Ko Hawaii Ponoi, Volume I, Number 45, 22 April 1874 — Ka Hooulu Lahui. [ARTICLE]

Ka Hooulu Lahui.

_ Iloko o keia au polulahi o ko kakou kulana, e auume nei mawaena o na manao hakukoi a ine ka hooupuupu, no ke emi niBU o ka lahui, ua hoalaia mai na noonoo mua loa ana a ko kakou Lani Moi imu, n o kona lini nui hoi a me na pule ana a kona uhane, e huli, a e imi loea i na mea c liooulu hou ai i kona lahui, a e 'ioolaupai liou ai i ka aina. He ninau ano nui kana i kii aku, ni a he mole paakiki hoi iloko o ka lipolipo o na nenelu mal.ukea a na poe kalai uoeau i kopa mau #i no nn makaliiki i hala aeMa na wahi a pau o kana liuakni alii i kipa aku ai f oole loa oia i poina ma ka hoopuka mau ana iloko o kana mau haiolelo alii, 110 keia ninau hof»kahi. Ua ■ haawi aku i na olelo hoolana, 8 ua nonoi | haahaa aku kona kino olii i na makaai- j nana e kokua mai iaia ma ka huli ana i na niea e hooulu hou ia ai ka laliui. O ; kana olelo ano nui i na makaainana penei no ia : " o kē konako a wainne e ina-; lama pono o e hoohua nui mai ana i na kei>!, o ko'u kanal&ia" Me keia mau ake nui ona o ko kekou Moi e ulu hou ka lahui, pela kakou e hoopiha like iho ai i na ake ana iloko o kakou iho. tie paipai kana a he hoeu-: eu, a na kela a me keia kanaka e hoo-; ko aku. Ma to makou ano he waha olelo no kn lehulehu e hoonaauao ai ia ! lakou, u e hoomulamalnma ai hoi i ka lahui, he mea pono pahu k»e oleloia, « ka ■ leo o ka papa pat kekahi e kokua nui no j keia mea. Ae, he oieio ia, o lakou ke-j kahi mana nui nana e hoomohala iku iloko o kela a me keia no na ninau auo | nt»i a pau o ka menawa e iiiki mai ana. No kei« ninau o ka hooulu lahui, he mau i manawa he nui ko mukou i hapai ai i ko makou leo no in mea; ua haani i na : olelo ao a ua hoeueu hoi e iike me ka j hiki i ko makou kowa ke hookaawale i mau inanao o ia ano. No ka mea, o ko | makou ake nui loa ia a oie ua iini ana i j na wa a pau, e ike i ko kakou ulu ana. j He nui wale na mea e hiki ai e hoo- i naaoao ia keia a n»Mteia ma na mea { pili i kb hooulu lahui. O ua hooulu lahui |a- ponoana o ke kanaka iaia iho, kana wahine, j a me kona ohana. O ke kanawai o ka j aina oia kekahi paku ikaika o ka hooulu : lahui, aialolo o ia apo i hoomaluia ai na , mea a pau e hoomino ai i ka lahui ma ; na mea ano nui, a oia no hoi ka poku ; nui loa e apo ai i keia ninau, a, i ke ola, ! a me ka maluhia o ka lahui. Malalo iho 1 o keia na kanawai a me na rula o ke ola : kino, he apo nui Ipa keia, a malokoo keia apo i hemahema ai ka hopanui o na j kanaka, a nolaila ke kumu e emi uei ka | lahui; —ma keia kanawai, he pono e ao nui loa la ka lehulehu, a e hoomoakaka akahele ia a hiki i ke komo lea ana ilokn 0 iakou, na mea nui o ka inalama ona i; ke kino. - j Malalo iho o keia, na pono o ka noho ! ohana ana, ka maluhia kuloko, a me ka ' imi ana i na mea e oi ai ka noho pono ana, he nui ka hemahema o kekahi poe; no keja inea. Alaila, o ke kaupale ana : 1 na ano a pau e hoopilikia mai ai i ke ola, ma na poino i hiki ke molamaia—a : me ka malaina akahele ana i na poino a ■ ine na pilikia ulia wale—no ka mea, he { mau anoano no ia o ka hoomino lahui. | Alaila, o ka noho mikiala hana mau, ka ; eleu, ka hooikaika imi, huli hana, a mt! ka hooulu ana i na ano hana mau a pau j roa ka aina, no ka mea he hua ro ia o ka j hooulu iahui; a o ka palaualelo, ka ma-: nāka, a me ka noho molowa ana, he mau i anoano lakou no ka hoomioo lahui. Ala- j ila, o ke kuoneono a me ka waiwai, oia kekahi o na koo o ka hooulu lahui ana, j a na ia mau mea e iokuo i ka oolio ili-1 hune.ana o kekaiii a me ka nele. | Me keia mau mea oe la i hoikeia, he| ( pono ke kanu i ke nloha Inhni iloko o na i

puuwai a pau, e ifei t e makee no ka uoho ana o ke aupuni. ka aina, & e aloha holi ka Moi ; oo k« mea, o fer oie» e aloha oie i kona aiea hanau, a me kona Moi, aoie ia he sno hooulu iahui, & opie no hoi e nianao nui oia no na pomaikai laula o kona iahui; O keia ae la na kahua mua, a me na lala kamahale nui e po-e-po-e mai ni t p e kipulu ai hoi i ka hoolaupai ena. a ka hapanui o na kanaka e manao ole nei, a noloko mai o (ieia mau hooheiaaheioa ano nui ana i homimi ai ke ola lahui e ulu nei i keia wa. Noloila, i mea e nui ole ai ka a i mea hoi ehoopau manawa oie ai g»aka j noonoo a me na hoolilo aoa i ka niea e hoolaupai hou ia ai ka aina, he pono e '.kokua nui na kanaka, e hoopaa i ko lal kou manaoio, a e lokahi pu hoi me ka ! Moi ma ka imi ana i na mea a pau i hiki lia iakou ke hoouiu. He moa maopopo o ke kanaka a o ka wahine e manao noi ana e loaa ia iaua he hua e ili ako ai ko leua inoa, e hooko ia mai no ia, aole loa e hooneleia. „ Ke ake nei kela a me keia e hoohanau nui ia mai n»i wahine, a ina e hoohanau nui ia alaila e ulu hou no ka lahui. Pela ka manaoio o kekahi poe. Ke nioau nei hoi kekohi poe, no keaha ia ipa ai 'l ka hapanui o na wahioe Hawaii ?-—alaila I he pono e kii kumo e wehewehe i kahi : o ko lakou hanau hapa ana a.e ikeia~no j auanei, o ka malama pono ole i na mea ( i hoikeia maluna oia no ke kumu oka | hanau hapa. He nui wale ka poe i hai nau keiki, aka ua make wale no na keiki me ka hiki ole ike oo ana. Eia ke kumu o ka make wale, oo ka mea, aole i malama pono ia ke ola a me ka noho pono ana o ka ohann, ka maluhia.a peia hoi, aole i hookomo ia iloko o *a keiki i ku wa opiopio na kumw nui e makamae :ai lakou i ko lakou inoa a me ka noho maikai ana. He hana nui ioa ke ano o kn hoolaupai ana, e iike me ka ka Moi i kauleo aku ai imua o na makoainano, ■ aole e hiki iaia wale no kehano " ke ole e kokua iuai " na konaka. He oiaio, pela io no, aole ioa e hiki i ka mea hookahi ke hooulu i keia lahui,.aole hoi i ka • poe uuku ioa, aka, o na mea a pan ke alu like a ke kokua pu. E hoomaka aku ka nee papa ana mai no uiea liilii aku. Ē hoomaka mua ma ka home, ma ke kula, ma na wahi akea, ama na hale hoomana. Oko kokou laj hui nei, he kanaka mai, nawaUwali loa, a aole pono e haawi e i na laau lapaau o :ke kino ikaika. E pakali, a e mall mua j ma na mea e olena ai i ke oia o ka lahui. ' E hoomaemee mua i ke ano huikau a me na noho ana pono ole. j He mau olelo nui ka makou e kamai- ! lio ai no keia ninau nui a ko kakou Lani ; i Impai ai i na noonoo ana iloko o ke au : mua o kona hoomaka ana e hooponopono i kona aupuni, ako, no ka hoohaiki ia i mai o ke kowa noleila, ke hoopokole nei ; makou i keia wa, a e kamailio hou no i j ka wa kupono.