Ko Hawaii Ponoi, Volume I, Number 27, 17 December 1873 — He palapala mai kekahi Makamaka mai. [ARTICLE]

He palapala mai kekahi Makamaka mai.

j Ena Lunahooponopono Oiai, he kuhiI hewa nui kekahi iloko 0 na manao 0 na kanaka Hawaii no ka lahui o Amenka Huipuia—a oia kuhihewa ua hoopukaia moi no ia ena hoike lalau ana—a aole owau wale no ke manao nei, he kupono ke hoao e hoopololei i keia mau hewa i kukuniia. aka, he hana kupuno keia na na kanaka Amerika a . pau. 1 Oni 1 hana pinepineia ine ka nooi noo ole i kekahi mau manawa, e kekahi poe 1 kanaka maoli me ka lohe aku no o na Amerika, he mea ia e hoike mai ana i ka nui 0 ka maalea 0 kekahi poe e hookomo nei i na olelo hoopunipum a me ka pono ole iloko 0 ka manao o na kanaka maoli, a no ka hoownhawnha paha i ni Amerika, a me ka lakoumau ao ana, a i ole 110 ke ake hooholo mua pahn i kekahi inau pomaikai pili kino iho— ke epa wnle nei me ka niania hewa ana—O ! ka manao alakai nui, oia no keia, he aupuni ; hana pololei ole 0 Amerika a me ka hookau- ! maha, a ina e lilo ana 0 Hawaii nei i Mokuaina no Amerika Huipuia, aole e' loaa ana i na Hawaii ka maiuhia, a me ka hoomaluia ona kino, a i ole, o ka waiwai paha. He wahahee loa keia manao. Uakue loa ia i ko Ainerika ano maikai, no ka mea, aole he lahui ma ke ao holookoa a pau e like aku ka lanakila 0 na hooponopono pili aupuni ana, pili hooinana, a pilikino hoi, me Amerika Huipuia. Kahi i noholike ai na poe kanaka, mai ka mea ilihune a ka mea waiwai, a he mau makaainana like nae ana hoi a pau malaila, me ka noho kauwa ole 0 kekahi mea malalo 0 kekahi, o loko 0 na kanaka he ka" naha miliona. He wahi hoi e m*ha ai ka poe ilihune a me ka poe i hoopilikia ia o na aina e mai. Ua hiki hol inā kanaka a pau ke hookuleana i kekahi apana aioa a lilo

j nona ponoi, a e nohohoi me ka oluola iua e ; manao ana kekah» e hana pela. No ka ike ana o na kanaka i keia mea, nolaila. ua holo nui mai kekahi poe o na aina e mai ma Amerika, e imiai i mau pomaikai no lakou. Koko o na malama wale no ekolu, o lulai, Augate a me Sepatemaha, he 66,948 ka nui 0 na kanaka i holo aku ma Amehka e noho. A eia malalo nei ka nui 0 na kanaka a me kahi i holo mai ai. No Enelani mai he 15,399 | " Sekotia " «< 2,791 " Geremania <• 24,381 " Suedena '« •« 2,139 " Denemaka •« 596 " Helevetia " . 640 ' " Italia " « 1,029 ! " Poiani " « 681 " Irelani " •« 13,190 " Wale •« " 257 " Auseiuna «« 926 ; " Norewai «• 2,024 ! " Farani «• «• 1,740 " Sepania •« 91 " Holani " «• 851 " Hunegare " 313 66,948 He 31,637, he poe kanaka Beritania mai j Enelani, Sekotia, lrelani a me Wale mai.; He mau aina waiwai nui keia ; aka, aia oae iloko 0 na lima o ka poe kakaikahi. Pela ka mea i ike ia maloko 0 ka buke waiwaipaa 0 ka Ahaolelo a Mr. Bradlaugh M. P. i hoike f i, he 160 kanaka na ona 0 ka hapalua a ! «i aku 0 Enelani, Waie a me irelani a nie S ke eha hapalima o Sekotia. He mea kopanaha anei ka olioli ana 0 na umi tausani poe ' ilihune no ka holo ana i ka aina i kuu akea ia no ka lehulehu me ka noho like hoi. O na mokupuni 0 Beritaaia he 102,000 mile huinahalike, a he aneane e 30 miliona ka'nui 0 na kanaka. A 0 na okana aina 0 Mnerik& Huipuia, he 3,600,000 mile huinaa he aneane e 40 miliona ka nui o na a me na hanen tausani mile huinahalike aina uliuli i na mea i kanu ia. | lloko o ka makahiki 1972,600,(W0,00*1 pa-

| ona io bipi a me ka puaa, ka waiubata a me 1 ; ka waiu paakiki i hqpli!o ia aku ma kēla a i me keia wahi mailoko .īka o na mea i hanai (ia i na kanaka he 40,000,000. .A. he 345, j 000,000 paona huita i kuai ia e Beritai nia. : .<.,..■■■ ! Ake i nei au 0 Amerika Huipuia, he wa. j hi ia e maha ai na poe ilihune a me na poe ■; i hoopilikia ia o na lahui a pau. O kahoopilij kia, oia ke kue ana i ko lakou ano v kanaka a I me ko lakeu maupono. Hepoe kanaka Beri(tania no lakou o ka puptiu hookahi, na polai pula o Amerika, a ma ka hoouka kaua &na i 0 Beritania he alo he alo i ko lakou mau hoa- ] haqau-*-aka, 1 ka wa mahope iho 0 ke kaua 0 1756—63— i lilo pio mai ai 0 Kanada mai ko Farani mai, oia hoi ka aina makuahine, nona ka auhau aj»a i kona poe kanaka me ka ae ole ana ia lakou e hoouna aku iloko oka Ahaoielo. No keia mea, ua kue loa na kaaaka. amahope iho 0 ke kaua ana i na makahiki ewalu, lanakila iho la, a ioaa ke kuokoa. Ua makemake no lakou e liookaa i na auhau, a ua hookaa ia ma ke kaua hope ana, ma ka ninini ana aku i ko lakou koko me he wai ia, no ko lakou aina makaainana, oiai hoi lakou e noho ana he poe kanaka na Beritania Nai, me ko iakou makemake ole e haio 1 pakele mai ka auhaa ana ; ak&,jtole lakou e hana ia ke ole he lunamakaainana no lakōu, oia hoi ko lakou pono maoli. Oka manao nae 0 ka aina makuahine, he pono no lakeu ke hana a e hoao aku ia lakou ma ka hoeueu ana, {aka nae, ua kue o Wiliama Pitt kona kanaka hooponopono aupuni kaulana a me kekahi poe e ae ia mea,) oia iho la ka mokuahana ana. Aole nae oke aupuni Beritania e ku nei i keia la ; aka, o ke aupuni mua he honeri makahiki i hala ae nei. ■ _ (Aole i pau.) .