Kuokoa Home Rula, Volume VII, Number 10, 5 March 1909 — KA AHAOLELO TERITORE 1909. [ARTICLE]

KA AHAOLELO TERITORE 1909.

I//\ JĪAK\ JCIIA —PIMONO, Kin L'". AII \ SI'jNATK Ih'luliehi i'Kalm.'i k;i Jlila (Helu l) n Kueln, i.' k.u<t!iv ,u..i ī h«>ik t . o n.i l'U.i tuo īu lilo iiun ija hmakiiii tnu i ī'l lt llh;u>J<>] ( ,, W.\ilio"a w>\,\ lulululu ilvh\ ki l'.il.i {11, ln 71 a M ik il.« I'ih i k.i ukni.. .in.i <1 n.i .11| i c iui luii.iliiiiMiiMioiHiim n hnnhonko kuu.ilia, :i pola iiku, uiiii loku m> <> l;i. m.uw.u o 1 111,1 , Kek.ihi l,ui !,»ru Ik.oim.i, ihi k<- kn !> nu .u.i IKt 1.l |UK> iM;i ki' noi ft lvUi'lo, w.ulnu.i k:i fsih (Hi'lu ,51) u t\ uuik », no k>» heluhi'l» i-ki.lu. l'ili k. u ī u,i. i>.\l,i]i.Ua o loko « k.\ w.iihoiui jiftlnp,ilii iHooli'ln k.iluko o ki« nupuni, ma'ko .»nn i- liK, i m.iu nie.i lioike kui>oiu> iiiui.i o n.i :\ha hookolokolo, i>l.i ke «oi :i K.uuik.i, w.uhoi.i k.t Hik; (Ih-lu I) pih i na i,|„ i(t,on«'/L> no kii liohihelu eln,v Hoh> :u:i k.i holiuvtu ohi.i k.i Hi!.i (lli«tu ISI :\ K\irto « h,nhoi .\n,i i 1 o,ui l.nkim nmi k>' 'l'enioip m.u :i ī na K il un, .\ h.uwn.i ī ki' Koiui(<« Kuimih.uu hh> l.o,»,» W'.uliom im ia Kmnit<« k.\ Hil.\ (Ui'lu l'i) .\ kue >>, no oku l.nkini li.ile hooluu.iliin.i, haleain.i, lule ltot(.le, :\ pel.i ,»i,u, i kuuke mo ki lnnii.i k.maka 0 Lilu i ku «t ia m.iu utu> lul(« H.i.iniu k'\ lsii:\ (llelu l'S) ,i Mtu ī ke Koinūe ilookolokulo Ue M\n.\\\.u Ui'ia v ht\iv\v\ :\n \ ī k.i uuiiia hoohil ilr\ln .i lumpu luui ui.u k.\ olulo lioolio'o iku .t n,\ Knijiimn:i W;\)on.\ «\ i 1 a Alt \ Kivai>nni. AU ko noi a li.'hikiiu.i, k i nu«a inna kt V,iU (Ih«hi i 1 ,!)) lu.uMW, uo u hil.i i ke KomiU' Kutnuliu.ni u e I.oia k hoihoi an.i koia i ni uku fuxip.ii ini koih.i i I(m,\ ni.i na ,ih:i ap.uu, a pilu īi.i lo.\a oih.iuu it,akai no na K.ihuia il:i:l\vu,i k:i t īl.i (lli lu Itl) .t r>ck,\, ia Kotoite hook.iln lIU I'ili keu no n-\ 1 ul iīn h ih' Hin.i liule lu>tele ī *r"><> m> Honolulu nui, HUo ine W.uluku, \ ī >1:5 m,i ni \v iln e ji« Ma ke kauolu ,t k.i l'eie-nlen i, h.i.uui.i k.i B)H (īli'ln ,'>2) a l'i'kii i ko KouiUi' IKn/kL.lokoh, l'ih ki u i ku kohii l>.ilola u\ .īii ui na loii'i liulu nu olu.iuli.tu, uie ko I.ikoii niau hoiie, l uku u n i lun t n ui i l.oho li.ilot i i> ke K'il iiul <« kcli .une keui Kihin.\, .\tne U-l..vhi iiuiu lu>ohU> e iu' ll.i.i\M ,i t liila [llelu JUJ n kilm iwok.i i ke Koinili. Uookolokolo, no ka lawe an i o kt aupuni ī n:i .iini kuliMiii o ni kuuika no n,i h.uu aupiHii lle hooloh ki'U uo k i t :t'llvii 4 l 'l o ii'i ivinaw.ii Hoopoiioponoi-ft (_oi i luu, La L aiiku tl. r >Ju ke A.m Kiul.i Hauau, |Hy,J Iloopuineu k.i iiiiouoo :i ui i n,t liool.ohn oih.ina ,i l;c h u■uiu, oi.i kt noi :i .M.ikiie, » I'uaku IIALi: I.UN AM AKiVAf V \> A t Heluholu ekoluiu ka Ilila (Holu "4)'a Kuelo, "e kal.ohA :m:i ' 1 i ° '° a ' V lllC Ua luu^*lja P ft P a huiakiiu m:\i :i ī ka ... V' aiho ' a n ,° heluhelu ekolu ka Uila (Ilelu 71 :\ M:ik:ite, pui i kn ukuia aiu o. nu (l.tl:( o n:i hinahoopoiionoiio waiwn j lunahooko kiuioha, a pelu :\ku, uui loko no o ka wniwai o h„o--poiioponoiii an;t. i k<>kulii luii (i(>rin luioii;t:i, no ke ku b.>n:t anu iio ia poe. M;i ko noi n Kuolo, tvailioiu ka Bilu (Helu ;U) u tvvuuku, no ka heluhelu ekolu. Pili keia i na palapahi o loko o k.i waI'WII/I I)«l;tp:iln irfoolflo knhiko o ki- iiu)umi, mn N ke ano o iilo i īniiu niea lioike kupoiio imua o na ah:t hookolokolo. Ala lee «oi a Kauuka, wuihoia ka liila (Holu I) pili i na lilo ahaolein no ka lieiuliuiu eiu:», _ Holo uia ka helueelu elna ka liila (Helu 18) a Kuelo. o hoin,\;l i na loaa laikini niai ko Toritoi*e niai u i na Knlana; :\ haawiia i ke Komite Kunniiiana nie Loiviv. W'nihoia no ia Koinite Ua Bila (Uelo l!i) a Kue o, no nku Inikini liale hoohmiilima, halo aina, lialo !>otele, a pela aku, i kulike īno ka Iniina kanaka o kaiii i ku ai ia nu\u :\tio halo. , llaawiia k;t fiiin (iieiu 2,5) a Mua i Kt>mi(e Hookolokolo Ile kanawai keiiv o huawi nna i «a mana hoolialaliala a luiopii hou uiai kt\ oleio hooho!o aku a mv hoiniKina Waiona a i ka Aha Knapnni. jMiv ko noi a Kohikana, k:t niea nnua ka 13ila (llolu 150) luiawiui no ia (nla i ke KomiU; Kunmhuna ine Loaa. K hoilioi anu keia i na uku hoopni 1110 koina i loaa m.i na aha ajiana, a pula īia loaa oihana makai no na Kaliuia- Haawiia ka r!ila (Hulu Ul) u Bcka, ia Kotnite hookuhi no. I'ili keia no na laikini hale aina. hale liotele i $50 no Honoluhi nei, Hilo me Wailuku, a i ma n.i walii e ae Ma ke kauolia a k:i l'eresi(len:i, haawiia ka Bila (Helu 32) a Bfki\ i ko Komiie Hookolokolo. Pili keia i ke koho halola ia ana-o na luna hulu tne ohiauhau, uio ko lakou mau hope; euku ia na luna iuuta kolio balota o ke Kalana e kela anie keia Kalan:t, aine kekahi niau hoolilo e ae. llaawi a Jsila [iU'lu Ui)J a Kiiinawoka i k,e Koniiie Hookolokolo, no ka lawe atn o ke aupuni i na aina kuleana o na kanaka no na hana aupuni. lle hoololi keia no ka ' auku 491 o na Kanawai Hooponoponorft (_oia hoi,ka L:\ukti 1452 o ke Kan. Kiviln Hawaii, 18i)7j. lloopaneein ka noonoo :t:ut i nn hookohu oihana n ke Kiaaina, iiia ko noi a Mnkate, a Pualua. L\ 11a<v Er.r\iA—Foaii.a, l'ui. AHA * t {h'h'holu ekoluiu ka' 7īiht (Hrfu 4) n Kuelo, c kaLolia .-ina 1 hoiko o na loaa tuc na iilo nmijjiv papa luuakiai mai a i' ka aliaololo. ... no ka in-luhelu ekolu k;\ Hila (llelu 71 a Makale, jnu i ka ukuia aiia o na (lala o na hinahooponopono waiwni lunahooko kanolia, a pela :lk\i, inai loko nu o ka.wniwai o hoopoiniponoiii ;iua. i kok;ihi hui hoiia hoop.ia, no ko ku h.ma ana no ia poe. Ma ko noi a Kuelo, waihoia ka lii?:t (Holu ;M) a tv\nuka, no ka heluhehi ekolu. l'ili keia i na palapala o loko o ka u-a-īhona pnlapala nioolelo knhiko o ko iui]iuni, ma K ko ano o lilo i nuiu niea hoiko kupono imua o iu alia hookolokolo. Ma lee iiui a Kauuka, \v;ii(i.>ia ka Hila (Me/u I) pili i na iilo a/uolelo īio ka lioluhuiu elu.\. Holo ma ka helueolu eliu ka Hila (Helu IB| a Kueio. o hoiluu īiuu i aa loan lnikini nmi ko Toriu>ro mai a i na Kīiiana; a huawiia i ke Kouiito Kumuiiana nie Loau. W'ai'hoiano ia Koinite k:\ Uila (Helu l!i) a Kue o, no uku laikini hale hoolimalinia, halo aina, hale Hoiole, :v pola aku, i knliko nio ka luiina kanaka o kahi i ku «i ia mau atu> lule. Haawiia ka Uiln (Ilehi 2s) a Mua i ke Koiuile Hookolokolo Ke knnawai keia o haawi an:\ i na. uiaiiii hoohalahala a honiiii liou uiai k:v olelo hoohoīo aku a iu\ hominina Waiona a i ka Aha Kaapuni. Ala ke noi a Kohikana, ka mei nana ka Bila (Holn :}()) liaawiia no ia hila i ke KoiniU: Kiinmhuna me Loaa. K hoihoi hiui keia i na uku hoopai me koin.a i loaa nia na :iha apana, a peia aa ioaa oiliana inakai no na Kalana. Haawiia ka r;ila (Holu 31) a Bcka, ia Komite hookahi no. I'ili keia no na laikini h;\l(! nina. hale hotele i $->() no Honolulu noi, HLIo me Wailukn, a i $1C ma na vv.vhi e ae Ma ke kanoha a ka I'ero.S'i/]en:i, haaa iia ka Bila (Helu 32) n lieka i ku Kotuite Houkolokolo. I'ili kda i ke koho halola ia ana-o na luna heln me olii auhau, uiu ko lakou inau hope; e uku ia n:\ luna naua koho balota o ke Kalana e kela aine keia Kalaīni, iiine kekahi mau hoolilo e ae. Iluawi a 'ka Bila [Helu oi»] a Kilinuwoka i ke KoniUe Hookolokolo, no ka lawe ana o ke aupuni i na aina kuleana o na kanaka no na hana aupuiii. He hoololi keia no ka < auku 491 o na Kanawai Hoop<>noponora [oia hoi, ka L auku 1 452 o ke Kan. Kivila Hauaiī, 18[)7J. lioopaneein ka noonuo :t:iu i na iiookohu oiliana a ke Kianinii, ma ke noi a Makale, a Poalua. LIALK LU K \ M \ K A AIX A N A iSa Kaleiopu ni.ii ho Uila e hoop.m ana i k'i lNuku IIMS Kan Hoopniiopi»u>)'V, pili 1 na l>al!tp:tln Ikiuii a na k.iukv e o aua i ii'\ K.inut\n. N aua nuu no 1» hila e pnm »ni i ti,v iumm i lioohum ni na ine.i »110 w.ile lh>Jr, nu I i lu >>iln iu < knlu, kek.ihi.oiaU V>ila ttt:v pili i kiv hnnluii u,i an i o n.i p.u 1. iu tn.i uu U.uui aiipniii k.i hoiipnl.n imi i na pal.ipili liooi v li.ukui

ni.i tl tw. i, tif i \ .111 ,J„ |, c R,in.t«.u e hnopau ana i ke IChHITUI'" ' ' ' L °' " "' x hnoM lnmu ma v 1 \' 1 ] Ll l' k ' l w h " K 1,1 l 1 """"'»» -Ml.i 1 IH.UI PAIH in U K Omkui i Nm, Koiii. iii i ~iiu .nnuun, },\ U u N - ui „ H.uu ; 11 V M'« <'!.>. f\ ri<i>lcn.v |\, pa M *lii i, .»* i >n. K.- h. I. !,1„„ i ) i „, u ~ >, v a )„> ) Mlji m.i p.(' M'|| [ ,x o n,i i\ no Iv«i hookolokiilo jiirc viii *,i \\ m\\ iuiīi Jn lul.l mi n,\ iuli.iH «aiwai hooilin.i, na w.ilh Uhl fll (11, I »MI 11 I (11111(1,11 o kl'kllll IIIMI (l'loill \ » Mul'.im h.'iu.u l„l , lU ihui ui,i i *25 ,ui k. v ni.ik.i--i "n ' Imio h„|.,i |„l«.. \ tl H.uki ln> hiln )m> nii lnma N« Kiin K.- V » ...u,,,, ~ h.i.lilnai.ai „„ |ia ] a . l wLl 'U K.miu h.i. ni.il k.i Oiluui LmulianA ium lu ~„.»lu.iM ,1,1,1, o n.i ~l,a „„ p t ,, u 11, h.h.Mhnh. ki K ( l,, ; i l>w . n, 0 , :l ,V0 K otn , Mllll \ni Aii|>iun ii.. iu „oi)l v»i.\ im.unn. t . knana .uia ilnko o kik.ihi K.ilm.i ii,.iv, iho ~kn o Oalmi m-i, malok» o «a n !ni,r "'i' 'i'" 1 ,'" 11 H,< 1 "' 0 k-a Nakalrkft i M'")( I kt, h,„,1. n I ,1.1 lc<> k Iliui 1,1 i'i Nana nui uo .• Uti,,|,, ,1, i ,i UI 1 ,\\| i <11,, li,vm.>h.> 1 k.uika au)mi)t no ii.i n.ihi o ihilokn nuw.iho ,tku i, Kdlitn.ui, Kalaupapa mc W uLihu \i K Lieiopn ho 01010 I\oolioto e hoiko mai na Inna )H„, oih.iiu 1 1 .11,., 1 hoolihu* .u n.i iU!a kuikawa 0 loko o na kei'n.i, i , noi ui i i 5 [(),<MD i,o |,i al uiiii m.u Aloiv,t m.u a ho, a i k i Jl.il/»») n INipuh' Cjlu lu' 1i,..,p i,t]i.i.i i !,,'l..thi niiui lioa o ka H.Ue no ka, lula k.ui.iu.n .i Kun.i c hi|mi an.i ī ka uku i.i o na poo hana, alanui i. Wm. li" . r H) koiH'l.i k,i oi o k.ina i ka Nakaleka »1 r,O H.uhni'i Uii kam.i l.ila ka a e-hlo nao kana MOO i Ihhihili no k,\ 50 .i N.ik.ikka llo',inii,i „ Aiiiin'.,) ī k.i n.ilou'ale nonua an.i o kan.i mau nil.i luiri ii lit '2, ',1 .",r),7rii('!S a"le t pau i kepaua Jlooui.ii k.i l.un.iV< on,alu no l.n nm loa o k&u pu-a }ioi,a, ua ulnhih ti t ,i,u K.cp vu i k,i Uh'lu .u,a O K«,ni n.ihoi kekahi ī hoiiln ,i i, ī n i p ,iii uk u o kon t tn.xu liaku ma Eauai 11. 12 īn.iu hil v i holo ni i ka heluhelu elua, a baavia i na Ko niU lll.i* oh' NT i t\,UH.iH)I( ii - hil.i e liau .ih.l ī .iuluu ,j 2 keiietd maluna u nt '\.uw.u hot,i!ma i knaiia a e honkuu ani i $5,0u0 wainii, aolo ,mh ui Meanauli mai ka hi'a pih i n a hoopai n ki-k.ilu ni īii K'ioni N.i Uaiki k.i bil,t j>ilx i n.i hona lioopaa o 11.l luilil .111] .1111! * AUIKA LA Hi' iiiii niai Uilo ll.'nia iii.il ī fjO OCO i alanui hou ma ko iu mt o Honohi H'l.lm n.ii ke Kouule Aiu.i Au[ium He oh'!,, hiinliolo k i N'aw iliinu t $20,000 n«, k<> kokua ana i ke KnI iiiiu <> Lilniii ilun.l >.i Liko lie 01010 hooholo maikai ī .110, (ii») nn k" il.unii holopuni o Oahu nei. Na KnaUnaa i nn Le ,I'itita iii ii 1,-, lult»knla mi Knpolm a hoea t lea l.ie- o Kunmk .>l,i Honhih.i m.u i, Pihluh' fShin?l ( ] e lane mni an.i #ia i olelo hoolinli, lio kj ho(,pono]M,n„ m.t i n.v h.uit n ko Komite Pa'i, a hi' hil.i k iii m u Ki'kihi no Li n.iiu iin i na poe pupule. K.t 3r»m.iu]i m.ii h,'ok'k. hoūiiol., kanpale i ka law a„a o 'iiluui nipiiiii Tcrit(irc, li.ihiu a Kul.uukauhale hoi i elua ' ''. ■ . ' 1 i lawolaweia. pka lim.i hookahi I ' V■ '. i,i.ttvai Helu oks //aia, p hoololi ana ī k.i l' K.ui Ho.iiionni'onou, ī hoololiu ekaT. 15 Kan sy ki' K 111 o l'iOi': Ihilu k,t I'il i i* liookun aii'i i di nihau a'ann, kula me kiuo uii i m iku.ik.iiie /, i lakon nuu keiki ina ka heluhelu i'IlH. rpt.pi k.i iltn oki 01010 hooholo a FurtaJo ē kohoia ī Koniiii' wi" ).., k.i it'ii ,ui,v ike kulana waiwai oke IVritore, maiiuili o ki h ui.u ī.uku.i .tni mai e o Kuu.u, īnake »no na Kut Uv ok'lo 1,.,0i)i,ī0 ī ni nil.i I k.i hoikeia .ini ii)'ii ua kikauinoa ke KiaAini ika Eila 0n ī hlo .ilianli'lu, tu halelu na KoruLiua, PeMin.'ma me na Auela o kx H Ue . ],v H.VmV fi- Poakolu, Pkb 21 SENATE Kohoia ke Koinilo Wae no na Kanawii Koho Bil„u apau »> waiho nei inma oko Sen:tte Makatē, Kilīnavola, Kanuiea Kalama nie Makekau Na liohik nu mai i $L0fl,0 , )0 e hookomou m.i k.i hiU Haaivmi, no ua pupu ivji o Kula, Makawao Nana mai uo ) J|o, OrxJ no k;t Oiluna IV» o Wailuku tae Eahulm. NiHnu i $1 ">,()(10 Lio ka. hooloihi aua aku j ke aUnui KuU mvi kn alinni 111 aku a lioea ī ke alanui KaiDL'luinph.t IV, i,i v kelu aoao o kekdh4w.ll t> Kahhi Nana m.llllO 1 111) īu p.ūpu in.u elona ai ka wu 1 nahome uoho ■Mi K.tnil.uii Na Kuelo 1 J I/IO') 1 loaa ona hale hooko'nkolo hou raa r,ihaini il.iiwn.i Ike K.otnttc Aina Aupnm Mai no 1 $20 01.111 ratu pupu n.ti in, L\iuwela. Haawiū ia koante hook.ihi i)0 Okf koi ,1 H 1' Maeilonahl 110 $384 no kona hana an*t i V.t h.ih' hookolok.ih» o Wailuku, liaawua 1 ke Komitii Kumnliani meLoia Līe <,U'l<i ho>!i"t" ka B.ir«unu e uoi 4na i $91,245 00 na hal.'knl.i oH . * •,■«.' 1 > , ~>1» , i'.mn Ino hookahi halekula U kpen . ! 1 ■■; ... li i> i Kotnite Hoonaau.lo. Ki Kuki 1 "»'lO 110 ka hana ana 1 alanui mai Kukuihaele akn 1 hoi 11 l.ih, t. Waipio Hiawiia Ike Kointta Aina Aupuni. Ni Kiielo he hil.i K.umwi u hocn»l»o ana 1 papa KomiEin-i |ua«i hi'l.i 1 luehal.i iiu na apana hookolokolo kaapum apau H.nwii.i 1 k'* Ki>iirte Pu Hl»1o noa k.i helulielu ekolu iia Bjla a Wt,t.,1~ i' lio.ipAU a»a I ki Paukn Kan. Hnoponoponoia, no kl' kutl 11.1 'iii.i. i n.i hiHiluiuhiua ona auu apuni ILiawiu 0 i> i'i K.uttiu ki liihi n.) iii Komi'ūna p.i Ike Eoraite Hookolokoln Ihl.i ll' 111 le. 1.1111 > " !. nit 1 '-i> Komileauhau Ktiilcns.i ! f ' ■ i*-'. • K ■'• 'il •' .i!.'..'! . Komiteauhui Kuil 'i ■ i: ~ ■. ■ \smo m.ihn holo lulota Uialulo me K il.'iiu t llHnholu ekoluin k.-i' Bila (Holu 4) a Kuolo, 0 kal.oha 1 _hojk« o uu loan iuo na lilo maijja papa lunakiai mai a { k:i aiiaoiolo- ' ... Wilillo ' a «p k» lu'lulu'lu «Uolu kit Isilit (Ih lu 7! a ,Mak;U.«, pih 1 ka ukuia ana o.na (l.ila ona luimhoopoiiopono waiwni lunaliooko kauoha, a pola itku, mai loko nu 0 ka.waiwai „ li,u,poimponoia ana. i kt>kahi hui hona hoopaa, 110 ko ku h.uia ana no ia poe. Al.-i leo noi k Kimlo, n-ailmia ka Ih'la (Iloiu .'M) 11 lv:umka, no ka heluhi'lu ekolu. l'ili koia ina nalmula 0 loko o U \Viv;hon« p«htpala iHoolelo kahiko o ku nupuni, maHe ano o liio i niau mea hoike lni])oiu, imua 0 na aha liookolokolo, Ma ke Ooi a Kauuka, waihoia ka Hila (Heln I) pili i na lilo ahaolt!lt> no ka hohiholu elua, _ Holo 11111 ka heluoolu oloa ka Hiln (Ht>tu 18» a Kuolo. o hoiooi uiui i\\x\ loaa hiikini nmi ko Tori(oro mni a i ivx Kaiana; i\ haawiia i ke Koniilo Kumuhana me Lo;ta, W'aihoia no ia Komito k;t ltila.(Uelu t!i) a Kuu o, 110 uku laikini hule hooliinalima, halo aina, hale holele, a pola aku, 1 kulike 1110 ka huina kanaka o kalii i ku ai in mau ano hale. Haaiviiit ka Uiln (lloln a Mua ike Komile Ilookolokolo Ht! kanaivai keia 0 haawi ana i «a iuaiia hoohalahala a hoopii hou u)ai ka olulo hooiiolo aku a ua UomiHina Waiona a i ka Aha Kaupuni. Ma ko noi a Kohikaua, ka moa nnna ka Bila (Ilohi !}()) haawiia no ia hila ike KoiniU: Kuinuluna uie Loaa. K hoihoi anu keia i na uku hoopai me koina i loaa ma na aha .ipana, a pula iiu loaa oihana makai no na Kalana- Haawiia ka nila (.Kulu 31) u Bcka, ia Komile hookahi no. I'ili keia no na laikini hale iiina. hale hotele i $ōO 110 Honolulu nei, HLlo me Wailuku, a i $15 ma na wahi e ae Ma ke kauoha a ka Peresi(lena, haawiia ka Bila (Helu I-i2) a Bt'ka i ko Komilo Hookolokoh». I'ili keia i ke koho balota ia ar,a x, na luna helu nie ohi auhau, uio ko lakou mau hope; e uku ia n;v lun:v naua koho Ualota 0 ke Kahma e kela ame keia Kala--11», amo k«kahi mau hoolilu e ae. Ilaawi a 'ka Bila [Helu oi)] a Kiiinawoka i k.e Kouiiie Honkolokolo, 110 ka lawe ana o ke aupuni i na nina leuleana ona kanaka no na hana aupuiii. ]Je hoololi keia no ka ' auku 491 0 na Kauawai Hooponoponoia [oia hoi, ka l aukn 1452 0 ke iian. Kiviln Hnwaii, 18'J7J. Hoopaneela ka noonoo aaa i na hookohn oihana a ke Kianina, n,a ko noi a Makate, 11 Poalua.