Ko Hawaii Ponoi, Volume I, Number 36, 18 February 1874 — Ka Ahaolelo Kuikawa o 1874. [ARTICLE]

Ka Ahaolelo Kuikawa o 1874.

. La Hana I.—Feb. 12, 1874. Haiawai ka Ahaolelo Kuikawa ma Hono■i lalu, &o ke koho Moi ana, ma ka hora '12-o ke awakeu o ka Poaha, la I2 o Feberuari, 1874, i kulike ai me ke kaheu uti;i a na Kubina o kn Moi i hain. " Ua kuheaia oJr. K. H. Stanley i Ka,kau* j olelo no ba enonawa, a m« kanu kuuoha unn, I ua pule o Hon. Mr. Lonoāea. U« kaheaia ' ka Mea Hanahano, P. Nahaolelua i Peresidena no ka manawa. a ua hoomaluia ka hale, a kaheaia na inoa o na Hoa, penei: NA lii. ■ ■ ■ ■ ■ His H. €, Kanaina, His Ex. P. Nahaoielua, His Ex. F. Kdnoa, His fix. Jno. O. Dominis, Hons D, Kalakaua, Hon H. £. Kahanu, Hon H. Kuihelani, Hon Jno. Moanauli, Hon W. T. Martin, Hon J. P. Parker, Hon A. S. Cle^hprn f Hon S. G. Wilder, Hon J. I. DowBett, Hon P. lsenberg, His Ex. C. R. Aiahop, His Ex. E. O. Hall, His Ex. R. H. Stirling, Mis Kx. A. Fi Judd. . Ka Poeikohoia,, Hon. S. Kipi, Hon. P. Haupu, Hon. Jos. Nawahi, Hon. Hen. Martin, Hon. D. H. Nahinu, Hon. S. K. Kaai, H<>n. D; S. Kupahu, Hon. K. P. Kuikahi. Hon. L. Aholo, Hon. Napaepae, Hon. A. Koukau, |Jon. Thos. Birch, Hon. J. W ; Lonoaea, Hon. C. K. J£apule, Hon. C. K. Kakani, Hon. D. W. Kaiae, Hon. S. K. Kopihfea, Hon. E. Mikalemi, Hon. W. Z. Moehonua, Hon. J. Kakina, Hpn. J. Kahai, JHan., J. Komoike uej|«, Hon. S. M. Naakana, Hon. W. C. Lane, Hon. J. A. Cummins, Hon. D. Kauleaha, Hon. P. F. Koakanu, Hon. J. Kauai. . Nonoi mai in Hon. Mr. KauUahu e koho ka Hale i konamau lun*, ahoolaha rn«i i na inoa—His Ex. P. Nahaolelua, i Peresidena ; Hon. Mr. S. K. Kaai i Hope Peresidena ; Mr. R. H. Stan!ey i Kakauolelo; Mr. A. S. Wileo?, i Maheleoleio ; W. C. Parke, i Makai no ka Hale; Rev. J. N. Paikuli, i Kahunapule ; Mr. W. Ka, i Elele. Kamailio mai ka Hon. Mr?£. Aholo, mamua ae o ke koho ann o kn Hale i koni mau luna iho, he ipea pon'o ke ninauia : o ka Ahaolelo hea la ka Ahaolelo mana nana e koho ka Moi ? o ka Ahaolelo paha o ka 1872, a i ole o ka Ahaolelo paha i k<i>ho hou ia ? Wahi ana, he makemake kona e nioau ia naLunakanawai Kiekie e hoike niai i ko laua manao no keia mea. Kamailio mai ka Honi S.G. Wilder, e pono e koho mua la na Luna o ka Hale. e like me ka ru|a mau. Kokua mai ka Hon. Mr. Kaukaha, a wehewehe mti oia i hona manao, ua akaka mua I do la ia ke aoo o ka ninau a ka Luna Hanohanomai Lahaini mai, a ua makaukau oia e waihu mai i ka haina o ka ninau mahope iho o ke koho pono ana i na Luna o ka Hale. Kamailio mai ka Hon. Mr. Kaai, aole oia i ike iki i ka waiwai o keia olelo ana a na hoa o ka hale ; no ka mea| wahiana, ina aole ofa i kuhihewa, alaila, o ka manawa wale noe hiki ai i ka haie ke iawelawe i kona mau hana iho, aia a hoohikiia lakou, a kokua mai oia i ke noi a Mil. Waila. Mahope iho o kekahl mjsiu kamailio kukakuka ana, ua ninauia, a hooholoia ke noi a ka Luna o Hanalei no ke k«ho ana i na Luna.' ■■■..-. •! Ma kekoho balota ana o na hoa o ka ha!e; ua koheia ka Mea Hanohano P. Nahaoī Peresidena ; Hon. Mr. S. K. Kaai, i Hope Peresidena ; Mr. R. H. Stanley i Kakauolelo, Mr. W. L. Wilcox, i Maheleolelo; W. C. Parke, i Makai no ka Hale; Rev. J. N. Paikuli, i Kahunapule. Mahope iho o ke koho ana i ka elele no ka ane like ioa o na balota mawaena o ka mea i hoopukaia ka inoa a me kahi mea e ae, nolaila, ua kahea ia e koho hou i Eiele. Nonoi mai ka Hon. Mr. Kaukaha e hoopaneeia ke koho ana i ba Elele a hiki i ka la apopo, no ka mea, ua nui loa ka manawa o ka hale i lilo nia ke kohoana inaLunaoka Hale. Aponoia. Ma ke kahea a ka Noho, ua waiho aku na ! hoa a pau o ka Hale ī ko lakou mau palapa- ■ la hookohu no ka-nana ana. I Nonpi mal ka Hon. Mr. Cummios e koho ; ia i mau Komite pana e nana pono i na palapala hookohu. Aponoia. i Ua koho ka noho īa Messrs Dowsett, KaI ukaha, Aholo, Nahinu. a me Kaiue, i mau : Komite na lakou e nana i ka pono ona pala- | pala hookohu. Mahope iho o ke komo ana aku o ua Ko> < mite la i kohoia iloko o ke keena no kekahi ; manawa.ua puka mai kt iakou, a hoike mai : la ua Komite nei ma o ko lakou Luna Hoo- . inalu la, ua apono no lakou i na palapalahookoh'u o na Lunaa pau loa, koe wale no kekahi o na Luna mai Lahaina mai, oia p G. W, Napaepae, aoie i aponoia kona koho ia ana e na Luna Nana Koho no kekahi kumu. Ma ke noi ua aponoia ka olelo hoike a ke I Komite. I — Nonoi mai ka Hon. Mr. Kupihea e hoohi- : kiia na 'Lii a me na Lunamakaainana e ka Lunakanawai Kiekie i kulike ai me ke Kumukanawai. Aponoia. Ua koho ka Hale ia His. Ex. C. R. 6ihopa i Komite nana e I kii aku > ka Lunakanawai Kiekie Hartwell, j aka, ia wa e noho ana no ka Lunakanawai Hartwell o ka Aha Kiekie iloko o ka Hale. Ua hoohiki mua ia iho la ka Peresidena o ka Hale a ine kona Hope, alaila, i na 'Lii o ka Ahaolelo, a mahōpe i ka Poeikohoia: i ko Hawaii ka mua. i ko Maui, a me Molokai, i ko Oahu nei a me ko Kauai. Ua hoohikiia ke Kakauolelo, a me ka Maheleolelo j : pu. Ku mdi na Kuhin* o kn Moi i hala, a pa ke Kuhina o ko na Aina e i heluhelu mai i ka lakou oleio hoike i ka hale ma ka olelo Beritania, no ka make ana o ka Moi me ke' koho ole i pani nona, a n)e ko lakou kahea

' anai 1/a Ahaote!o; a na ka Loio Kohin» h©f[ i heiuhelu mai ma .ka olelo Hawaii. penei : j I KA pEKESII)tKA, NA 'Lli A JIE KA POEI- j KOIIOIA : ' ! i. O ke 'Lii ka -Moi Eūnalilo," ua, kohoia i , Hope no ke 'Lii ka Moi KAMEHiMEHA V., e ! ka Hale Ahaoleio raa ka ia ewalu o lanuāri, ! makahiki Hookahi Tausatu Ewalu Haueri> ineKanahikukumamakolu,{lB73.) I Ax>ie i liuliu kona. noho alii ana ; he hookahi makahiki me na ta he iwakaluakumamalima ka i hala a ua- pau kona noho ana I ma ka honua nei, ma Hāimoeipo, kona hale noho ma Honolulu, i ka la 3 o Feberuari, makahiki Hookahi Tausani Ewalu Haneri me Kanahikuknmnmaha j Ua make ka Moi Lūnalilo, me ka hanau [ ole hoi o kona Hooilina, aole hoi oia i koho i Panihakahaka nona, e like me ka ke Kumukaoawai, me ka ae ana o na 'Lii, aole hoi oia i hoolaha ia mea ma ke akea. A no ka mea, aole mea i kohoia a i hoolahaia i Alii e noho ma ka Nahoalii, noiaila, ua hakahaka hou ka Nohoa}ii o Hawaii, a ua noonoo koke ka Aha Kuhina i na olēlo o ke Kumukanawai i pili ma ia mau ano hana, a ua Kalohaia, E halawai ka Hale Ahaolelo ma lta Hale Hookolokolo ma Honoluiu i ka Poaha, oia hoi ka la umikumamaiua o Feberuari, M. H. 1874, i ka hora 12 awakea; a i keia kauoha e nana na Hoa apau o ka Hale Ahaoleio, a e hooko lakou e like ine ia kauoha. Ua waihoia me ko oukou Peresidena, he palapala e hooiaio ana ua make ka Moi,a h£ kope oiaio ō ta moolelo o ka Halawaf ō manawa i hooholoia'i ua olelo kauoha la. Mamuii o keia kauoha ua hoakoakoaia oukou, e koho ma ka balota i kekahi ADi hanan o ka ajna i Alii e noho ma ka Nohoalii 0 keia Aupuni. Na ke Akua o ka Lani e kau maluna o oukou i Kona mau pomaikai nui, a Nana no e alakai me ka naauao piha i ka oukou mau hana. Chas. R. Bishohh, Kuhina no ko na Aina e. Eūwin O. Hall, - KuhinaKalaiaina. Robert Stirling, , Kuhina Waiwai. | | A. Fkancis Judd, j Loio K uhina. i Nonoi mai ka Hon. Mr. C. K. Kapule, e i apono ia ka olelo a na Kuhina. n e hookomo ! ia iloko o ka mooleio o ka hale. Aponoia. Nonoi mai ka Hon. Mr. R. P. Ku ikahi e ! koho ka Ahaolelo Kau Kanawaio ko Hawii ] Pae Aina, ma ka baiota hui ana, i kekahi " Aiii Hanau o ka Aina,'' i Alii no ka No- i hoalii o l*o Hawaii Pae Alna. Apono iokahiia. Nonoi mai ka Hon. Mr. Thomas Bircb, i ! a l»ahea pukahiia na inoa o na Hoa o ka HaI Ip i ua wiv o kp koho balota ana, alaih, e hele ;<ku ka mea i kaheaia ka inoa, a hookomo ' i le.uia balota il.iko o ka pahu. Aponoia. ' iMii Ue noi i ka Hon. Mr. i). Kaukaha, ua kohoia i mau komite nana e nana ka pahu balota, Aponoia. Kohoia o Messrs. Wilder, a me Moehonua, i mau Komite nana no ka pahu ba!ota. (Ja kahea pakahiia na inoa o kela a me keia hoa, a penei ke kahea pakahi ana i na hoa o ka Hale : His H. C. Kanaina, His Ex. P. Kanoa, His. Ex. J. O. Dominis, His. Nahaoielua, His Ex. Chas. R. Bishop, His Ex. E. O. Hall, HiB Ex. A. F. Judd, Hons. P. Y. Kaeo, (aole) H. A. Kahanu, D. Kalakaua, (aole) G. Hopkine, (aole) W. T. Martin, John. P. Parker, H. Kuihelam, J. Moanauli, J. I. Dowselt, A. S. Cleghorn. S."J. Wiider, Paul lsenberg, J. S. H. Martin, J. Nawahi, D. H. Nahinu, D. S. Kupahu, P. R. Kaikahi, S. Kipi, P. Haupu, S. K. Kaai, C. K. , Kakani, L. Aholo, G. W. Napaepae, J. A. Kaukau, J. W. Lonoaea, Thos. Birch, C. K. 1 Kapule, D. Kaiue, S. K. Kupihea, E. Mtkar iemi, W. L. Moehonua, J. Kahai, J. Kakina, . J. Komoikeehuehi/; S. M. Naukana, W. C. Lane, John. A. Cummins, D. Kaukaha, P. , F. Koakanu, J, Kauai. Mahope iho o ke koho ba!ota ana, ua heluia na balote, a penei: 39 no Ke Keiki Alii j Davida Kalakaua, a 6 no ka Moiwahine ! Ema Kaleleonalani, ua oi pahiku ka nui o na { dalota no ke Keiki Alii D. Kalakaua mamua | o ko Ema. | Nonoi mai ka fton. Mr. D. Kaukaha, e ko- { ho ka noho i elima Komite nana e lawe akb i i ka oielo hoohoio a kft *>aie i ke Aiii D. Kaj lakaua, ua kohoia oia i Moi no ko Hawaii | Pae Aina. Aponoia. Kohoia ka Hons Me- ; ssrs D. Kaukaha, (i luna hoomalu no ke Koi mite.) W.L. Moehonua, L. Aholo, J. H. | Martin, D. Kaiue, a aponoia. *— Nonoi mai ka Hon. Mr. Kaukaha, e hooi makauka» ke Kakauolelo i ka moolelo o ke ] koho balota āna Aponoia. Nonoi hou mai k» Hon. Mr. Kaukaha, e I hoomakaukau ke Kakauolelo i oleio kukala akea, ua koho ponoia ke Alii David Kalaka* i ua e ka Ahaolelo, i Moi no ko Hawaii Pae | Aina, a e hoolaha aku ia mea ma na aupepa a pau i hoopukaia ma keia kulanakauha- | le, a i mau olelo hoolaha hoi i pai ia ma na ; alanui, a ma na wahi a pau o keia mau mo- .! kupuni. Ma ke noi, ua hoopanee ka Hale a halawai hou ma ka hora 10, hakahiaka o ka la apopo. La Haha 2, Feb, 13, 1874. Halawai ka Ahaolelo ma ka hora 10 kakahiaka. Mea Hanohano Peresidena P. Nahaolelua ma k<t noho. Puieia e ka Kev. J. N. Paikuli, ke Kahunapule. / Heluheluin ka moolelo o ka la mua a apo* wioia. j Ma ke koho balota ana i Elele o Mr. Pa>vid Eldridge, ka mea i kohoia. : Hoiko mni ka Hon. Mr. Kaukaha, ka Lu-

Ott Hoooaa!u o kē Kdrinite i kohoia no ka !e--we aoa ika oleio |iojbe'a ka Hale i fei Moi t koheia, i ka. olelo pane a ka Moi, a penei: HALEAUfIot.ANi, Honolūlu, Feb. 13,1§74. i ka Mea Hanohano P. Nnhaolelua. Peresidena oka Hale Ahaolelo o ko Hawaii Pae Aina. Aloka : —(Ja loaa miii ia'u ma ka lima mai 0 k,o oukou Koiniie, he Palapala Hookohu o ko oukou kt#h» unu mai la'u i keia la, e ka Ahaolelo, i Panihakahaka no ko NoiiO Alii 0 ko Hawāii Pae Aina. Ke makemake nei Au e haawi aku i Ko'u akiha a me Ko'u mahulo nui no ka hanohano a oukou i hilinai mai ai, a ke hai aku nei Au, ua ae Ao ia Oihana Moi. " ■ ' Kalakaua. Ua oponoia ka olelo hoike a ke Koir.ite a oa kauohaia e hookomo iioko o-ka mooielo o ka Hale. Hoike mai ke Kuhin» o ko na Aina c, ua kauoha mai ka Moi ia īa e hoike aku i ka Hale. ua oluolu oia e lawe i ka hoohiki ana 1 keia la.ma ka hora IV£, tna Kinaii Hale. Oa konoia mai na Hoa a pau o kn Halee hiki kino aku, a rae na Luna o na Aupuni e. Da minamina no hoi oia no ka uuku o ka hale, nolaila, aoJe e hiki ke kauohaia ka lehuiehu. Ua hoopanee ka hana o ka Hale, a hiki i ka hora 10 {<akahiaka, o ka la apopo. La Hana 3, Feberuari. 14, 1874. Holawai ka Ahaolelo iōa ba hora 10 y me 20 minute A. M. Mea Hanohaoo Peresidena P. Nahaolelua ma ka noho. Puleia eka HeT.i -J. N. Paikuii, ke Kahunapule mau o ka Hale. Ua heluheluia ka mooleio o ka La Hana 2 a aponoia. Nonoi mai kn Hon. Waiia, e kapaeia na ru!a o ka hale, a e Jawe mai ana oi» i kekahi bila Kanawail haawina kuikawa no na l iilo oka Hale Ahaoleio kuikawa. Apohoia. Heluhelu mai oia i ka bila kanawai, e hookaawkleia i $10,000 no na liio o keia Ahaoielo Kuikawa. Nonoi mai ka Loio Kuhina e kapaeia ka ruia o ka Hale ma ka Paoku 73, n nono) mai e heluheiu aluaia ka,biia, Aponoia. Ma ke noi ua aponoia e heiuhelu aluaia ka biia ma ke poo waie no, a aponoia. Ua heluheluia ka hiia ma ke poo w.aie no a apo* noia. Ma ke noi ua hooholo ioa ia ka biia no ka heiuhelu akoiu āna, a kauohaia e kakau poepoeia. Nonoi, mai ka Hon. Mr. Waiiix, e koho ka Haie i Komite no ka lawe ana aku ī ka bi!a i kakau poepoeia i ka Moi, i kakau inoa mai ai pia nialulo oua bila nei. Aponoia Kohoia na Komite, o Messrs. S. G. Waila, L. Aholo, J. S. H. Martin. Hoike mai ke Kalaiaipa, ua hoike maika Moi, ina aole hana i koel?' k'a hale, alaila, e hele mai no oia e hoopanee i ka Ahaoiele ma ka hora 12 o keia la, a e hoopnnee keia hale a hiki i ka 10 iiiiuule mamua ae o ka hora 12. Nonoi mai ka Hon. Kaukahn, mainua ae o ka hoopanee ana o ka. hale, he pono e kauoha ka hale i mau komite nana e hana kekahi o!efo hoaloha!oha a keia Hale i ka Makuakane o ka MoL i make.

Nonoi mai ka Loi® Kuhina e hoopanee ka hale a hiki i l<a hapalua o ka hora 11. Mahope iho o ka hoopaapoa iki ana ua noiia e hoihoi hou ia keia mau noi imua o ka hale. Aponoia. Ma ke noi a ka Kon. J. 1. Dowsctt, ua heluheluia mai Ua palapala niahalo a ka poe haole i hookupaia rna Hawaii nei,e noho ana ma Honolalu, e hoike ana i ko iakou mioamina, a me ke kaumaha no ka hoehaia ana ona Lunamakaainana. Aponoia! [ E ikeia no keia ma kau wahi eaeo ka pepa ' Noi mai ka Hon. Mr. Kaukaha, e koho I ia i mau komile na lakou e hoomakaukau i ka pane a keia haie. Aponoia. Nonoi mai ka Loio Kuhina, e -hōolahaia ma na nupepa ka lakou olelo pane, oiai aohe manawa i koe no ka Hale Ahaolelo e halawai hou ai. ( E ikeia no keia ma kau wahi e ae o ka pepa). Heluhelu mai ka Hon. D. Kaukaha, he j olelo hooholo a peoei: ! " Olelo Hooholo Hooho/oia. E haawi j aku keia Haie i ko iakou mahalo kiekie i oa 'L'i o na moku manuwa e ku nei i ke awfo Honelulu nei, a me ko lakou mau kanaka.no ka lokomaikai lua ole » lakoa i haawi mai i ko lakoa mau kokua ikaika J ana i ka maluhia o keia aupuni ma*fap la 12 o Feberuari. Hoololi mai ka Loio Kuhiua, e hookonao puiia mc na inoa " o na Luoa Auponi o na ; Aina e". Ma ka ninau ia ana ua aponoia ( ka oielo hooholo a me ka hoololi pu, i Ma ke noi ua hookomoia ka ofe!o hoo- ] holo iloko o ka moolelo o ka Hale. Ma ke noi a ka Hon. D. Kaukaha. ua ko* j hoia i mau komite nana e hana i ka olelo hoalohuloha a keia Uale i ka Makua Alii V Charies Kanaina : Kia na kon>ite, J. O. - Oomiaia, J. P. Parker, J. Kakina. I Hoike mai ka Loio Kuhina, ī kona minai mina nui no kela haunaele i hanaia i ka Poaha. Wahi aaa, me he mea la, e oleloia ana ma keia hope aku, ua hemahema na luaa aopuni, no ka makaala ole ana i na mea e h&mulu ai ike oia ame ka waiwai. Ua manao wale oia, a nie kena mau Hoa Kuhina, he laliuikanaka noho malie keia, he hoolohe, a me ka malama i ke kanhwai. oiai he kanakolu makahiki o ko laua uolio ana i.v nei; a inai ko'u tuanawn uuku uiiii no hoi a hiki i keia manaw.i, nole ;ui i ike lie hauoaele kekahi o keīa ano. a ua no hoi aole he haunaele ino t> ala mai ana. | Nolaila, ua minaiuina »ui au no keia poino nui e hannia mai i ke ola o na hoa Lunamakaainana. Kuemaika Hon. Mr. Kaukaha. me ka hoike ana ■

Ke k* nei aa » kaaiaana, a pane atfa i aa mm I roai nei e ba Loio K»hfaa, e pāleW !'";'■ kou iho, me ka a-a mai, «m no a». lūna o ke kahue pakhaiaha o ke lak«i m *. na Hoowiaiu Aupunj. Ma keia hoi, ke boike ae nei au,' na-mina» mina ioi» au, i k& Jawe e ana niaio''** u»' Kuhina, i keiu deto pale tso lakou iho, e pi* li ana i ko lukou kaieaoa Hoomaio Aupuni ifia k.i la o ke koho Moi ana, i uhi mai ai hoi keia kipi kuloko o haunaele ino ioa hoi. Oiai hoi, ke noho «ei no makou m.e ka ma'inoino no na hana hapo a na makaainana. A ke oielo hoa ae nei au, aoie ioa e hiki i ka Aha Knhina ke ku imua o roa'keu, a a pain la iakou iho no keiu kumu. No ka jnea, ke koho pono nei au, a me kuu mau hoa, ua ike e no lakou e uiu mai ana keia hauuaele mamua aku o k» h»ki ōna mni o keia pilikia. I hoike e'aknka aii e hoomaoie ria hoa, aia.ma ke koho Moi ia ana o ka Msi Lunaliio, ua ulu mai no he mau manso hininaele iloko o na kanaka, a ua aUaka lea i ko'u manaoio, ina e koho keUaiu Lunamakaainann i kekahiaUii e ae. alaila, e haehae I liiiii ia, a ma ia ia koho no hoi, ua kaulana ko'u inoa ko S. Kipi, a me ko L. Ahoio, uo ka mea o lakou ka i manaoia ua koho i ke 'Lii D. Kaiakaua. Peia no hoi. ua uiu mai ka haunaeie i waena o ka Oihana Koa, a un akaka loa, .n» ka moolelo oia mau ia, ina e hoomakaia ke kaua, aia ma#giio'āe o nalioa, he mau makaainana, i makaukau e kokua i na koa, ua ike no ka Aha KuWha, aole lakou e hiki ;ke hoole. ■ _

Pela no koho Mot iho nei 0 ka Moi ~TOpPNrfcj»tok* no lalakou e ulia mai no ka mea. ua lea ia )afiou, .1 i kekahi paha, o iakou, ua hai aku inakou ke komtte i koho ia e jawe i ka Oleio Hoike, a ka Ahaoleio 1 ke 'Lii Kalakuua, no konā koho ia ana e ka Ahaolelo i Moi no ki» Hnwaii Pae Aina, a ia aiakou i hele aku ai, a Uau iluna o Ue ' Kaa, i hoomakaukau )h no makou. ia wa; i ,eie kok e *»' ka poe kipi e pepehi 1., kou a ua pekele inai la makou me ka ma- - hunehune, 0 ko W. L. Moehonua Kuk.< kai haehae ia e ke kipi, ua hoike aku makou L keia i kekahi 0 na Kuhina, a ia lakou hoi a pau mahope īho, aka, ua hoole mai lakou, nae Ua oleio inai, he mea eie wale no ia, a mahope o Jaifa, ua akoakoa makou ma ka rutni o Mr. Parke, me ka manao e hoomafca»ka« i-iaa» mea e pate ak« ai i keia hannaeie, aka, ua papa ia mai la, a pela wale no i noho pu ai na Kuhina, a hiki i ka wa i hookahe ia ai ke koko o ua Lunamakaainana e na inakaainana o Honolulu. A.mamuli o keia m bu oul> a me na koko e lana nei* iloko o keia rumi, a iloko hoi 0 . keia Hale, he hoike akaka loa ia o ka hiamoe p ka Aha Kuhina, ma ka iakou Oihana Hoomalu, a he mea no hoi ia'u ke hai ae 0 ko makou pepehi ia ana, ua like nie ka pepehi ia ana .0 na hoiohoiona e maewa ana a kahe āluku ana na koko o makou. i>lolaila, ka'u e oiefo nei aoie io« e hiki i ka Aha Kuhina ke paie ia lakou iho oia keia kumu. Oiai.ua makaala oie lakou i makaukau no iakou e malama a e hoomalu i ke Aupuni, a e ole ka Lokoineikai ooa Comisina Amerika a Beritania, ina ua pau ioa makou i ka make. Nonoi mai ka Hon. S. G. Waila, e heluheiuia ka bila no ka hookaawale ana ī na liio okeia Hale, ma kona heluheiu akolu ana, aponoia. Heiuheiuia ka bila a apopoia. Waiho mai ka Hon. Mr. Kaukaha he oie. lo hooholo peoei :— " Olelo Hooholo ; Hoohohia, K haawi ia !<« mana 1 ka Aha Kuhina e nana pono a e wae hoi i mau Kauka iapaau haole mailoko ae o na Kauka kpaau o keia kaianakauhale, i poe nana e nialama i ka nawaiiwali o im Hoa j eha o keia Hale, a e uku ia ia mau lilo mailoko ae o ka waihona aupaoi, a na ke Kuhina Waiwai a hoike aku i ka Ahaoielo e h'iki mai ana." Nonoi mai ka Hoo. Mr. Koakanu, e pakui aku 1 ua olelo hooholo la i » Kauka Hawaii kekahi," no ka mea, ua ikeia ke ola hikiwawe ana 0 Hon, Mr. Kupihea ka mea i b|»auia eke kahuna Hawaii, mamua »n& mea i lapaauia e ka hsole, ke pu6io mai nei no na Lunamaknau<ana 1 ehfr. Ma ka ninaoiaaoa ua hooholoia ka olelo Vooholo a me ka pakui pu. Ma ke noi a ka Hon. Mr. Waila ua hoopanee ka hana a hiki 1 na minute he lO mamua ae 0 ka hora 12, i keawakea, ma ia wa e haiawai hou ai. Mahope ihoo ka hoomaha ana ao ka hapalua hom ua {ialawai hoo ka Imlc m« ka bwa 12 M. Hoike mai ka Luna Hoomaiu 0 ke nana i lawe aku ka biia kaaawai i km Moi. ua apono mai ka Moi ia «a kakaa inoa m«i malalo 0 ua bila U. " Apoeoia. Kakali iki ka Hale ao fe* hiki aiM mai o ka Moi e bookuu ika Ahaoielo Kuikawa. [ E ikeia no na olelo hookuu a ka Moi iu ke kau wahi e ae 0 ka pepa o k«ia la ].