Ko Hawaii Ponoi, Volume I, Number 22, 12 November 1873 — Untitled [ARTICLE]

O Ni palapala a makoii i hoopuka ai ma ka pepa o keia la mawaeha o na Age»a o na Hui Panihakahaka Pauahi o keia kulanakaukale, a me ke Kuhina Kalaiaina, he raau palapala 110 ia e pono ke kuka a kaanaia hoi na noouoo ana. Ua waihoia mai keia inau palapala ia makou no ko ka lehulehu ike ana no lakou iho, me ka hoakaka ole no ia mea; ahe pono hoi ia niakou ke hoike aku, o na kalakalai ana a makou i manao ai e hoepuka aku no la mea nui e nune ia nei i keia uianawa, o ko makou manao ponoi no ia. Ma ka hoomaopopo ana i ke ano nui o ka na Kuhina inanao, ua ikeia, mahope iho o ka waiho ana mai i na liuaolelo o ko lakou mau "ake nui " ana e noonoo, iloko o na malama elua a ekolu i hala ae no ka hoomahuahila ana i na hoolako wai, ua hoole akahele/ia e lakou no ke kumu he " hihia kaumiha " ka hoolilo ana i ke elala iio ke kukuru ana i kekahi kiowai hou, ke ole ka Ahaolelo e hooholo a apono, ke lawe ia aku imua o lakou e hanaia a» ma keia Kau ae e hiki mai ana,—iloko 0 na malama eono mai keia manawa aku. Ine pela ka paae ake Kuhina, he hoīke maopopo no īa e hooia mai ar>a oia na manao paa maoli o ke aupuni e pili aha i ka hoomahuahuaia o na hoolako wai o ke kulanakouliale nei, aka hoi, ua kue Via <a mau manao ana mai ke kulana oiaio maio na ike hooponopono aupuni. Ma ka paiapala mua mai ka peni mai a ke Kuhina Kalaiaina, aole i ikeia ma ke ano he mea e hoolana mai ai i ka manao. Aia iloko o laila na hemahema i pili ole 1 ke aupuni, a me na olelo ana i ku ole i ka pono kaulike, mekahi pono kauiihilihi 0 ke kanaka akamai i ka hooponopono aupuni, a m&ioko olaiia i au iho ai i na kukakuka aka, uih lioi, he ano hookae * maoli no i iiiki ule ke kuhihewuia. Un hoike akaka mai ke Kuhina (aole e oleloia hu hoino) ma kana paiapala pane i na hua maopopo o kona manao, i like ole jne kana i olelo ai, he kokua loa oia i ka . hoomahuahuaia o na hoolako wai ana o ke kulanakauhale nei, no ku mea, ke oieio nei oia, oka iakou (ria agena) hana kupono e hoike " pololei " aku i ko lakou mau poo i ".na kumu oiaio," kaiwale ioa mai ka iakou palapala mai, a penei e hoike pololei aku ai, aole waie no ma ka hoeioi ana i ko lakou mau auhau paniha kahaka o keia wa, aka, e hooniahuahua aku i ko lakou mau poino no ka waiwai a lukou e hopohopo nei i kei.i haka aua i keia wa ! Mahope iho oka nana ana i keia mau mea, ua manaoia no e keia a me keia, o na hooponopono aupuni a me*na kalai ana ake Kuhina Kaiaiaina, aole ioa ia i kupono no kona kuiana. O ua paiapaia haiolelo ioihi ia, aole he wahi ku iki i ka mea i waihoia aku ai. iioko o kona mau ake hooikaika ana e hoopololei, a e mai hoi aole i neie ka lawa kupono ana o ka wai inaanei no ke kinai ana i na pauahi, ua hookomo mai la oia i kekahi mau mea lnlihewa—a i oie i kekahi mau hoike ana i ku ole ika oiaio. No na pili ana 1 ka pauahi ma ke alanui Ema, ua olelo ae oia," ua makaukau koke no ka wai i{ ka wa i makaukau ai na kaawai tto ia mea." Ma ka ninaninnu ana ina hoa o ka Oihana Kinaiahi, a me na poe lehulehu i hiki kino ae, ua maopopo ka oiaio ole o! ka ke Kuhina hoike ana, noka mea, he I ipanawa loihi ka i haia no ke kakali ana | i ka w|i, —oia hoi he iiapaha iiora ke kakali ana inahope iho o kahiki ana aku o .a kaawai malaila, alaiia loaamai la ka wai, ua maloo na paipu wai, aohe wai, a o ka wai i loaa mua ia lakou no kekahi loi kalo mai no ia ma kekua o ka hale, a peia i hoopuiuia ai ka hale e pili pu ana oo kekahi manawa mamua ae o ka ioaa j nuianamai o ka wai. j Ma ke ano nui nae, oiai i ka wa kupono ihoounaia aku ai ka palapala ano makaoiaka i na Kuhina me ka hoaiai aku i * oa mea e hoolele hauii ia nei i keia mau ia, aia hoi, ua halawai mai la ia me na fMoe hoopauha i ka hopena oka lakou mau iini ana, a ma ia mea i hookulaiwi iho ai makou i na manao kanaiua ole, aoie ioa lakou i kupono no ko lakou mau kuiana i hoopiha ai.

M* kekahi la o kela pule i haia s|a nei, ua k hopu>a kehahi mau' eluu «<i aihue ana i ketia!ii tnea o loko :o ka hale kudala. 11ta iaweia aflft imua loka Aha Hoomalu e hookolokoloia ai, ' ua maopopo ua hewa, nolaila, ua hoopai ia. Oke <H£a u« mare a hanau ke keiki ]ua hoopaaia ma Kawa ; a o kahi kaikamahine opiopio loa, ua hoopai ia oia e noho ma ke Kula Hoopololei «ua Keonei ula, a pau kona in'hu enakahiki oo ole. No keia unou pu wale ana i keia wahi I kaikamahine iioko o kahi i kupono ole no i ka hoopololei ana iaia, oiai he wahi wale 'no i& no na keikikane auwana, kolohe a ! makua ole paha. Nolaila, ua ulu mai no | ioko o keia, ht ninau : Aole anei e pono !ke kukuluia i Kula Hoopololei no »a | kaikamahiue auwana, kolohē a makua ! ole paha, e hk« n\e na k'eikikane ? Ma ko makou kaupaona ana, me ka i makaikai nkahele ana i na keikikane a nie na kaikamahine, ua like u like ke I kaumaha o neia muii inea elua. Ke auwano wale nei kekahi uiau kaikamahine, j ke kolohe nei, a ke makua ole nei ; aka, | aole wahi •• lioomaln ai, «? hoopololei ai, | a e hoonaauao ai ma na palapala a me na | mea a pau e pili ana i ka pomaikai o na 4 kino, mn ka hooponopono ana ia loko o ! ka hale, ka inalama i na pulapula hou a jme na hana inaikai eae he nui. No ia j mea ua pono loa ke hoaiaia ia i kula hooj pololei no na kaikamahine, me ka iana o ; ko inakou inanao, e loaa no he mau inai kuahinemuikni iloko o lfa nui o na kaiI kamahine e liele auwana wale ana ; ke loaa kaln e paipaiia ai ka lala kamahele, a e kipuluia ai ine na lepo momona o ka naauao. Heaha ka oi loa o ka waiwai o ke aupuni i ka paipai a lioopololei waleana no i na keikikune, a waiho popopulu i na ka- ' ikumahine auwnna wale me ka hoomaiu ! ole ia a pau wa|e paha i ka make ? Aole, ;no ka mea, ua ulelo ia, " Aole pono ke , kanaka ke noho, oia wale; e hana no au i i kokooiua nona." Ma keia mau oieio a ka Makua Lani, )ua inaopopo loa, he pono ke pulaina pu ' ia na kaikamahine, e like me ka pulama i iaana'o na keikikane koiohe, alail» e loaa ;no ka like ana, peuei: Me ka like ana o n:. keikiliane i na kaikaīnaliine, pela no j naliua i kaipomaikai o mea, ina e malama pono ia na kaikamai hine i ko lakou wa opiopio, a liiki i ke oo puno ana o ke kino, alaila, aole no e nele, ka hoohua nui ana uiāi o keia mau ; kaikamahiiie mahope 1)10 oko lakou ma- ! re kane ana, a ma in mea e ulu ai ka laj hui a piha ka iiina. Ua hiki keia ke hoioiaioia, ke nana aku, i na aupuni i mai lama nui i iiu kaikamahine ma| ko lakou :wa opiopiu a hiki i ke oo pono ana,a ; mahope ilio o ko lukou mare kane ana, ua hanau mai na keiki omaimoi ole, ikai ika na. kino, aole make wale, e like me kou e Hawiiii e ikeia nei i keia wa.