Ko Hawaii Ponoi, Volume I, Number 15, 24 September 1873 — NU HOU KULOKO. [ARTICLE]

NU HOU KULOKO.

I Kc Hoi Ke Kūnu 1 Ke Anu.—lna la i pa iho nei kahi makani mai ka Hema mai, ua hoonalunaluea ia ke ola kino 0 kekahi poe, no ke kunu, a me kapunia o ke poo.a paa mni hoi ka hanu, hanuna hoi ka leo.

Ia No Hou.— (Ja poloi.i ia mai makou e K. Kamaaoha o Napoopoo. Kona, i ka loaa ana iaia, he wahi ta, be uk ka inoā, heekolu makd, etua ma kahi aoao, i hookahi hoi maka ma kuhi aoao. Kupannha no ka ke Akua inau hana ! — E Lawk ka Mea i Puhi a i Kk Ahi!—Oiai iloko o keia kau wela loi, ua ana ia na ao ua o ka lewa, a no keia mi«, ua iike na aina knla a me na pa hale wai ole i keia wa, ke nana aku, me he mea a ua puhi'a i ke ahi, i ka ua mea o ka hele a koe ka lepo. Ki Poka.—Ma kela Poihe i hala aku nei, ua hoebu ae na keiki o lnna • ka manuwa Rwrnim* ke ki poka ana i ka lona i laweia a kuaau ko. Ma ia hoaono ana o lākou, e e loaa ai ia liakou he makaukau nui ma ke ki pololei ana. — E noi ana i Okeoona.—Ua lohe mai makou e hoi loa ana, o Mr. Duncan (amaia) i Oregona. Okekahi keia una iiaole i kamaaina ioa i ko Honolalu nei poe ; a ua kuai iho nei i kona halehana ia Mr. J. H. Thom-

[ He wahi Moku hod.—Ke kapili ia nei e i Messrs. Tibbets a me SorreDsno he wahi mo. j ka hou, noaa ka loa he 27 kapiiai ma ke kila, ahe 11 kapuai ke kiekie. Me he la ke paa Loa ae ia wahi moka bou, e hoohui pu ia mai ana ia ine ka heluna o ko kakou man moko kuna holoholo pili aina. No ka Papa Ola Hawaii.—Ma ke awakea | o ka Poaono i hala ae nei, ua halawai ae ko | kakou Papa OJa Hawaii ma ke keena o ke : Kuokoa, no ka noonoo ana ina ua kupono i I nakahuna Hawaii i hiki mai imua o ka Papa : Ola, e manao ana e lawelawa i ka oihana lapaau. — j | Hoomu Waiona.—Ma ka Poaono i haia, : Sept. 20, ua haawi ae kekahi opio Hawaii : nona ka inoa o Johu Bareaaba, o H«eia, : Koolaupoko, i kekahi wai ona i na kaoaka, \a ua pau lakou ika ona. A mahope iho, lawe ia ua opio nei i ka hale hookolokolo ī ka Poakahi mai, a ua oku he $500.

Ponawai HoHonu.—l keia mau la i aui | Mnei aa eii ia he ponawai maiāla mai o | Kapana&ou ma ka aina o Rer. D. Batawina, } 92 kapuai ka iiohomi • aole i ioaa iki ke } oae eieele ma ka eii ana a ioaa wate ka ivai, [melka iliili. O keia iliiii. be mea e hoike ' mai ana, he kahawai ia wahi mamua. f Wi o Kx>na.—Ma ka olelo mai a Asa Kauiia ia makou, ua wi maoli no na Kona elaa ; i keia wa ma kana ike aku. ina oke kalo wale no ka ai, alaiia, ua nui loa ka pilikia ; : aka, he nui no na hua eae e haia ai kona* hala. Na wai oie wi, ua heie ame he imu «noena ia ka weta a ka ia, nalaila, aole e u(u na wahi huli ke kanu aku.

WiliKaiei Hou.—Ua kukulu ae nei o Cbulsn 3c Co, i wili laiki bou, aia maaka o Nnuaou, raa kahi o Mr. J. H. Wood i raahi> ko ai. Na lta wai e wili keia wili raiki, rae ko laua maiiao e hikiana ia laaa ke kuai ako me ka poe naakamake mai, i ka raiki raa ke »mi loa, No Ka Hano.—Ma kekahi olelo hoolaha o ka Haioanana Ga2ette, ua ike iho makou, he laau e ola ai ka hano, eia ma ka haleku* ai o Dillingham & Co., rolaila, ina o ka poe mai hano he makemake e ola, e pono e hele e niaau a e hoao. No t a mea,.oa hoao ia keia laau i kekahi haole mai hano loihī a Kaleponi. a ua ola loa oia i keia

O" E hote aim mokuaiii Kilauea i Nawiliwili, Kanai. i keia Poahma ae. Aohe Oiaio.—-Ma ba Poalima o keia pole iho oei, ua hookaolaoa ia ae ka haaiele ana mai o Dr. Hulehiaon i keia ola ana; aka, ma ke ko ana mai o ka mokoahi Kiīauea, aa hiki mai ina ko makou keena o Mr. F. L. | Clarke ka mea i laona hope me ia, a oo hai i mai ua ola maikai loa oia. Aoo eno iiaha keia lono. Akaaka no hoi o " Honolam nunu aku nunu mai." . / Mokc Lawe Papa.—Ua poloai' ia mai makou e G. W. Keahuawa o ke Kula Hanai o Hilo, hookahk moku lawe papa i ku ae ma Hilo, no Reed ma. Ke lana nei ko raakou manao, ia hikioa boo ana ae la, e kaiehu a« ai kekahi poe mea haie lauo i na nu kahikoo ko lakoa mau haie, a lana se ka manao e hoohalike me ka moaakea o na kaepaku o ka hapanui o na hale iaao o kahi poe. ——- Make Iloko o Ke Kai.—Ma ka Poaha o kela pule aku nei, ua auaa kekahi sela o ka manowa ftuaini Askold t ma ka aoao makai loa o Ainahou. Ilana oke kao pakui pou wapo, kahi i ko ai, a kupou poo ka lele ana ke kai, ia lele anano o ke ka koke oo ia o ke poo i ka papaku ooiea o laio, a o ka make no ia, oiai he haole kino nui no oio. Oke kunao i kapoopoo ai, do ka ma> nao no he hohona. A ma ka hora 9o ka Poalima ae, ua hooiewe ia ke kino kupapau ektfnu maka ilinama Maemae. " Hapawalc o Wailukū.—Ma ke kakahiaka o ka Poakahi i hala aku nei, aa hiki mai raaJko makoa keeoa, he hapawnla o Wailuku mai ia Hon. H. Kuihelani raai. Oke anoo keia hapawaiu, he keleawe fto ia, ua ane like me ka hapaha Palekane ka nni. a o na hoailona he W. P. a me 12£ a meeono hoku ma|kahi aoao, a ma kahi aoao hoi he H. I a me heokahi hoku mii t waena konn a he umi hoku liilii ma hai. Oke kumu i hanaia ai keia keleaw>e, no ka nele o ka Mahiko o Wailoku i ka hapawalu maoli, nolaila, hanaia keia keleawe i hapawalu, ma Wailuku a ma na wahi kokoke mai i lawe ia ai keia kaia. loa noi keia aoo kafa i kekahi mea, a makemake i kala keokeo, alaila, lawe aku ia Wilipaona, a nana e haawi mai ke kala maoli, a o ke dala keieawe kana.

He Haiao Maikai.—Ma ka po Sabati iho nei, ua haawi ae k#Kahu £kalesia o K.aukeano i kana haiao, mai ke poooielo mai ma Roma, XIII, pauku 1 a hiki ike 6. E haii ae ko makou poe heluhelu t ka Hai&la a e heluhelu iho i oa «lāu paoki) la. Ua olelo mai uu kahunap<ilf |a, hf hana inaikai no na kanaka maikai a pau ioa, e hapahapai ae i na poo o k* aupuni ma ka hooko ana i na kanawai. He mea ole ria kaaawai ina aole kakou e hooko pono ana. Ika wa e hooko ole ia ai ua kanawai, aoie e mahalo aku na kanaka i be aupuni, no ka mea, ua nawaliwhli. a t ole, ua hoohemahema loa i ka hana ana i kana hana. Ona kanawai e pili ana i ka opiuma, a me ka rama, ua hoohemahema ia maioko o kein aupuni, a o ka hopeoa maopopo o keia mea, mamuii e hoowahawaha mai no ka lahui me ka maiama oie i na kanawai a pau. Oka manao nui oka haiao, e kokua aku kakou i ke aapuoi ma ka hooko pooo ana i na kanawai. HEAHA KE ANO O KEIA KANI ANA.—Aole i maopopo ia makou. Ke pupuhi raai nei ka loio, a o ka mea paie hoi o na Kuhina me keia: "(Ja hoopuiwa ioa .ia lakou nei ae (o makou ia) aia ka a komo pu n» Kuhina ma ke poo o na puali kaua kuikawa, e aiakai ai i k» kaua iaua o ka Halekoa, aiaiia, ka ua pono ioa." Aole ( tiok» o makou na manao e apono ana i ke Blakai aku i ke kaua a me ka hooko ana i ke kauoha e loaa mai ai na bopena kaumaha a me ka hookahe koko. Aka, eia wale no, ua nele na Kuhina la wa i na mea e hoomalu ia ai ka haunaeie, ina noonoo kapono ana hoi e hiki ai ke hapai, a hoohana aku, a peia hoi i na noonoo akamai e hiki ai ke hoopio ia ahi oiai e. uuku ana. Aoie no ke alakai ana i ke kaua, ke kumu o na mahaioi» o ke Kiaaina o ka Mokupuni o Oahu, aka, no kona akaheie a me ka pupuahuiu ole, a me ka ae oie ana i na Puaii Knikawa e kipu aku i na koa maloko o koa. - —

Make Ka Lio.—Ua hai euai oJ. W. Helemalihmi o Kallua, O&ha, ia inakou penei: Ma ke ahiahi o ka la 13, o S«patemaba i hala ako nei, oa hoi aka ka iana lawe Kuohoa g KailUM me ka aaa.! ka nma, am« u en& aa oaa i hoio aimaluaa o k& iia, i tea aoa i oa Euokoa i kela o me k»ia kaahale. la lawe hele ana a hiki ma kekahi aoao o Kawainui, hina iho ia ka lio i ialo a moe malie, a ala ae no ke kahu a holo ana,a pau na pepa ana i ka haawi hele, alaila. hoi hou mai la oia i kahi o ka lio, a haha aku la, aia hoi, ua laau ka lio, alaila. hopu iho la ua kaha la i ka laau a ke Koaokalaai ia Hoolehelehekii. Oke kumu o keia make ana oka

lio, ao ka ona ana o ke kahu, nolaiia, haaleie mai ka aoaaoo kamka, a ko(o ino wai« » ka iio, me ka noonoo oie i ke ka holo. holona. A laa ka hewa o ka laina, he make loa ka lio, i ka holo noonoo ole ia. I ka »ana aku, oa hana keia kaoaka elike <oe kahi kaoaka iou a pau he mau kakini omole raroa o ka po hookahi i oleloia ma ke kaao o Kobiana Loi Ai kone oo nae ia makemake o ua o Kimhm i ka hua ona. K* Aonoku Kaua o Turkkk.—O ka ikaika Tureke ena kona Aumoku Kaua, ua loa ia ae i keia wa mai nei. O k# hoolako ia ana o keia Aumoku, mailo* ko m»t no ia o na noonoo ana o ko Tereke ma na mea e paie aku ai i na keakea, ilnko o ke au o keia Moi e noho alii nei i kek wa, a ke kau ia nei ka inoa o Tureke ma ka pa> pa inoi. oia ke kolu » na «tna Aumoku Ka-

ua. Oiai oko £aelani be Kaoalioia, aa ko Faraa> b« Kaaakola, a o ko Tareke hoi he Umikamamaiwa Aumoku Katta. A eia iho aa Aomoku Kaua b o Tareke: Elima raoka Kaua bao (frfgates,} eiima moku Kaua iaau (frigates,) ehiku moku hao (corvettea.) eiaa moaita, eiima moku (friga(es) eole lako Kaua, ehiku moku (corvettes) aoie lako kaoa, eooo moku laweai aole lako kaua, eha moka kaua laau paoanaiki mai. elima moku kaua laao pananaiki makaa lako i na mea kaua, a he kanalima kamamaono moku lawe koa, a ekoia aiau moku maho eliawa. fiba mokuahi kaua bao (frigates) ua like me 900 ho ka ikaika o fea enegioi, he umikumamaono pukuoiahi. Eha mokaahi kaaa hao (corvettes) eha wale no pu 300 pa> ona. Ooa Mooita boi, eha wale no pu, 250 paona, A ke kapiii ia la no keliahi mau moka he lehulehu i mea no e hoomabuahua hou ai i na Aumoku Kaua.