Ko Hawaii Ponoi, Volume I, Number 29, 31 December 1873 — Ka hoolewa Nui ia ana o ke Alii ka mea i aloha ia J. W. Kupakee. [ARTICLE]

Ka hoolewa Nui ia ana o ke Alii ka mea i aloha ia J. W. Kupakee.

1 kuiike oi me l<a nui makolukoiu o ke aloha welenia o na makaainana o Kau nei, iko lakou haku kanu i hala aku nei, hala loa, nolalla ua hooholo iho la lakou e kiiia ke kiao lepo o ua «'O oe ia ke alii o Haloa, ! - Ke 'lii oke kiowai hohonu, Ka mapunapuna hakio-wai koko alii, O ka hakuhaku, haku iki haku, Ka unahi paka lua o Ahuai, Na ia hiu lelo uia i kele i waho, Ka eke maia hua lau na o ke abi iaul" i ka hala ana aku o na elele i kii aku ai i ke kino lepo o ua " Kaniuhi nanahu moku aioa," aia hoi, ua uhi paapu mai la ka noe, ka helelei aoa a na paka ua, ka hakuoaakuma ana a na ao i ka aina nei. O keia mau hi<jna eehia ka i hoea mua mai la e alalai ae i ka pa olinolino ana mai a na4ukuna o ka la no ka pule okoa. Nani ke Konouli ame ke eehia ! Ua kakaii aku ia na makaainana me na naau i kipona ia me ka maeele a ke aioha alii, no ka manawa i manaoia e nhai mai ana ke kuna " Prince " i ke kino lepo o " Ke hi kena i ka Halauloa, ke awa awai," a ku īa nei i ka ta 10 o keia malama. Aka, oia mau lia walohia, ua halawai mai la me ka maalo ole ana mai a ka moku, no na ulia i a ka ino i keakea ai—Mamuaae o ka napoo ' ana aku a ka la ma ka Poaono, Dek. 14, ua hooleleia ae la ka hauli, no na selo i loheiai; oka naoku kuna Prince ua ikeia. Nani ka olioli i ka ike ana aku, eia ae o " Eia i kai luu kai hohenu, 1 Komo au ika naiu hahale poipu, x ; j Popoi pu noho iho ka puna i uka, : ' Ku ke « ka halelolelo." ! Ke holo mai nei e kipa mai ma na ae kai 1 luakahaia e ua haku-kanu 1« i hala aku la. &la ke kakahiaka ae o ka la Sabati, ua ku mai la oia me kana okana a ka luuluu a me ke kaumaha i kauhola iho ai. ukaliia mai kooa kioo iepo raa ka moku e ke'lii J. Kanuha, J. W. Kamauoha a me kana leele, a me Eula Kekumano. Ua weiho mailaniia | ka pahu kupapau ma ke awa o Kaaluala, I ma kahi noho o4Ar. Keawehano.a hiki wale i ka wa i kai hapa ai ka Hoakai ku paho kopapm;, Dsk. 16. .Ma ke ahiahi o keia la i haalele ai ke kaa kii pahu kupapau i ka puuwai ponoi o ke taona o Waiohinu oei, a hoekele ia aku la i babi i'waiho ai o 14 Kai hahale poi moku aina." Ma ke kakahiaka nui Poakahi, i haa» 1 | Me ai ka huakai hoolewa ia Kaalualu, a kia pololei ia mai !a ike tapna nei. Mawaee« i I paha • ka hora 8 a me ka 9 i hiki kino maii ai ka huakai ma ke kihi o ka pa o Mr. Moe« [ kolohe, e haliu pono ana hoi ke alo i ka hu- : ini haaheo o ka puoa o Kauahaao. Malaila i: ku ai ke kaa me ka huakai hoolewa, no ka HOONOHONOHO PONO ANA I KA HUAKAI. Ua hoonohonoho pono ik ka huakai, penei: ; O ka poe puhi ohe mamua, mahope iho ola- ' ila, e hukiia ana ke kaa kupapau e k* lio ' hookahi i kaukooia e na po« hapai pahu iiia ka aano. U;\ kahiknia kaa inr ii,<t awili* 1

lo iho o ka pale eleele l@Bibaa este^i||)inf, -a/1 heo ana i ka makani, 'p w*&ada - ■ ■■* koa i kinehinohiia eka naot 0 hiki te «hw .' v haloia. E hookeleia aaa Ina 6 Jofe» M, . S. Martin, a raa koaa aoao hem e solts bbs 0 Miss Mama Martin, kekahi o oa poa alii i pili pono i keia haku.kaau i ba?a. Mahsf9 iho 0 ke kaa,' e ukali aoa kekabi papa no lakou ka 90 a rae e ukali ana mahope o keia poe aa liade f et« wa. M&waena o keia huina ka hafto- .. hano W. Thomas Martin, C. N. S£fincer, G.W.C. JoDeskekaSl; mahope īho ekeia, ka papa pa-ha 0 na. wahiue, ao iaikoa paha ka haina mawaena o ka akahi a me kaelua haneri, e ukali pili mai ana hoi oa'kaOeno ka heluna kiekie. tka halm pone ona ene ke kaulona pono «na i kahi A.ba huakal e- " iuana ana i Se k#i o Htiia e," na h«iawai , mni me ka ike kumaka ako; oka ho&kai hoolewa, ua kahiko pibata no (&e na «aliu piha o ke kanikau a me ke kumakeoa aha ; he mea hiki &o ke paana ae: " Aohe wahi hoohalahala a ka ua aaaia, He nani okoa no mai Kaena a Waislaa." 1 Mamua ne 0 ke kai ana 0 ka huakai beolewa, ua puanaia me ka walohia o " Ke newa mai ia ke poo o Kauai, ! He moku na ua paa i ka awaiia, Ua ka makamakaia e kuu aiil, ! . Ua ka mauiiia, ua noa imua, E kaia no i heia ai ka moku, . Heia i no iamoku o Sauai," &c. Alahopē" iho 0 ka pau ana 0 ka hea inoa

ana, ua hoomakaia mai la ke kai ana oka huakai malalo o ka leo kapaiiii a ka ohe, a me ke kani kai-ke a ka pahu, i hOopōnopoho pu ia hoi e na iuna eha naaluia o ka lio, oia hoi p D. N. Kaaemoku, W. K. Moi, James. Humphreys, W. J. Kaulia. Oiai e naue ana ka huakai, ua awili pu ia ae la ka leo o ka ohe me. I<a leo hea inoa a Mrs. Opu a me Kealoula. Ua hoomuuia aku'la keia kai ana a nvg. kahi o C. N. Spencer, ua ku hou iho la ka huakai, e hooiohe hou i ka hea inoa boa a D. Napahi a me kona mauhoa. Aohemea e ae a ka nauu i welenia ai, a ka puuwai hoi i inokumokuuhua ai, o ka ike wale ana | aku no 1 keia mau ouli palauli o ke kumake- | oa, a me na kuiu waimaka e kakahe mai aoa, j 1 hiki oie (i ina iihililii ke upoi ap. Aloha ! ioo ! | .Mahop® iho o keia* ua kai loa ak« ia ka 1 | huakai a ma ka puka e halio pooo aku ai i I ka hale kupapau, malaila i ku ihoai kahoa- ! kai a. me .ka lehulehu makaikai, ao ke «oiia i atia o ko lakou mau aloha aiii e iulu mai V | mau apana dala no ke kokua ann i na iiio a I pau no keia hana. Mahope iho/o ka paipai ' I manao ana a Mr. G. Namauu, ua ae mai ia j o Kev. J. K. Kahuiia e hookomo ī ka | iioko haie, a e na lulu ana malaila. Ua hookoia e like uiie ka ae ia ana. I Ua hoomakaia ka lulu ana jinawaena oaa j ieo paipai o kekahi maukeohimana, a 9 Ba , kuluwaimaka i lulok mau Aoi U nae o keia ka haina pau o na daia, oiai ke j ohiia mai nei i keia mau la ma na ia eiua o | Kapaiiuka. ;Ua haawi mai ka Papa Himeni I he himeni kanikau e piii ana ho ua haku-ka-Inu ia i hala >iku la. Aua holke mai no ia j i ka nui o ka ehaeha a me ka weienia i kainu kele ia iloko oka puuwai aioha alii. 1 i kapau ana o na hana ma ka īuakioi, ua hoi- | hoi ia aku la ka pahu iioko o ka halelua hoo- | kahi o kona kaiku&hine aiii i hala mua aku, 1 e waiho ai ike kau a kau. Maiaila i hooj kuu hope-ioa ia ai nu hea inoa ana ame na j kumakena ona ma keia aoao aku o ke kae o |ka iuakupapau. A he mea pono hoi ia'u ! maanei, a me ka l ehuiehu hoiookoa, ke puiii |ae nei na lima. a e hoomanao aeuahala ioa o '• Kou inoa no ia o ke kupono iioko o I, 0 I kanaka oo e o mai, E o i kou inoa kupuoa alii o 1, - E Puna e Kekumakaha, i E koho ika lani alii o Kan, i Kahiko o Makaha—" i Ua manaoia o keia haku-kanu i haia aku i ia, he pua alii no oia na po o Kauai; aua oia iho nei oia ma keia ao I mauleule no na makahiki piha he 43; a oa | manao pu ik BV*»t ua make no paha oia ma kona ia i hanau ai—Ua haaleie mai aei oia i keia ao me ka minamina nni ia, a mawaena hoi ona kuluwaimaka aloha aiii, Aioha ino. " Na 1 oe na ka hooloiohe moko, i Na ke kawelewele i ko'wahi kahu, < [ Na ka iaau kapu i lele a hax»o t Ke poo iimu wai ka wai o HUo." Weiina waie e! J, N. Kaparc. He nui na nune kaua aaa n»a Ua hoike ia uiai ke hooeoakauUaa a«i io iaiia poe no ke kaua e hiki aaiana, eaa aho e pale nona iho, a ua olekna ae no t»i, aoie e haawi ia mai ana ka moku Viigin»s ia Ameiika. 1 ninau- ia aku kekahi. «« Heaha kaa lwt. lea o ka la makahiki hou e liiki mai Pane mai la kela. «* B hoopaa ao m h lanueri ina e hiki ia'u : ma ka poana aoa m. 0 Ho! January!" He rula elua Kapuai (ka loa). E «*■»»- maookupe. (Ja oleloia, ua kopeia mai keia raau lawa malalo nei maf kekahi kia pohaku .hooaia* nao mai, ma Okefoda, i Ntt Ha«esne. " Ke aioha aku nei au i o*u hoa a paa; He make hiki wawe ko'u i ike la'u e kai ana i ka lio wahiao Hh «%i, Peku mai la oia, a make iho la aa. M I ka hiki ana mai o kokahi k i nei, aia hoi ua hoau mua «e ia oīa i kew mau luna me na kupee a me aa papkhi M Ika ai. I ninau ia aku ka him ao kMI manao nou mea ; paoe »ai ta kek. ««Oj, ai au i Hawaii nei, ho pooo i«\i ko IpM o like rae ka hana i maa mau i na aina, * e hnohaiike w» ko lakoo mitt pkv» kink"