Kuokoa Home Rula, Volume VII, Number 16, 16 April 1909 — Ka Huakai Konite Ahaolelo i ke Kahua Ma'i Lepera ma Kalawao. [ARTICLE]

Ka Huakai Konite Ahaolelo i ke Kahua Ma'i Lepera ma Kalawao.

.1 l'.iu k.i m.ikaik'ii anu i'i wuhi, i ln ii hni 111:11 l.i m>T>,ihn\iiia llonu' lleh' o il.e i.\ UiolLn ])utt|>n, ke kau*vfl hooiiiaii-iu .uuii o th>lio noi ma ia walii. IM.u I%h;i, mwina k« kn«d o Ilo»*,» Hoomaka o e haioh\o niii.i i. \'i< o im poe! !M.ri 1 iikoul.nn >nal. \\i \ ..]» )..uia niau lioiil.aka ni.inau ,ni i »>>alnn (i kn |i,tlnp.tl i lmopn a n:i lelH'i i i hna, in U ,-u ni.u K'il'inl>ap.v ii ni.it K.il.iwno ni u ī L.i Ali.ioli'ln, c pili aii.i ī m i'i) liipi 11 I ll I HMII 1 (1 ll'l, 1. I 1n 1U 1M | ),;lmi i.u a ]icl,i iku r i ho.ik ik i mii k> k.iin «i ii.i iii.i'i, anli' lihi i> k ilu p iuii.i i'u 1 m 111 <> |i> i:t ui i i | k<'l»l .11111 kl'Kl o laknu I kl |>\llr jli >iil.i\lh Hf ni.ui p imi 1 i\> l)i i>i Ik i oli'lo :in.i, \ka, hi' uiiui ii'ion.i īw i ki'k iln Ain i k.i lii 1 u k.in i " '<ipi i i K:u .iii.i ke k.in.ik.i i k t i'n, ,i oL i |i.uikii nii i ln lui t, h» i I>4>i ii, n i k,i ih,) i,i l'.l 1 10.l k • k l O Mr J\\.li |ii, i' ln)( i k<> ,1111 k,l -\ ll.Uili ln 1 ||,1 I),Ji 1)1,111 1 11.l ll [>,'] 1 1 11(11 1k 11 II 1») k() 1 l k'ni iii.iu j»'iiu, oi t lnii, i hiiolniM llill ko l.lkoll lliiHl lnak«*fll 1 ki' j e i lioik.ik.i nohoi n,.i i konn iiiili:i)\ II.IWMU lll.Hill 1 llllOUll 11 I 111.11 I <i- m.iik.ii n.U' i\,tl>' no ii.i li'iiok'io :i i.a St'nato,i ,itiu- na Lu n.uii.ik i.un ui.i ī k.iliL'aii i' lia.oh'lo īniua o n.i )kic m.i'i li'pi'i'i Ma w u'ii i o nn li.uolelo ,iiio niu n k.i k.i iiii'.i k.ik .■ ii 1 hoomnopopo ,*u,'■ ou n.i inui.h'lo ii ii.i Mi'n U.moluino Honij V ham'.u auii' J> K.iUi.ihn, ho mau knla 110 kein. olu.i no Kolwla I kn lion Kani.ihu haiolulo nn;i, u,t hoak.ika oia imu.i o na lr>pt r.i i ka liw.i ana mai iua o kiikalu īn.iu pilnpala uuu kekaln poe mai . " . * -.A ]-■ 7 i o knlnwao. . i . i > i .oaa na pula )>iila nc no ko lakou poe uukamak.i oki Honolnlu (noi) e holu aku o īke ia lakou ma Aka, 1 konn helo ,uia akn ī ka poo m l.\kou ke kuloana ma 11 hana, ua hana mai la oia, pela īho, a ī ka he e liou ana aku i ua poe ni'i, ok'loia īn.n la, pola iho O pela īhownlenoka j>ano i lohh mai ī.u.i, a luki i k.i hora hopo loa, hai īa mai la on, u:i l.iw.i l:a poe e ho.o ana no Holok.u Kolaila, e jna niakainak.i ann, īin hoaloh.i, : waln :ini ī linom ui aku .11 ī ke .kaiuailio ana, ua hooneleia ko oukou niau makomnke ī kauolia ae ai tui (i'ti n«, mamuli o ka ae ole ana o ka poo ja lakou i.i kuleana, a mnlia puha no ko'u ano Bemokaiala ana. Aka, ī lioike aku au īa oukuu, ke ole au e kuhihewa. lio nui loa Lek-ihi poe ī aeia e holo iniu īa nei nei, aohe o lakou mau m.ikam.ika popihkia ma keia wahi. Hia nao, oin. kuloana, aolo me a'u īa Ho okoa li.i poe ui lakou

ia mana. L'a liln leHiii 111 ii 11 olelo a llon inra e oni ni kuk.ihi ]mhuiii'i leppm, .i, ua lnho niaoli nku k:i ineii kakau ī ka p.mo mnoli ana ;u- u kuk.iln pnu, j ka, owat a a k.uiliko olu lioi o nri luina Ua ku o S(!iinloii Kiu-10, a lmak.'ikn mm.i " n.'i '('{il'i.i m« Jia j)ioii 0 |nh una ī na uh>lo a Mr ]va(uiiliu, e niiewu aiia i k.i poe ni l.i-j kun k.i in ma ae a lioolo i ka pno 1 kti]iono e holo no Mohik-n Ua ike oi.i, o I'ii lnn!ili(iuiiialu o ko IC;>ri)ilu Ola o L'i Uule o na Luua inaka.nnana, h« knnakii oia ī )uh.i i ko aiulia 1.1 kakou Huwiui nei. 110 iiiu liewahowa niaoli ka poe niu ī linea nku iiiiuii ona, a ua law.i. oh' nii kei j ua n lnki ai neia Li'in ii|ia n īio lea liolr> aun niai Hi> 100 wnh' no ī huohoh'iia v n.i Konnh' o na I]iilo «Ihu no ka liolo S .ini nuu i'i nei Uu l.iwa e 1 t»ia holuna FCni ī,iu', iniiniiili o ke-, kuln lu'eluuu liunn i iii.i(i|»i|iii olo' h ke Koi.iile, U'i hooii :i|. u hi li>ia,l lK'lmia i k.i llil) A o īl i nn i kc kiiiUiMi 1-c ulu'M ai.i niia iH) ki'ia liolu pileii iv 3i 14 .iku'ni.'i Inn.'i ii kr Konnle, ii oi i Kmiule auanei ko) lllioplll.l II [111 111) l)II II kl llliaull'lil | O 1,11 llon Kanlho lioi, 01.l i M-LI ihwU i kn | ile mau nmk.i k(^^ ft ] {oU , | ueit | uini ln ia nei^iy n n ni , i( ] vU , u (<iui}ii k,i .iikou iiniiii I iutij tk« ~ku iku nin. l'au ilinl ,1,1 H", ll I 110 lll.lkoU 1101, kli .11 11'v uuk'ii o'iliu ihn, .A niniiu ku i ī-

nau, heaīia īlio l.i k innke r)l>-i ul.i o k.i lnu.i anu. i iai 1« f () m _\ kou ni'i? l'-i;r lu- nia'i , ka ! ua \\ aklnlu. 01 14 iholft JUI )', .i'ilii'., nuUn " s*-i (ft^iim ,i v v Jauso n;i houKUiu, b> 10 (i ■ '' n ' ii i x ' '»"«« nvi tt>mi i M . w ,j ( . ' 7T,in,i it K „ !x( . ! ■«hii.i <> k.i u, k1 , i,, ■ »vil <,n ,111*1 , u , i Ni> ■ >vi, lui'iinui i Li i i, 'iiu,!, , v , , „ , •l.ilili, K.ini n i ]ul»el,i i !,i. ,1 ,1 ~ )'"' i in'il I i 1 i i ii-\jk)(\ ,iK n f, i '•>. i lni.i u'nin iii li 1,i,1.. i„,i ' 1" l.i, i jiini> K i jn il.uu.i, |iiimi 1, i iii iK ilul,i, ii L\ mik.ni w ilu nii 1m m ( ne.li.i , ( | u |n k.*|iA < 1,.(•](•. I..ui 1, i |m.i i ln ',i i La mi|,,,, M ,|,, ii L' .ilu o M nii, 'il.ii],i, I ik,,o ii, u l.i I, i lni|n n i iu ihi. 1 >i■ iii i ]~>, ,i l'" i L- ,il i li,n 111,ii ( ,|i m.ii \ l,i .i.'i.i lIM I I k i m t |,,,ii • 'l.i.il.i' I 'e iie.) lmi I.iii' In.i i> īli.i n 1. i h, le ni.ii Li īn.i L.n i,i īiei, (i kiv. liuli, i, ka inni j. 1 u " I .1 lmlllill lk U, .1 l) k.l niUIIL iikn in i\v (( na i> oukoii, 3 ]!:(■ ]]~,, Jj.> I. ile nn ī j,au (.ile i ka eleao, al.ii'.i, n.i l.i ,iln i.i k.ilo, liuiluu i J au Ii ile (I !,,. [■ iln i,ii(. kn oha. lim ī ]>.'in iu.Kili i 1 .i L'le.u), a luki <ili> k(->J pnkuiklll lllP 1 ,\.l]u ],(>]io.ll lllll) ilm i.i In.i oiii kaAi iu v, ln' w,n-j uai lu>i ini ;i W IJe niii ka'u ]>oc (»ik<" ikn nei iiiaw ,iona „ , nkon, nrile ī jnn i ko ltak.nn, in,]c lioi i k.i oloiui A inii lu>i n ka i>m> o onk"u i k.iuia e ua lifio,nal«'\\.u'\v.i au.i a k;i nw'i, alailn o h.mio w.iln la;tu lioi ( i,ih;i k;i pnnr>, i' liiii u w il» l'ini lioi, :i malin, | he* inaluki ae uo ko i; ma'i. ;i lna,xi I\l- ola, loaa kn l.in.ikji.i, kal uolio nni ī koia peheiu a k.i elia-l , i'!n, hoi r>i' k.ikou npnu i k<> ao I-Tp nvn aku na n]p|r, n,n«ai nni a Kaniho, a iu nui nohoi ka maImloia o k.ma m.ui 01010 ku i ka noenu T> jl pih> i i iip jjue ,ij>uu ī 1-ihe ī kina inau hoaUaka Ma Kalawao nei, halawai ka raea kakau lue Mi. B. K Nahui (Hone;) kekahi o na hoi paauaj kahiko loa o ka oihana pa'i paiapala "0 ko- A r aiwi ann 111.1 a no 0 »i no oia 1 Ilonolulu nei iloleo 0 na makahiki loihi o ko ki mea kakau kaiiiaaina ]ju ana u.e ja Aole 1 ano oko.i ae, ina ke mn he lepera. Aole i lewalewa. na pepeīao, aole i mauunu m.ll bu īhu, o Ka niaka paa kalnko 110, 0 na lima pepee kahiko m> ana e lawela\\e ana 1 ka papa pai 0 ka Hawau Uakaki. He maemae kona ano ajiau 0 ka j>oe apau 1 kaunaainu mua la Mr- Naiwi ma Honolulu nei, elike ine talakiko Hawe, Kamauoulu, Like a pela aku, e hooia mai ana lakou 1 kf>ia inau olelo a ka roea kakau. 0 Mr. Kanmiioulu ponoi k.ll ao 1 ka luea kakau o ka nupepa Ael\er(ißei 110 1 0 Mi. Naini auo Oiai no e malama ana ke Komile i ka hana, via hele ka mea kakau 0 keia inipepa 0 nnnn i l.n hr ]»upapnu o lea makna Panuano maloko 0 ka pa īhna, ma ka pn iniHionn Kalolika lioina Aoleiuki 1 is.i moa Lakau ke alo ao 1 ka holo ana aku e liaawi 1 n;\ lioeinnnao alf;]j;i aua 110 u makiia, 01.11 na kamamna loa ka mi'a kikau j laia iua Ahuiinunu, ma Kohula a 111,1 \\'aij)io Aole hoi oia nalenu, akn, uu ka muu knkau ii lunahoupouopouo o kom pepa 1 a'o īnua uiia 1 kuiuumui o ka 01,-lu H.iwan, oiai kona. nian ln e nobi> an.i um Ahuunaiiu Aloha uo k.i inakua hoomanawauuil P.iu n'i Liana oia Kaluwao, ua hoi inm la iua Kalmipapa He \\a j>ulh>'s īuahupe īho, ua nee aku la 11:1 holon.i aiii,' 111 p,,e aji,minai Honolulu ak.ll ni'i no k,i j,aina awakea nial.ilo 0 kekalii l.mai | j„'pa ina kc k ilnia 1 ku ai ka halo I nolio u ka luna niu. Ouo La poi, mn' k.v ī'a Liuiilii, ij 11 o ka j>vu\.i. laiilau ono 1, 1 inoa 1 knji,ua me I,tr akaniai ]i,.i Kl. kaonii {>ono im ho 1 i J,"i'i iiaa oiie ajxiu i, h^tfi)A'ui I JI a 11.0 ka , 'wauui e na o īa luia a k.veh,U'hp. Pii lto lalo, illo ko lur,r., wala iiii ki.iiai w.i mumona, ke iko ak i la ki me.i ka- , kau īa lluii Ki'iLwaa 1 lioonuu : iua 1 LL'il'i pn ine.i <1110 a ka 1 nui moh 111.1 111 inli Kkolu 11 elu > 110 ii]ia an 1 111 , 1 inen lianoh 111,■ ni-i o K.iuu'.aiu'ehua, uuo

■jin '.1 ,> 1 • t lm 1 1 , . 1.1,1 v „ 11 , (M, 1 .1. k.1,1111 ii,), n1 1 ~]•• .. 'imui. 11. ,>■ uu |>i i' lllxl ~u , u ]'»•*» 'U,' I u. M\ . 11,1 L I . M|| , 1, , lil |,„ 'kwih'iH 111 1 n ohn.hi i> k.n w ihi jK.' hum ii.i i U,',, lu ,„. I.i I,t>u ) h .„i„ .1, 1111 ii) I], , x 111111 |k" 1 1.1 1...1 •> 1 1 \h,i.,:, i„., i,„, k ik"ii 1:o |, 1 1,i,11 |11 [•> 11,,, ~, t1 , ' Ul.ioll 111 I I, II 1 I ikoll 1 „|, |„ ' h,ni!i,,l„, <• 1 j 1,111 Ik ! ihi liook.iln I kel 1 111 K' !,, 11 ni< 1„ ! iknii 1 k.m ikii nll , 1n; i „ K',,l a hnli li-'I 1 111 11 I 1 >10 no k , ho h,>"k-ilu I 1111, i(11] 1 1,,, 1,4 kl- - >"W,> 1, ,1 1, I ,1, j, (vi , 1 1 ) 'L h.il.iu 11 n, il i.iin iu.i 1 e jfv 01111,. Kliki'iui iii, n 1 h.ini I m.i K il i\i 111 ]n | i 110 ina k( 1.1 wl- - ln, L». ii.u'l., k ilu 10.111 ano j,a--|e-\.,.u , ,ki 1,1 hm k'.luno