Ko Hawaii Ponoi, Volume I, Number 29, 31 December 1873 — Page 3 Advertisements Column 2 [ADVERTISEMENT]

WA KI3 ĀUPUWI. KA « KA PALKI' M~J 80 o We Kanii»kai> r.vji i liaawiia ma ka la i<rukalua < Aunale, M. 11. IWI. <! Alil KumeliKnielia V., ma ka loko maikal o ke Akuu La Mni « ku Uanail L'ae Atea, nolaila, Ui kauoliaia i.ii f lion|al,:i uk», 110 1111 uinlilua i kolu, I kela mau nwiloll i niaiiaolK no l.i Kumukaniiwai, n o krv lioolalia mufi bdh ola iiia k.i l:i S n Oknn ' .i, Jr. 11. 18T.'i K. 11. SI'ANI 4 KV, •••••• ;iuk»tt..l-l<i o ka.llale Ahm.lH-i-. ' HH lIOOLOU I ,MANAOIA X'i ki "Kl'Kl' iio o 1,,: Kumuk.' naw;u' i liaawi ia um ka lii <> Außalc, .M. 11. I:>®, eiiU- me ka Pnuko 80 o ia Kuinnkaoawai. Kfcoololiiti k;i lUuku 20 o ki- Kaiuukaoawai n ka la-20 o Au|?»te IS6», a |ifn<i t-lululK-lu in ; 20,—E mahele l& ka Hana Nui ok« Auj>uni, i ekolu a|>ati4 <ikoa, oia hoi ka Mana Ilooko, ka Mana Kau KĀnawai, a me ka Mana llookolokuo, aole hol e noho kekahi Lona o k» Hookolokoln lloko oka Uale o ka Poeikulmia. , lIK lIOOLOLI I MANAOIA -v> ka I'ALKU 42 o ke Kumukananal o Aupat-, M. 11. 18C4, <• likf ka l'auku 80 o ke Komukanawai. % «» ka I'auku 42 o ke Kumukanawal e hooioliia ma ke kajjne l"R ana i na huaoleio " a ae ka Lolo Kuhlna o ke Aupunl." lIE J!OOLOLI I MANAOIA No ka I'AUKI' 43 o ke Kumukanawai I haawila ma ka la 20 |> Angat<>, M. 11. 1804. e like ine ka Pauku b0 oia Kumnknnawal. K lioolu'i l(l k« l'iiuku 4i u |MM'i e lielah«la ia'i ; I'ai ki- 41.—1- Ikkihollo nii Kul.ina i ko lakou inau k«ena "iliunn pakuln ma kalil e nulio al k<; Aupunl ; n maluna^)lakou imkalil ka hewa o ka liana a ko lakou mati hupe oa na kskauolelo. K nolio lukou uiamuli ok& lakou oihaua ma ka llala Ahaolelo Alii, ae l.iki no kt hoolohe ia lakou maloko o ka ilale o ka l'oi-ikohola ma n;i mea a pan e pili ana 1 na liloa ine na loaa o kv Au]>uni', a e lule ae lakou imua ok& Hale o kR Poelkohoia, ke nol ia |«.■!«, e pane oo na mea I nlnanla, ke ole i kue i ko ka Moi hannhano & me ka pono o na oihana e ke Aupuni. lIK lIOOLOLI I MANAOU No ka PAI'KU 45,. 4. 14, 15. 20, 23, 28, 29, 30, 31, 33, 43, 44, 47, 60, 51, 62. 63, 64, 69, 65,70, ame7o 0 ke Kumukanawai I liaawiia mi ka la 20 o Augate, M. 11. 1844, e llke me I>a olelo O ka Pauku 80 o ia Kumukanawai. 1. K houloliia ka l'auku 45 o ke Kumukanawal ma ke kai>ae ana i tia mea a |>au mahope i'io o na huaololo " aia no i ka Mpi," a e liookomo ma ia wahi i ki-ia mau huaoielo " K& Ilale Aliaoielo o na 'Lii, a me k& Hale o ka l'oeikoliola, e noho kaawaie ana, a e liiki 110 ia lakoa ke hoole kekahi i ka kekahl," alaiia ]K.-rei e hL-luheluia'i ua l'auku'la : " I'ii KL- 45.—0 ka mana.kau Kanawai ona Apana Ekolu o keia Aupuni, aia no i ka Moi.ka Hale Ahaolelo o na 'Lll.a me ka Hale o ka Poeikolioia, e noho kaawale ana, a e hiki no ia lakou ke hoole kekahi i ka kekahi.'' 2. E hoololila na Pauku 4,14,15, 26, 28, 29, 30, 81, SS»i4, 47, 65, a me 70 ma ke kapae an» i ua huaolelo " ilale Ahaolelo." ma kela ine keia wahi iloko o ia mau Paukn, a e hookomo ma ift wahi i na huaoleio ♦' Ka Ahaolelo-." 3. K hooloiiia ka Pauku 70 o ke Kumukauawai ma ke kapae ana i na mea a paq mahope iho o na huaolelo " ija Kanawai a pau," a e hookomo ma ia wahl I na huaolelo : " E hooholoia e Moi, na 'Lii, a ue ka Poeikoikoia <i ko Hawail Paa Alna, 1 akoakoa iloko o ka Ahaok-lo kau Kananai." a penei e heluhelu ,ia'i ua Pauku la ■ "l'iiKi- ;a.—Pem-i e hoolioloia'i na iiila a me ua Kanawai n pau • 1 K hooholoia e ka Moi, na 'Lii, « rae ka Poeikohoiao k<> linwnn l'ai- Ainu, I nkoakoa iloko o ka Ahaoielo kau KaI. K hooluliin 1..i l':iuk)i o k'- Kuniukauawai ma ke kapae uim i ii'i huaol.-lo " ka ilnl>! Aliai.lclo"a e hookomo ma ia wnlii I nn liuaokio '■ K'in llule keia llale;" a ine ke kapae ana i ka huaoh-lo " Ahaolilo," ma kola me kela wahl iloko nia l'auku, a <■ hookomo iiui la wiil» I ka huaokio " llale." '■>. K lioololila ka l'auku 22 o ke Kumukanawai nia ke kapae ariH Ina huaoli-io liale Ahaolelo," a oi'" ka hookomo oiia ma i» walii k:i liunoU lo " Almolulo," a meka hookomo aku mawaena o ka huii'.l'io •• haloia," a me ka huaolelo •' I kekahi alii " i ka huaolii.." lini," nliīln pineie lniuheluia'l ua l'auku la : Pai'Ki 22.—1. hoonmi In.i i;i ka Leialii no ka.Mol Kamehatu<iia V.,m iik- na hooilma uku o koim kino i hapaiia malali o ke K'inawai, n I ka Ukou inau mamn aku ma ke Kanawai, ma ka Ulam pololei ; a i nele ia,e ili aku ka Leiaiil i ka Mea Kieki<* ke Kaina Alii wahme, A i.ct-»ria Knniamaiu Kaahumauu, a me na hooliina aku o konakinoi hapuna malalo o ke Kanawai, a I ka lakou mamo nkn ma ke Knnawai, m» ka lalani puiolei. K ili aku i ke Keikikane hanau mua n me na hooilina aka o kona kmo; a i iitie i ke Keikikane nle, alaiia i ko Kaikamahine hanau mua, ame na hooihna aku o kona kino. A i nele loa i ka hooilina i>l>-, e like me ka olelo maluna iho, alaila e ili aku ka l.eialii i ka mea i kohoia e ka Mnl me ka ae ana o na 'Lii, a i hooiahaia-hoi, <iai e ola an:t f Mwl ; aka, ina aole i kohoia a i hoolnhaia p«la, a u» hakahaka ka Noho Alii, alaila na ka Alia Kuhhia m;thc.]>e iho o ka ike ana u ia hakahaka, e kauolia koke e halawal kn Ahaolelo, n na ia kau Ahāoleloe koho ma ka l.aloia liui i kekahi Alii hanau o ka Aina, i Aln e iwlio mn ka Sulio Aln, « mamullol'i h'Kinohoia ana e hoouiaki ai he Ohaiia Moi hou , g e j>ili inia n mo kona mau mawnaku, kw Kan.iwal r Ithu m'i no Un tt< «nAKnwm MnKi i ka Ohana Moi o Ilawnii n-l. 0. i; hoololna iia l'auku ii), .jI, 54, a nie 5», ma ke kflpae aua i ria huaolelo '• ilal'- Ahaolelo " m:i kela me keia wahi iloko (. ia mau l'auku, n e lio<>k'iTio m:i i i walii i na 'hnnnlelo •'kela nie keia Hale." IIi: 11001.01.1' I iIANAOIA No ka PAUKI' 49 o ke Kumukanawai i haawiia ma ka ia 20 o Augaie, M. 11. 1 sSt>4, <• like me ka l'auku 80 oia Kumukanawai. • E hoololiia, a ina J;tia ua hoololua līo ka I'auku 49, ma ke kapae i na huaoUio -' Ha!>'Ahaolelo." ma ka hapa mua oia P&uku, a e iiookomo nia u wahi ka iiuaolelo " Ahaolelo," a ma ke kapae hoi i na hua oli-lo '• i ka Ilale Ahaolel», a e kakauia ia hoihoi ana mai >loko o ka Buke Moolelo o ua llale nei," a maliope ona liua&kio •'<? hoihoi aku no oia lua blla i u ;lfrK'^'i kn.i mau huaoieio peuei, " me kona maa kuuu t kue ana i hjkau palapala ia, imua o ka Ilale kahi 1 hoopuka la ua l.ila iu. n '• kakuu ia ua muu kumu kue nei, ma k& huko m'i"!' ii » ua IlaU: la. alaiU penel <■ iKluhelu In'l ua l'auku ia. ' l'iiiii 4'.,— K 1i0.1.' aku k» Moi i konii ne nna i kekahi 1i.1.i ii lilLl'. lloohol.i |>.ilnt i iiooli'iioia i. ka Ahaoieio, iua ke kuii imii I kona lii' n. iii.iimi.i o k;t lioo]iani:i' loa ana o Aha<>j':lo. , A-k*> iiiii ua poii» <i|.' ua ililu iKi I kona manao e hoihoi uku 110 oia iu 1 ilila 11, 1111' koiui n: n> kiiiuu e kue alia, I knkau p;ilnpa!a .:i, imua o k i If.il.' I. ilu I lioi pukaia ua lliia lft, a e kiikuu ia u:t mau kuinu ku •m i imt ka lluke Mool-10, oun ilnie la, alaila, aole <: liai.n I. ,n i . n:< iiila a Oliio l|r-.holo paha, loa iu »k..ik i m..i. UU UooLOLI I MANAOIA N'. ku i'ALiil.' I.i O 1,.. Kuiiiunanawai i haawi in ma ka la 2<J 0 AuKat'-, M. 11. lStil,<- li .e n:<> l.a l'auku 80 oia Kumukanawai. U hoolc.Ua ka l'anku I>J ni.i ke I.a]ia.- ana i na haaolelo '• a nia lie wmwui |i.ta, Liina ole kona, i1..k0 o keia aupuni e like me hookahi hanerī mt kanallma dala, a 1 ole ia he aina hoolimalima kona. a o ka uku hooiimaliilia he iwakaluakomamalima ilala i ka makahiki, a i ole ia o kona loaa aiakahikl, aole e enii inalalo o na <lala he kanihikukumamalima i loaa noloko mai o kekaiii waiwai, a o kekahi hana kupono ma ke kanawai palia," a pene-i e heluheluia'i ka Pauku a meka hoololi: " I'ai ki: 62 —0 keia kanaka kela malalo oka Moi, ina ua hookaaia kona auhau, a ina ua hiki aku oia I na makahikl he Iwakalua, a ina uanoho paama keia aupuni ihookahimakahiki mamua ilio o ka la koh >, a|ua ike oia 1 ka heluhelu a i ke kakauiima, ina i hanauia mahOpe mai o ka makahiki 1840 ; a ina uāhookomo oia i koaainpama ka, papainoa oka poe koho o kona apana e iike me ke kanawai,e hiki no iaia ke koho ikekahi kanaka,a mau kanaka paha okapue i kohoia no ia apaaa; aka hoi aole e inki i kekahi kanaka pupule a hUpo pahn ke koho. aoie hoi i kekaln kan»ka i liiiaa i ke baraima nui ma ka hookolokolo aaa nia k< :a aupam. ke ole i kala e ia kona hewa e ka Moi, a ke ole hoi > l«ai i:ila ni p' no n pan o k« kanaka kupa tna ia kal i ana. lIE HOOLOLI I MANAOIA Nn ka i'ALKI. <>.1 o ke Kumukanuwal I haawiia maka la 20 o Augate, M. H. 1601 e hke nie na elelo.o ka Pnuku 80 ola . Kumukanawai. E hooloiiia, a ma k<-ia ua hoololiia no ka Pauku 63, ma ke kapai- ana Ina liua'/I'•!.. -ame ko n,t kanaka koKo;" ame ke kapao ana ina huaoh■.'< " ho'inuila," a<; hookomo ma kona wahl i ka iiu:ioli;l'> - 11601 iliia," a pei.ei n heluheluia'i ua Pauku la : ■■ l'ii K1 Gu.—hui 110 k'- hooīoliia uia k- k iiiawui ke ana waiwai 0 ka L'ii!:ik'.'hoiii u 11:1 Makaainana." KKKAIII HOOLOLI I MANAOU 'No ke l'Al'Kli 6» oi': Kuniukaiiawai 1 haawiia ma ka la 200 Augate, M. 11. ISO4, .'i.ke ni.; ka Pauku 80oia Kumukanawai. li hooloiiia ka Pauku 65 0 .ke Kumaka&awal 0 ka la 20 0 Augate. 1564, a penei l- heluhelu ia'i: " Pauku 60. —Ma ka Ahahookolokolo Kiekie e hoooohoia ke k&hi Lunakanawai Kiekie,a me na Lunakauawai hoa,aote emi malalo o elua ; a e-hiki i kekalii 0 lakou e nolio a e hooponopono ikekahi halawai oua Alia nei. K paa ns- Lunakanawai oka Ahahookoiokolo Kiekie i ta lakeu oihana, oiai e pono ka lakou hana ana, e pili nae ia lakoa ka hoopiiia imua 0 na Al'i, a e l'«ta ia lakou i ka wa uiaopopo, ke kauwahi uku no ka iakou hana ana , a oiai lakou i paa i keia Oihana aole e hooemiia ua ukū nei. Aka hoi, e luki no ke hoopaaia kekahi Lunakanawal 0 ka Aha Kiekie,a o kekahi Aha Kakau paha.no ke kuau ua hemahema niaoli kona 11001.00 ana, a 0 kona kino paha, ma kaolelo ae like i hooholoia enā hapakolu elua iloko o na Ilale Ahaolelo elua, me ke aiwnoiae k» Moi. E l<Jhe mua no nae ka Lunakaoawai i ka lioopii imu»<o ka Ahaōlelo, a e 1110 iaia ke kope o na kumu hoopii, lie;unri la mamua o ka hanaana imaa oka Ahaoleio. E hoololieia ijae ka Lunakanawal 1 hoopiiia imua 0 ka Ahaolelo.", , lIK lIOOLOU I MANAOIA \o ka PAUKU 71 0 ke Kumukauawai i haawiia ma kā la 20 : 11 Augaie, >1. 11. 18(i4, e like ine ka Pnuku 80 oia Kumu- ! kanawai. *"■ . £ hooleliia ka l'aukn 71 0 ke.Kuinukanawai 0 ka I.i 29 0 : Auga(e, 1864, a penei e heluhelu la'i : l'.iiKi' 71.—Na ka Moi me ke kuka pu a me ka ae pu 0 kona ! Aliakukamalu, e hookohu i ua Luaakauawai o ka Ahahookolo- ! kolo Kl' kie, a me.iia Luuakanawai e ae o na Aiia Kakau ; a ; e hnoponoponoia -na ke kanawai ko Ukou uku. KUKAIII IIOOLOLI I MANAOIA No !;a PAUKL' 75 0 ke Kumukan&wai ma ka la 20 0 Auiiule, M. 11, iww, « liki' m.» ka Pauku 60 ola Kumukanawaī. K hoololiiaka Paukii 76 o ke Kumukanawai o ka la2o 0 Au- i patc, 1864, penei e heluheluia'i: ■' I'aī'Kl" 75—0 n.i hilf» Kat.arai a me na olelo hooholo a pau, no ka h'wikujiu ann 1 ke <Jah>, a 110 ka hoolilo ana paha i / ke <lala 0 ke Aupum, <• hoopuk* iuuu m mea iloko o ka llale o : ka Poeikohoi;», maho]»; o ka noon<v. |h>oo at<a i ka ioaa mai a nie k!Tlilo al.ii n<i i;a makaluki elua 1 liala, a me ka noonoo liol ika palapala a ke Kalnna Maiwai e hoike aku ia imuao lak u n>> ua loaa a me na lilo 1 mannoia no na makahiki elua e liiki niai ana : al a hiki no 1 ka Ilale o na 'Lii ke lioopuka aku 1 e lj',.ip.-:i') 1 ea hoololi, e liko ine nn hila Kanawaiene ' \A liOOLOL» I lIANAOIA No ka I'Al Kl' 80 o i.e Kumulcan*v> 1 haawiia 01.1 k:t U 20 o Aug»t<', M. 11. 1-1.4, e !i!;e li:'- ka l'anku 80 oia Kumukanawai. ' K hoololna l.:t l'auku wl.iu'» k.' k;»|Mio ana 1 kahuaoki» "ka" mahope ona hii.i< l'.:l" " KuniokaiiHw ai lloko o," a e kookomo ana malaila 11:1 huaol.io •• k<i,t ine keia," a ptla no hoi mahope o na huaolel') •• hapanui ilok» 0." .-» nie na huaoieio ««hapakolu : ona hoa 11 |iau o. ' a 0 li. luhiiu la ka Pauku ni' 1 ka hoololi ; penn; '- Pai ki hy,—1.1..:>: ii i k- )inakak:> iMtU 1 kekahi mea houloli h ,j, a 1 m:\u nua h<xl m hou pulia 1 keia Kumukanawai iloko ; okela nr keia lialo AhaoM». a tna e aui» ka mea, a mau mea hgu ni'i paha e k.i hapaiuu īU-ko 0 kela me kē a liale, alaila e kakauia ua mea la iloko 0 ka >u»e n-.oolelo o na Hale, me na ; inoa o ka p« a- a nn; ki p<«i hi.oli', a e hopaneela ia bh.m ka akoukoa hou ana ae 0 ka Ahaoliio. 1. kookaulanaia ua mea hou i;.-i 1 ekolii m.ilaiiia iiiamua ae o ka la e koho at ka . I'neīkohoia e n i Makaainan 1, :t 1:1.1 111.» la Ahaoielohou ana e :u ia na m .u h, ::!c>;i 1,-u |>aha 1 elua hapakolu o iia hoa a |iau, 'i kel » u. ■ keia llft!e. a e honiaio e ka Moi, alaiU e lilo k'ia li'.'-i hooloh lun >' 1.0 0 ke Kuniukanawai o keia Aupun;." -MIAOI.!'!>') KI'IKAWA, > iK.ooluln, la £u 0 ianuan, M. 11.1573. J Ma i.iih :ke ai.a n< 1 111, o na llooloU i manaoia m>luna i ke Kamukanawai 1 haawiia e ke Aln Kamehameha V,, ma ka lokomaikai 0 Aktrt, M >i o k.< ilawaii Pae Aina,ma ka la iwakalua o Aui.ilo, M. 11. 1564. na hooholo like ia e ka : hnpanui o 11:» ln a il 'k > 0 l;tt A!i;n h l«i Kuikawa, 0 k* Ahaolelo o 1b73. a 11 a lioiiki-iiK ::', li'.a 1..i n;..'>!< I 1 it.i a" 1 ipe na liiiole no 111 111.11l lieololl !:'. 11, ~ m m . , I , I 111 I 1 lt •< 1.1,. 11. MAOI'AULA'NK, )■ :,i iī:..i :. I . ;v-r iW 'o t'i Ahiokio o 1-. 1;.