Kuokoa Home Rula, Volume VII, Number 27, 2 July 1909 — KE KAUA O NUUANU, 1795 [ARTICLE]

KE KAUA O NUUANU, 1795

Maloko o ka haiolelo u Mr. c . B l 7 Dilmgham i heluhelu ai in,i ka la Sabaii nei makanuku o Nuuanu, ka la hoi i lioala ai a kukuluia ka papa pohaku hoomanao oke kaua na'i aupuni a PaiiMKamehameha Amamalua ī lioouka ai ma Oahu nei, 1795, i ike iho ai makou i keia mau mahele ano nui, penei

Ua hoomakaia ke kaua ol Nuuanu ma ka heiau o Kane-| laau, oia kela walu malalo īki' iho o k ihi e ku tu 1 ka pahu hae j o luna Pnowanu kokoke loa no, ma ka huina o Alanui Al.ipaij me na alanui Kmau amo Lunalilo Mai IniLi mai k'i nrc ana mai l;a)ii hi-iau a h(>oa i kahi hemu, na puu-kaua pale o ka. heiau nui a laahu o Puowaina. Hookahi heiau Mana maluna ae oka Ilalemai Moiwahine, ma Kahehuna, a hookahi heiau ma Kaakopua, ma leah; e ku nei ka hale o ke Kamalnwahine Rula Keelikolani Ia nei ī hahana loa ai ka hoouka ana o ke kaua ona aoao elua I nei kaua ana, ua oki pu ia na koa o Oahu nei e na koa o Hawan, a kaawale ehu mahele Hee kekahi mahelo mn ka huli ma Ewa A| oia pue kai lave aku ī ke alu opio Kaomealani, keiki a Kalan kupule Ua uhai ia keia mahHe o na koa o Oahu e Nahili, kekahi o na mamaka kaua kaulana o Kamehameha Oka hukapaa ona koa o Oahu, ua kuemi hope aku la īa no uka o Pauao, a ma la wa ī loaa mai ai la mahele i na koa o Hawaii malalo o Heulu, oiai ua nee ae īa poe ma ke kua o Puowaina a īho mai la ma Pauoa, make alahde o Papakolea Alaila, kuemi hou ke Oahu a hoea ī Elekuki, uia kela walu e pih Ia ma ke poo hikina o ke alanui Kauka. la nei ī make ai o Kaiana, a ku nohoi o Kalanikupule ī ka poka mai na pukuniahi aku e ki ia ana e Aikake, Olohana, Cox ame kekahi mau haole e ae. Me īa eha no o Kalanikupule, Ihaawi ae Ia no oia ī ke kauoha

ī kona poe koa e nee mai īa wahi aku a hoea ī Ahipuu (oia kahi o Keom Kamaki e noho nei ī keia wa,) ame Puiwa. He mau wahi keu īku ai he mau heian Mamuli hoi o ke kahe nui loa ana oke koko mailoko aku ona palapu o Kalanikupuleuanav/aliv/ah oia. Uahoihoi īa oia ī ka heiau mua, oia kahi e ku nel ka home noho o Johnstone, a malaila oia i make ai. A o ka w«i keia ī mokuhia nui ai ka hee ana o ke Oahu a

hoea ika nuku -o Nuuanu, a lele ai lakou īlalo ka ji,ih o Nuuanu. Ma Kahua.lan.A'M,'. he heiau, a nulaih 1 noli > .u na wahine ame na keik. a n i koa ( Oahu nn i komo ole i I e k.iua A i ka h»i ana aku a ka l.ikou mau kane me lakou, ua hoe aku | la lakou a hoo.i j Knlioloakoa- 1 hole, a lele aku la 1 k a pa li 1 Aole hookahi koa o Oahu nti i ae e haawi pio īloko o na lnna o' ka Hawan lanakila