluolu i ke ! Lii ka pane ana niai, oiai ma ia hookipa ana i | ua hele aku ia 'e hoonipaa jn e hoomau hoi i j j ka noho laulea lahui ana ipawaen.a'o'-ke'a'n- I I puni o lieritiinia a me ko ka Moi aupuni, lj j ke oki ana 6, ka olelo pane a ka Moi, ua ho-j ike pnkahi aku la ka Adimarala i kona mau [ alii moku imua o ka Moi, a mahope iho, Ua | hoikeia aku i ko ka Moi inau Kulnua a- me na 'iii Uoa ukali. I ' | Ua hoopuipuiia ka aha hookipa a ke 'Lii | e ke Kuhina o ko na Aina e, Kuhina Kolai-! i aina, Kuhina Waiwai, ke Kiaaina o Oahu, i na Lunakannwai Kiekie Hanwell me Wiilei mann, Hon. H. A. Kahanu, ko ka Moi mau i i alii koa nkali, a ene ko ke Kiaaina o Onhu. i \ He ekolu hupaha bora pahi> ka nanea karna-i | ilio oluolu ann me na malihini, a.hoaiele niai i ; la lakou i ka Hnleaiii iolani no ka hele ana j aku e hookipaia īna ka hoine kaona o ka i ! Moiwnhine Kaloleonnlani.| Ua lono wale' i mai makou ua poloai aku.ka Adimaralu i ka i Moi e hoto maknikai maliina o kona moku j | kaua ; a !ca la apopo paha e holo maknikai ai | ka. Moi iluna olaila. i " Imua ke alo e na PoKii^" —hepuanaalo-l j ha kamaaina keia, i hoohlailioiia mai e ka j j leo aloha a ko kakou inau Ku])un;i Alii i ha- j i la ; a i ahai pinepine ia nialuna o na we- j ! lelaū hoolanalana manao ana i ko kakou j j mau Kupuna alaea kanalfa o Hawaii nei. j i Ua haaheo keia puana maluna o.na Kula ; j j ua hoala hauoli ia ma na pohai aloha o na j j makaainana i ko lakou'mau wahi kulaiwi; a j ua-ne-i aku ka pnakamae a me ka hiipoi ana j o keia maii huaolelo ; aole Wale, ma kahi kaj pu laahia o kamua, aka, ua apoia mai, a ! j ahaiia aku i na paia maluhia haahaao/ej j kuaaina. Maloko o ke anp nui o keia pua- j j ,na ana, ua hoolanaia kako|i e noho kaulike, ! j a he mau pokii kakou, a hp hauau hookahi j ] hoi na o ko kakou mau Muji Alii. 11nokahi j puupuu; hookahi manao ; hookahi ka lahui j ; ana ; hookahi ka hana ; a hookahi ka hapai i j hauoli ana i ka puana ljoolanalana hou,! I " E holomua e ko Hawaii ! " ! \ I ka nana a me ka hoomnopopo ana i ka j puana aloha mua i ko kakou mau Kupuna, a j me ke ake ana e hiipoiia holomua ana o ! Hawaii nei i ko kakou Au Hou e luaknha I nei,—he mea kupono ia kakou ke maiau, ke j kaana. a ke nnnnoo no-hni. ma o na ano a ! me na kumu hea la e hiki ai ia kakou ke i haawi i ko kakou mau marjao lahui kuokoa i j hoopalaimaka ole ; a ke hooakea no hoi i ka ; : lanakila o ke kuka manao, ma o na mea la,' ; e pili ana i ka pomaikai, kftholomua, ke kuj okoa, a me ka maluhiao koikakou neiLahui, ! ka Aina, n me ke Aupuni ! Iloko o keia mau la o ke Au Hou o ko ka-; j kou Nohoalii ana, ua ikea ka ulu hoonaauao ; i ; na mai o ka manao ma na mea pili j īa kakou iho, na kulana e lloomahele ai i na j kaana manao pili aupuni i hooakeaia mawa- ! ena iho nei o kakou, a me ijia mea e hoalaia i I mai ana paha o ka wa e hiki mai ana ; a ma \ i na mea hoi a pau e pili ana i ka pomaikai o j ! ko kakou aina, ka malama me ka lnx>mau- i i ia o ka maluhia a me ke khpaa o ko kakou j Lahui Hawaii. 0 ka maiau ana maliope o ; ! ko kakou mau pomaikai; ka hoao ana e hoo- ; kanaka ia kakou iho ; ko nianpo ana e hooi inau i ko kakou msluhia ; ka imi nna e hoo- : kuokoa ia kakou, a me ka jhooaka hoopuka j maiwo e hoo'aupai ai i k(j> «akou aina,—o ; : mnn < i«- i i r !r.-n m" m;t 1..» im- ■

ke«-kalai akahele ana ; a q keia inaru kumu no hoi, na mea i konoia mai ai, e hoala, a e kukulu i Napepa Hawaii hou mawaena o kakou Uawaii Ponoi! O ko kakou Nupepa Hou.he kuokoa ioa ia ma kooa mau ano a pau. Aka, oka manao nui o ko kakou" Nupepa Hou, o ka imi ana i na kumu nui e >oonipna ai i ko kakou mau aloha alii i ka Moi, n ine ka hiipoi makamae ana iko kakou aina kulaiwi aloha. £ hooikaika pu 110 makou i ka hoomauia o ko kakou kuokoa Hawaii ma kela a me keia kuaio o ka aina; a o ka hooinanawanui haahaa mua, ka hooikaika hope, a me ka hoopapau mau, —aia no ma na mea a pau loa, e pili ana i ka pomaikai o ka aina, a me ka holoimuaana o ka lahui ma ua 'ano pili hoopoj nopono aupuui knpono, a me' ka hui lahui I lokahi ua hooakeaia ia kakou ma i na mea pili hoomana, aole no makou e hikii | enahoahua ia ma na mea pili ia oihana, alp, e kuha'o no ko makou mau hoopuka aha ma ia mea. E hooikaika no: makou ma na oihana inikiala a pau, e hoomahele ai i ua kuniu o weheia niui ai na lun huna waiwai o ko kakou aina one aloha. Aia ma na wa a pau e haawiia ai ka pono kaulike, a me ke kaana hooponopouo aopuni kupono i na mea a pau me ke kapakahi ole; e loaa no ko makou kokua mahalo i ka Mokn Ttlānīārewasēlīo kana mau kaanahooponopono ana,—e halawai mai no ia me ko mai kou kaiakalai ana» a makoul i rrianao ai he j mana ka olelo, "O ka pono ke haiīn mua ia, l ina e haule mai ana ka Lam !" ] Mawaena onn kolamu oko kakou !VupeI pa, e haawi no makou i kalii mau koiva no i naNn Hou Kuloko, na mea ano nui e han'aia ana ma ketalTrne keia wahi o ke au-i puui, a ino na hoakaka e piii ana i ke)a, keia apana o ko kakou Moku Aupuni;—A nona ano nui e pili ana i keiā māu mea* ke poloai» ia aku nei na mea a pau e kakau mai ana, "m« ka hooakaka ana mai ma na ano io maoli; n e kapaeia hoi na mea knlekale wale mai i I kupooo ole i ke nno nui maoli. | Ma na mea hoi e pili ona i »a Nu Hou o I na aina e, e waiho aku 110 makou i na mea I aii» nui i hanaia ma na ao mawaho aku nei

j o kaliou» me ka paulele ana, e hooakaia aku i no ia mau mea a pau- imua o oikou me ka j pololei i loaa mai, ma ka ahai ana mai | o na o na aina e. Ā ma nannea hoo[naauao, hoolealea, a ho:onanea,o hooao hoo- : manawanui no makon, e waiho aku " i na | mca ono a ke kuke" a pau iinua o ka papaj aina o ko oukoii mau ake hoohialaai ana. J He mea makehewa paha ia makou ka haaI mii kalekale olelo ana, oiai, ma ka hoomaka ! j arva o ko kakou Nnpepa ; aka, he mea pono | paha ia kakou ke kali " na ka hna e ike i ke I ano o ka laau " —A me keia mau manao hoo|akea, a hoopalaimaka ole imua o " ka nu? | lelma," ke panee malie aku nei makou imua }0 ka Lahui i ko kakou wahi Nnpepa j " Ko Hawaii Ponoi."