Kuokoa Home Rula, Volume VI, Number 28, 10 July 1908 — Ka Moolelo Kaao o Hiiaka-i-ka-Poli-o-Pele [ARTICLE]

Ka Moolelo Kaao o Hiiaka-i-ka-Poli-o-Pele

ī /i()i>!><)H<)ifon() hou i</. ehke ;uc int /ittn'/cc ,}Joo}r!f> (liiakna kn !,'miui ii <t///c Ah<ui.

i;t;:• /\ iv HOOMAKAUKAU OIIIIAKA-)-KA J'OLl -u-PiiKK NO KH !vll A.NA IA LoillAl' - K.A HklA'. IH: AN\ MK PAI'OI'ALA'K —Hmaw.m mk, WauinKO>K\U - P.UI i\'A r<><) 0 NA Akua o Panakwa i kj-: Okua i: H;i \ī;-\. HGOrGN'OT->()XO Ma ka lalani i o kc kau o H'iiaka IL>!u 11, m;\ ka popa o ka pulo i haln, ua komohowa ka lmuolulo ''m'lkuni ,1 maioko t>u\ lalani. 0 l:a polnlei, iie '''malaiia" n ps'ivi <• heluhehi ai ia laUnii: "Ku ka lw k:iunu uhk: ir>o." iMka Kaka' . I[KI.U 12 NA IiIIAKA KluA 1. Ivu kii ;i kaLa i Mana—e —- 2. oka ulu ohia i Nanawale —e 3. Ku noho nan;i wale .'iku no keia ia oe, 4. Ho mai ka ihu a hek: ae au. L nei kau a iīiiaka i paeaea aku ai i ke kaikuauna, ia Pele, ua hoike muopopo aku la no o Hiiaka i ka noho kuakii mai o ua kaikuaana nei, me ka nana mai nohoi o na maka, aoie pane leo mai; a oia ka Hiiaka i kau ae aiv "O ka ulu ohia i Napawale—e me ko i;: hoike pu aku nolioi iua nei, he ''noho nana \vale aka no" ka ia aei iaia; a nonoi aku la hoi, e haawi mai o Pele-i-Honu-amea i ka ihu a hele ae ia.

Ua lohe maopopo o Pele i lu;iu kau aau'ku a Hiiaka iaia, u ia \va i pii ae ai ka ukhiki ilok-o onn, n pane p;iki!fe mui la oia i ke kaikaiAa: "He keu hoi oe a kahi leaikamahine hoohune nui waie i ke koiokolo mai. Pii aku nei oe a ka lapa manu ole, ilaila oe nonoi mai e'haawi aku ka ihu ia ne. Ihea nohoi oe ilaio nei, honi iho ka ihu. Ii f e kela wahi kaileamahine, ina he molowa kou, aolie ou makemake e kii i ke kam* i loaa ia'u i Knuai, aiaiia, e hoi mni oe. "Eia kn'u kavioha ia oe, e Liele oe, Aohe ou manao ana mai, he wahi kuono kon o liope noi', Aohe auai, aohe i'a aohe kapa o hopo nei. 'E hele oo a loaa ke kane i Haena; a e kapu ko ieino, nole e piii -aku iaia. Aole hoi iaia; aole nohoi i kahi mea o ae. A i iko' a\i, ua haule oe i ka hewa, a i 010, ua honi p t !ha oe i kuu kano, ina.ke oe in'u. Aole ou o ola. Mako on. make pu me Loihau." IkoHiiaka lolio ana i koia. pano pakike ana inai a Pele, ia wn i huii ne ai lmh (Iliiaka | a iho mni la inai luna mai 0 k;t pvai nna i noho ai. llio mai la keia a Inaa leahi kalui, i:i wa pane akii la kein: Oi noke aku nei au i ka mvalo i ka liukn o kakou, imka niunao la hoi, e inaliu mai ana oia i ka'u hea aku, heole nae k;L pi mai o kn ihu a un luikn noi o kakou. Iki kipaki.i mai. nei oia iu'u o he!oj ine ka noonuo 010 hoi, hunohona 0 ];o|k.\ A»lie 'i/. aolu' i'a. Ua luako mai m:i oia. Ui'u, he make waie uo kn'u [Kipoiia, ko pill kuii kiiio nei mo ke lume a kaiia o kii nku nri i ll'aeua. Nol.iila, o uhaele kaua. Aolie a kaua manuo ana akii, pono ko kaua o hope." L'uu keia. inau olelo :i Iliiaka i knhi kalni, ia Pauopn|ue, ei ko laua helo mni la. no ia. 0 Hiiaka no manuia u Pauopalao no inahope. Oia hele o hiua nei, a niainua o ko laua nei hoea ana uiai i kahi i kapai.n o Pohakuloa, lohe ae lalaua nei i ke kani ole hnki wale a kn leo u na manu. Ala_ ila, paue mai la,o Pauopalae i ka lianai: 'Kohu hauwaUiau nua hoi a ka lau kanaka i ka nahele ke kani kupinai-a ka leo o na mnnu." Alaila, pane, aku |a o kliiaka: u Hc oiaio hoi ia nu i hoike maī la. A, auhea oe; ko puoho giqlokc a hauwalaau ano ole mai ka leo o na mann, elike we ka Kaua e lohe aku nei, alaila ua pa maka kanaka ia. Me he mea la, he knuaka ko inua aku nei o kaiia. He wahine," Hoouiau mai h no laua nei i lea hele ;inu a lioua ana iaua nei i Pohaku-10a... Ia wahi, huli ae ia o Hiinka, a pane nkii la i kalii kahu i );a / aiia'ku; "O lA)hukuloa keia, n lie loa ka imiua (j ko aloha. C ko ia. noi ko kewhin, aia i Laloimeliani, kokoke i ka lae i.i Kae ia. v Alaila, hoomau mai la no laua noi i ka hek; anaa (u'ki jaua nei i Puuenaena, a ia walh loh(! laua iiei i ka alala mai o ka leo puaa. Aolo nao maopopo ia Pauopalae kahi i api);i niai ai o ua leo puau ne.i. liia ])aha pono mai o luua, a i 010, uia j)aha vna ka. aouo hema īnai o laiia., a akau pahEp -!a va pime mai la o Pauopalao "H« 100 puaii hoi keia o ka'u loho ana;kn nei, e alala

mai an,3. l'.ia ia hoi maiu'a <> ki\i;> p'.n.i e alnla mai nn'. Kia pah i i»amifi jx>no mai o k;ui. t ; eia paha ma kai •mai iH'i <> k'iua, i o!,-, e-ki pah.i mauka mai o kaua?" Alaila.p., 1 >ln, !kr kahu. "He puaa 1; " 1,1 i ' ' -a-piina; he paaa 'nohuikou:;!, iie hmin.u i,-i Oia mau puaa nao a ' ehlil, iu- m.lil )«,.«„ II:.. u:., I.I.; !, (.) l>.'| pn;u l'OHa lvl ICO 3. lv.i, ( a i 1i ' ; ,-](>[. nannu; pono nuEoL.-.it. f 1 v i i i nana kt 'ipuaa. Ue P r,;i:i »'> •" i I r:i kua::nn;i m:ii-:<>na 0 kiikou.y Pen,-;; ; iTi;'uj f.j.-o ai i t oe,- he keia » ]sweia mai ana no illcl o ka i oimm mai ai o Pauopa'a'-: hi Hii- . Pan ' ; ;, / £U la hoi o Kiiaka i lenhi I-nliu: ''li kaia wa!o au i ikv; mai nei i ka pii mai o noi wahaie mt.ka i;ii ana i' ka puau nia kona niau iima. l.a oe i kanuiiio niai ai ia'u 1 ke kani o!.o hala a na ma'ia, a oleio mai ai nolioi oe, he kohu hauwalaau ana i.oi u I;a Uu k-uuka i ka nahele ke kauii knpmai a ka, Ko o na manu. A pane aku ai nohoi au ia oe, i kn ol -?!o a.la'ku, he kanaka mamua mai o kaua; he waiune nat>, 0 nei wahme, o Waliineomao kona inoa." K.e iiL'ie !a i-uia nei, k- - okāmailio 1a no U ua. Aole i liiilm l;a laua nei hele ana'ku, halawai aku ia laua nei me kekahi wamne e hii mai ana i !<e!cy}ii wahi puaa'unku. He wnhi liiwa pna, us. wahi p'uaa nei. A. inu lakou ncj, ia \va aloiia aku ia o Hiiaka ia Wahiiieomao meka hoopuka pu ana aku hoi i kona ; noa: "A!o--ha oe, e Wahineomao." liaawi mai la nohoi o Wainneomao i konaaloha me ka olelo ana n;a;': "Nani wa!e ka. hoi ka loaa o ko'u inoa ia olua, oiai nae he mau mak'a ma'ihinl ko olua ia'u. Ov-rai ko olua mau 'moa." Pane hoonaionalo aku k hoi o Hiiaka i k'-: i ana aku: "0 /wt ko'u inoa, ao hoi ko ia nei. No!a;!a, o Ku, o Ka maua e hele aku nei. "A e uhaele ana kaolua huakai i hea?" i ninau mai ai o Wahineomao. u He huakai makaikai ka maua e hele akr ;-ei. Maa r ■nei aku maua a hoea i iiilo Waiakea; alaila, mai Hilo aku maua, a hoea i ke ala ulili o Hamakua; a mai Hamakua aku maua lioea i ke apaapaa o Kohala,'., "Kahuhu!" wahi a Waliineon:ao i kamailio mai ai, me ka hooman ana niai. nohoi ike kamailio ana: "He mea makemake kena na'u la oka huakai makaikai. Ina la 'hoi aole keia wahi ouo puaa'a kuu akua, ina no la maaīiei ka'u huakai hali hou i hope,'a hookahi leo'u helepu ana me olua. Pehea la auanei ka ]tono? Oia pii no pnha ko'u a hoe.a i ka lua, akid;i aku la i kahi alana noi a kuu akua, a, ia hoi ana mai hoi, ua hala olua. Aole olua e foa;i mai ia'u. Mamina wule ka hoi ka huakai hele," Aule i }i!iu.