Ko Hawaii Ponoi, Volume I, Number 8, 6 August 1873 — I na poe heluhelu o Ko Hawaii Ponoi. [ARTICLE]

I na poe heluhelu o Ko Hawaii Ponoi.

Ke ike nei au t kekahi t>anaunn o ka poe i ; e nakui nei e haawi ia Pualoa, aia ma \Vai-1 laku, Maui, e poloai mai ana ia oukou, e haawi aku i ko oukou ae, oiai ke noho nei ke aupuni iioko oka aie nui. He mea oluolu ka iko ana i na manao nui o keia poe j ika aie o ke'aupuni, lnt; e hoike eiaka | nui.o ka loaa i ke au o ka Moi i make aka ' nei, alnila, aofo iakou e mc.kau no kn. aie la-! , hui. - : t -i Aka, e nana mai kakou, pehea ka nui o ka aie hou o ke aupuni i keia wa mamua o ka wa i hoopaneeia ai ka Ahao&o hope o ke au ia Kamehameha V, <) ka aie ia wa, he $160,800, aka, i ka hoalaia ana o ka Ho« (ele ke kokua laina mokuahi a me ke kuku-; lu ana i ka hale aupuni hou, he pono ke j hookaaia no iā mau mea, e na poe hoopofr». j pono waiwai o keia wa, ne e ke alina ole, a na keia mau hoolilo ftna i hoopuipui ae i ka aie o keia wa i ka f337,0((0. O nalilo mau o ke aupuni no kela a me keia ha«v no na mahina lie umikumamalima i hala, ua mahuahua ae ka aie he $35,5t00. Nolaila, ano, ua maopopo, aole hookahi dala o ka waiwai o ke aupuni e molakiia i niea e hoopakapu» ka i ke dala i nanaoia no ka Hotele, ke kokua laina a me ke kukulu ana i ka hale aupuni hou, aole, ke olioli loa nei na poe hoaie dalā i ka laweaua i na liona o ke aupuiM, ma ke eiwa hapa haneri ke kuala o ke dala no ka makahiki , a ma ko lakou hoaie ana aku ia hai, he umikumalua hapa- ; haneri ko kuala no ke dala. Eia hou kekahi mea e hoike aku, eia no iloko o ko kakou aupum na j»oe pauleie e haawi hoaie aku,—ua nui ke dala t haawiia aku (iiainua o ka ihm i makemakeia, na hooki nae k'e Kuhina Waiwai i ki hoopuka ana ina Imna |;p a kp (oa iiei flu ina ! makamni " c Uaiōu mn Waiiuku. ka poe ma- ' ■ "I

kemake nui e hpopaiwa ia oakoa no fca aie J oke «upuui,-f ka hiki ana m lalrou,ke hoike i mai i k heluna o ko lakoa ms« waiwai ponoi a roe ka aie, ina e hiki Sna ia lakoa ke hai mai, aiaila, aole'loa oultoa e lohe ana ia lakou e olelo ana ao fea hoeiiio » Pualoa. Aole ao hoi o'u manao, qa naauao fee ttoi aaa ooa Kahioa i ka Moie hoolilo ia Fouba, i ko'a manaoio maoli, e hoao ana lakeu a pau e hoopoaopono pakiko i ke aupuni a 01 aka i ko na makahiki he nai i hala a@ uei, aka, ina ehauleole ana ka lakou hana, o ka Ahaoleh» ka enea hiki ke hana,. i hoemiia ai ko kakou aie. v E oieio aku no ao i kekahi naau huaoielo pokole no kekahi komu. Oka poe e kokua nei i ka haawi ia Pnuloa, ua paaieie e lakoo e hiki no ke hoohoioia bo iakou mauao. Oa hilinai hoi, o ke kokua ana o oa nupepa a pau, manao no lakou e loaa noka lanakila kue oleia, aka, i keia wa, ke ano kaaalua nei, no ka ike ana, he mea e ka hui iōkahio na kanaka Hawaii ma ko lakou makemake, e malama, a e hoomalu i ko kakou aina. Ua hai aku au ia oukou maloko o kekahi paiapala mua, ina e ku pu ka Moi, na aiii a | me na makaainana, aohe a oukoa mea e iaa- ] kau ai. 1 ka heiuhelu ana i k'e Gazette | a me ke Kmkoa, ua haohao ioa au i ka ike aoa, e hoao ana ka Luuahoopuka e hookaa- ! wale i ka Moi a oukou i koho ai, mai ka poe . naaa i hoonoho iokahi aku iaia maluna oka nohoalii. | ikeau o ka nohoaiii aua oka Moi i ha'la j aku, ua maa ioa keia Lunahoopuka nupepa I i ka hoohalahala nui i na Kuhina o ka Moi i no ke alakai olelo aku i na kanaka ma ka inoa o ka Moi. Ua oieio ae oia ia wa, he he* wa loa ka hana ana peia; maluna waie m o na Kuhioa ke kamailio ana e ponoai, he kapakoka Moi inoa. Ma keia mea ua poio* lei ka Lunahoopnka, Heaha kana hana o keia wa? ke kamailio nei oia i ka inoa o ka Moi, ma ke auo oi ioa aku o ka hewa, me ka olelo ana ma ke kauoha a'ka Moi i hooiala ia'i ke Kuikahi i keia wa me ka haawi ana'ia Puiiloa. Ke kono aku nei oia ia oukou, e manaoip, oka Moi ka mea kupono e kamailio ia, a he kapu na Kuhina. He mea kamahao loa keia i ka mea e ī arfa he alaha oia i ka Lahuikanaka o Hawaii nei. Aka i kona ike ana i | ka hui iokahi ikaika ana o na kanaka, alaila j 0 kona hana ano e ioa mav nei ia. Ke oleio ; aku nei au ia oukou, aole o'u manao, ua I kauoha mai ka Moi, e hana ia i Kuikahi, I ma ka hoolilo ana ia Puuloa, a ua kokua oiā j 1 ke noi a meka hoemalimaii ana o ka Lu- ! nakanawai Kiekie a me na Kuhina ekolu, e : noi aku ia Amenka Huipuia ehaawi maipa- i ha lakou i Kuikahi, ina e haawiia aku o Puu- i loa no iakou. Keia a' o keia waie no. Ke olelo nei au i keia, ma ke ano he lono oiaio, e ii- : ke me ka hiki i ka Lunahoopuka oke Kmkoa, ke hoopuka ae i ka mea oiaio. Ēia hou, ke i aku nei au ia oukou,' mai manaoiooukou, o ka poe e ake nei e loaa mai ka iakou mea i makemake ai, e hoao ana iakou e hookaawaie ae i ka Moi nM kaaa mw 1 mokaainana. £ makau aku ike Akua, a e hoomaikai i ka Moi. Keo Kaaka.