Kuokoa Home Rula, Volume VI, Number 11, 13 March 1908 — Ka Moolelo Kaao o Hiiaka-i-ka-Poli-o-Pele [ARTICLE]

Ka Moolelo Kaao o Hiiaka-i-ka-Poli-o-Pele

I' haopoiio/h'i/o h,u! elik'e >>:,• ;,'t< mmi/.<v .I/ Ihiuku <i i\'i> Hmniii <tmr Maai. MOKU MA 11. KtTMoE ANA 0 PiCl.K —KA UIIAI A\A 0 i:.'\ WaIIINE NEI IKA LEO AKA PAHU--KA 11o : ; \ ANIA i HAENA, KAUAI—HOOIi'OIPO MJ.; Lo!il.\i!-]!'o —lIOAI.A A>;,\ A HUAKA. 0 leahi a Lohkui-ipo anie Kauakal;ip,poLi e ka'u-lele neii ka laua mau palui,.aia ia'iloko o kek;;hj hale loihi i. uhi paa ia me na ahu i)iōafi;i niakalii nani ]oa o ia 'mau la koliuliu wale o Haw.iii nei. l.Ja hek' nohoi o loko o ua hale nei a piha ku'i i na'lii hanau o k:\ aiim; na iwi kuamoo ponoi o na'lii, ua paa kahili o hikou a pe!a wale aku, elike me na hoohiwuhiwa ana' o i;i mau la a ke kapu alii i noho ai me ka nene hiwa l:mi. Aia na ui o kola ame keia knlanā ko noho la me ka hialaai nui no ka nani o na luna a Lohiau-ipo me Kauakahiapaoa, kana aikane. Aia hoi mawaho o ua iia!e la kahi i knku ai na hulu makaainana o na lii, e hoolieihei ulumahiehie ana nohoi i ka. nani ame ka ui o kahi aoao i kahi aoao. "E ake ana e inu i ka waī hu'i ko > ..lihilihi." .1 ka ike ana nrifhoi o keia anaina kanaka i nei wahine ui e hele aku ana me ka ulumahiehie apau, hookani nui ae la lakoa i' na leo pilia mali i!o no ka • wahine ui, aohe ona lua e loaa ma ka mokupuni apau o Kāuai. He mea "oiaio, ua hookuu pau iho la ua Moiwahine nei o ka hikina a ka La ma Haehae i kpna nani apau maluna iho ona. Aua oleloia, ua like ka lamnlama ona helehelena o ua Pele nei i keia wa me ka mahina piha i ka po o Mahealani'. He ui h'oi ka'u!" 0 ko ua Peie nēi hele aku !a no ia a kahi a ke anaina kanaka e muia ana, ua hookowa ae la lakou i loaa ai ona alahele no ka Ui malihim e hele aku nei me ka uKimahiehie nui. Aia ka aha kanaka ma'waho o ka hale liula o na'lii ke mahae lua'la in lakou iho, a o ke aliiwahine hoi o ka lua ke Kelela me ka hanohaweo a kilakila nui o kona kulana ma ke kowa a ka aha kahaka i liookaawale iho ai no ua malihini u\ nei e hele aku ana. "0 ka hele a ka wahine ui, Meha ka leo i ke kula, Aohe hauwalaau a na manu, Ua la'i ka nohona me ka maluhia. 1 keia wa a ua ui hookalakupua nei e hele aku nei, ua ike mai la na'lii e muia ana iloko o ka hale a Lohiauipo ma e hula ana, a pa mai la ka laua kahea ana; "Hele loa mai no a komo mai iloko nei o ka : hale." Na kamaaina hoi ke kahea, he hele nohoi ka ia nei a komo ann iloko. Aohe nae keia i noho iho kahi e pa'i ia ana na pahu, a!;a, hele la keia a nolio iho la īluha o ka nu'a moena. I kela wa, a ua Pele nei e noho an.i, uu kau iho la ke ano ilihia maluna o ke anaina alii e piha ana iloko o ka halau hula a o Lohiau-ipo no ka .mua loa o ka ninau ana ii'iai i ka malihini; ."E! mama wale hoi ka hiki'na mai! Mahea mai nei pe?" Pane aku la o Pele: "Ka! ma Kauai nei no au a hoea mai la ia nei." 'Ea, nanenane hoi kau pane eke kamahele. He kamaaina au ia Kauai nei la, ua kaapuni ia e a'u ka moku o Kamawaelualani nei mai kela pe'a a ekeiā pe'a huli lau nei, mai ka uka a ke kai, mai ka wao kele a ke leualono, mai na oawa a na pae puu, aole loa i ike ko'u mau onohi maka nei i kekahi wahine i like me oe," wahi a Lohiau-ipo } pane mai ai i ka malihini. - Pane aku la no ua nei' o Kilauea: "Pela io paha. Ua pau nohoi paha kau wahi o Kauai nei ia oe i ka hele ia, a koemohoi kau wahi; a, pja wahi i koe ia'oe la, o ko'u wahi ia i hele mai la a hoea iho la ia nei." H Ao|ie no he wahine o Kauai nei elike me oe," wahi a Lohiau-ipo i pane nui ai me kā hoomau ana mai nO j ka olelo ana: "E hoole maoli aku-ana no au ia oe, aole oe no Kauai nei. E hai mai oe ika oiaio, nohea oe?' Hoopaakiki aku la no ua Pele nei, no Kauai no ia,"a hoole paakiki loa mai la nohoi o Lohiau-ipo, me kri au'nau pinepine ana mai e hai aku lieia (Pele) i'kona wahi'o ka hele No keia koikoi a Lohiau, ia wa i hoike aku fli ua wahine nei o ka lua. "Heaha la Jioi, e hai aku ana au ia oe i ko kou meike.make.' No ka aina' paia ala ika hal'ai'ā no -ka 'hikina a ka La i Haehae."