Ko Hawaii Ponoi, Volume I, Number 29, 31 December 1873 — NU HOU KULOKO. [ARTICLE]

NU HOU KULOKO.

O" t\la keia hebedoma ae e nana ia aku ai ke ku ana'mai o ka mokamahu Magerego, inai Sikane, s aie Fiji mai. Huila ke ahi a ka Wahine.—O ka lua o Mokuaweoweo iluna o Mauna Loa, weliwe* li ka ka a lawna ole o ke ahi, ke hele la ka malamalamaahuila i ka moana. Ua pani u,—lk»ko,o Keia mau !a i naue ae nei, ua ike iho niakou i ka halekuai o Ahana pake ma Alanui Nuuanu, ua pani ia, no kekahi pilikia i maopopo ole is jnakou. • ——— ■ Aiiaaina ma Kailūa.—Ma ke ku ana mai o ka .moku Imna UUamai uahai mai kekahi men i ike maka. ua maiama ia he ahaaina hoomanao no ka la hanau o lesu ; aun nui iio na kanaku malaila ia-ln. Half. Kwai Hoij.—Ua weheia he Hale kuai hou ma Kaunakakai Molokai, ma kahi iho nei o Neki ( Fountom ) malaila e loaa ai na mea kaai ona ano a pau me ka holopono loa. -——+- lm O" I keia mau la ke mau mai pei no ka hookaakukua ana o na ao papuhea, e hoike mai ana ina hiohiona oka ino. Ke pa pu« hili inai nei kn makani i kahi wa, me ka hoonele ole ia hoi i na kilihune ua i kahi wa. " O ke ano o lee Kannka e pono ai no ka lunamakaainana, e ike oia i ke kanawai a me ka ike i ka hooponopono iaia iho, ma kona ohana a ma kona waiwai," wahi a Ka* mohameha V. - Make Emoole.—Ma ka la 25 īho nei, ua apu mai ka mana o ka make ia Kahookawewe, a haia uku ia oia iloko o kahi i ike ole ia. Jahi e hele ana, e kuai moa ma Ahihi, Lahnina, noie nae i loaa, o ka make e no iu. Hc mahu la lioi ke ola o ke kanaka i pu>a ne a ualo aku. Aloha no. Ili o Moi Kane.—Ma ke ku anu mni o ! Neti Mela mai Lahaina mai. loaa mai la ka lohe, ua ili a paa ke kuna Moi Kane ma ke awa o Kaunakakai; n ua lohe hou ia uiai, e : hemo ana no. Ua holo aku ke kamana me na lako e hemo ai. O kekahi no keia ona kunn kohiko, eia ka hoi kona wa e ili r.i.

Laau Hoopau Makika.—lloko o keia; mau po, uohe makika a hiki ole ke hoo> manawanili >ho ma ka nanea maikai ana o keahiahi. Ma ka hoao ana o kekahi poe i ke puhi ana ika lepo biji a oie ka lepo lio maloo i ke ahi i hoa ia iloko o ka aiana i kukulu ia iwaena o ka haie, iliki ae ka uahi po 0 loko, nlaila, e pau ioa no na makika i ka nalowale o loko o ka hale. A pau ea, alaila, hoopaa koke na puka, e liomo hou mai ka palaualelo. Aaia no ka hoi kahilaau ina ka hale kuai mea ai o Judd £t Lane ma Halemu. Hoao e Wawahi Hale.—-I ka po o kela Poakolu aku nei, ua hoao ae kekahi kolohe e Wawahi i ka hale kuai o J. T/W&lekahau« ki ma Alanui Alii. Ika noke ana nae e inii i puka e komo ai ma ke kipopo ana ma ka laka, ma ke kua mai o ka hale, aole loaa iki o ka pono, nolaila.ua haalele pu. Ke haalele ia la hoi ka mea loaa he aihue, hilahila ole ke kii e powa wale i ka waiwai o hai, aihue aku paha poinaikai, aole, «'o ka waiwai loaa hewa mai, aole ia he mea e pomaikai ai," wahi a Solornona. Make i Walohia.—Ma ka la 24 o Dekemaba nei/i ka wa a na lehulehu o Hooolulu nei e liuliu ana no ka la Karisimaka, ua la* we ia o Peterr K. Kalaikini e ka make, mai kona mau makamaka akg ma Lahaina, a waiho iho i ke aloha kaumaha i kooa mau makamaka, a me na hoaaloha a pau o ka ' Lai o.Lele. a me Honoli lu nei. —A uia ka la Sabati ho nei, ua hoike ae ' ka Papa Himeni o Kaumakapili i ko lakou l aloha, iko lakou Alakai Himeni mua, ma ko lakou komo ana mai me na kapn eleele. Aloha ino no ia. He waiii moolelo.—Ko Kamehameha 111, ; waiho ana i keia mau pae moku malalo o | ka inalaina ana o Ain<rik'a Huipuia, a k& Hon. U. Kalakaua i hoike ai ma kana pala*; pala a makou i hoopuka ai ma kela pale aku nei, i ulu mai no na noi he 12 i keia aupuni ma ka inoa o ka Repubalika Farani ma o M. Perrin la mahope iki iho o kona kuanamai 1 nei. Iloko oka la 13, o Dec. 1851, ku , mai la ua Perrin la ma ihionolulu nei maluna o ka moku manuwa l ? arar>i Serieuse he 24 pukuniahi. Ua ku iii moku a hiki ika ' malama o Aperila. Ao ke kukakuka ana 1 mawaena oke Komisint Faraniame Mr. \Vyllie, ke Kuhina o ko na aina e, ua hooinaka ia mai ka la 21 o Dek. a pau iloko o ka la 35» o Maraki, mainuli o ka hooki wale oni o Perrin i ria noi, 110 ka loaa «namai ona oleloao enai kona aupuni. Oiai i ka inakahiki 1852 loli ae la keano o ke Aupuni 1 o Farani, no ke kofio ilf ana o Napoliona i Emepen»

Ka Latitd a me ka q HctotOLūit,ū.' Ma ka Haie Nao« Woku o Bir. Flitner o i keia kuianakauhak, a i ole T ke Towera Be- I Te o ka Oihana Kinaiaiii, Hela 2 maanei, o ; ka latitu2l ° 18' 23" akaa, lomta 157 o ' 48'62" komohana no ia. O 9 Ua oieloia, e itu mai aaa ka moku . kaua Beritaoia Tettedos,iioko o keia mau la' ae, mai Kapalakiko mai. Malaila e hoi hou I mai ai fae Komisioa Berilama Mr. Wode- • house ioa pela, aiaila, oka moka mua ia e loaa mai ai na nohou o na aina e ia ka- j kou. . -—. ' . | J7" Ma ka hora 10 oka po Poakahi iho 1 nei i holo aku ai u KileM&a no Kona Hawaii; me he ku ana mu Kaunakakai. Ma koaa holo ana aku la oke Kiaaina Dominis ke* kahi i holo aku.a me kana alii wahine. 1 holo aku la laua i Kailua no ka ike alii ana. BSf* Ua kauohaia mni mokou e ka Ilamaku e hoike aku, aole e noho ana na Jara Hawaii, ma ka Poakahi ia 5 o Xan«ari f aka ma ka Poalua, lanuari 6, i ka Tiora 9 o foe kakahiaka e makemakeia ai lakou e heie ae ma ka Hale Hookolokolo, Na Liaikini Awa.-!-I ke kuai kudalaiaana 0 na Laikini Awa Ekolu o Honolulu nei, ma ke awakea Poaonō Iho nei, ua liio ae la ia Akai kekahi laikini, no na dala he 735; a o kekahi mau laikini e ae ia D. Kahanu, no na dala he 515 a 505 pakahi. , Hape Nuia ! —la makou i puana ae ai pela ke waiho aku nei makou i na hoomaikai makahikihou.no na kaana haueli ana b na anaina a pau. Aia kakou hoi e komo aku ana i ka makahiki hou e hauoli kupono ma ka hookaa ana i na ama a pauo ka makahiki i h»!a. Peia e hoonani akuai kakou ike Akua. . — £7° No kekahi manawa 'ae nei i hala, he | mai luku ka i ikeia mawaena ona moa, a | ina e kuaiia ka opu, e ikeia no ua pehu ke j ake a anoole ke nana iho. Ua oleloia, oka j lepopele kan puupuu ka laau e ola ai. e owili i na hunehune aeae o ia mea me ka ai,! a hanai aku i ka moa i ka wa kakahiaka, a j b ola no ko lakou mai. ' Hahau m*-Hekia.—-Ma ka wanaao hr-Sa--j bati, Dek. 28, ua hanau mai na Mr. Malama j a me Mrs. Kawahinekinolau, he wahi keiki-1 kane ano kupanaha, ma kona wawae akao, he eono manamanu, a o kona kino ke nana aku, he puipui maikai no, a ua pakele nae kona Mama no ka hemo ana iwaho. Ua make no oia mailoko mai o ka opu o kona makOahmo. Aloha jn ol^ Hooi'Ai ia.—l kahi mau pule o keia mahina aku nei, ua hookolokolo ia o Capt. R. K. Clarke a ine Frank Harris ka malamamoku o kn moku Sunrise ma Kapalakiko, 1 i)!i hoopai ia ke Kapena he 14 mahina paahau e hana ai, a me ka uku $1,000 ; o ka malamamoku hoi eha makahiki e hana ai i ka hana paahao, no ko laua hoomainoino anaina luina.

Pwnia i ka inō.—Ma kekahi palapala i loaa mai ia makou, ua ike iho makou i ka punia o Hilo i ka ua, ke kaikoo a nie ka makani, 1 kela mau pule aku nei i hala, hiki ole aku 1 na lawaia ke hele aku e lawaia, a he ahona ka kahi io pipi a °rae koiii kamano iloko o īa mau la ino. O ka olu nae ia o na mahiko o ka nui o ka ua, ulu mai na ko, nuimai ka wai oana e na nau ko a ine īa mea aku, nolaila.mai kaniuhu no ka ua, oiai he wa e ua ai a he wa hoi, e pikno ai ka honua. Mai Poina.—Ma ka po o ka la apopo he Aha Mele Nui ke haawna ana ma Waikiki» kai, no ka pomaikai o ko laila iuakini. Mai poina e na makamaka ī ka naue ana atu ilaila e hoohala ai i na hoonanea ana o ka po mua o ka makahiki hou. me kahi lau oliva pu a ke aloha. No na hana e piii ana i na mea e mele ia ana ma ia Aha Mele, e nana ae i ke Porogarama ina kekahi kolamu olelo hoolaha o ka pepa o keia la. Ka Hoolewa ana o ka Hon. J. W. Kopakee,—E ikei'a nona hanao ka hoolewa ana i ke kino wailua, o ka Hon. J. W. Kupakee i make, roa kekahi kolamu e ae o ka pepa o kēia la, me ka hooneeia ana o kona kino ku* papau rpai Kona akaii i Kau, kona aina ma> kani i kulaiwi ai. Ke hoopuka nei makou ia mamuli o na uwalo ana mai a ko Kau poe. Mawaena o na kanaka Hawaii, he kakaikahi loa na kanaka i like ke ano me ia, he kanaka maiou, he noonoo, a he lokomaikai; nolaila, ua eihue ia ka naau o na poe he noi e kana mau hana lokomaikai, a he kanaka, a he alii kanu hoi o ka aina i aloha ia. Aloha wale. ——— . j O »A Pouli ana o ka La » me ka Mahina i ke» makahiki ae, penei no ia : Elua pouh ana o 8a La i ka makahiki 1874, aole nae e ike ia ana maanei. Elua pouli ana o ka Mahina, a me ka maalo ana ae o Hoku- j loa ma k« maka o ka Lo, & ikeia ana maanei. E pouli hapa ana ka Mahiaa, i Mei 1, 1874. Ē hoomaka mua ana ka pouli i ka hora 2 me 53 minute, 4 sekona o ka wanaao. O ka waenakonu o ka pouli ana, i ka hora & me 31 minute, me na aekona 8 o ke kakahi* aka, a aole e ike hou ia, no ka mea, e napoo aoa ka Mahina i ua hora 6£o ke kakahiaka. i E pouli loa ana ka Mahina i Okatoba 24,1 1874. E hoomaka mua ka pouli ana i ka { hor| 6. 12 minute, 7 sekona o ke ahiahi E paiaana ka pouli ma ka hora 10, 19 mioute,■■ 7 4skona o ke ahiahi. 3 maalo ue ana o Hokuloa ma ka uanka o; ka)ja i ka la S o Oekomaka. E hoomaka ! mua an.i iiui ka lioia 3, 5 minuto r me 3 sela>nji « U \ unwina l;i. n hiki i ka napoo ana.

Halawai ha Kawaia^ao. —Oa lohe mai ma&oa, ua papa i& ka nialama hoii ana i hu i lawai maltaainana ma ka luakini o Kaumakapili, no ka haunaeie" o Nannka, nolaila', ua ooiia ka rurai hti[awai o Kawaiahao, a ua loaa'mai, Am i keia Poahma ae e malamn ia ana he lialawai makaainana ma ia.wahi, no ka noonoo ana i na lunamakaainana leu-: pono, no ke koho ana i mau wahaolelo iloko oka Ahaolelo e hiki mai ans, A ina no e haunaeie ana ia halawai, alaila, o ke kapu loa no iu o na luakini, no na halawai o keia ano, nolaila, e ma]aoaa. o kahijju e l<u la, he wahi i« ua lan 1 ke Akua. HEBEOOMA Haipule :—0 keia hebedoma ae e hiki mai ana, he hehedoma haipule no iano na anaina Karistiano a pau, ma na wahi a puni ke ao Kaiistiano. Eia mala;o iho na haho o kela la keia la, e hoomaka ana mai keia Sabati ae u hiki i ke Sabati alua j lanuāri 11: » Sabati, Januari 4—Na Haiao : Ke ano hookahi o ka ekalesia Karistiano, a -me ka poe manaoio a pau. Na kumu e kono nei ī ka poe manaoio e iokahi. a me na mea keaikea ia lokahi ana. loane xvn: 21, 22, 23. : Poakaki, lanuari s—Hoomaikai ana i he Asua : No na pomaikai lahui, a me na pomaikai piii kino o ko ka uhane rae ko ke kino. M&i ana ika hewa: Ka hewa o ka lahuikanaka, a me ko kakou mau hewa ponoi. ōaniela ix: 7. Poaīup, lanuari 6-~Pele : No ka ekalesia Karistiano, i hoomahuahuaia ka manaoio, ka hemolele, ke aioha. me ka mana; a i ninim nui iamai ka Uhane Hemotele. Kolosa 1 : 9, 10, 11. Poakolu, lanuariH :—Pule no na Ohana. Na Home ame na Makua. Na Kula. Na keiki e .noho kaawale ana me na makua. Na keiki mai a pilikia. Ka poe holohe oie/ Halelu cxv : 12, 13, 14. Poaka, lanuari B—Pule : No na lahuikanaka ; i malu mawaena o k'anaka, i rnaemae a i pono na lahaikanaka ; i hoopauia ka ona, ka hoopunipuni, ka hoomanakii, me na mea oiaio ole a pau ; i laha nui na palapala Karistiano. Isaia lx : 17, 18. Poalima, lanuari 9—Pole : I laoakila ka Euanelio ma na aina o Europa ; i hoohuliia -k&4seraela i ka pon®; i laha ka Euanelio ma na aina Mahomeda a ma na aina pegana, no ka poe tt.aristiano i hoomaauia. Halelu lxviii : 31; cxxi: 6 ; Hebera xui: 3 . Poaono, lanuari 10—Pole : No na hana oka niakahiki 1373. £ ike ina hana ake Akua. Ka hope maikai o na hana a ke Akua. lsaia xxvi : 8, 9. Sabati, lanuuri £l— Na Haiao : Ke aiipuni o Kristo, no na mea a pau ia, a ht*mau loa. Halelu xcvu : 1, 2.