Ko Hawaii Ponoi, Volume I, Number 24, 26 November 1873 — Na manao pili hooponopono Aupuni, Kuokoa, Kaulike, &c. &c. [ARTICLE]

Na manao pili hooponopono Aupuni, Kuokoa, Kaulike, &c. &c.

Na 'Lii. / 15. Ma oko ka Moiano he ona no kaaiioa a pau, a he kama hoi oo ka hanohaoo, I nolaila, iaia wale no oa pooo a pau e hoonoi ho ai i na papa heohaoohano, e līke la me na [ duke, na barooa, oa eala (earl), na kmma | (count), oa iaakaisa, na baroneta,a pelaaku, : a haawi aku no oia i kela a me iieīa mea pa- ! kahi o lakou, he okaoa aina, he kalaoa; a i | ©fc, o kekahi ap&oa »ina j»ba, m» ke ano he hoa&ina no ka Moi; Ao ke ano o | ka hooliiaaliiaa ana, r like no ia me ka (oi> |hi oko ke alii hana oluolo ana aku i ka j Moi, (a o kana keikikaoe makahi<tpo mabo īpe ona). A ukali po me ia ioa Kaua ika I waf e kahea ia aku ai, hoolako mai hoi la la i I kekahi raau naita, a me na koa ma kona ! maa liioponoi iho, alaila e ili aku no ka ai- ; tia»a me na kaoaka e noho ana maluna iho j nona, a no kona mau hooilina ako. Alaila e <aahelehek no ke tii i kajaioa mawaena o kona mau naiia ibo, a me na ) " keooiinana" ukali ona ma na mea ano like, AUila.ua maheiehele hou ia ka aina e lakou a hoolimalima aku la i na poe mahiai, : a i na poe " lopa" hoi na lakou e mahi, a na ! keia poe hope no e kokua ma o ka lakou maa hana la i na poe a pau o ka papa kiekie, na haku a me na keonimana, a o lakou pu ,oo hoi kekahi i kono ia he mau koa,: t | wa a pau a ka haku ami e kabe« ai la lakou ike kaua. M» i hookumuia ai k* kino holookoa a pau o ke aupuni iloko o ka puali ka-

iia, a no ka mea, o ke no ltt 01haoa nui a ka Moi, na haku, a me ne pee ha> nohano, nolaila, he uuku wa)e~nr» ka manawa kaawale « koe no na makiinihaaa e mahi «i, a 110 na oihana hana lima a kilepa hoi. A no ka aie ana o na makauinana i ko iakou niau aina i na keouimena, a o na keommana hoi i na haku, a o na haku i ka Moi, noiaila ua hoopaa like ia lakou a nau no ka ka Moi , hana, rae ka manao ole ia o ka nui o «a hopo a me na poe •• kolohe" i loaa ia ia. I Nolaifa, ona mea a p«u i loaa ika Moi, oia kana i hookaaliiiii aku ai no kona mau ■ 'lii. Me he (a aa ola wale no na makaainana no ka ponaaikai o na poe o ka papa ktek<e jae a o lakou na kauwa kuapaa. Aole iua- ! naoia be mau ponokekahi no iakou. Ua ! hopu wale ia mai ko lakou waiwai i ka wa a ko lakou mau haku e makenaake ai. ina lakou e hoole mai e hoopaahao ia no lakou a e hanamo ia hoi a hiki i ko lakou ae ana ; mai. No na hewa oi aku oke ino, ua peppi hi ia no iakou a ine ka hookolokolo olp . ia, a jure hoi. liu e ahewa ia no ka hihia ■ kipi, e poino pu ana ke hino a me ka w&iwai. Ua kaohi akntie!<v ia mAi nu (nakaain<tDa ..mai na -hoonuauno una a pau ame na ike , nui, a ua aoia iakou. « ko ka Moi hoomalu ana ma ke ano o ko ke Akua eiele ; a oka hoolohe ole ana ia ia, |iia 110 ka hoole ana aku i ke Akua, a o ke Woha 'iii ana i kona ! kino, oia no ke kiekie loa ona manaoio. (Ja l ao ia hoi lakou e naanaoio, oka Moi ame ; kona mau lii, he koko okoa loa ko iakou mai ko na makaainana mai. O ka hanao ; alii ana oia no kekahi o na pono nui loa o keia ao. oka mea i hanau kauwa ia, na ka lokomaikai wjle no o ke ain e holoi ae ia , kohu paa o ka hanau ana, a e hookiekie ae i ka lopa i ke kulana like me ko na poe kau- ' lana. ' Ka iiIiALESIA A ME AUPUMI. 16. Oka lua ona mea nana i kokua i ka Moi, oia no ka Ekaleaia. O'ke ano hoomana i ke "aa waena," a i I ole iloko ona au pouli"—-i kapaia ma na , moolelo, ka wa mawaana-o ke keneturia ewalu ame ka umikumamalima—he wahi ano ahona iki ;»e mamua o ke ano aupuni kaawa ' i kuapaa no ka mana ona kahuna. He poe , lehulehu io'a keia a ikaika no hoi, aua ma- , 1 helehele ia lakou iloko o na papa he nui a , m? na kulana. -O kekahi poe o lakou e like , me na papa Naita Temepela, a me na Hose- , i pitala, he nuu koa no, aka, o lakoa a pau .j ua hoopaaia malalo o ko lakou mau mana . ■ kiekie ae. O lakou wale no ka poe i lo&n na ike mailuilu a pau oia ao—he kakaikahi ka . , poe i hiki ke heluhelu, koe nae na kahuna, ) j a no keia ike o lakou ka.eiea i mana nui ai lakou maluna o na makaainana naaupo. Ua , | konoia na kanaka nie ka ikaika eao i kahi • i mau kumuhana, a e hoomaamaa i oa hana i j pil' hoomane. Ua eehia ko lakoo omu lu- - i i naikehala i na mea hoomanamana weliweli. , ! Ua ao ia lakou e manaoie i na kaao ano kar malii o .>& haipule, na bsna mana, a me ka . mana uhane o na kahunapole, a i.£ekabi ! manawa, ua hana na kanaka ma ke ano hooi i mana pupule ; e like ia me na kaua kerosade, i ka wa o £uropa a paui hooik&ika ma- * > j kehewa ai no na noakahiki eloa haneri, e ia- ; | nakila maluna o na Mahomeda ma Pelese- , j tma. Ua auhau kaumaha loa ia ka iahai n« > . ' ke kokua ana i na bate hoomaaa mhi he lehuleho, a he mau makahilh ka heenaa ia

ana pela ma oa aina Kanstiano a pau. 17. No keia hooponopoao ia aaa eia ekai lesia ena kanaka ino, u* ilihaae naoli ke Aupani, o kooa maa pttbli kaaa aa bporaau ia ka maki ana iloko o na kaua e kne aka r ' na heretikoa me na Tureke. Pela ke aapani ; i hilinai nui ai maiuna o la Ekaleaia i mea e hoomau ia ai na kanaka iloko o ka nobo'aa 1 oluolu haahaa. A <nai ia «a mai I koipn ai ka Ekaiesia a me ke Aapoai ma £aiopa a pau, a he inea nui ke koe ana i ka Ihhihihi» ma na wahi a pau. Oa hoi, ma e'iaaeao ana kekahi e oleb, a i ole e imhwmo paha i kekahi oihana hoooiana i ano ekoa le ilt : <b«a aka Eka\esia i»o *i, e boapaahtoia ao j oi«,« kaM ia koa« watwai aai ak « «ka, > ua hoomainoinoia, a puhi ola ia no i ke ahi. Ina ua aoia na kāoaka o keiEahi apana e manaoio ma keia ano ; ua nonoi ia ako kekahī poe koa o ke kea e koe ako ia lakoa; a ua popoi mai na paali kaua maiana e iakoo, a hoopuehuia no lakou mai ka papaiioa aka oka honua. He raau haaert (aoaaai e keia poe maiia i hoano okoa ae i ko lakoo manao(o i hoomainowo la peta iioko o ia a« na koko, a he mau kenetttria k* hoihi o kew iaku «na i tta kaoaka pooo oiaīo foa mai wa. ena mai okr kuiaoa ooa kaoaka. 0« keo* hanaia nia ke ano maoli o ka po«t Ikaika, he mea hoomalu ka Ekaieeia i oa «anaoo aa kanaka. a o na Moi hoi ka mea hoomaia aaa* lun* o ko iakou mau kino, a oa hoohoi lakou a pau e hooiiio i oa makaaiMMke uao kauwa. Ua hoohai pu iakoe e koa i aaho> lomua ana a pau. ua koopopom 1« WMa, ua keakea ia na anoo a paa o ko M kuokoa, a ree oa hooikaika aea i«a Uaa akamai. O lakou pu ka i hepepe iho iaa makaainana me ke keekoe hao ilako o ka nenela o ka enanao poho.