Ko Hawaii Ponoi, Volume I, Number 26, 10 December 1873 — He Kanaka Mahiai! [ARTICLE]

He Kanaka Mahiai!

j I ka L. H. o Ko Hawaii Ponoi Alohuoe — E kala mai ia'u no keia komo hewa eiia a.ku- iloko o kou keena, oiai,he malihini au ia oe, a.he malihini no hoi i ke kalanakauhaie alii nei, aka, ua ike, a ua maa loa i na raea i i hana ia maanei.—Ke noi aku nei »u i kon lokomaikaie hoolohe mai i ko'u wahi mooleio pokoie, a ina i kupono maikai i knu nōonoo ana, alaila e oluolu oe i ka ! u noi e hookomo makahi kaawale o ka kakou manu nunu ka Hawa|l Ponoi, i ike mai ai ka lahui kanaka Hawaii. " He mau hebedoma pokolē i kaahope ae nei, oiai au ma ko'u home kuaaina.ua hiki mai la ka lonp ia'n, e makemake ana ke aupuni, na Kuhina, e hana i Kuikahi mawaena 0 Amerika Huipuin me l»eia Aopuni, a me ka haawi pu aku ia Puuloa. _U-kaJohe kamailio wale no keia i na la mua, aole nae 1 maopopo loa ku oiaio. Ua hapai ia he mau halawai ma ko'u upana e noho ana, e na kanaka mahiai, a un ae kekahi poe ka nui, a hoole ka hapa uuku. Owmii pu kekahi i hoole, hoino lou wau i keia mea, a ma ka hoakaka ana imua o na halawai, !"ua ane huli mai kekahi poe ma ko'u aoao. A hala he mau pule ma u hope mai, iue iho la au maloko o na nupepa a Wioi. ( ka waha olelo o ke Aupuni) he olelo kuahaua i kakau īnoa ia ena Kuhina, malaio oke Poo "Ma ke Kauoha," e hai aua i ka lehulehu i ko lakou ae ana e hana ī Kuikahi Panaiiike me ke Aupuni Amerika. Ame ko lakou noi ana aku ia Aupuni no īa mea. £ ho&knfea pu ana no hoi i ko iakou noonoo akaheie ana i ka pono o ke Aupuni Hawaii. o ka hana ana i Kuikuhi Pauailike, he pomaikai uui ka, he waiwai, a he h»)oißua ana no jfeĪ3 &c, I ko'u ike ana i keia mau huaoleio, ua haawi au i keia ninau nui 1 ka noonoo aiua ana, a, ua ike au i ka poino, a me ka pomaikai io, ua nooaoo nui au no'u iho, a no na kanaka apau, a me ke Aupuai. a ua ike au e iike me ka na kanaka naauao, akamai na Kuhina iioi o kakou, na aiakai oke Aupuni Hawaii. Ma īa hope mai. ua hoala hou au i haiawai, a ua mihi aku no ke kuhihewa ana o ko'u mau mauao «aua, a hoakaka aku la i ka pooo o ke Kuikahi. Me ko'u i aku ia lakou, ina i īke keia mau alakai Aupuni, he mea pono ole ke Kuikahi, he mea holo mua ole, aole ioa lakou e pai ana i keia olelo kuahaua, e ae aoa. Me ke noi pu aku i ke Aupuai Amenka, aka, no ko iakou ike ana, mahope iho oko lakou noonoo akahele ana, he mea e 'pomaikai ai kakou a pau f noiaila, ua ae ae lakou imua oke akea. Olioli na kanuia ika ioheana ua ioaa ka hoola o Hawaii, ka ama haoau & lakou e aloha nui ai a owau' no hoi kekahi e hui pu aku me lakou me ka olieii lealea pu ana. Ma ia hope koke iho no, ua hoomaka na kanaka e hoomakaukau no iakou iho, a owau pu kekahi, i hoomaka ke kuai aoa i mau eka aina, pa a paa, kukulu ka haie, kuai na holoholona, he mau Bipi hana, hoomakaukau a pau holo mai nei i Honolulu nei, e kuai i mau Palau. i mau 00, a me na pono mahiai e ae, o ka hoi aku no, hoomaka ka palau ana, kanu ka Laiki, Kuiina, Huita, Palau, ame na mea kanu e ae. Me ' ka hoihoi nui o ko'u manaolana a'u i kau mai ai iluna o ka moku, a ma ka lele aaa mai i uka nei o ke kaona, he kabab»ka Poaono m, miki aku Uau a ioaa ke Keaoa " Kuokoa," i ike i ka nuhou, aka, o ba nuhou i loaa mai i ko'u mau maka, o ka hookahuli ia ana o ko'o manao iana, ma ka hoi hope ana o na kanaka naauao o kakou, na Kuhina mai ka lakou mau olelo koahaua Hoopunipuni ana imua o ka lehulehu Hawaii, aua kani ke 00-o'a kahi moa a Kipikona, ke kahuhipa o Laaai; kopmaha wahi a ko,u noonoo bdb, ua kau mai la paka o mea ma ma Kilaueu, a ku mai ia i t»ia kakahiaka, akahi, elua,ae he umikunaamaiima ko lakou nui, nani wale ke poho aaa ! o bo lakou manao lana, e kani ana ba lakou !la aka ke iohe mai i ko kakou puai ana. j Awala ae nei e makou makahiki o ka eli ! hooikaka ana ma kahī hooieahi aele ike ia kahi ola he emi loa ke kulina, pela ao hoi ka ualakahiki, kai noa hoi a nui raai ka haole o bahi e mai nui ka waiwai e like me ka lakou olelo. E ka makamaka, aoie no ko'u «ke mi i ke Kuikahi me ka haawi aku i keia noli* wai o Puuloa, o ke kumu nui o ko'u maaao, o ka hoakaka wale ana uo ia i ko makou puni ana ia kaaka wahaula ma. Ne ka ae maoli ana mai, ine ka hilahiia ole o keia mau Kuhina imua oka lahui Hawaii, me ko kakou Moi, i ko lakou kupoao ole ao na | noho a lakou e hoopiha eei, ke kamu nai. | Ina ua ika. lakou he mea ponft ole» ke kpi- | kahi heaha la ko lakou mea i ae mua ai, |me ka haawi pu aka i ke nei ana ia Aaae» j rikae ao mai. £u ke kumu aole mee aaaa I e hoole mai, o ka " Ike ok" Heaha ke ku- ! mu o keia mau Kuhina i Uweai i ko kbo« 1 mau palapala hookohu, oiai ua ike no lakou i aole lakou i kupono ma la ooho. He mau ' kii wale no keia, ina aole e hiki ia lakw ke I paa i ka haeehino o ka Mloi Lunaliie, ame I ka ponoo ke Aupuni, akamai oo hoi, ua ik> | e hoopau ia mai ana no, noiaila, hoao e hoihoi hou aku ina p*fcpala hookohu. I E Hawaii e! ke lohe nei au i kou leo i Ika hele ina pali, a imilo akn ta i [waena 6 ke kai lipolipo «• R hoapa« ia , lakou i pono, a o ola ka. Moi, e eaau o Hawaii i ke Akua.'' KamkMia. j Honolulu, Dēk, 1, 1573,