Ko Hawaii Ponoi, Volume I, Number 21, 5 November 1873 — No Don Cartos. [ARTICLE]

No Don Cartos.

Owai ia ? Heaha kana inaaM»? H&'. * ke aapuhi hea 11 ? Ue keia iha (r p*|w ninau hoohuehualau ana a k<*k*t»ī gftf"ī~ iakou wa e ike ihe ai i 3ca maa-nooa ka JB6a maluna ae. No kona lilo aoa ixe mea kaioai[io nui ia mawaena o na loao bb hoa o oa aina e, e pili ana i na ltamu o ke kaua kuteko ma ke aupuni a Sefßnia, Bolaily ua «»- nao makou e wehewehe aku i kekahi mau raea e pili ana nona. a rae ke kaleana o koaa kukala akea ana ae oia ka hooilioa kapoao ma 6e kanawai no ka oehaalii o Sepanja. * O ua Don Car|os nei, ka enea hoi i kapaia e kona mau kokua, o Kale Ehiku o Sepanin, 0 ka iua keia o na manawa o kona atakai aoa 1 ke kaua kuloko iloko o kona mau makahiki he 25 o ke ola ana, i mea e loaa ai kona mau kuleana no ka nohoalii o §epania, e like me kana i kukala ae ai. Ina e malamaia ka iaina Moi pololei o Sepania a me " na pono i akua," iloko o keia mau ia repubelika o ia aupuni, alaila, ua hiki loa ke apono ia kona mau kuleana io no ka nohoalii. He mamo alii Bourebona no ia, a ua hiki no hoi ke apono ia kona inau kuleana ma o ka palapala hooilina la aka Moi Kale Elua o Sepania, i make ī ka makahiki 1700, a me ke Kuikajhi o Uteroka i hanaia. (ka makeanao ua ! Moi la me ka hooilina ole o kona puhaka, ua hooili aku oia i ka leialii ia Pilipo EHima. ;ke Duke o Anejou, a he moopuna hoi oia «a Lui XIV, Moi_o Farani. No keia mea ua ala mai la na lili ana o Enelani, me ka hoo\yeli#eli ana e hoopiiikia i ke ana kauiike o uaniana la,a ualilo keia i kumu piiikia no ia lahui. He umikuinamalua na makahiki o ke kaua ana no keia mea, a o na hua i loaa j mai no keia kaua ana, oia ka nni n nn liln,

a rae ua kanaka i make i ke kaua, a me ka booki ia o ka hoohui ana i ka leialii o Sepania a tne Farani malalo o ka moi hookahi, a hanaia ai ke kuikahi o Utereka i ka makahiki 1713, me ka apono ia e na maoa a {«a o Europa. Ma heia kuikahi, uahoopaaiaka palapala hooilioa a ka Moi o Sepama, o Pilipo ke Alii. Ua hoomau ia ka nohoalii aoa o Pilipo V: no Sepania ma na kuoia, aole loa oia e lilo i Moi no FaranLaole hoi kona mau hooilina, ame na hope mahope ona. Ma ka pauku eono o keia kuikahi, aa hoopaaia, e ili aku no ka nohoalii o Sepama i na keikikane wale no ; a i ka make ana o Piiipo V me ka hooilina alii keikikane ole, ua lilo ka leialii ike Duke o Sakone. Ua apono na Ahaolelo o Faram a me Sepania i na hooponopono ana o keia kanawai. 1 ka make ana o Pilipo V, ua hoopihaia ka nohoalii e ke Duke o Genoa, i kap&ia roa ka inoa lloi, Feredinana V'L o Sepania; a tnahope iho ona, ia Kale ilh a i kona keiki hoi ia Kāle IV, mahope ona. Lka makaiiiki 17®, ua hookauiana ae o Kale IV, o Feredinana VII, ka hooiiina Moi. He Moi o Fere<linana \ 11, a he'.'lii lolelua o ka manao, uolaila,ua mare hou iho la oia i wahine nana. » Kari3itina, a o na hua o keia mare ana, he mau kaikamahine elua,^—-o lsabeia a iae Louiaa. Na ko laua makuahine i hoonaaeue ) ka nohoalii o Sepania,a iulu aku la i naanoano 0 ke kaua kivila ma ka aina a uie ka pilihua. 1 ka 1833, make iho la ka Moi Feredioa-

na VII, ya hana ia iho la kekahi paiapala hooilina Moi, e hooili an« i ka ieialii no kana kaikamahine makahiapo oia o lsabeia, ua ūui n n e na poe i kue ikaika mai i keia paiapala hooilina ma ke ano he haoa apuka ia. No ka lēhuiehu o na kokua o Karisitina. a me ka poe i kokoa inahope o&a, iioJaib, ua kipakuia o Don Carlos, ke kaikaina poooi o ka Moi mai Sepania aku—a hoio raaiu aku ia i Potugaia e noho ai; a lilo ae ia ka nahoaiii o Sepania ia Karisitina. . No ka hooie ia aoa o Oon Carios mua, k«kaikaina o Feredinana VII, i kona kateana no ka nohoaiii o Sepania, a me ke kapae ia ana o ke kanawai Salic, nolaila, ua a)a imi la na pilikia kaua kuioko ma ka aina, mahope koke iho oka make ana oka Aloi. Iha make.hiki 1839, hoi ae la o Don Carlos i Farani e noho ai me ka piiikia, a raake iho ia i ka makahiki 1855. i kona make ana. elua ana mau keikikane i koe iho mahopa ona. : oia o Cailos, a ine Juan, o ka mea mua o iaua ua leapa iho oia ia ia iho, o Kale VI, ak&. ua make nae oia me ke keiki ua kona kaikaiea na kuieaim aiii o kona kaikuaana, a i ka makahiki 1868, u* hooili aku oia i ua mau kuieana ia aniana • kana keiki, ke Duke o Madenda, a oia ikoi ke Don Carws i keia wa, a o kaaa kana pili aupuni mua loa, oia oo kooa hoopaka aaa i kaoa oielo kakala i koaa poe, oa ka hnir>atni • aiii poiolei no ka nohoalii e Sepania. Ma Ladana kahi i hookumuia ai keia hei hoaia kipi. lloko o keia hui kipi ana, he 30,000 na poe noho mauoa i huii mai mahope ona, aka, o ko lakou mau lako kaua, na iawa «ra> Se uo n no na kanaka 2000. ! He loihi ko Don Carlos kino, he eieu, he j mau helehelena ui, a he puni ioa i na bana ' hooikaika kmo, a ma he oiaio na 1000 i k>he ,ia mai nooa, lia ano paakiki. Ua mare ia I oia me ke kaikamahine hoahanau a ke Coate j de Chambord, me Maoarta, ke kaikāmahine ponoī a ke Duke Kale VI i make. 1 keia «a, aoie i akaka Im kona lanakila ana,.a <na pa v « I\a e iilo ia i% ka noho &tii « kuu (annkila no oia i oa pono fci*ila aaw m ~ pono hoomana m* kooa aupuni. Ke Sato)ika oiaio oia. O keia iho Ja na lono ī loaa mai ia mfco« nona, a t hiki ai hoi ia makou ke hoife» aku i ko raakou poe heluhelu. A uiki i ko makou hoi ana e {xu, m t ku mai ka mokuahi iaw* )eta nai kiko mai, maiia paha; aot« m i halo mi «m ka la 35 0 Okatoba, e lik* n* ha aaea i h«o> lahaie