Kuokoa Home Rula, Volume VI, Number 2, 10 January 1908 — Ka Moolelo Kaao Hiiaka-ka-Poli-o-Pele [ARTICLE]

Ka Moolelo Kaao

Hiiaka-ka-Poli-o-Pele

I hooponopaWn hou < •" w>< u<t maaweMoolelo liiihkn n i < ■ <' ame Mmi k MOKII r NA I. Ka Munlelo'io- ka lioea ana hiāi p Pile ame hona poe, lioalianau■ i ELawaii ne 1-- Kei Kai a Kahinalii. T~ .^IiAK.AKA. M< . • ite koiiiv sū.-t o Mii, Ofnm.RS KAii'UiUOLiNi lja Odh . , honp.oaopr,iidni|i 0 keia nnpepa, e-rift poe be lekulnli . Koo'puka h 'u ijj, Mo'>lelo 0 Hiiakaikapoli-o-Pele 1 hoomaka hm nnn o tiu makon nai pepa uaakna, Tu . : t>MK Rul,\, kn hookoia aku uei ia mau teo ikn wa'n ko poe lieluhe-l[,i; n, uolaila, ko hoopnkaak» uei u>akou i ra >]a q moolelo ln'alaai nui irt u»*j, ma keia hel aiakon pe t nw' <■ A ma kein hnouiaka. h|fi a>n» v ka Hiiaka', e ikeia atia he .mau nui aaa i ki> kekahi ,u«n mkhelehele i pnka mua ai nīaloko 0 ka unpepa K.\NA'ij Auim ni! tna ka M. H. 1906. 0 keia maa aui hou e ikeia'ia iloa mal keia pnka aua mamuli oka loaalhou aua wiai i ko makou mea kākan oioolalo, he Hiiaka ī 'kapaia o ko Maui Hiiaka ia. 0 ka mahele Hiiaka naaa 'i p«k|, ai ma Ka. Na'i Aufcni, a i hoomaka ai nohoi tna keia pppa bna īh inan«wa no, ua oleloi;i 0 kn Hawuii Hiiaka ia,. Q ka toea i loiia ia uiakou, oiu ku maki.ii* e hana aku nei no ka ana.i ka u>a'<etn>ike 0 kotn»kou poe heluliela. E I ,-v •popoin, naanao o kakon ilio uei auie ko 1 «», ke lelo ke.hiko o Hawuii ue n.kakou o . m . i, ke hooheianhoara nui, ~• ' kumn waiw«i uni 'o k.»i »iua oiwi. Aohe huli, a< v nohe uo he ua ikeuiake ia m»u mea. Aka, no raati 'M • tie hoonmi ue.i makou Ji k«ia h'iua no ka.makeōiaki i - e hoouluia a lio.l ōjn.ui <;•< aKi ku ifeeia eua o na tnoolel'' ; i.kahiko o ue|i biki ai ke malaoiaia 6,k ikoi , '■ hui. Me ka 1 , (?SEPH M. PoEI'.'E, Eaknu Moolelo Hiiakā. Ai- ..<» kekahl tuooh 'iko loa o Haw,ii uei ē pil'i 1 . Pele, ua ikei ihinalii koun epakuahi ne. aui'i , ~aikunaūe ar kaikaina Hiiaka ona. 0 ko luki' 1 •-. akuakaue'e nqhoaloni. Ua hanau ia keia • ' a ka aina i : ti o (3 ka aiua he* U a kakoujf\l " popo ihoai ī keia wa? Aole kt ike. Ua ol<^— īan, he aiha keia.aia tna ke I ;u kumohana t mai Hawaii akii u«i, malalo iho 0 ka haina aojuli. He ; keia mau ki aine a Kalriiialii |wj amo Ka . ■ > lani (k) i hej oa<irioa Pe-le; oia hbi 0 Pele i 1 '.i mea, ke k 1$; a 0 Pelekumulam ke kaiki , O Pele i ho : a, oia kai hele mai i Hawaii I ka. 1 :,na ae 0 P n J ua;-mei), a kahei mai kai.ke ki <• hoho pono ... .• 1 mau hiohiona apau e ka naai >»■ ka maemae, 'ua;- noho hoao aku la oia me Wat , he.alii koikoi nohoi no ka aifla, ° a I® na Wahieloa ame jPe!e, elua mau kei kahi kaikpmUine, a hookahi keikika ne. 0 I amahine. 0 \Laka kOna inoa. O keia Laka, wi nkahi poe, oia ka aumakua hula 0 Hawaii nei. : - jae, raa ka a kekahi poe, he kane keia .. t iua hula, a i Laka no kona inoa. He keiki keia , 6 uhieloa (k) mo Koolaukahiki (w), he mau aliU : -. uo Kipahol,,. Maui. o'keia Wa.hieloa ka tjel i3 0 na alii i hoikeia tna ka mookuanh , u, ka hoah ftn au 0 Nana-Ulu, na kei ki a Kii [k / 1 ! nakoula (<y). 0 ka lua > keiki a lele me Wuhieloa, wahi a kela moolelO ' ,3 i hoikeia ae la, oia 0 Menehune, kamepomln • . keiki o Khu-a-Menehane. A. ua jleloia 0 Muue se kumu hiai 0 ka lahui' menehum t laha ai i Ha'w MahopeAu _ lgaag ama hu.'i 0 koia m...n iki. aPele a; a nimui, laua, na lilo akulao W»h!t;i ~ Pe | e^)Uo apa 0 Wahielou i.. i' 'iumukalan.. ko Pele kaikaina,

ua haalele Uina i ka uina hanau r helo lauii i ka e. Ua lilo o PeleUumukalnni i knmu no na "pol- " c (t noi ma na aina e ae ma< Ilnwaii aku uei. No keia lilo aua o Wahioloa ia l J olokumuka uii, ua naauaawa Iho la o Polo {\ honua-mo <) i ke īlem' o kana kane "o na la heu olo," walii a kahiko, ":<a um-,\ nana i wehe ko pani ko ki. i o kun niakemake." 51 .u-we mau ana -o Pelo i ke ao aeno ku po. P,)lo kīi ai, ka ia ame ko wai iaia. Qa hele rmu la ke aloha» noi moa he knne a haakohi i na onohi maka- A i kekahi la, olelo okoa nku _hi o.a ia Kahinalii, kona makui, liine . i ka i ana'ku: "E, anhoa oe, eka mnkua. Aole an e powo ko noho mo olna. E liuli au i kuu mea aloha, ho -nne, He keu nohoi ko aloha ole o ko'u kaikaina iu'u i.kona kaili ika u'kane. Nolaili, aole aa o noho. K helo au o huli i k»'i\ mea aloha. K huawi mai ol'.a ■ waa no-u; i ao akii ai nu i ke kai; n malia o iko w&l" aku au i na maka o kuu a'h>h>i?" Ua ae mai la kn mak iahiin;< i keia manao o kana kaikamahino; a 9 kona wa uo ii i"~haawi 11 e e: i k(> kauoha i na .• kehuua kalaiwa». oia o Kumokuhalii, K.upulapuli), Kualanavv,.n, lvnpa.iikee',' .Kukalnnaha ame na poe 0 'ae Jje nui i kon;o iloko o ka o h > )( j ka laiwaa. Haawi aku la o:a iko kaiieha ia laikon. e ha. ua koke a paa ka w rt a no ko aliiwahiue,; no Pt;ioih0 naamea; i waa nona u Imli ai i Jkana kane ia W.Miieloa Ia po no a ao, paa ua waa nei; a hu:a Hiia i ke kai. A lana ka waa i ke kai, ninau aiai la ku mk'kuahi ne īa Pele i ka iaoa e kapaia ai ki wav: aku la o Pele: ' I ekulu no īnoa 0 hea : a ai kuu waa. oia " f!onu aiakea; o Km&i iionu» mea ānie Krni>i'o.*l 1J •• ŌJeJo bon aai )a ka n>aku.»bine: "Hēaha Ja/boi; ua loaa ko waa huli kaoo. a huli kaulana aina nohoi; a ua hea iho la nohoi oe i n » inua oia n>»u kaikunaee ou. Qwai na hoe waa?" Pane aku la no o Fele. i makuahine: ' Aohe o'u mau hoewaa. Aia no ka hoo 0 kuu waa ia oe ka rua kua. Eia nue, e hwe ana au i kuu kaiknnane, ia-Ka mohoahi ame kuu moopuūa nei o Ehu-a-Meuehuno. A ia iaua ka hope oka waa, A. eia ka'u c U>lu hou aku ia oe, e ka makna; e hele nua.au ma keia huakeii na auauwa do ktiu mea aloha, he kaue. A"ie i pan.