Kuokoa Home Rula, Volume VI, Number 3, 17 January 1908 — Ka Moolelo Kaao —o— Hiiaka-i-ka-Poli-o-Pele [ARTICLE]

Ka Moolelo Kaao —o— Hiiaka-i-ka-Poli-o-Pele

niooponopano ht• i ia- eiik'e inr itit uimn', , I/.mi.-h lliiukei- ' ho Hawaii iiiiu- Mmii. viOKUNA t. Jui Mimhh (' ',-11 I)f»f» m<d 0 ?tyi' j>t>. h ntl r,,.n i tet—/ui <r h'n/i iiiii/H. (HOOMAUIA. I U E au iiku ai!i» .iU i ka-moana kai 'lipoli|>); e alo ana an i ka ehu a ke kai; e hoomanawamii ana lioi i l<c .uiu ame ke koekoe, e auamo ana i na kukuna kikiki wela o Ra La; a ma kela ame keia aina a'u e hoea akii ai ;i i neje kiiu ike ana i na maka u kuu kane aloha, e ku ami kuu iiW.īw* ma ia aiua. I hele aa a i loaa ko'u noho'na in;i k;i ai;ri a'u e ike ana o ko'u honua paa ia, aole au e imi mai 1 I . .]v nei. Aka, ua hiki'''no nae ia'u ke noho uw i.« u'mu ;i 'mio mai no au e ike ia oukou ika a.ina lianau nei. O ko'u mahao ana nae e noho loa iho i ka aina lianau nei; ae.ie. 1 ' 1 ka makaukau ana o na n\ea apau, a mamua n ku Pele kau ana iluna e ka waa f nonoi aku la oia i ka inakulhine: v< Auhi\i oe, e ka makua, e haawi mai oe.ia'u ia "Cu, me Lono ame Nu'akea, ka wahine iaia ka poli uaiu." ,Ua ae mai la no La o Kahinalii: Ua laweia' m;ii Ju na "x,ll" o Ku ani' L«no ame Nu'akea a kaii ilun/a o' ka hulili o ka waa. Alaiia, l;au aka la o Peie me Kair < 1 \i!ii <une Ehu-a-Menehune ilu;na oka waa. Ia wa kah.... nla kekahi : kak kaina Hiiaka, ma ka uwalo ana mai: "E Peleihonuamea—e! Pehea makou ou anei hoi o makou kekahi.e au pu me oe i ke kai ~P.ar ,« ;iky ]a p Pele: " I hewa hoi au ika 1 Eia ka, lie niea kaili kane nei mea o ka pokii. ka oukou i>ohtiit ka na pokii maluna o'u, raa aloha ole ana o leela* wahi kaikamahine lapiiw .m,- i kane, ka makuakane o a'u mau keiki; a o ke ki |Min;-kanc hoi o kuu nioopuna. Aole ouk'ou e hele Hc.le no auanei kake'u a loaa hou no ka'if\kane, o ka ouke-u hana uo ia oke kaili.i ka mea i loaa ia'u. E noho'no oukou ine na makua o ka,cou ame na kaikunane o kakou. A i paa ,ko Oiikou manso e imi' ae ia'u, akiila, na__ouk-cm :x> oi.ikou e liele ae mahiipe ae iiei." No kei? pane a Peie, kulolou like iho la na-po'i-io na Hiiaka apav ilalo a. kulu iho la ko lakou mau waimaka. A oiai o Ptle i anehe ae ai e huli'a kahea e h.olo l-.a n-aa, ia wa kahea nai la o Laka i ka makuahine: " Pehea ,tu 3ele oe, iiaalele ka oe ia'u i hop< ■ nei ? " Pane aki la o Pele: " Heaha auanei ka waiwni (> kau hoolaau ana rai e hele pu oe me a'u? E noho no oe me ou mau kupu a. . Heaha a«anei kr u wahi pono e kokua mai ai ia'u koa makua, ma keia huakai 'naauauwa alolui i ko olua maku;kane? Aole, e noho no oe." Alaila, p c ifie niai 3a no ke kaikamahine: Aole'hoi pela, e.ka makua. 'He kuleana kou e imi i ko kane, ko' maua makuakane leuu pokii kaikunane nei; ,a he k.ileana hoi ko maua nei e iaii iko 'maua luaui makufikane; A no ka'u wahi por,o aw, e ka makuahine i ninau mai la, i hai aku au ia oe, hei wahi pono no ka'u, oia hoi ka hula. Ma na wahi apau a kakou e kipa aku ai ma keia huakai hele, e hoala no au i na aha hula; a malia hoi aia, ikula ko maua makuakane. r .a.Q :ao oia ia maua i k'a lon nwalo a'u a ke keiki." I ka lohe ; ana o Pele i keia mau olelo a ke kaikamakomo iho l;'i ka manao iloko ona, ua pono in na olelo o ke kaikamahine- «. hooholo iho la ia, e lawe nu ia Laka me ia. Alaila, kahea .iku la o Pele i 'ke 'kaikaimhine e kau iluna o ka wa huli aku la ia (Pele)' a ■ !-:o aku la ia Hiiaka (u hiiia-'mai ana e.ka makuaiiine e Ka- ;: aloha i kahi h.irte nei ke o'na me he .niea- la e Li.hooho niai ana ūkuaaha e kii aku iaia. oia kahi e au pu i ke kai me k Ia wa olelo . ke kaikuaana me ka uwo ana nohoi: "Auhea oe ■ pokii; aole paha. oe e ihki ke hele ma a 3 it ( elike me hoolaau mai nei, oiai, uohe ko'u he poli \yaiu?" I kela wa pan k.i o Kahinalii: "Kupanalia no' ka hoi oe i olelo taj ko nele ika waiu. Ei aku la me oe ka poli waiu. ■ toi ko pokii ke hoola'au aku nei e hele pu me oe; eia h < he hoole mai." Alaila, pajie nk i „ . Pelē ika makuahine o lakou;

Aole ;iu e lawo ;aia. Mahopo ae nei miame n kaikua--.ma. Owau o nukuu ke au e- ,v iko kai me lnm kaikamalune nei ame kuu moopun.i, 1{ iioho no l.ikou' iei apnu uie olua, oiui, aohe koia he luiakai pono, hr htial ii naan» ' auw.i keia a'u o hele nei no ke. alol.a | Pau no keia mau olelo a Pele o kona ke ua, m\\ la no ; i na kanaka e paa ana.i ka waa e paliu ika waa ika i moana. Oka manawa no ia i palm aku ;ii na kr aka iua I w.-.a nei a hele ana i ka moana kai uli, k.u hohoii' ! la hala ana mai oka waa o Pele, iawai h00..".a mai ai i o Kahinalii ka makuahine, ike kai hoee nui aka 'auno ok 1 , j a lewa ana l:a waa o Honuaiakea ilunā^o ka hak;ha!e ha- ! nupanupa kukoho a kawaiiawaha oke kai. U:.. huahuai j ae la na mapuna oke kai mai laio ae oka pap.-.ku oka j nioana, ku ka punakea i uka o ka aina, pulei leho ka moana, hakikili ka ua mai ka lani mai. 01aoIapjf ke'uwila i ka k'wa uli, nakolokolo ikuwa ka !eo papaaina o hekili, lmikau ka lewa nuu, ka lewa lalo. Au\vd He iao!» O keia ke kai luku i oleloia o ke kai a Kahiualii i alahula ai ia līawaii nei. Ma ko Hawaii Hiiaka hoi, ua hoikeia, ua hee pu mai no {> Hiiakaikapoli-o-Pele me na Hiiaka e ae anv na kaikunane o lakou ma keia hele ana mai a Pele mai Kahiki j mai, n mai ka aina. mai hoi o Polapola. A e ike'a ana ka I oiaio o keia olelo nna a ko Hawaii Hiiaka, mai j-..i aina. mai o Polapola i hele mai ai o Pele-i Hawaii nei, ma pule a iiiiaka i kahea ai maloko o ka ulu-lehua o. Par.ac v.a; ma l>a.. ,va k°i a Panaewa i hoonahoa mai ai e inake o ilnaka me Wahineomao, kana aikane, ame Pauopala'e, k ' kahu o j iiiiaka. | A. ■ : . s