Ko Hawaii Ponoi, Volume I, Number 42, 1 April 1874 — NU HOU KULOKO. [ARTICLE]

NU HOU KULOKO.

K7* Ua loah mai makoa elits tmka oko--hoii, i ii» wa a | ft K*»»iW a elea i Hilo.- ; . \£r' 4}& tnai makoa ua hookohu' īa, a Maj. W. L. M-oehonua i Hope Kiaaina ao j Oahu. no ka maeawa. ] ' O" Ua hpeikohu ia o Geo. $$a£&rlatl« i i ] Hupe &o Beritania no nei, ma bahi, o T. H. D&vies; pēla ka iono mai. lt7 Ma ka jla Sabati 5, oia im la l i oieioia e ka |mai ai k{t mokoaaaim Mikaāo, mai Califonia e holo ia i Kikane. K7" Ma na ,iohe hepe mai aei, e holJfe ana' no ka o lk ua o Hawaii, mai Hilo, Hamakaa, a hiki i Waimea; a be mea ktna!aa' ole o na Kooai aka la no paha kekahi. Ka Mokomiho mi Kikane aui.—O keia ka ia i oieloiaino ke ko mai o ka nsoktimahu Tariar,ao Klimae N» Zi!dni a me Fiji mai a hoio koke i palifonia. E. P. KnKiiK?'.'—Ma ba Potme i hate ae nei, oa bfki «jai kfi Ho«i. R. P. Kfcfkabi, ke> kah! & na i oahtSfthoa ke poo, m'a konk kiao he hoaae iio to hoofiii a ke aupani t £a hoetoittria£y toa la o Peb. i be kata }JUfeor&jjelrila bei. KiīimeAi'UiiE stiT3tAHA.—Oa le&a mai ia Bev, H. Wa»d Beddherhe $249.75makana haioieio ana iioko 0 na itti&Qte he ka minote hooka&i he $3.33. Aohe no he ioaa ā kae nuīi ia. Loaa ka,' «a mea o ke akstiai maoli no o keīā kaha&apole i ka haioielo. — .■ ■ Kapae ioaa mai he paiapaia mai la Ikemaka rajai o Kaiina Hawaii, e ahewa ana i kekahi kunmkula no ka papa eie i k& hana pono oie. o kahi maa haomana. No ko makou manaoio oie i ka oiaio i> keia inoa nolaiia, ?a hapae ioa ia. Pakelb ke ola.—Ma ka Poaemo i naue ae nei, ua ae ia e ke huiia feiit»ne ke kaamoo o kekahi wahi kaikamahioe Hawaii | uukn, aiauka o ke aianui mawaena jo ka haI le koai iama o Baraw)n a rae ka haie kahi> amiuaiī makai iho o ka hale Luioa. HeahtL juj ia ka amt « haokau waie ia aei keiki e heie wale, a)aa ka piiikia ia, Mai^aonao.—Ma ka Poaono i hala ae nei, ua ina tama kekahi mau wahi manuwa elua | maka Hoiaia Hoteie; i ka u ooa ana, ua ) pao ae la no kekahi i ka lae o kahi i ke kiI aha aniani, a kielo mai ia ke koko. Mai i t ae -no hoi oe ia oa eha a e oki ka hoolapa i ana, aoie, hoomano no, a tna ka uwao ia ana I pau ai ka hakaka ana. No keia mea, he | mea ino ioa ka rama! ' M« kekahi po o kela pale aku nei, ioaa aku ia i kekahi makai kekahi kaikama' uuku noaa n» makahiki 4, e heie auvranb wale ana ma ke aianui, a lawe ia eia e malama no kekahi mau la, alaiia, loaa iho ia ua keiki nei i ka makoahine no kai o Kalia Auwe ka palaka o na makua i na keiki e ! | Aioha wale na keiki e maiaina ole ia mai | No Fatl'HlVa.—-Ma keia Poaonoae a i ole : ia ia ijka Poakahi aku o ia pule ako, e hoio i ai o J. Pogue Kakauoieio o ka Papa Hawa- | ii a me £ev. Kauhane o Keaiwa, Kau, i Fa- | tuhiva, o iaua na mea i hoohoio ia e hele ma j J£e ano he mau elelee nana ia kihapai o ka I Haku. Noiaila, o ka poe e makemake ana | e kau wahi !eta a wahi mea e ae paha, e iaj we ma ke keeaa kuai buke o ka Papa Hawa-! ii, ma ka Poalima a mamua iho pah.i. ' ! Leo o ka Lanakila.—Ua ike oukou i na ; ■ manao mamua abu nei, e pili atm no ka | hookaa mai i ka uku pepa, i inaona oia, i oie j j e uwe i ka pololi. Mai ka mua a hiki i ka I I pepa o keia la, be 42 helu. Uā lea ka ou- 1 i kou hiemoe, " ua kau ka uiuna, o Welehu ( ka maiama." Nolaila, e kuupau mai oukou ' ' i ke koena, alaiia, e loaa ka ieo o ka lanoki- i ■ la ia oukou, hipa ! hipa!! horo!!! I Luna o H. P. Kahaleluhi. .« Uwe i ka make a ka Ai,—Ma ka Poakolu I 0 kela pule aku nei, ua komo mai kekahi I poe maioko o ko makou keena, a i nui mai j la, " he keu a ka make i ka poioli, he ia ko- j mo kahi poi, he ia, he neie ioa, hoao aku ia : hoi i ka ai a ka pake, oia hoi ka raiki, aohe | ike ia aka o ke ola, e likemeka ike ana iho | 1 ka maona o ka poi." 1 ko makou lohe 'na j i keia, ua hhokui k&e U mai ko makou j mau aoonoo, me ka ninau ona, no keaha i la ke kumu nui o keiawi? 1 ko makou j manao, no ka hoopalaleha o ka poe mahlai: I Oiai, o na aina o kekahi poe, ua ku mau ka | wai, e piiikia ole ai ka huii ke kanu ia i na | wa i hala ae nei. Hulahaole ma ka Moko.—Ma ka po Po-' akolu aku nei, ue hookipa oluolu mai ke j Kapena o ka mokukaua Amenka Sextcta a J me na lii malalo iho ona, i na lede a n>e na ; keonimana o uka nei ma ka hula a me ka ahaaina maluna oia moku nani. Ma ka ho- * ra 8 o ia po, ua hiki oka ka Moi a me na | ukali, meka ukali ana o ka Moiwahine ka ' Hooilioa Alii, a tae kekahi poe e ae o ka ' Ohana Alii. Ma ia Wa no i hoomaka ia ai ka hula me ka ulele ana o na kamaiii pdhiohe o ka bana ma ke alakai ana o Mr Berger; aua eleu no ka malama ia «na o ka hula a hiki i ke aumoe. A mahope iki iho o ke aumoe, ua hoi ka Ohana Alii. Hoonani ia ka moku me na hae, a me na pua ala, a ae hoi me ka opiopio nohenohea o na papalij' na o na lede o uka nei a me ka weli mai hJ ' o na hulalilali o na lii moku a me ko !sk<s mohaha onaona, oki pau loa aohe nani a ' «kn. ; 1

] tfAsei Attu.*—ka kā ī\jaos»t hala «f i nei, ua hoi aku ka ōhana o ke Kiaaina bou i o Maai, malana o ka moku Sfeti Meb. Ka HoA KAUA O fTA iftA3AMA .—Ma ka ho. ra 6, o ke ahiahi Peaoiw aka nei, aa ku m&i ka mokakaua Amerk» Kearsarge, mai Ka< Ipaiakiko mai. ■■■■ " O* Ūa haawi ia aka ka maoa obi i nā* date i ieaa i na iuna o leo Hawiii Ponoi, » O k W. Kaauha, oia na wahi..» pau ana e ihi« }ki ai. Nolaiia, mai kuihe a kaaaioa wkou i ka haawi ana mai iaia. Ko MAKOE MEA EAKAU KU iKA WA,—Ua j hoio aku o Mr. G. W. Kanuha me ka.Ēa--akai a xa Woi, i nawaii, oia hoi kekahi mea kakau o ke kakou nnpejia-. A k e loāa ai ia makou na paiapala e i ka huakai kaapunl a ke Alii ia Hawaii, Maui, & meMolokai. —. Haule ILOK.O oke KAi.-r-Ma lea auina la j Poakahi iho nei, ua mu kahi seta i ka i»raa! a kahiohio, oiuna o kekahi moku e ku net | ras Ainahou, heie a ma ka palekai noho, me j ke ano. ooa, a o ka haale pahu no ia īioko] oke kaU a e ole kahi mau keiki maluna o l ko laua waapa, pakeEe ai, ina ua pohoioU Hewa no ka rama la. " ' . i AotE ana Hoomaka.—O kefe kanaka kaulana l ba aihue ma Nu ioka, o Tweeā, u4 manao waie ia he mau dda o ka waaena aapuni kai iīio iaia. Ua aheWa ia: nae a hoopai ia he 14 inakahiki taa ka hana oolea. Ika lawe aaa iaia iloko oka haie- i paahao e !ike me ka rulā mau « m wabt, u> ninau ia ow, " Heaha koa aeao pale, a keaha hoikou hoomana f' Pane mai kela «ole ■ aoae, aoLe hoomana ! Ke ike laei kaluiu i ke kanaka ma ka aina naauao > karistian9 hoi, be pegana nae kona uhane 1 Ke kuma i paha ia o kona kolohe nui. i Akaaina Aloha.—Ma ka Peaouo i hala ae nei, ma> ka hora 7 o ke ahiahi, ua ttaawi I ae o Mr. Beremana (oielo e) ka laeahana! nut ona kanaka hana o na mokuahi o Ki- i kane, i wahi ahaaina aloha, me kona mau , paahana, no kooa makaukau e haalele i na kapakai o Hawaii nei, ka aioa ana \ kaena loa ai, uo ka maikai a me be o!uohfona ' lii a me na makaainana ia lakou na poe oia* lihioi oaa aina e mai; a o kona hoike hope ,|ea aaa i« i kom i leam pee paa-i hana. Ua malama ia ha hula nkeke, hO'< la paipu, a me ka huia haole,, I ka j nana ana i keia mau mea hoonanea, ua j maikai no, oiai, od maiama ia ka maluhia o ] ka po. •■.-■■ ■ — j Ahahui Kula Sabtio Kauai,—Kekaheaia 'ku nei na Kahukula Sabati o Waimea Anahoia, Hanapepe, Koloa, Wailua, Koolau. Lihue a me Hanalei, e hui ae ne.a Koloa i ka pule alua o Aperik 11 M. H. 1874 sta ka hora 10 A. M. oke kakahiaka Poaono. E akoakoa pu ee no hoi na Kahu Ekaleaia na Kumukula Sahati u me na haumana, aua I oiuoiu pu no hoi na poe a pau 0 hele ae e nana a e hoolphe i «a hana pano a ka Hsku. Eia na kumumanao : —1. Heaha la ka mea ehui p'u aina makua I a me na keiki, no keia hana ? i Mr. Wana. Mr« N, Kaiu. j —2 Heaha Una makaokau kupono no ke Kula Sabati a ke kumu e haawi ai i na hao-1 mana, na keiki ? 1 Mr. Hoaea Kahele. Miss K. Kaukaha. i —3 O ke ao aea ma na himeni, he mea j anei ia e holoai a e eleuai na Kula Sahati ?i Mr. J. W. Nakiuna'. Miss A. F. Johnson. 1 —4 O ke Kula Sabati oia anqi kekahi koo j j ikaika e holomua ai-na Ekaieaia ? ] | Mr, Elia. Mrs O. Mahoe. j | Kepaipai ia aku nei oukouna poe nana ke-j ia mau Kumumanao, e hooikaika, e eieu, a j e hana i ka oukou hana me ka holomua a j wale e like roe ka bul aoa ma Hanalei ka maloo haha. Owau iho no ka I oukou kauwa haahea. J. H. K. Kaiwi, Kakauol?lo 0 ka A. K. S. 1 Honolulu, Mar, 26,1874. 1 s Ka Holo ana oka Moi,—'Ma ka Poakakhi : i haia ae nei, ua kau aku ka Moi maiuna 0 ; ka mokuahi Ailauea no Kana huakai ike i i na makaainana o Hawaii a me Maui, 1 ukaii I ia e ka Moiwahine, K. M, H. R. KeelikoiaI ni, K. M. H. L. K. Dgpiinis a me ke Kiaaijna 0 Oahu. Mamua oka hiki ana oka Moi j i kai, ua heonani e ue ke kuku ana o na raaj kaainana ake e ike i ka hoio ana o Kalani j he lehuiehu wale, me ka waiho kaawale ia j 0 ke ala e holo ai ka Moi a hiki i ka moku. [ Mahope iho 0 ka haole aaa o ka hae o Ha> lealii, ua makaaia loa ae la ka lehuleha e haawi huro ike Aiii. Ika hiki ana ae oke kaa e iawe ana ika Moi; aia boi maluna 0 ia kaa, o ka flioi a i#e ka Moiwahine ka Hooihea AHi, a me K. M. H. R. Keeiikekni, a iele ke Alii mai ke kaa itfo, oa haawi ia he hoeo olioli e oa makaaiaana.. A i ka uu ia aaa 0 ka hae kaiaunu iiuna 0 KUawea, na haawi kipu aloha mai ka mokuiaua Ame* rika Bmicia a me ke kuka ana 0 oa aela ilu»a 0 na i-a, a haawi kipu aloha mai no hoi ka batare o Puowaina, ote ka hoouhene aoa mai 0 na keiki puhiohe i ua lfo meb maikai, no ka hoohiluhila ana i ka huakai a ita Moi 1 a pela 00 lakou i puhi ai mai ka wipo akaa hiki i ke kaawale loa ana aku. Me ka hoenelua 0 na ohe i ka ilikai, pela no hoi, i Cii ka enegini t kā huila, a j ke kobw ate |a no ia o ka moku i ka iEikai me ka hanohaoo piha. O na poe koikoi e»e i boto aku, oia 0 Col. H. A. Kahanu, Mr. Ka, J. K. Unauna, G. W. Kanuha, D. Meio, Hoapiii. O na'lii I hoio ole, ke Kamalei Ālii W. P. Leieiehoku, K. M.*-4L Mrs Cleghon t a me K. M. H. Mrs Ma ia ahiahi ua haawi mai na laoi i ka malia maikai, e holo iaelae ai ka Lei Na»i e ke aupuni Hawaii; amaka po iho hot. ua haawi mei ke li| wa-1 (line 0 ba po i kona nani luq o|e.

: ekate mUioea ksitH«fea e fea«ai ia aei e ke a»pß®i% $ei4*aoia ma la ia, «0 ka _ m ino oiaaō*». Oaā (laiaiiilaiMi ka mea ai o k«ia pee, a biki i fea ia mua o Feberua- ( Ka«? Ouu Ha kēkahi koianakaohale &' Feoe9ihVasia, ua hete imkaM kane ma kaaa ha'akai heie, be oaiu pule, a hoi toai. \ «a mafce knna a m kami k' hemau la. Nokasui bieouaal&ha, uahu- : oi oia i fea pahu aia boi i ka wehe 1 ana, ua huli ke kino 0 ke kupapau iloko o pahu, malaifa- i aa kunu ola ia. : No ka, nui olamaiamma 0 ua kane oei, tm pupule Bto oia e Ahahookolokolo Kiekiil.—E hoomaka 'na ke kau hool»lokoi» 0 i keia Peakah» te» ka }a 6. SU na hihia i kakauū ma. ka mooWo 0 ka Aha e hookoiokolo «na imua 0 ke Jose HaHffttig—Ka Moi kue ia Okuu. kapael»gaw*k&s&aa poe i hoopii ianoka hoohowwele ma 12«Feb. Kane'iii^Ki-1 mho, K&ei, KoaUi, K«w*ka, Moatohi, Kahe|et Kalua. Kailia|Msea,. ) Kapuie, Mo», Ma.Kaiiiw, -Wailele, Pake, K»ptfca, falohf} t Pa, Kapou, Keefei,.Jtt«alewa, Keakui, Lohiaa^Pau- . gsbehmm* J. K*ufei*e% KjMh^ao, Brown,, Kmp»¥r Mahoe 2, Kuliua, ; Hafia, Ka»jti,Kele, KaKawwua KapWko r ke.āsJea ; bama, iia hjhi# >~-K#ahi mt*. e kue ana if ; B. P, Bihopa, a me C. JSL hoopi» e, hookuke/Dole a me Jooes na ioio no Keahi pna, R. H. Stanley no ka aoao i hoopiiia. r "; '■." ■ NQ KA MA*& P W. HeAmi Kaauwal -~sUmua »hoo k« aina awakea * ka Poaakah' iho koulua eleaku ka maiee »-WHl«tm Hoapili Kauwaima kona home ma nei. Ma ka manao kuhihewa oku, ua pau la pUikia n»amuli o kpna ano maikai i ka naua ak», mahope ibo 0 ko> na mai loihi aaa ma Maui,» hiki raai i nei. A i kona hele pu ana aku nei me ka Moi i Kauai, ua hai oia i kekahi poe, ua oluolu loa oia 1 aka, eiq ka ka ke uhai hete aei, a ka ta -i manao ia *i e {awe, aa kws w *ka 1« oia pa ke ala hoi ole n>ai f n wiuho iho la i ka ajofeij paamako i koua pokii a ia» na mii.e ae ona he iehulehu. Ua manao ia e lilo ana oia, i Puuku Maikai no Ka Moi; eia k? e h«Uele ajai ana j a ike ole ia ke ano o kana malama ana i ka oihana Puuku. kp hora makou i ai, he kanaka kupono ma ia hana ; aka, nuuenuii 0 ka mana 0 ka make, ua maole ko makou manaolana nooa, a ke minamina loa nei naakou me ke katptaha nul no kona haalele ana m&i i keia ao. H* ICakasa Hawaii,va Lua,—Ma ka !a 6 o Marafei, 1364, va liia o loaepa Nuenana, 1 kapaia 0 " Kaa&ka Joe," ma Fort Townsend, W ashington Territoiy, (aia hoi ma ka eofto akau o Keoiholewa.) Ma ke keu hookolokolo o Novemaba Hiouei, ua ahewaia o j Joe 00 ka pepehiana a make kekahi haole, 0 Dwyerka inoa, ma San Jaaa lalanei, aka, aott makou i halawai me ka moolelo o ia hookolokoio ana. Ua olelo ia ma ka nupepa, ma Jca ii ia ana 0 u» Joe n«3, ua hele wawae 8« oia a hiki i kahi 0 ka atsana I ku ai, me ke •a» wiwo oie, a ua hele pu meia ke kahunaP»i®t Bev. Father Mons. £laa paha haneii poe malaikai, Ma ka amena, ua mima ka pii ana o Joe a hiki ikna, a kamaiiio be naau miouie »e ke kahunapule, alaila wehe ae la i kona papaie a i aku i ka iehulehu: " Ua mioamina loa aa i ka'u mea i- haaa ai —aloha oukoa a pa« loa," a peahi me kona papale i kona hoa aloha. Aiaikua kauaku ke kaala ma kooa a-i a ua lim oia, Ua oieioia, im hai o Joe i kooa hewa ma k&pepehi ana ia Dwjrer, * aana 110 ka i pepehi i iMhahi kanaka, 0 Faller ka inoa, iloko o ka M. H. 1672. Ka wae ana 1 Wahlkekake.—Ai« »kekahi wa mamua ma «a aina », ua hoao ae o StarkieqF e wae i wa?binemare rwaeaa 0 kekahi ata«t kailmMlAae kauwa. O keia Starktey a dse k«ltehi nnkamaka on», oia hoi o BellKtaps, tfs lausa tmi laua taa ke ato makamaka iwaeaa o kelahi mau haimana he lei»ieha, Aia fioko o tfe Sfcrkle?ls»me, hookahi keiki kaoe, a ibko hoī o ko Beiknaps ohana, elima kaikamahine; a tla hooponoponoia iwaeoa o na maima, peuei: Oka iwoihna 0 ko Staridey ohOaa, e laWe no ia 1 wahinemaie nana mailok* ae 0 «a kaikanmhia« a Belkoap9. O ka hooOioa o6torkley oia 80 o loaoei i l»t h«ra aoa o aa makahiki he 2&, ota hoi treoa bot ana &ai kau j hela makwkai aaa, hookiie ak« U &na ma- j kuakane e wae «a i ieeiahi <r keia āau k«> kaßMthkir, i whinwMi» oaoa. O Inia i keiki, he ake h«»H a o kona naau oa ake«, a 0 ko na kaikamahioe anm heiehehaa hot,; ua maeenae *to;* ao »ho U oia i keia kauoha * faa «aakiM, m» ko&a eoooeō m, e tik» tna oia i bakm.a>a!aaa 0 ka ani&e, i» hi4i. A i kekahi ahiahi heie aku la keia ioaae tfako 0 kfk*hi «wū&a,Me opiopio» a i koea ike ana'ku, aa hoopiUk» ka ia iho la keia, taa ke keho aea i ia *ea oi 0 ka ohiolu» noWk, haka. pot»«aaia aku U a«|tiaro iarhaikag»hiae gtaK kia>. noU hoi ®a ka naaHoao na. aaau kaikamahine nei, aka, iM .koaa hefa»hai«M, be aa» naauao. i ke» kahi U ua kono ia mai o loane e hele aM 0 paina awakoa pu roe aa kaikomahk», komo aku U oia ma ka euaū «oi» a kwU ifee UoU i ka bvumt i N4Q.ro* ka pagah*U, &ae ke kau ke* an* oia nei t ua hmuipi gei «m. kahi« le mai »i oa mī i ke leaena aiea. A<4e i upu ka«j ft*t ka hele aioa, ! «UiU, ka meiie 9» k 0 Waae «m Im oaaa pono ana i k« boie mai a e» kaikamahi&e, a

tetema\\eimi ia eia, a fea mai* ne. hopu 60# ki| bq,TQR)i a hoihoī }oa to» ko&a/i • i kaawale ke ala heie. A tfceife<sia s?i&«je i ■■ / fea tnea kupono e hiki «i iaia »w!ai- - k, ua koho oia i ka vmU ioa; me koiia iifc«, Mkapoao oe e |ilo i sa ĪUHke mai fcaa hana, ,aa piha keu m»e i ka awnao hoopooo a rae ke abteu Ke4n«teb loa oei makaa i ke akamai § keia wdejaoa i " wahmemare. J