Ko Hawaii Ponoi, Volume I, Number 25, 3 December 1873 — NU HOU KULOKO. [ARTICLE]

NU HOU KULOKO.

OZ7* Ma ka auwina la oka la apopo, e holo ana ke Kūauea i Nawiliwili, Kauai. Mau MAnoE,—Ma Puaahala, Molokai. ua hanau mai hemau kaikamahine mahoeelua, na S. Kanohoioa k. a meKailuaw. Hanau.—Ua hanauia mai na Mr. Opunui a me kana wahine, he wahi kamaiki ano e, ua peluia ka lehelehe luna a pili i ka ihu. — K7* Ma ka āuwina ia Poakolu i haawi

mai iu kamanuwa ltalia Garibaidi i ke kipa aloha aina, a i kukaiia aku hoi e na pu o Puowaina. — — Hale Kuai Hod.—(Ja weheia he Hale kuai hou ma Kaunakakai Molokai, ma kahi iho nei o Neki ( Fountain) malaila e loaa ai na mea kuai o na ano aj?au me ka holo» pono loa. lm makou ua inu hewa kekahi kanaka ma Kappuoua i ka laau lapaau, a mai poino konaola. Ua kii ia mai ke kauka, a i keia manawa ua loa'a iaia ka oluolu. Ma ka po Poaono aku nei ua houia kekahi haole ika pahi ma Kaumakapili, aole nae i moko kukonukonu loa ka haole i ka pahi., O ka mea nana i hou ua holo aku oia a pakele i na makai. Au AKO AU MAi KA Aila.—Ma kela Poaha aku nei, ua poholo aku kekahi mau kaki aila mahope o ke kaa kikane, a hemo aku la ke pani, aaaku au mai ka aila iluna o ka lepo. Mamina ia iuhi ika hanini wale. E 'hoi ana.—Ma ka palapala aJ. W. Kalua o Kamalo, Molokai, ia makou e i ana, ua makemake >a na makaainana o Molokai, e akoakoa ea naaloko o ka luakioi hoolepope ma Kaluaahleh Molokai ma ka la 22 o Dek. 0 ke kumn e halawai ai aola makou i ike. Auiue,—Mawaena o ka po o kela Poaono aku nei a ma ke kakahiaka Poakahiae.ua konio aihue ia ka ha!e hana piula o J. Nōft &co ma Alanui Kaahumanu, a ua lilo he $12,00. Ika nana i kahi i komo ai aohe wahi i noha, aka, ma ka manao ana, ua komo mai a puka aku no ka aihue ma ka pukauahi. Makau ale no hoi ka«feihue. Ua hoomanao e.t-I ko makou kig| ana aku ma kahi o Mr. Nakai Mason o Kamoiliili ma ka Poalima aku nei, aiā hoi ua hoomakaukau e oia i mau mea ai no kona hale ( no ka hoomanao ana i ka la kuiaia kuokoa, e ana pono ai ka poe i hookipa ia. Ua hana ia no paha ma kekahi mau halee ae pela, eia nae aole makou i ike ia. Nolaila, ke mahalo nei makoii i ka poe i hoomaikai i ko kakou la i kuokoa ai, ma ka imi Ana i mau wahi mea ai kopono no ka hooimmao ana i ke kuokoa, —-— Ke Kuaua mua o ka Hooilo.—Ma ka Poakahi iho nei, ua wehea na pani o Kulanihakoi, a ua mai na paka ua nui mai ke ao mai a hiki i ka po ana, ka noke hala ole ana oka ua. Ika nana aku ina loi ua hele a maloo haalele i na la aku nei mamua ua piha pu i ka wai a hu waie aku ina kulakula, a haia ioa aku ika moana. Ina paha 1 hana mua ia i luawai nui e na Kuhina o ke aupuni, e like me ka makou mea i kamailio mua iho nei, ina ua piha ioa i keia kuaua, a o ka pau no ia o ko kakou pilikia no na wa e hiki mai ana. Hoohui'a i Hookahi.—Ma ke awakea o ka la 28 o Nov. i hala ae nei, ua hoohui'a o Mr. Kaeo a me Miss. Mikahala me ke kaula ana< panapa o ka mare e Rev. H. H. Pareka maloko o ka luakini o Kamoiliili, Waikiki. Mahope iho o ka pau ana o ka mare i/ana, uahoi aku ka'huakai mare ma ka halenoho o ka wahine mare, a malaila, i hoomakaukau ia ai na mea ai o kela a me keia ano e lawa pono ai na makaikai. Ika ai aoa, ua maikai wale no a pae i kula, a pela no hoi ihoi aku ai na mea apau i ko lakoo wahi me ka maluhia. Ma ke ahiahi nae ua hiki mai kahi poe waha lealea a ua hana ika lakou halia ī mea e hoonanea ai i ke anaina. He Uua Poino ma Punahou.—Ma ka auwina ia o ka Poakahi iho nei i ka wa o ka Peresidena E. P. Church o ke Kulanui o Punahou, e hoao ana e hana i kekahi mau mea ake akamai imua o na haumana.oia hoi he ipa aniani nui kahi i hoohuiia ai na ea mama ka okedene (oxigen) a rae ka haidorogene (hydrogen), a iaia e kuloa iho ana maluna oua ipu aniani nui la, aia hoi ua poha ae ia ka ipu aniani, ua loaa ae la i kekahi maka ona, ame kekahi lima. Ua hoohina koke ia oia ilalo o ka papahele i ka wa o ke poha ana, aona haumana e ae kekahi {i loaa lihilihi ika poino. Ua kii ia mai ke i kauka Makalu, a i keia maaawa aole i aka- | ka pono ia makou e ola ana paha ka maka o j Mr. E.'P. Church, a i ole e poino ana paha kekahi maka ona.

Ke ko ana mai o ka mokū kaca līalia.— Ma ke awakea* Poakola, (aole vka Foaha e like roe ka KwaikooP iho nei o keia pule i kq mai ai ka moka baua ltalia, €rceri6aladt koo na la he 26 mai lapana mai, kosa ala hele i Kapalakiko, a ma keahiaii Poaha ae no kona holo loa a»a aku ilaila. He mokuahi manawa ia mahope ka huila, 450 lio ka ikaika o kona enegini mahu. He 3350 tona kona nui, ke komo pu me kahi no kona m%u enegim, a he moku laau no hoi oia. Ua kapili ia oia i ka makahiki 1861, ma Katelamare, e kokoke ana i Napele. 400 ka huina pau o kona mau kanaka. Ewalu no ona mau pukumahi raifela nunai (100 paona) a ewala mau pu liilii iho. Oka Mea Kiekie ke Duke o Genoa, ke keiki hoa. hanau a ka Qloi o ltalia, he pikimana kona kulana no luna o ka moku. iloko o keia holo kaiewa ana mai nei a. ua moku la, ua ku ae oia ma G ibaraleta, Rio Janeiro, Lae Gade Hope, Sidane, Melebone» Hobata Tone, Fiji a mena awa o 'lapana. Mai Kapalakiko aku e holo loa ana oia no na awa ma ke kom ohana o Amerika Hema, a m&laiia aku ma ke kowa o Magelena a hoi loa aku i ka home. —— Make i kta Ua loaa ia mai, elua mau keiki Hawaii, i make i ka pu a kekahi pake, ma Wailuku, Maui, a ua hoopua no ka ninau pono ana. —Ma ke ku ana mai o ke kuna Kamoi

mai Maui mai i ka Poakahi nei, ua loaa maī -ka lono oiaio, o ka make ana o keia mau keiki ma Waihee. Ma ka hora 1, okaia 27 o ; Nov. ua hoi mai o Kala he keiki Hawaii | nona na he 15 mai ka hele ki mai nu ana, a hiki ma ka hale inuti o kekahi pa? j ke o Ahuna ka inoa, a kukulu i ka pu ma ; | ka paia me ka piha noo kapu, a heie oia e [ inuti, a miki ua'pake nei i ka pu a kau pono aku la ma ka lae o kekahi keiki; a kahea ko*ke mai o Kala, ua piha ka pu, a i ke pale ia ana o ke keiki i kau mua īa, o ke kiko aka la no ia o ke kiko o ka pu, a kani koke ia wa a ku aku la elua mau kēiki iiiiii, o Kauhane 7 makahiki, a me Manaoie 9 makahiki ona. Ua ku kekahi ma ka maha, a o kekahima ka waha, ka ihu a m\ ka maka, ia wa no i Jiu ai o ko laua make.Aa no ia, aole i ike o Aika ko laua ihakuakane i ka hanu hope loa; A waiho ia ua mau keiki neima kapaalanui| a kii'a ka makai nui oia hoi o Mr. EveTett ma Waikapu. Aua hopu ia ka pake e kolokolo ia no kalawe ola. He ulia inoloa keia i loohia iluna o keia mau keiki, manaonao loa ! ——— He powa malu ma Wailuku.—Eia malalo ibo ka palapaia mai a W. K. Kanakaokai mai, o Wailuku, Maui, e hoike ana no kekahi powa malu i hanaia malaila ma ka la 20 iho nei o Novefiiaba. Ua minami&a makou i ka ike ana iho, h6 kanaka Hawaii ka mea nana i hana keia hana ino ioa malaio iho o ka la, i like loa me ka pepehi kanaka. Aia ma ka la 20 o keia maiama, a ma kona po iho. Ua hana ia kekahi powa malu ma Kalua i Waiiuku newpnawaena o kekahi mau keiki kupa o Wailidm nei, me kekahi

pake, i ka wa i pau ai flphana a keia pake ma Waikapu, hele mai oia i Wailuku nei i ka wa e molekulehu iho ana, a hiki ma kekahi mau hale pake, kuai i ka opiuma hookahi pahu liilii i loaa ia ia raai a kuai me ka ike pu no o ka poe nana e powa ana i keia pahu opiuma. Hoomaka ua pake nei j e hoi i Waikapu mawaeoa o ka hera 10 a me | 11 A. M. me ka ike ole e loaa ana kekahi i uiia poino ia ia, a hiki ma Kaiaa, o kona I loaa iho la noia i ka pilikia ma ka kui ia ana e Kimo Kolo, elua puupau i ka manawa a ko ma ka ihu, o ka hina aku la noia lele mai o Kahoopii Lolo e kaili i ka pahu opiuma, aole nae he hookuu o ka pake, ma ia mana* wa, kui hon o Kimo eiua puupun ma ka umauma, manao ka pake o kona hopena, me na aia he $10,00 ma kona pakeke, Poaha komo 0 Kimo ika hale paahao. O Kimo wale no ka mea i maopopo i ka pake, ka nuraole i maopopo, Poakma hookolokoio ia o "Kkno, ma ia la i loaa ai na poe a pau no lakou keia mau inoa, o Kimo Kolo, Kahoopii Lolo, a me Lanato. Oka inoa hope oia ka mea i iiio i hoike no ke appuni, ka mea nana i hai ka oiaio. Ua hoopaa ia elua oo ke kau Jure e hiki mai ana. —— u Ka PKrgHi KiNAKA. Hk Koka.—Ua kukui mai ka lono no kekahi pepehi kaeaka weiiweli i hanaia raa Kanaueue, Kona Akau, Hawaii, ma ba la 21 o Novemaba iho nei, oia ■ hoi kaPoalima, a ka la kuluma mau no naj ulia poino weliweli. Oka mea i pepehi ia o Kahaahaa, he wahine, ka raare ponoi a Nakookoo, kahu ona Ui. Mai ka paiapaia mai a ka Luna Makai S. K. Kaai, o Kona, Hawaii, ī ka lianluka W. C. Parke, i ikeiho ai makou, aoie i !oaa kamea.nana i hana keia kara:ma weliweli. Ua noho keKiure Koronero raa ka po Poaono Not. 22, a ua hooholo iakou ua uaakeo Kahaahaa (w)ipepehi maoli ia. Ua hoohoio lakoa p&a" mahope iho o ko iakou ike maka ana i ka eha o Kahaahaa—Oa naha ke poo, ba naha kaiwi, a emi iioko oka loio. Ua naha ma ka aoao ajtau o ke poo a me ka aoao maiuna o ka maka hema; ua haki Ka auwae ma ka aoao hema o ka papaiina, a ua pukapnka be poo, ua moku ka pepeiao akau." No ka ioaa ole ,o ka mea oana i pepehi a hiki i keia wa, noiaila ua hooiii ia na hoohuoi ana maluoa o kana kane mare Nakookoo. Aka, he maa* kumu nae e kue ai no keia hooili ia anaoka ia ia, no ka mea, he maka po haaleie ioa oia. Ma kekahi mau komu i noonoo waleia, ua manaoia na Kahikina a me kekahi mea e ae 1 pepehi. Ma ka lono palapala hope i loea mai nei ia makou i ka Poaono aei e hoiiee ana. ua ikaika loa na oleio kue me ka mana> oia na Kahikina i pepehi, ka moopunaaNakookoo, a me kekahi kanaka e ae ma ka inoa o Moa. K lohe no kakon ika mea naaa i pepehī ma keia hopo aka, no ka mea, ona mea i hana ia ma kahi malu aia no he raaka e ike ana, a na ke an ona hana e hoike mai i ka oiaio.