Ko Hawaii Ponoi, Volume I, Number 43, 8 April 1874 — KA WAHINE A ME KONA HAKU. HE ULIA EEHIA NO KA MANAWA. [ARTICLE]

KA WAHINE A ME KONA HAKU.

HE ULIA EEHIA NO KA MANAWA.

! • MOKUNA XIX. ■ Ua ikeole au ; Ina pomaikai e haule ana imua o kuu maka ; ; Aka, ma kuu manao, aole ia e hiki mai I A hoolilo i kuu puuwai i kauwa nana. j Shakspeaee. j Aoie 4 hooktinaaina lea iho o Aliee, tna ■ keia wahi hou ona, o Ua' ike koke iho la no ia Oūa i ke ana e ka Mpdemo)se!e Atalie ! hoohuli ana i kana kane ; a lilo iho la kona * maemae, a me kona ano oiuolu, i rnea e hooj ulukO ana i kona manao, a e hoolilo aoa hei | i ka naau i mea paakiki me he pohaku la. iloko o keia ike ana i na ano a pau o Haku j Moalaona, ua mihi loa 0 Aiiee i kona komo j hohonu ioa ana iloko o ka poino nui, 1 oi aka ■ Āamua 0 na haawe kaumaha a ka makua- ; kane. O keia haule ana, aoie ia na hai ae,* , aka, na'u ib» 110, mamuli 0 ke kohihewa, e | poenaikai ana ke mare. ! No keia anoninoni 0 kona manao ninan wale aku iā ao 0 Aiiee, i ke kauwa o ka haie : t kah< i noho at 0 Mademoisele, aka, ua bibi 1 ole i ke kauwa ke hahai ponp mai, oiai, oa hookaumaha ia kona manao mamuli o ke aao : e 0 na heleheleoa 0 Aliee. A mamuli 0 ko ia nei ike ana aku i ke ano e o ns olelo a ua kauwa nei, hoomanao ae l,a keia, no ka hui a me ka launa makamaka i ana o keia kauwa me Mademoisele, noiaila, 1 ka hoonalonalo ana ona. I kinohou o ko : Aliee noho ana aku, aohe oluolu 0 ka hoo- : kipa ana a Mademoiseie iaia nei; aole boi i ■i ka ike mai he wahine e like me kona a«o, a ; oluolu iho, he ole loa no A komo mai la ke kuene, iloko 0 kekeeea : aina e ninau i na mea ai 0 ka la e like nie | ka mea mau. Pane aku la 0 Haku Moataona, "aia 110 i { ka mea e loaa ana; 0 na poe e ai ana, 0 ka haku wahine Moalaona, 0 Mademoisel<3 a me i Vo. M " Auwe '. 0 Mademoisele Atahe ka keka- : hi?" i ninan akhai o Aiiee. " Ka i noa no hoi o ia no, o wai nku ka I kau mea i manao ai V i pane aku ai ke kane - ! No keia pane a ke kane, ua hoopiha loa 1 ia ko Ali epuuwai me ke aloha nona iho.

Oioi, ua Im» m«y k«b ijmj> e4*lo,i wt kinohoo wale no o ka oeb»miok»jnmh& kaoe a he wahioe, aiwa ka *}» • Hako, o ka pao no ta a • ka awk«rake aoa mai, • o ka piliku ka'u eaia hele ai» hiki i ka h<b peoa. " Auwe au i ko'u makapo aaa, i na ano o keia kauaka, maouia o ko'u lilo m nialalo o kooa (qana; aka, o ka peno oo ke lanakiia, a o ke iewa oo ke paiapaia." No ke kaamaha loa e ke Aliee iaaime, nolaila, ua oei akn oia i ka k&ae, e ae mai « hoi oia ma kooa rutni e ai ai. * A kakali hooiaaikai aku 1« ke kaae» me k% i aaa, «aia ao ia i ka mea i peao i koa inaoae," "- "A nao no au e laweiawe ae ma na me« , a pau a'u e maleeoiake ai, a maaoei no na#j olua e ai pu ai me Maderaoiaele Atalie ekaa I Haku?" ka paoe a Aliee. ! " Pela no ka hoi paha, e kuu lede !" wahi i a ke kane. Me ka i hou «ku o ke kaqe, " o kou wa i keia e puka aku ai oiai keia roai; heaha la ke ano o kao hana koha ole e ka wahioe, ke ! hilahila loa nei au i kau hena ano e loa ; inaua o ka ohana V' Pane aka lao Aliee imua o kaaa kwae, " e kuu haka, o ko'u mau aao a paa ua like - no ia me ko'u mau aao mua i ioaa ai ia oe ma ko'u wahi. A ke i aku nei au ia ee, ina e pau ana keu aioha ia'a, akula, oia iho k no ka mea a'u e u oei fse ke aloha ia'a iho 5 ~ no.na wa e hiki mai ana. Ma na mea a pau ] e pili ana no keia naea, he kane a be wahine i o ke aioha aku o ke kaoe i ka wahine, a ; pela hoi ka wahine e ooho haahaa ai malalo 0 ka malu o ke kane ; aka, aole pela ko kaua noho ana, ua lib au i mea ole loa i kou manao, mamuli o kou hahai ana i na oleio a me na hana ana a ka wahine ino!" "O Mademoiseie aoei kaa e oiek> nei me ka hoino loa?" i pane aku ai ke kane «ae ka huhu )oa. Ma ia wa a ke kane i ninau oui ai me ka huhu, ua hiki oie ia Aliee Be pane aku, oo ka mea, ua piha loa mhi la o ioko ona i ka ; hilahila, a me ka waienia. A paoe hou aku la ke kaoe, " ma ko'o manao koho wale i ke ano o kau mea i olelo ai, ua kae maoli oe i ka noho oiuoLo aoa o'u »e kou poe haaaloha a me ka makuahine o kuu keiki. Otai o Mademoiseie he wahine 1 kauwa kahiko oia na'a.a oia hoi ka mea na- ! na i malama keia keiki, noUiia, ua pooo ole 1 loa kou manao i keia hana hu{K» aoa ou, a me he hehena la kou aoo i keia wa no ka piha loa i ka huhu." " Aole iio bfi ka'u oleio ana, nou no, oiai, aa lilo ioa keia wahine, i mea nui ioa ia oe, a aole hoi o'a manao ia, ma ke ano o ko ka. ua noho ana," i pane aku ai ff Alice. | A pane aku Ja ke kaoe me ka huhu eoa« ena, " manao aku ia oe!" tjae ka puiiki ana i ka lima o Aiiee. la paa ana o ka Hma o Aiiee i ke kan#, ua j kahuii kāke ae ia ka w&ihooiuu mau o kooa maa maka, me koaa auwe a&a i ka eha, a malia o lilo ia auwe ana i mea e hoopakele la ai. Aole k« kane i hookuu aku iaia maj»uli o keia uwe ana ( aka, mamuii o koaa %ilahila, i ka lohe ia mai e ka iehoiehu, nelaila. i hookuu aku ai oia ia Aiiee, me ka i aku, "e Aliee, o kei* mau hana hupe iao loaau, ka mea waie no t« aana i hoa m«i ka i inaina nui iloko o'«i—-aoie oo aoei e hiki ia I oe ke hoolohe waie aka i aa oieb a ke kau- ; wa. ka mea i oi aku ka makaukau ma ka iawelawe ana, oiai, o oe, aoie oe i makankao i kela haaa keia hana." Loiiiuii ae la k» pooo Aiiee, me ka i aaa, | " aole au e hooiohe waie aku i kaoa mau | olelo inoino." i I aku la ke kane," ua hoohiki aku au imaa ou, aole au e hoewah«rwaha ia ee « malama ole , ake, e malima no au ia oe a hiki i ka hopena." . A pane aku la o Aliee, "alia oe e oielo m»i pela, ke hoike moakaka loa mai la oe i i kou hoo'haahaa a«o e ana, ka 01*88*0 i koho ai i hakn no'u, nana e hoolako mai i ko'u I nele! O ka pono lea 00, 0 koo hookaawale i ioa mai ia'u naa.ko'u rami, i ole ai oe e pilij kia ia'u. No ka mea, ua ae oie la ko'u ma- ; kemake, oia hoi ko'u ooho ana akn melalo { ou. me ka maiama i na mea a pau loa maio- ; ko o ko kaaa haie a me ke keiki; a he oie waie no ia ia oe." No keia mati Olelo a Aliee, hoomaopopo I iho la o Haku Moataona, oa manao oui qia e ; lilo i māUuahine no ke keiki—«ka, he mea lioakehewn no paha ka manao ino ana, oiai, s ua makemake ole ke keiin. Aka no kooa puiiki ana, ua kaeinaha ioa kona maoao, 00 ka mea, aole paha 0 Aiio e kala mai aoa i kona hewa. A 1)9 ka uluku ioa 0 ia maeao 0 Haku ; Moalaona, oa puka ako oia iwaho 0 ka roi mi aina, a koe iho la 0 Mademoiseie ko ioko . 0 ka rumi aiea, me kona aoo hookane. No ka p« loa o ko Aliea maoao, e hoi no 1 oia ma kona wahi ro<ni e ai ai, oolaila, ua 1 hoi aku oia, a haalele iho ia i ka wahine ' hoonaukiuki. a ka mahope iho 0

o kiw komo a»a pmi, Ma ke *htok(o!f aa ii'nal, iawe ak« U ke kaae ia Aliee, i ka 4iolo £9«, |aa ipa ano hoolaulea. Ikaw* e ana iaoa oei, kohi ia 'mai kt ke kaa • wawae ia iho la e Aiiee. Ai ka ikeaaamaio Mademoi&ele, kani ihe la kana aka heoehene i kona hoa. . Ma k»m mea, ea pii īoa mai ka huhu o AKee ika hoohiiahiia oke kane. A i waie i&o ia oo oia, **o ka hana ino nui keia a ka iehaleha e aana mai ai; ama keia uiea, e hiki at ia'a ke hoopii e hookaawale ia ko maea noato-ia aea t i kaawaie ia a hana hoi e iike me kona makemake, a peia hoi au. Ina e hemo, alaiia, e pomaikai ioa ana wau ma ke koe ana ia'n 0 ko'u waiwai." A mahope o ka haia ana o kekahi mau ia 0 kekaawale ana o Aliee me kaoa kane.lo> koiooma ka papa aina, i aku la ke kaae, u Marama, o kaike mai koe o kaanela hemokie ia oe, oiai, ua kuokoa ae nei oe." *' Ae, hookahi anela nui oaaa e kaia mai 1 ko'u pau enemi. O ko'u ola, ua hoao ia aua ike ika iuhi; aka, aole nae he hookamaoi. Ina aole e ioaa iki aoa ko'ooioha ia e ka'a kane, alaiia, ua maopopo kona hoowahaweha," i paae akaai o Aiiee ia Haka Moataona. ' lioko o keia mau oielo a Aiiee, aoie paa mai 0 ua kaao oei, o .ka hoio mau i ka holo kaa i na akiahi a paa Jar hana nai, rae ke 'kahu oke keiki. Aehe no hoi he hana ak» aAiiee. 0 bo ia nei manao maoii, aole pono ka hookaawale ia iaaa; aka, mamuli 0 ke ano e 0 na haaa a ke imne, ua imi keia i mea e1 hiki ai ke fele paa. a ma ia hoao aaa, o ka mea heie ako ka hoi ia 0 ke kaae i ka oiaia me ke ano hoownhaiwaha ioa. A i ka hiki gsa mai o ka aaaaawa 0.1» Haku Moaiaoaa, ī koomanao ai no ka ne ma Ladssa, ooaooo aai iho ia oia ma na mea e piii ana i na kuhina, ka poe naoa e iuioiiio kana mea i kuko ai i mea oie. i Mamua oka haalele ana ia Ahe, hui bou i iho ia 0 Aiiee me na keiki maikai ana i ike niua ai, > koaa kakahiaka maa i heie ai. A i nui loa iho la kona makemake e hele e ike i j ka iede i hele maa'ai me na keiki;manmii e ka hahai ana moi a Mrs. Alalioa, la mea naoa e malama ka hole, a mea ua hoomaopopo tea keia i ke ano 0 kona noho ana. A o ko Aliee hele aktflk 00 ia ma kealaouie imi, oia ke kakahiaka mamoa iho o koaa haalele aoa ia Abe, a hiki ana keia i kauhale kahiko 0 Gerehama—i hoike ia ai Kiamaa, he wahi oa hoopuni ia me ka pa ! kiekie ma na aoao a puni. 1 ko ia nei hele ana a hiki, komo aka ia keia iloko 0 ka roiafeaia hoi e noho mai ana I ka haku wahine o ka hale, be wahine ioihi, 1 nona na makahiki he kanalima—ko mai ia i iluoa a hookipa mai la laia nei me ke aloha aimaila: " £ hahai aku au ia oe e Lede Moataona, i kqu hele mua ana mai, aole aa i hookipa ia ka mea, he mea hilahiia ia'u ka ana aku, aoie a'a kane, 00 ia ipea, ua neie au i na mea e poao ai ka hookipa ana aku ia oe; aka, i keia wa ke hui nei kaoa, a aoie no hoi he ana 0 ka mea ua ! hiki mai ia." j A ike mai la ua keiki eioa, holo mai ia a I paliki i ke iima o Aliee, me ka hoohewahe- | wa ole ia Lede Moataona ; aka, mamaii o ka I weli 0 na maka 0 Mrs. Gerehama, ua kuemi | laua. 1 U keia maa keiki, oia no na kaikamahioe | mahoe eloa, Kukuaa-Mei a me Violeta a mi- | hope mti kapaia. 0 Jioi • me Mere. 1 Mahope iho oka paliki aoa ooa maa m&- { hoe nei i ka lima o Aliee, haka pono mai ia ina maka 0 Jini i ka nana ana iaia aei, a o | Mere hoi, neenee loa mai ia a kokoke, o like i a*e ka manu, e ake ana e (oaa kahi e maha ; ai. i A pne ae ia 0 Lede Moataona," O ktia maa kaikaa»biao oaoi eloa, bo maaJnkhala iaaa noHi, oa eha a makoa hakwei aaa me ka alia wale, iioko o ko aakoo hete bo> lohoio aoa; a hookahi koma o ko'o heie ana mai nei, e noi aka ia oe e heie osv ka pa paa nam, 0 iiko me ka fieb> ana mabko o koa aini ponoi, a pela keia, aohe mea 0 hops vopo ai, i ko*u wa 0 hoie ai, a hHei boi i koHi wa e hoi mai ai, aiaīla, heie māl bo &ol«' ike ia'a." A kunou wale atro la no oa iuahine nei, me ko kanaloa. Pane hoo aku ia 0 Lede Moataona,"" mai aua oe i i laaa nei, be pooo e hoohele ia laaa i ike i keia mea keia, a ma ka mea e make--1 make ai laoa, alaila, e malama ia mea. a ; pela e lilo ai laoa i mau mea oaaoao; aka, i ole oe e ae la iaua,alaiia, 0 lik» aoa oo i ! mea enemi ia e ko ke ao noi, mamoli o koo paakiki inoino i ka hoopaa ioa i na kaikama'i hine ftoko 0 kahi e hiki ole ai e loaa ia laua, i he aĀ oiooio aha, a be ioaa ai» hoi o kekahi I maXike hoo, ma ko laoa heomaopopo ana i 1 na.mea a pau e haiamu ana imoa 0 koa!" 1 (j4ofcip<w.)