Kuokoa Home Rula, Volume VII, Number 4, 22 January 1909 — He Moolelo o ALAMIRA. Ka Ui Hapa Paniolo o Sepania. [ARTICLE]

He Moolelo o ALAMIRA. Ka Ui Hapa Paniolo o Sepania.

MOKUNA XVI KA PIOO NUI MA LADANA—KUU HOAPILI, AOHE AE NEI—LIULIU NA MOKUKAUA AUPUNI—KE KAUA MOANA KAMAHAO. HOOMAUIA. Ae, elike me oe e ike mai la iau, a pela hoi au ia oe, pela a u i ike aku nei i ka haku o kakou, i ke alii Muratima Oia ka paahao a kaua i lohe ai i ka lawe ia ana mai iluna nei o ka moku i ka po nei. Aohe kanaka e aku. A nana na mea ai a kaua i kauoha ia ai e hoomakaukau. Aole no i maopopo mua ia'u oia ko kanaka nana keia mau mea ai make a'u i lawe aku nei, aka, ia'u i hiki aku nei ma kona keena i hoopaaia ai, ua ike mai la oia ia'u, a kahea mai la i ko'u inoa me ka maopopo—Dimora—Ia'u i nana pono aku ai iloko o ka rumi, aia hoi, ike aku la au me ka hoohewahewa loa i ke alii o kakou ia Muratima. Ua lilo maua i ke kamailio ana ma na manao okoa e ae, e pili ana iaia ame kakou nei, kona poe makaainana, iluna o ka moku, a ua walewale loa au i ka hoike ana aku iaia i na mea apau e pili ana i na mea ai a'u i lawe aku ai. A i ole no ia e ninau mai ia'u no ke ano o na mea ai a'u i lawe aku ai imua ona, ua hiki ole ia'u ke huna iho i ka hoike ana aku i ka mea oiaio, oiai ke ike la au, aole i pau ko'u aloha nona ame kana mau hana maikai i hana mai ai maluna e kakou kona lahui kanaka. Aohe a'u pane e ae, aka, o ka hoike wale aku no imua ona i ka oiaio apau e pili ana i na mea ai. Ua hoike aku au iaia, ua kawiliia na mea ai a'u i lawe aku ai nana me ka laau make' Ua pono! Ua pono loa kau hana ana aku nei i keia hana Ua hoopakele aku nei oe i ke ola o ke ahi o kakou. A, pehea: aole anei ana wahi olelo kauoha i haawi mai nei ia oe no ka mea e pili ana ia kakou nei, oia hoi, no ka mea i pili i ka kakou hana e lawelawe ai mawaho aku nei i moa nona e pakele ai i kamaiho mai ai ke kuke ame ka ninau ana mai nohoi i ke kuene. Ua ninau mai nei oia ia'u i ko kakou nui iluna nei o ka moku, a ua hai aku nei nohoi au i ko kakou heluna nui, a pela nohoi me ka nui o na kanaka Irelani o luna nei o ka moku. O kana i kauoha mai nei ia'u, wahi a Dimora, oia ko'u hoi ana mai a hai aku ia oe me na hoa o kaua, e ku kakou me ka makaukau no ka wa ana e kahea mai ai, nolaila, o ko kaua wa kupono paha keia e hoolauna aku ai i keia lohe i na hoa o kakou apau. Ano, e ka makamaka heluhelu, e haalele kaua i ke kamailio ana no na wahi kanaka, Mura a kaua i ike ae la, a e huli ae ka kaua kamailio ana i keia wa no Pablo. I ka hoi ana aku o Dimora me na pa mea ai ana i lawe mai ai, ia wa oia i noonoo ai i kana mea e hana ai i moa e hookoia ai kona manao ame kona makemake Ua ike oia e hele mai ana o Koromaka e hoomakakiu iaia ia po oia hoi, e hele mai ana oia e nana i na puha ua make oia (Pablo) i ka laau make i kawihia ai iloko o ka mea ai i lawe ia mai ai iaia, e Dimora. Nolaila, hooholo iho la ola i kona manao, o moe ola iluna o ka papahele o loko o ke keena ona i hoopaaia ai, me he mea la, ua make oia. A i na i hiki mai o Koromaka, a oia wale no, aole hoi ona kokoolua e ae, alaila, o kona wa ia e hopu ai a paa o Koromaka iaia, a hanai aku oia i ua alii powa nei, no na mea ai ana i hoomakaukau ai i mea nona e make ai A ke ko keia manao ona oia ka wa ana e lawe mai ai i ka mana apau o ka moku a paa ma kona lima. Ua manaoio loa oia, ua hiki iaia ame na kanaka Mura o luna o ka moku ke hoopaa i ka ikaika huiia o na kanaka Irelani, i na kue mai ana lakou i kana mau kauoha. A ia manao nohoi ua Pablo nei, aole oia e hooluhi mau wale i kana hanai ma ke komo pu ana mai e paio me lakou, ina e ulu mai ana ia hana mawaena ona me na kanaka Mura e kakoo mai ana iaia, ame na kanaka Irelani. Nolaila, haule iho la keia maluna o ka papahele a waiho ino iho la, me he waiho ana a ke kanaka ua make maoli i ka laau make. Laau ke kino, mauana na lima, nukee ka waha aa ka maka, kahe hoi ka haae o kona waha O keia mau ano hana apau a ua Pablo nei, he mau hana ia i maamaalea lou i ka hunaia e ia. O ka hele keia o ka moe ana a ua Pablo nei a kulu ko aumoe, o kona wa ia i lohe ae ai i ka nakeke malalo ae o ke keena ana emoe ana, a hoomanao ae la ia he mea kekahi e hoea mai ana mai lalo ae a 'eomo komo iloko o kona rumi i hoopaaia ai. O kana mea wale no i hopohopo ai ia wa, oia ka hoea ana mai he kanaka okoa loa, aole hoi o Koromaki Aka iaia e nalu ana ilok iho ona, elike me ia ke ano, oia —ka wa i hemo ae ai ke pani o lalo o ka papahele o ka rumi ana e moe ana.

Hemo malie ae la ua pani nei, a poha ae la he wahi malamalama ula wena nuku. Aole nohoi i huhu mahope iho, ua kau ae la iluna, ka mea i pii mai ai mai lalo mai, a ke ike aku la nohoi ua Pablo nei, aole ia he mea e ae, aka, o Koromaka no ia, a ia wa oia (Pablo) i olelo iho ai iloko ona. Make loa oe ia'u e nei puuwai eleele o ka aihue ana mai nei i kuu luhi. Aole loa oe e ola ia'u, he make kou pono e noi powa lima nui. Oia i keia e h{illegible} ana i kona noonoo, elike me ia i hoiko {illegible} hele aku la ua K{illegible} ma ko ia nei wahi e waiho ana me he kanaka make la. Oia hele ko ua Koromaka nei a ku pono iho la ma ko ia noi aoao hema. Aia hoi keia ke waiho la me ke oolea oia no oe o ka pauku wahie mamane, maloo pono. Ia wa pekupeku mai la ua Koromaka nei i ko ia n{illegible}i aoao Akahi peku, alua poku, akolu peku Lohe ae la ua Pablo nei i ka olelo ana ae a ua Koromaka aei Ua make loa ua N{illegible}ia iho nei A o kou hopena iho la ia e keia iho eleele kauwa. Ma{illegible} o kou make ana e nei iho, ua pau ko'u pilikia. Aole loa e hiki i na uhane lapu o ka po, ko hoopakele ia Alamirama iloko aku o ko'u mau lima Ke ike nei au me ka hoohewahewa ola, ua laau kona kino, ua mokou mau helehelena apau, a he mau hoailona oiaio keia, no ka mea i ai i ka laau make. Ma keia wahi, hooki iho la ua Koromaka nei i kana kamaiho ana, a ia wa kukuli iho la oia ilalo ma ka aoao o Pablo, a kulou iho la kona poo me ka hoohaliu ana o kona pepeiao maluna pono iho o ka umauma o Pablo. Iaia i hana iho ai pela, o ka wa no ia i paa ae ai kona puana-i ia Pablo. O kela kino u a oolea o Koromaka, elike me ka kaua i ike ai e ka m{illegible} ika heluhelu, ua lilo ia mea liilii loa iloko o ka pohe lima o Pablo. I ku paa aīia o ka puana-i o Koioim'U ī ua Numii Nuhia iiei, ua ka oe la oia in Koiomaka dqc ka ikaika loa a hina ilalo nia una uka papahole. Ame ka hiikiwawe lo.\ nolioi, oiai e hamamh. di,a ka -naha ai a-i u uu powa nei, hahao ae 1» o l'ahlo i na mea Al ana i puolu ai a inalama iloko o ke ktn\de il®ko o ka waha o ua Koromaka nei, Ua hoao lioi D Koiomaka ine kona īkaika npau e i»ni ī niea y euio ai oia niai ka pnliki paa ana a I ahln, aole nae lie wahi mea a lemo ae. Ehki ka niu oka īkaika o kana houo ana e pahomo aku kona kani a-i mai loko aku o na umii hao kila ana o na mananmna o Pahlo, pela ka īke ana iho o uu Koiomaka nei i ka o kona kani a ī me he mea la e akaa pu ae ana uui ia mea a. kaawale mai kmia wahi ī pili ai. A. i ko komo aaia o na pnpo mea ai-laau niake ana ī manao ai na Pahlo o hooiuiu maikai ia«mau popo mihulu.W hoao la ou e kuhea melui 100 nui, em nae. ua hala ka wa pfono e puka malaelae mai ai kona leo, nokauiea, ua piha pu aku 1« kona wahi īna īwpo me» ai awahj a a PaWo e noke ana ika u o ame onou ana i]oko oka upoho o konn waha Elike nie ka fa i malulo ī ka popo .inhiilu 1 huln u iho iw kona wahi e īniau .ie ,ii, a Una oiu oie ae īluna u ka īlik.u hde kl neJ 1 Wniho onl ole 11,0 ai «uilnna o ka papa I nei iva o w.uno oni oid aiu o Kororaaka, la u i ala ae ai 0 ahloi a wehewohe ao Ia ina īli hoopaa oka pahikaua a ua Aln powa nei une īa mau mea hauhoa !ho la oia a paa koua man hma ame kona inau wawao Ala manawa ī olelu īho ai ua Nunia rteK _ A 1010 oe enm lapuwale nui o kou aihuo puuwa, eleele ana 1 kuu haku wahine. Ua manaoio loa oe iloko o ka haaki-i o ou uaau, e malee ana_au la oe ī keia po, a ma ia ano hoi, e hiki ai 1 kou manao kuko eleele ke noho lajiakila aku maluna o ka all 1 * n bi ui nie ia hoomanawanm. Maanei kou kino e waiho ai, a, hiki i ko'u wa e īke ui ua kaa kera nioku holookoa aine na uiea apau uialuua uiu iluku o ko u pohohma, oia Wu wa e ku ma. ai , kou heana kupapau a kiola akn iloko o ka opu o ke kxi Pau koia mau olelo a ua Pahlo nei, o kona wa no īa i īho o. 'U ai ma ko a'apii u ke alahole huna o k« rurai ana ī haalele īno ai I keia iho ana aku ona, ua pani aku la no m i ke pani a ka puka o ka papahele malun» iho. a hoi ae ia no ka pili oia *ahi eiike me ka wa i kinohi. 1 keia wa, īho lon aku la īa a komo īloko o ka hale pauda mai laiia aku hoea aku la keia i ke keena waiho o na aaliu kaua o Koromaka. Komo keia maloko oia ruini a Lomo īho lu i ka aahu kila »ooluu omaomao o Koromaka ī aahu ai ina ke kahua hakoLo. 0 na pono nohoi apau oia aahu, a laa ka papale kila hulu omaomao, ke kua! ih hooluu oinaomao ame na lako e a« apau e pono ai ka Naila o ke Kapakila omaouiao, oia ka ia nei o ke 10 ana awe k *.kahiko ana. īaia noi iho. 0 keknln kalnko ano e a ia noi ī kaluko iho ai inaluna ona, oia ka palo mnka poo iho hae hooluu omaomao o Koror«aka. Ika pn U pono ana o keia mau kahiko ajuui maluna (mß> ua like pu loa oia ine ua Keikiahi powa nei o irelani. Aolo ona wahi hlo ioia nai ma ke ano o ka oiwi kino ame ka Liielue a paihiiln nohoi <> konn kulaua iUi helu iho li ua N .hia Pahlo no, « haua-)>h , ko ann u Haua.hk. i ka ua' n.,,1 oka hano haweo o kona anu apau a he Ke.ku.hi Koiomaka maopopo ia ke nana, aku Lalau ae la ia ī kekahi kui kaua a Koroinaka, a pela boi me kekahi ole puhi. Ala wa haalele iho la oia i ka rumi komo kapa. Ma kona wa i puka aku ai mai loko aku o ua keaiu noi, ua hale pololei aku la oia uoke keeua "Kahina". I kona hoūki»aua akn 1 ua keem, nei, ike aVn la ia «ono mau koa (Moor> ma ku puka komo. ma V, * , he poe k.ai Inkou ma ,a w. l ln o ke keena "Kahina" kahi a ..lamua Ala\aie/'i 0 «oh,, ana mo ke kaumaha am o ka lauiuu niu, ue ka hiolo mau ma nohoi o koua m a u waimaka ma kona mu, papalina no Walaka, kaLa ipo aloha IkaikeanamaionakoiMuni.ua nei o helo aku .u,» ® e knna nui a kulann kaukawoh, oia ko lakou Wa i haa w mai ai ī ko hkou alohi elike no me ke rloha mau oia jiio a lakou e haawi ai m Koromaka, nokamoa, ua manaoio loa nu 00 0 ko lakou alii a hakw o,«,o uo koia e hoi aku nei ISu u.\ poe koa nei hoi ka haawi am mai x ke aloha nei, he kunou wale no ka ia, nei lioko oka paikiw hou o nu me ke kuio a kauni kanana nohui. m, he mea la o Korornaka oko a no u ma na auo ajiau laia i komo aku ai ma ka puka o ke Kuoina, ik. uku 1« la īkana hanai aioha ia Alanuia e noho una inaluna o kekali, noho pulu me ka pahilu ana i kona mau maka me kd hainaku Ko iko akula nohoi ua I'ahlo «<i, eku ana he ma*,, ahilioa liu lanl elua me ohina mau koa M,ira ma ku puka e pii a ku «i a hooa ilima o ka ouolei r> ka īnoku Oiaioia i helealeu ai nokahi.o neilio una o Alumin, uu uiuwi LuaU.a ua rr ,ui alnkua nei i ko l,,ua nlr,J.., hia. uei. «'iwlh nohoi na koa Mura,