Kuokoa Home Rula, Volume VII, Number 20, 14 May 1909 — Ka Moolelo Kaao o Hiiaka-i-ka-Poli-o-Pele [ARTICLE]

Ka Moolelo Kaao o Hiiaka-i-ka-Poli-o-Pele

I haoponopoiw hou ia < ' rn<- ,••• /n-'n i >•, 'A ■ ' ihiaka a ko Hawau nnw M<r i MOKUNA IV Hooma.kakmj o Hiiaka-i-ka-poli-o-Pele no ke Kii a.N'l Lohiau—ka Hele pu ana me .Pauopala'e, —Halawai me Wahineomao —Pau na Poo 0 NA Aku k o Panaewa I ke Okiia e Hiiaka. [hoomauia] Ku aku la o Wahineomao Ika pua auau-ki a hapai ae Ia a kau ike kipoohiwi. Ia hoi ana mai o ua o Wahineomao me ua pu-a auau-ki nei, o ka wa u a Hiiaka 1 olelo iho a ia Mananianaiakaluea: E hoi-oe a noho iluna oko makuahine. E kauona oe i ka poe o ka hale e hele i luau, a i awa. la pau ana ona olelo a Hiiaka okawa ia i nalowale iho ai o Manamanaiakaluea. Ua hoi pololei aku la oia a ka hale o kona mau makua. I kona hoea ana aku e noho mai ana no na makua ] ka hale, a pela no nie ka ohana. laia nei nae e ku anp. ma ka puka ine ka ike ule mai o ka ohana, lohe aku la keia 1 ke kamailio ana ae o kona luaui makuahme: He keu nae keia. a ka la auwnni ,i kahi muumuu a kakou. Aohe no wahi mea a hoi mai. Ua loaa paha ika meapo'i uhane, aua lilo oia īka hma o ke aloha ole. Aloha wale no ka hoi kau wahi muumuu. A pau ka olelo aka makuahine, o ko ia nei (Manamanaiakaluea) lele dku la no īa mai waho aku nei o ka hale a noho ana tluna o ka makuahine Ke wih-nau la hoi-ua'wahine nei. elike no ine ka mea mau ī ka -poe e nohoia ana e na eepa inakani, wahi a ka oleloia e na kanaka. He manawa pdkole iho, ia wa i kamailio ae ai ua wahi muumuu nei: " Auhea oukoue Ukou nei. Anoai wale oukou, Eia au la o Manamanaiakaluea. P.ikele mai nct au njai pau i ka mano, a ī ole he mau wahi malihmi mai Hawaii mai nei, mai pau au īka alapohoia e ka īa waha nui o kai. Aole no nae hot i inalihini loa keia mau wahine īau. " Hookahi wahine, o Hiiakaikapole-o-Pele kona inoa, a hookahi hoi wahine, o Wahmeomao, kona īnoa. Qia ke aikane aloha a Hiiaka. A e hoolohe mai oukou, e o'u mau kini ohana apau. E hoea mai ana laua ī kau-hale nei, nolaila, e kii kekahi o oukou ī luau. Hana no a nui, 0 kekahi hoi o oukou, ekn i awa. E wahi luau a kau Ike ahi, e mama ka awa a kahee ika apu, Puholo ka mo^ Aia hoi a pau kau kamaiha ana, alaila, kii aku na mea a'u l kauoha aku uei. " I nei la iho la e olao opihi ana au i kahi moku pohaku ae nei nohoi o kakou. Aole hoi oka opihi wale no ka'u ia o ka imiimi ana aku, aka, o ka hee pali kekahi, o ka limu nohoi, ka aama ka īna, ka haukeuke. Oiai ua ku nohoi ke ahua o na mea i loaa lau, o ia ka wa a ke kaii ala maf ai me ka huhu a poi mai la iluna o kahi moku, a lilo ka'u ia. Na ke kai hoi ke poi, kaalo ana ka mano, I ole ke aloha o Hnaka ia'u, pakele mat nei au, A he.hoea iho koe oua mau wahine nei i ka hale nei. E kipa mai an& laua ī kauhale nei na "ka lapaau ana ia'u Nolaila, e au ka luau, e au nohoi ka awa. Pau keia mau olelo a Manamanaiakaluea, o ka hele aku la no īa o ka luaui makuakane o ua wahi muumuu nei i ka awa, a he ka'kunane nohoi no ua wahi muumuu nei i ka luau, Ke ike mal la no o Hiiaka i keia mau mea apau, a eia hoi o Wahineomao ke hoi aku nei me kana pu-a auauki, Ia Wahineomao i hoea aku ai i kahi a ke aikane e noho ana, īke iho la ia, aahe kahi muumuu, a nolaila, nmau la oīa ia Hiiaka: Auhea ka hoi kahi muumuu a kaua? Pane mai ia ke aikane: Ua kenaia aku nei e a'u e hoi e oia i ko lakou kau-hale, no ka haomakaukau ana ī na mea e pono ai ka'u hana, ehke hoi me kou makemake. He kupanaha no ka hoi oe, eke aikane, a Wahineomao i pane mai ai ia Hiiaka: Houunauna hoi oe īa'u ep» ika auauki, a loaa mai nei hoi ia mea, he hoolaluu hou ak;u ka hoi kau haaa i kela muumuu, E hoomaha oe, e ke aikane, a kuu ka nae o nei, hele ana aku nei ou ī ka loa, alaila, kipa kaua i kauhale o 'kahi muumuu. A ilailE au e hooko ai i kou «nakemake, O ko laua nei noho ia a huliu, a ia Huaka no paha ka ike o ka wa pono ia e hele aku ai laua i kauhale o Mao ka wa no ia a Huaka i pai aku ai i ke aikane: S uhaele kaua īka hale olse kamaain* 0 kwa. E hoomanawanui nohoi oe i ke au-ki a a hoea aku \ kwhale. E aho e kipa kauhale kaua i hookomo wahi ai kaua a hele aku o keia loa, O ko laua nei hele aku la no ia a ku ana nei raa ka puka, o ka wa ia i kani mai ai ke oh o Manauianaiakaluea e hehi ana iluna o ka makuahine. KAU Hi;r,« G5 NA M.V«amanma.lĪ:\l j ( , KV KUU 1 Ka onini pua hala īke kai'—e, 2 No pqna ī Keaau ka hala, 3 No Kilauea ka wahine, 4 E kipa mai-e Wahinepoaimoku,— e — 5 E komo īka hale oke kanaka, —a — Pau ke oli anamai auaoManamanaikaluea, u wai oli aku la o Huaka i keia mele: Kad Hki.u f)G Ki Hu,uv 1 Ka onim m*) ha]a jke kai,— 2 No Puna n&£wu ks» hala, 3 Mai Kilauea, Wahinekapu 4 A mai Haehae, mai kahi akala e puka mai ai 5 No Ka lua i Kilauea ka wahine, ' <5 He oie la hoi ke kipa aku, 7 Ua loaa mai la ko'u inoa ja oe, 8 0 Meinamanaiakaluea oe— 9 Oka hii aka makna, AoJo i pau.