Kuokoa Home Rula, Volume VI, Number 27, 3 July 1908 — Ka Moolelo Kaao o Hiiaka-i-ka-Poli-o-Pele [ARTICLE]

Ka Moolelo Kaao o Hiiaka-i-ka-Poli-o-Pele

7 ]i()()/)(.(ii()poiio hon id elike tnc na mmiweMoolelo Hiiaka a k<> Hawaii ame Maui. MOKUNA IV Hoomakaukaii o Hiiaka-i-ka-poli-o-Pele no ke Kii ANA IA LOIIIAU ~KA īIELE PU ANA ME PAUOPALA'E —Halawai mk Waīiinkomao—Pau na Poo © NA Akua o Panakwa I kr Okiia e Hiiaka. Hoomauia. Houlono aku la keia o ka pane mai- la hoi o ke kaikuauna no ka ia nei kanaenae aloha o ke kau' ana 'ku iaia; aole he wahi mea oke kaikuaana a pane mai. U'a lohe no ua Pele nei i keia paeaea ana 'ku a ke kaikaina, ua hoomau aku la no ia ika moe hookolono ana. Ano keia pane ole niai o ua kaikuaana nei, ia wa hapai hou ae la keia i nei kau. Hklu B—Na Hiīaka Keia. 1 Kupololei ae la ka uwahi oka lua—e — 2 He lai lalo o Kilauea, 3 Malie luna o Wahinekapu,4 1 kapu. 1h ike alia ka leo, 5 O kona no oka hea mai, 6 E hea niai oe, e uwalo aku au—e — I ka pau ana o nei kau a Hiiaka, ia wa pane aku la oia i ke kahu, ia Pauopala'e: "E hoi oe i hope. Owau hookahi wale hele i ka lniakai moe ipo aka haku o kakou. Aole qe e pp.na ke hele me a'u. Kai no he huakai keja nq ka pono a'kaua e hele nei. Aole ka!" la wa pane nvaj la. o Pauopala'e ika hanai. "He keu no ka hoi kou aloha ole ia'u, e kuu hanai: I hea no la hoi kau hoonoho la'u-i hope ī ka wa e u-noho ana oe, e kuu haku ame a'u nei, ke kauwa, imua o Pele, hoonoho iho oe ia'u. Aole ]a hoi au elawehala i ka leo. Waiho hoi kau haak'le ia'u, e kuu haku a ua au īnai nei kaua i keia loa. Nolaiia, aole au e hoi. 0 ko'u wahi no keia e noho iho ai, a i make iho nohoi au maanei, oia iho la no, oiai he mau iwi keia ua pili mahope ou." Tla ike iho la o i pololpi o n§. plelo akg kahu, aimae la nohoi īaia, aka, nq kana hoo* puka e ana i ka olelo hoonoho i ua wahi kahu nei,.aolg oia i pane iho'iaia e upii laua. Aka, ua ku ae no qia a pii hookahi mai la. laia i pii mai ai, aole i kana mai kona aioha i' kahi kahu. Nana aku la ia- iaia, e noke ana oia ika uwe me ka haalipo. Alaila, hiolo iho la kona (Hiiaka) mau waimaka no ke aloha i kahi kahu. Aia wa oia.i hapai ae ai i keia kau: llelu 9—Na Hiiaka Keia Kaij. 1 Pua iki kii uwahi oka lua—e— 2 Alua mai la hoi, pono au, 3 Olelo ike aka, ka hele hookahi—e— 4 Mamina ka leo kahi nana ke alolia —e- : t,ie kau keia a ua o Hiiāka e kahea mai ana no i kahi kihu e uhai aku mahope ona. A lohe o Pauopala'e i nei kau a ka haku opio ona, manao ih'o la no oia, nona no ia ana i ui, nolaila, o kona ku ae la no ia, a pii aku la.me ka hauoli o koua noonoo aipau. He eleeleu wale no ia o ua wahi Pauopala'e nei, a pili ana mahope o ke a[iiwalitnci '1 nohoi i i;a pa«. Alaila, pane maī q Hiiaka: ''Aoie paha oia kahi oka honi, Eia mai ka ihu ka ipu kuwili a ke aloha." Pane aku la o Pauopala'e: Ua lawa kuu ike i kou aloha, e kuu alii, ika hu'a oko pa?/. Waiho aku ka ihu na ka ipo. 0 ko laua nei pii mai la no ia a k;au ihuia q Kolea, ku iho la no laua nei, huli aku la ko Hiiaka alo ila'lo 0 ka lua a ike aku la no i ka moe mai a ke kaikuaana haku iloko o ka owili paahu, ame ke anaina noho nohoi 3 na kaikuaana: iIELU 10—Na Hiīaka Keia. 1 Aka liina i Puuonioni, 2 Nohoke anaina aka wahine, 3 Kilohi aku kuu maka ia lalo, 4 I kaulu o Wahinekapu, 5 He oioina Kilauea, 6 Noho ana Papalauahi, 7 Ke laualii la Pele ia Pima^ y Ua one d kai o Malama, 9 Malama ia leaua hoalanaka, 10 O kipa hcw;i kou aloha ika ilio, 11 Ho ilio ia, lie ike rna ka huelo, ' J 'h" lonaka hoi au, he pua laha ole,

13 K nana ia'u ike kanaka, 14 K ht;a aku c o mai no—e—> Nana aku la keia a o ka hoa iki ole mai oke kaikuaana mai loko mai o ke paahu, ke mau la no kana wili ana a paa; m.uiao iho no keia, aole no he aloha o uakaikuaana nei iaia, alaila, olelo iho la oia iaia iho: "E kala wale no ka make, i kan hale nei r<o." K hoomaopopoia o Puuonioni helu ekahi keia kau i hoikeia ae k. Ao ka Puuonioai mua no keia o na kau Hiiaka. He elua no nianao nui o keia kau a Hiiaka i paeaea aku ai ilalo o Kilauea, oia hoi, ka mua; e kau aloha aku ana no oia i na kaikuaana, a o ka oi aku nae ja„Pele, e akahele hoi ia aole e hana ino i ke aikane a lakou, ia Hopoe, Oia kona olelo ana'ku ike kaikuaana, e malama ike kanaka elike me laua ke ano, o noho auanei hoi a mahope lilo wale aku ka hoomoamoa ana ame ka malama ana i ka ilio ka mea hoi nona ka ike aia ma ka huelo. A oteio aku la nohoi oia i ua kaikuaana nei, he ilio no ka ilio, aole ia e loli ae ana i kanaka, a he mea loaa wale no ka ilio i ka lalau ae, aka, oia mea he poky, elike no me ia (Hiiaka) aole ia he mea loaa wale i ka lalau. ae ma o a maanei, a oia kana i kau aku ai ma ke mele, he mea laha ole ke kanaka. 0 ka lua o. na manao a Hiiaka i kau aku ai i keia mele, oia kona makemake ana e ala mai ke kaikuaana a kahea mai la hoi iaia e hoi aku, a i ole, e haawi mai la hoi i wahi aloha iai'a; eia nae, he ole hoi ka maliu mai o ua kaikuaana nei i kana uwalo aku, No keia pane ole mai o ke kaikuaana, iho mai k laua nei a kaa ma keia )]uJi o Puuonioni, au hoomaha iho la. A Kuliu, ku hou ae la o Hiiaka, pii hou -aku -la a luna o Puuonioni, kiei hou aku la ia lalo o ka lua. Ike aku la no keia i ka nonoha mai a na kaikuaana, ka moe mai no o Pele, ia wa, kau aku la keia penei: Helu 11—Na Hiīaka Keia Kau. 1 Ku ka makani ke kaunu moe ipo, 2 Ku au hele a noho oe, a noho— 3 A noho ana ka awaawa, 4 Na mokulehua i uka o Kaliu la, 5 Liuliu wale ke kii ana oke kane ika loa la—e. Pau keia paeaea ana a Hiiaka, alu hou mai la oia ma ■keia huli o Puuonioni, a hoolohe aku la o ke kahea mai a ke kaikuaana mai lalo maī; aole nae he wahi mea a puai wahi leo mai. Noho keia a liuliu iki, pii *ku Ja keia a o-u hou wa iiuna o ke oioina, ikeaku Ia keia ua aia ae ke kaikuaanp, o. Pele a noho iluna; a he ano kua kii hoi ke ano o kana noho ana mai. Ia wa kaxi aku Ia oia i keia paeaea. Aole i pau.